Con Cọp CáiNếu là con cọp lớn thì đã hơn bảy mươi hai - sáu mươi, con cọp xồn xồn hơn bốn tám, con cọp thành niên đã hơn ba sáu, cọp út bước vào tuổi hai mươi tư, người Á châu tính tuổi khi còn trong bụng mẹ nên ai cũng có thêm một tuổi khi chào đời.
Năm nay các bà mẹ trẻ lo lắng không biết có nên sanh con gái hay không ?
Đàn bà tuổi con cọp bị xem là “cao số” không hai lần đò cũng chít khăn tang đưa người tình về chân trời tím, nhẹ lắm thì lận đận long đong cùng tình phai - tình cũ - tình thừa - tình dây dưa, không đoạn kết đưa dâu có pháo hồng áo đỏ. Các cụ xưa hay dùng ngay năm sanh mà đặt tên cho con, thí dụ như anh Hợi, cô Mão, em Thân, chú Ngọ, nhiều cụ lấy độc trị độc đặt con gái tên Dần, để may ra cái xấu được áng bớt đi.
Ngẫm nghĩ về bà bác tên Dần, một thời sắc nước hương trời, xưa không được đi học, bị giam hãm bên guồng xa canh cửi, lấy chồng tá điền vì người môn đăng hộ đối sợ “cọp” không dám rước. Bác khéo léo tay hòm chìa khóa cũng ruộng cả ao sâu, chỉ khổ nỗi chồng say sưa chè chén, giao mọi sự vào tay vợ. Khi di cư vào Nam hai bàn tay trắng, lại ky cóp bán buôn dựng nhà lá, xây dần nên nhà gạch rồi đến nhà đúc, các con cần trốn chạy sau 1975, cũng từ chiếc ruột tượng bác rút vàng ra đóng cho con đi vượt biên. Sum họp với con bà vẫn chưa ngưng mạng Cọp, ngồi trong nhà gói bánh, làm giò ngay cả bán thức ăn nấu sẵn trong các hội chợ địa phương, dù một tiếng “ăng lê” bà không hề biết. Bác thích khoe tuổi cọp của bác hay sao ấy mà ai khen bác khéo là bác nói ngay: “Tuổi cọp nó thế đấy chị, cực từ ngày còn trẻ mãi đến nay vẫn chẳng yên thân.” Nghe thì như than, nhưng nhìn ánh mắt bác long lanh, nụ cười tươi như hoa là hiểu bác rất tự hào về tên Dần của mình. Hỏi bác có lận đận tình duyên gì không, bác bảo muốn lận đận thì lận đận, muốn không thì không, hỏi thêm tí nữa bác vừa kể vừa không ngưng tay gói chả giò: “Chị xem, ông nhà tôi đoảng, chỉ rượu với chè, chứ như người ta là đã xe ô tô, nhà ngói ngày còn ngoài Bắc. Tôi biết thân mình mang tiếng đàn bà tuổi Dần, nếu vin vào nó mà phụ chồng theo người khác thì còn ra cái thể thống gì, nên ngậm bồ hòn làm ngọt, nai lưng làm lụng cho chồng say trốn việc, đến khi ông ấy mãn phần, tôi cứ thế sống mà nuôi con. Ông ấy tống rượu vào cháy gan nát mật mất đi, họ hàng lại dè bỉu tại lấy tôi con mụ tuổi Dần, thế có ức không cơ chứ! Gái góa còn son lại có của, cũng không ít người ngấm nghé, nhưng tôi chẳng dại gì tái giá thiên hạ lại bảo nữ mạng dần.
Các chị bây giờ sung sướng, được thì hầu hạ cơm bưng nước rót, chẳng thì ra luật sư xé cái xoẹt tờ giấy hôn thú, chúng tôi ngày xưa vừa là con sen cho gia đình chồng, vừa cắn răng chịu đựng “một trà một rượu một đàn bà – ba cái lăng nhăng” của chồng, mở miệng than là các ông lại vin vào “nam vô tửu như kỳ vô phong” – “trai năm thê bảy thiếp” . Đấy là các ông còn trở về với vợ, có ông còn bài bạc bán cả vợ đợ cả con ấy chứ, hư thế mà mở miệng ra lại tố tụng: “lấy phải vợ dại, vợ đần!”
