Thảo nguyên

mùa hạ. ta qua vùng thảo nguyên
gió thổi. chiều xanh trôi với nắng
khoảnh khắc. vầng trăng bạc nhú lên
cánh chim theo trăng vào trời rộng
nhà ai. đèn lồng soi trước hiên
nhủ thầm. nhà ta sau hàng phượng
ta đi năm năm qua thảo nguyên
cảm ơn phút giây đời giao hưởng

mùa hạ, ta qua vùng thảo nguyên
bước nhẹ tênh. quên thời khổ hạnh
mê con chuồn chuồn đỏ bay ngang
thương bầy dê con trên đồi vắng
gặp trẻ chăn bò đi hát rong
gặp ấu thơ ta. mùa hạ sáng
đời trôi đi. tưởng đời lặng câm
bỗng tiếng đàn ai trong gió thoảng

hỡi bé lang thang vùng thảo nguyên
như ta ngày xưa. thời thơ dại
áo vắt vai. đi qua rừng sim
lội trong cỏ may ngập đầu gối
biển cỏ mênh mông. sóng dập dờn
hò ơi. dong thuyền về bến đợi
cho ta theo nhé. về đêm nay
đêm trong nhà xưa. đêm mát rợi
xin bát canh rau. ăn rất hiền
chong ngọn ngọn dầu. mẹ dệt vải
đọc chuyện thạch sanh. lòng hân hoan
có khi mơ được làm thằng cuội
trong giấc ngủ mơ không thấy tiên
chỉ thấy vườn xưa. cây chĩu trái
tan mơ. mở cửa ra nhìn sao
muôn ánh sao mơ. dòng lệ chảy
đêm khuya. rì rào trong cây xanh
nghe bên láng giềng gà tre gáy
sáng mai. ta bước ra ngoài sân
nhìn quanh hiên. rụng đầy hoa bưởi

năm năm. ta qua miền thảo nguyên
đến nay. vang vang mùa hạ gọi

mùa hạ cùng ta phơi áo biếc
bên hàng dâu rũ lá mong manh
mùa hạ cùng ta đi hài đỏ
qua cầu tơ liễu. nắng vàng trong
mùa hạ cùng ta che nón rộng
xuống đầm nước lục bơi thuyền sen
mùa hạ cùng ta thổi sáo trúc
diều ai lơ lửng mấy tuần trăng
mùa hạ theo ta vào nương bãi
chặt cụm mây vàng. hái mật ong
mùa hạ theo ta ra đầu núi
nhìn quanh. từng vạt khói bềnh bồng

năm năm. ta qua vùng thảo nguyên
nghe mơ hồ ngôi sao biếc gọi

cha đã đi qua vùng thảo nguyên
gió mùa xưa chuyển cơn giông lớn
vang thiên thu chớp bể mưa nguồn
nước vượt bờ. trùng khơi nước rộng
hồn cựu kinh. thấp thoáng ngọn rừng
đám lưu dân qua vùng châu thổ
chẳng tìm đâu thấy một xóm làng
thảo nguyên. tàn khuya không ánh lửa
trời mịt mùng. muông thú kêu hoang
cha đã đi qua vùng thảo nguyên
những năm ấy trời làm đói khổ
kẻ sống. người chết. đều trơ xương
lại thêm khắp bốn bề giặc giã
muôn oan hồn không chốn nương thân
phất phơ nơi đầu sông cuối bến
ngày gầy xơ. lất phất mưa phùn
đường bạch dương. chiều. không quán trọ
hành nhân. hành nhân. đêm thu phân
cha trở về trong căn nhà gỗ
trao cho ta chiếc gậy tìm đường
đêm uống trà khan. đọc thơ cổ
xót đời. qua một tiếng độc huyền

ta đi năm năm qua thảo nguyên
gậy trúc mòn khua kêu đá sỏi
nắng vẫn xanh trên ngọn bạch đàn
mùa hạ đi. nhưng thu chưa vội
ta. con chim hạc. trong thời gian
một đêm. cánh sa trên đồng nội
từ đó chung quanh đời bặt tin
chuông chùa tây phương không vọng lại

mai mốt. mẹ qua vùng thảo nguyên
mẹ. ánh trăng vàng trong truyện cổ
lặng soi bên mặt nước hồ gương
đi lang thang qua vùng bia mộ
khi cúi nhìn một cụm hoa lan
thương ôi. mắt nhung xưa còn mở

mai mốt chị qua vùng thảo nguyên
như xưa. một lần về quê ngoại
ngày reo vui. vườn chim bay chim
lòng reo vui. reo tà áo lụa
chị gội đầu bằng nước hoa chanh
hương tóc bay sang. chiều vời vợi
chị ơi. mai qua vùng thảo nguyên
mang cho em một chùm nhãn chín
ôi. tình xưa. như nhãn và sen
dẫu tình phai khi chưa kịp hẹn
thì khuya sau. xin trăng hạ huyền
tiếp truyền đi những lời non biển

