.

Chị Hkkm ơi,
Truyện hay lắm. Chẳng hiểu nàng Tấm đã thức dậy chưa? Chiêu Hoàng đang chờ nàng viết tiếp đây!

Giáp Mặt

Hồng Khắc Kim Mai




1

Tôi đứng nhìn kệ sách trong nhà xe.

Cái kệ này vợ tôi đã mua cách đây hơn mười lăm năm trong dịp la cà các garage sales trong xóm. Bà ấy mặc cả mãi người ta không bán. Bỏ đi rồi quay lại kì kèo. Cuối cùng thì đành mua với giá người bán đã đòi. Cái kệ tủ trông cũ mèm, đóng bằng một loại gỗ rẻ tiền, nhưng nó dài và cao khác thường với rất nhiều tầng. Khi đứng chờ tiền thối lại, bà ấy thì thầm vào tai chồng “Mua cho bố để bố tha hồ bày sách”. Tôi vui quá. Bà ấy lại nguýt yêu “Quà sinh nhật năm mươi của bố đấy nhé” . Tôi cười ruồi như mọi khi.

Cái kệ cồng kềnh quá. Tôi phải nhờ mấy ông bạn đem xe hủ lô đến chở nó về nhà. Đám con tôi lau nhau đề nghị nên sơn màu trắng. Vợ tôi nhất định không chịu, đòi phải đánh vẹc ni cho bóng láng. “Nhất vợ nhì trời. Em muốn gì thì sẽ được nấy”, tôi nói. Tôi đảm trách việc đánh vẹc ni không phàn nàn mặc dù trước kia chưa hề làm qua. Từ ngày bỏ nước ra đi, ai mà chã trở thành một tên bá nghệ bất ngờ ?

Cái kệ cao nghều nghệu, chênh vênh. Vợ tôi nghĩ nên đóng đinh bốn góc vào tường cho chắc . Ý vợ là ý trời. Bây giờ nhìn cái kệ thật đẹp thật sang và vững vàng như ông hộ pháp nằm ngay giữa căn phòng chính, khó ai ngờ cách đó ít hôm nó là một vật người ta muốn vứt đi.

Sách chã có bao nhiêu để bày. Thời buổi mới đến định cư xứ lạ, tiền trợ cấp ít ỏi không cho phép tôi được xài hoang. Một nhóm bạn bè ở các tiểu bang khác có sách báo đọc xong gửi cho tôi. Tôi sốt sắng đón nhận tất cả, mặc dù đa số sách báo họ gửi đều rất cũ và có quá nhiều tác giả tôi chưa được biết.

Nhìn tôi lau bụi các cuốn sách và xếp ngay ngắn lên kệ, vợ tôi âu yếm choàng tay qua cổ tôi thì thầm “Bây giờ có sách gì thì bày sách ấy. mai kia sẽ bày sách của bố. Sợ không đủ chỗ để chứa đấy”. Nghe cảm động quá. Ngưng một chút cho cổ đỡ bớt nghẹn, tôi đủng đỉnh bảo nàng “Vậy chứ em định cho anh trở về với thơ văn sao ?” Nàng ngồi im không đáp. Rất thành thật tôi nói với nàng rằng cuộc sống mới có nhiều khó khăn phải vượt qua.” Anh nghĩ anh phải đi làm hai ba nơi để cho em và các con có một cuộc sống tốt. Dính dáng với thú vui văn chương là một trong những xa xí anh không dám mơ tưởng tới”. Vợ tôi bỗng dưng òa khóc. Bù lu bù loa “Em lấy anh vì em mê những gì anh viết, bây giờ anh không còn là người của năm xưa nữa ư ?” Câu nói của vợ tôi nghe như dao cắt ruột. Tôi đứng dậy vờ uống ly nước để dấu giọt nước mắt vừa mới ứa . Một đàn con dại. Một người vợ yếu. Tôi có quyền mài miệt ngồi một chỗ đam mê viết lách để vợ con phải lam lũ vật lộn với cuộc sống không ?

2.-

Tôi đứng nhìn kệ sách trong nhà xe.

Năm năm trôi qua, kệ sách cũng đã đầy. Những tác phẩm sách báo của rất nhiều tác giả, đa số đều là bằng hữu của tôi, từ bốn phương trời đã gửi đến cho tôi. Tôi trân trọng xếp chúng có lớp lang đàng hoàng. Vợ tôi đôi lúc dỗi hờn vô cớ. Một hôm không dằn được nàng nói “Các tác phẩm cũ của anh, mình in lại nhé”. Tôi ôm đầu nàng, cười vang “In làm gì những của nợ đó. Em là nàng Thơ của anh rồi, anh dại gì đi tìm nàng Thơ ở đâu đâu”. Nàng lại cho là tôi nói đùa, không bằng lòng. Tối đó nàng bỏ cơm.

Ba tháng sau trên tầng đầu của kệ sách xuất hiện bốn tập thơ lạ. Tôi lấy xuống xem. Bàng hoàng. Hai tay run rẩy. Tim đập mạnh. Rõ ràng là những tập thơ cũ của ba chục năm trước với tên tôi trên đó. Vẫn là những hình bóng cũ, nhưng màu sắc của trang bìa tân kỳ hơn, và chữ in bên trong rõ nét và đẹp hơn. Miệng tôi chợt khô ran, và trong tôi dậy lên những xúc cảm lẫn lộn. Vừa vui vừa hứng khởi vừa lo ngại. Tự hỏi sách đang thấy có thực không ? Tự hỏi tâm mình có loạn, mắt mình có hoa không ? Tôi sửng sờ đứng nhìn sách mà lòng cảm thấy vô cùng hãnh diện. Tôi ngây ngất ôm chặt mấy cuốn sách vào lòng, như sợ chúng mất biến đi…