Nhưng miệng tiếng thiên hạ hơi nào mà để ý, tôi cứ sống hẳn hoi xem con dần nó ám vào tôi thế nào. Dào ơi, sống đến bây giờ mới thấy chả cứ con gì, làm đàn bà là ai cũng khổ, càng đẹp càng giỏi, càng ngoan càng khổ, nhẽ nào cứ ai khổ đều tuổi Dần hết cả à!
Đến bà cô tuổi Dần, học hành đến nơi đến chốn, tiếng tây nói như hát vì học trường dòng Domain de Marie, đã mặc áo tập ma soeur, khăn choàng đầu màu xanh dương, áo chùng dài màu trắng, về thăm nhà ở Sài-Gòn ai cũng khen cô đẹp như Đức Mẹ đồng trinh, vì đôi má đỏ làn da trắng ngần. Gần đến ngày khấn trọn đời, cô xin mẹ bề trên cho phép cởi áo về trần. Tên của cô không ngang nhiên dùng chữ Dần như bà bác, mà là Hoài bên cạnh chữ thị nhạt nhẽo. Cô Hoài về trần làm cả nhà luýnh quýnh, bao lâu yên trí trong nhà có một ma-soeur hiền dịu, đùng một cái phải tìm cách che dấu chuyện “ma quỷ cám dỗ con cọp cái bỏ tu”, đây là câu bà nội tôi hay gọi cô Hoài, nhất là khi cô tuyên bố đã gặp người có cùng một cách thờ phượng Chúa giống cô, mà không cần phải đi tu trong dòng kín. Người tu xuất thường ngơ ngác trường đời vì họ luôn thánh thiện, nhân ái nên dễ bị lợi dụng, cô Hoài sống tốt đẹp thế nào không ai nhớ, chỉ nhớ đến chuyện cô bỏ tu, nhất là cái năm Dần cô chào đời, cứ thế mà chép miệng thương hại cái tuổi dần phá đời cô chìm nổi. Chẳng ai hay, cô đã có lần dẫn tôi đi xem phim ngày hè, phim tên gì tôi quên mất, chỉ biết trong phim có mẹ bề trên, có tượng bà thánh Teressa, có một cô thật đẹp đang tập huấn để thành soeur thì một ngày đẹp trời đang hái nho táo thì phải, gặp một chàng thanh niên đi lạc trên chiếc xe jeep ghé lại hỏi thăm đường. Ma quỷ nào không biết mà hai ánh mắt nhìn nhau, mẹ bề trên cho phép cô chỉ đường chàng về thị trấn, sau đó là các màn lén đi chơi cùng chàng, tôi nhớ lúc cô để áo choàng lại trước tượng thánh trước khi lẻn đi, bà thánh hóa thành cô sinh hoạt trong tu viện, chẳng ai hay biết. Đến khi mẹ bề trên hay được, kết thúc hình như cô trả áo về trần. Phim này tôi xem cũng phải gần một phần hai thế kỷ, còn nhớ mang mang là rạp chiếu phim đen trắng, nằm trên đường Trương Minh Giảng, giữa nhà thờ Vườn Xoài và nhà thờ Ba Chuông ? Không biết chuyện phim này có là một nguyên nhân khiến lòng cô Hoài chao đảo tu hay không tu chăng?
Đến cô em họ năm nay bốn mươi tám, tên của cô là loài chim yến nhỏ xinh xinh, năm 75 lên mười ba tuổi, sau đó vài năm cô lấy chồng gấp vì muốn đi vượt biên, đi không được vì có bầu, người trên tàu sợ xúi quẩy đuổi lên bờ. Chồng đi mất làm mồi cho cá, cái tuổi dần lại bị lôi ra tố khổ. Mười bảy tuổi đầu góa chồng nuôi con, bà ngoại và mẹ cô kể chuyện với ai lúc ấy cũng chép miệng thở dài: “Cháu nó tuổi dần!” Bây giờ cô yên bề gia thất với một người quyền thế, giàu có, chồng cô không là người Việt Nam, chẳng cần biết cô tuổi con gì, chỉ biết cô thông minh xinh đẹp, làm việc đâu vào đấy, anh chưa hề có vợ đẹp trai như tài tử, chủ một hãng dầu khí, mang cả hai mẹ con của cô sang định cư trong ngôi lâu đài sang trọng, tôi ngóng nghe hoài xem có ai đổ thừa cho tuổi Dần của cô nữa không, chẳng thấy ai nói gì.