mai mốt em qua vùng thảo nguyên
tìm nhau. trăng đã về động cổ
tìm nhau. tìm nhặt chiếc khăn rơi
tìm nhau. khi qua đình ngả nón
tìm nhau. khi qua cầu áo bay
tìm nhau. đến phai hương tàn lửa
vị quế nồng. nghĩa nặng tình sâu
thì em nhé vào ngàn thăm hỏi
lão tiều phu. đốt bãi cháy bờ
gã chăn ngan. kêu ngoài lau sậy
hỏi thăm từ con hươu con nai
hỏi thăm giọt mưa và ngọn lá
bởi có ta. trong mỗi hạt sương
có ta. trong từng tia nắng dọi
lời ta trong câu hát dân gian
kể lể chuyện buồn vui sớm tối
em gom về trao lại cho con
mai sau sông nối xa đời suối
chuyện của người là chuyện dòng sông
bình minh đến mở tung cửa biển

ta đi năm năm qua thảo nguyên

Nguyễn Xuân Thiệp
Nghệ Tĩnh, 1980

Chúc mừng năm mới, các anh chị em nhà PNV. Tặng các anh chị em bài thơ Huệ yêu thích nhất (và cảm ơn Mme Ngô). Mỗi khi muốn lòng nhẹ nhàng và thanh tịnh, Huệ mở bài thơ ra đọc, chỉ cần đọc một lần. Huệ thích những dấu chấm của Nguyễn Xuân Thiệp, cả những chỗ bỏ lửng không cần dấu chấm. Bài thơ không có một dấu phẩy nào.

Dạ sư huynh vẫn nhất định không lên xe hoa. Còn sư tỷ đã đính hôn, hè này cháu làm lễ vu quy, thưa Bác Sương Lam.

Huệ kính chúc Anh Chị và gia đình một năm an khang và mọi điều như ý.

Cám ơn Huệ cho một niềm vui ngày đầu năm

xv, chị nghĩ ông dùng chữ nguyên với nghĩa đồng bằng:
bình nguyên = đồng bằng dưới thấp (gần mặt biển) hello 4C
cao nguyên = đồng bằng trên cao từ 1000 m (bao nhiêu hè?)
thảo nguyên = đồng bằng cỏ mọc
y nguyên = đồng bằng khoác áo hoặc đồng bằng còn... y

mà cũng có vẻ "ta qua thảo nguyên" là "Thảo Nguyên đi qua đời ta", chứ sao lại chỉ 5 năm?

hyc hyc, biết rằng thơ chỉ nên cảm đừng tìm hiểu, mà đầu năm đã bàn... loạn !!!!!
dô bà con (cho đỡ wê)

quote:

---

Gởi bởi Liêu thái thái


mà cũng có vẻ "ta qua thảo nguyên" là "Thảo Nguyên đi qua đời ta", chứ sao lại chỉ 5 năm?

---

Chắc ý ổng là "Thảo Nguyên đi qua (khỏi) đời ta (đã 5 năm)"

quote:

---

hyc hyc, biết rằng thơ chỉ nên cảm đừng tìm hiểu,

---

cũng như tranh... trừu tượng dzị đó

Chị Tonka, đâu phải "dzề" mới "dzô" được. Muốn dzô là ở đâu dzô cũng được à.

quote:

---

Gởi bởi Liêu thái thái


y nguyên = đồng bằng khoác áo hoặc đồng bằng còn... y

---

vậy "y nguyên" nghĩa là đồng bằng chưa.... mọc....cỏ ( )

quote:

---

thảo nguyên = đồng bằng cỏ mọc

---

dạ, thảo nguyên là đồng cỏ nhg phải là đồng cỏ ngút ngàn xanh thắm. Em vẫn khg sao nghĩ ra được là ở bên mình có thứ đồng cỏ này, nên em cứ thấy lấn cấn sao đó
Thật ra văn chương trước 75 hình như cũng ít thấy dùng chữ này (?), chữ này chỉ rộ lên sau 75 từ những tác phẩm dịch từ tiếng Nga thì phải (?) Đọc kỹ, em đoán là ổng dùng chữ "thảo nguyên" trên để nói đến "nước Nga" (?) vì ổng còn nói đến "bạch dương" là thứ cây (tượng trưng) cho nước Nga. Ngụ ý đến "nước Nga" là nói đến nhà tù CS, đến sự lưu đày, khg biết ông tác giả "đi qua miền thảo nguyên 5 năm" có phải vì ổng có ở tù CS 5 năm hay không (?)
(vài điều lạm bàn, xin các chị thứ lỗi)

quote:

---

Gởi bởi Huệ
Còn sư tỷ đã đính hôn, hè này cháu làm lễ vu quy,

---

Chúc mừng chị Huệ!
(Xin lỗi chị PC, LV đã bấm lộn key nên edited cái post của chị.)