Đặc biệt nhất là con cọp cái trong gia đình tôi, con bé sinh ra vào năm Bính Dần, y như rằng có con gái tuổi dần thế nào cũng có lời ra tiếng vào, con bé còn đỏ hỏn đã bị các bà các cô tới thăm lắc đầu “con gái tuổi dần”. Ba với mẹ xót cả ruột, thời cuộc khó khăn, lại thêm chuyện đi đi ở ở, có thêm con là chuyện ra đi bế tắc trăm bề. Con vừa biết nói ba đã dậy con bập bẹ “con cọp cái” để trả lời thiên hạ cho đỡ tức, thế là khách đến nhà chưa kịp nói câu: Con gái tuổi dần, đã được cháu chỉ tay vào ngực giới thiệu: “Con là con cọp cái!”
“Con cọp cái” chưa nói sõi tiếng Việt đã được chính quyền tống sang Mỹ cho rảnh nợ, ai nói tuổi Dần khó khăn thì nói, rõ ràng “con cọp cái” mang đến điều may mắn cho cả nhà . Năm 1986 mọi sự chuyển mình dần không còn bị bóp nghẹt như những ngày đầu trù dập, ai có tiền tha hồ bung ra làm ăn riêng lẽ, quà từ Mỹ tuôn về, kẹo bánh thuốc men, quần áo.
Con bé cọp hiền lành ngoan ngoãn, thuở tiểu học im ru chẳng nói tiếng nào, lớn lên trung học cũng chẳng thiết chuyện trò với ai, hỏi tại sao cô trả lời: “Không quen với người lạ!” Học lực trung bình, không xuất sắc, chẳng màng hơn thua, lười chút đỉnh vì mê đọc sách, thích vẽ thích nhạc, thích chỉ để thích không đam mê. Thứ bảy vừa rồi từ miền đông nước Mỹ cô gởi hình về khoe tuyết đầy sân, nụ cười rạng rỡ trong buổi lễ white coat ceremony. Sợ con không nói viết được tiếng Việt, nay nói tiếng Việt nhẹ nhàng có âm hưởng đặc biệt sau khi về thăm quê hương ba tuần, vác ba lô cùng cô bạn ngoại quốc đi từ Nam ra Bắc, khoe má đã lên tận đỉnh Sapa, biết pha trò: “Chuyện má kể sai hết rồi, chỉ đúng thua một nửa!”
Vậy con gái tuổi Dần có sao không? Hẳn là không sao nhất là bây giờ tuổi gì thì tuổi, đàn bà đàn ông đều có nỗi khổ giống nhau, không ít hơn không nhiều hơn. Sung sướng cũng ngang nhau, đàn bà không bị gò bó ép uổng trong một khuôn khổ hạn hẹp “nhất nam viết hữu thập nữ viết vô” để bị xem thường khinh rẻ, đàn bà bây giờ không sinh vào năm cọp, cũng có thể giương móng rất bất ngờ nếu họ không được tôn trọng. Thời đại này chẳng bao lâu các ông có thể vin vào câu: “đàn ông tuổi dần” để kể lể cho nỗi đục trong đời mình, nếu chẳng may giữa đường tình gãy gánh.
Nói đến chữ tôn trọng, lại nhớ đến bao thiếu nữ son trẻ đang không tôn trọng chính họ, ngang nhiên leo lên lưng cọp, bán thanh xuân mua những phút cười vui. Tuổi dần lận đận là đây, chẳng phải Dần của Tí Sửu Dần Mẹo Thìn Tị Ngọ Mùi Thân Dậu Tuất Hợi này đâu.