Nguyễn Xuân Thiệp làm bài thơ này trong thời gian bị giam giữ trong trại tù cải tạo ở Thanh Nghệ Tĩnh. Tại sao ông lấy tựa là "Thảo nguyên" thì Huệ không biết, chỉ có thể đoán. Có thể nhà thơ đã có giải thích ở đâu đó mà Huệ chưa được đọc. Trên thảo nguyên này thấy có "bầy dê con trên đồi vắng", "bạch dương", "bạch đàn" thường thấy trên những cánh đồng Nga (mặc dù bạch đàn cũng là cây khuynh diệp thì phải, ở Việt Nam cũng có). Huệ đoán là tác giả muốn nói cánh đồng đi hoài không hết, ngụ ý chưa biết ngày nào về. Vì còn ở trong trại tù với nhiều kỷ luật khắc nghiệt, Nguyễn Xuân Thiệp trang trải tấc lòng một cách thông minh, cũng nói đến

cha đã đi qua vùng thảo nguyên
gió mùa xưa chuyển cơn giông lớn
vang thiên thu chớp bể mưa nguồn
nước vượt bờ. trùng khơi nước rộng
hồn cựu kinh. thấp thoáng ngọn rừng
đám lưu dân qua vùng châu thổ
chẳng tìm đâu thấy một xóm làng
thảo nguyên. tàn khuya không ánh lửa
trời mịt mùng. muông thú kêu hoang
cha đã đi qua vùng thảo nguyên
những năm ấy trời làm đói khổ
kẻ sống. người chết. đều trơ xương
lại thêm khắp bốn bề giặc giã
muôn oan hồn không chốn nương thân
phất phơ nơi đầu sông cuối bến
ngày gầy xơ. lất phất mưa phùn
đường bạch dương. chiều. không quán trọ
hành nhân. hành nhân. đêm thu phân
cha trở về trong căn nhà gỗ
trao cho ta chiếc gậy tìm đường
đêm uống trà khan. đọc thơ cổ
xót đời. qua một tiếng độc huyền

nhưng khó ai có thể bắt tội người tù này đã làm bài thơ phản động.

Hơn thế nữa, bài thơ nói lên cái tự do và tài sản to lớn của tác giả, cũng như của mỗi người trong chúng ta, cái tự do và tài sản không ai đem đến cho mình được mà cũng không ai lấy đi của mình được. Mỗi người đều có thể trở về lục lọi trong kho tìm lại vốn liếng của mình, bốn mùa có đủ. Bài thơ của người đã đi trên thảo nguyên năm năm và còn đi trên thảo nguyên chưa biết đến bao giờ, nhưng không trách oán, không tự thấy mình là nạn nhân, phong cách vẫn thanh cao qua những ngày "khổ hạnh" . Không thấy ai đến thăm người, nhưng người đã đi thăm từng thân nhân một, nào cha, nào mẹ, nào chị, nào em, nào người xưa lỗi hẹn, nào vợ, nào con, nào láng giềng, nào những đứa bạn chăn bò thời thơ ấu, thăm cả mảnh vườn xưa và tìm lại bản thân mình.

Nguyễn Xuân Thiệp thu cả đất trời làm của riêng, tìm thấy những điều khó thấy:

nhà ai. đèn lồng soi trước hiên
nhủ thầm. nhà ta sau hàng phượng

và một tiếng gió mơ hồ cũng đủ mua cho người thơ một vé tàu trở về quê cũ:

đời trôi đi. tưởng đời lặng câm
bỗng tiếng đàn ai trong gió thoảng

Bởi vậy tôi cũng muốn làm người tự do, hiểu theo cái vốn liếng tự do của mình và xin mời tất cả các bạn yêu thơ.

Chị ơi! Tuyệt vời quá chị ơi - em mong ngày chị lên ngôi bà ngoại, để chị biết lý do tại sao em từ bỏ hết bao râu ria cuộc đời để vui với cháu, nhất là tự chăm sóc mình để có sức mà chạy cùng cháu.

Một năm an lành hạnh phúc cùng chị, em yêu thương tất cả mọi người, bạn bè khắp nơi, mà yêu nhất bây giờ là hai cháu V và Kh, vài năm nữa thôi các cháu lớn mình đâu còn đựoc chơi với nữa chị há.

Chị chuẩn bị đi nha

Hai anh em V và Kh lớn nhanh quá chừng và đẹp trai nữa.

Chị chúc Ngô Đồng và gia đình một năm vui tươi và hạnh phúc.