Buổi tối sau khi các con đi ngủ, tôi nhón gót đến gần kệ sách. Lấy chúng xuống, tôi ngắm nhìn một lúc. Đôi mắt lim dim, tôi hồi tưởng lại thuở tôi còn là một văn sĩ trẻ đầy tham vọng tại quê nhà. Những kỷ niệm cũ vẫn còn sôi động trong lòng tôi. Vâng, quả thật ngày xư a tôi vui lắm khi cuốn sách đầu đời được xuất bản …
Có tiếng động đâu đó trong nhà.
Tôi vội bỏ sách lại lên kệ. Ngồi xuống một chiếc ghế bành gần đó, tôi giã vờ như đang đọc báo, và nghe tiếng chân rất khẽ của người vợ hiền bước đến. Nàng sà tới ngồi bên cạnh nũng nịu “Ai đọc báo kiểu gì mà cả giờ rồi vẫn còn ở trang nhất”. Tôi cười giả lả “Hôm nay đi làm mệt quá em, anh cầm báo mà ngủ gật, có đọc được gì đâu”. Vợ tôi cười to “Thiệt không đó ông xã ?” Tôi cảm thấy nhột nhạt, đành thú thật với vợ về sự có mặt kỳ bí của mấy cuốn thơ trên kệ tủ. Vợ tôi làm mặt nghiêm một lúc, rồi như tội nghiệp tôi, nàng thầm thì như mọi khi “Em in cho bố đó ! quà sinh nhật bố năm mươi lăm tuổi” . Tôi không thể nào cầm được nước mắt.
Run giọng hỏi “Tiền đâu có mà in lắm thế “. Nàng không trả lời. Về sau tôi biết được tiền in thơ là do nàng đã chắt bóp dành dụm lâu nay để thực hiện giấc mơ thầm kín của tôi.

Việc tự in mấy tập thơ làm quà của vợ làm tôi nhận thấy con đường trở về với bút mực ở ngay tầm tay. Tôi phải nắm lấy cơ hội. Như cây đang héo úa vừa được tưới nước, tôi tươi tỉnh hẳn lên.

Vợ tôi gom góp những bài thơ bài văn của tôi như một tín đồ sùng đạo. Nàng không se sua nữ trang quần áo với bạn bè, không đi du lịch đây đó, không cờ bạc. Mỗi tuần nàng kiếm thêm việc làm phụ trội để mỗi năm in cho chồng dăm ba cuốn sách.

Kệ sách càng lúc càng đầy hơn. Với số lượng sách in của gia chủ mỗi ngày mỗi tăng, kệ sách của tôi không còn chỗ cho bằng hữu nữa. Để không bị mang tiếng có mới nới cũ, vợ tôi quyết định mua một cái mới dành cho sách của những tác giả khác.

3.-

Tôi đứng nhìn kệ sách trong nhà xe.

Những lúc tôi ngồi vào bàn viết, hồn nhập hội theo bút và lòng sống hoàn toàn với các nhân vật trong truyện sắp viết, vợ tôi hay khe khẽ đến đặt ít cái khăn tay thơm ướt trên bàn gần đó. Một bình nước trong. Một đĩa bánh ngọt. Hay vài cái kẹo vừng tôi yêu thích. Lắm lúc nàng lại xê dịch cái quạt máy quay cho đúng chỗ hay thắp thêm ngọn đèn cho đủ sáng. Lúc nào làm gì nàng cũng làm rất khẽ, như sợ tôi động tâm mất hứng viết.

Những lúc tôi ngả người trên chiếc ghế bành hiệu Lazy Boy nằm duyệt lạỉi bản thảo, vợ tôi hay kéo ghế ngồi bên cạnh yêu thương lấy tay xoa bóp hai bả vai tôi . Hay nàng ngồi bệt xuống thảm nắn mấy sợi gân cốt nơi bàn chân của chồng. Đôi khi nàng ghen vu vơ với một nhân vật nào đó trong truyện. Tôi luôn luôn cười với nàng “Ghen gì ! nhân vật tuyệt vời nào trong truyện cũng mang dáng dấp của em”.. Người đàn bà khóc vì nàng biết tôi đã nói thật. Đúng thế, vợ tôi biến hóa thành nhiều người trong những tác phẩm của tôi. Dù nhân vật chính của câu truyện bắt đầu có là một kẻ xấu xa đốn hèn hay một người vô tích sự đi nữa, thì khi kết thúc, tôi luôn luôn uốn nắn xoay sở làm sao cho nhân vật đó trở thành một người lòng tràn đầy nhân ái và tận tụy. Đó chẳng phải là hình ảnh của vợ tôi sao ?.

Những lúc đêm khuya cùng nhau bàn bạc về một mẫu hình bìa cho một cuốn sách mới, vợ tôi thường nấu chè đãi tôi. Chè hạt sen nấu âm ỉ với đường phèn có vị ngọt rất thanh. Nấu xong nàng hay để vào tủ đá vài giờ nên khi húp vào miệng, nước chè mát lịm gây cho lưõi tôi một cảm giác ngây ngất, và hạt sen tan trong miệng lúc nào không hề biết. Trong câu chuyện với cô em gái, tôi ví von tình yêu của vợ tôi dành cho tôi y hệt chè hạt sen nấu đường phèn. Vị ngọt ngào mềm như lụa dần dà thấm trong tôi . Và từ đó Thơ tuôn như giòng suối mật. Cô em gái cười ngất “Tưởng như anh mê say văn chương thi phú, nhưng kỳ thật anh đã dùng văn chương để thần thánh hóa vợ”.Tôi khựng người lại, chới với nhận ra là cô em nói đúng.

Những lúc sách được in về, vợ chồng vui mừng tái tê. Một tác phẩm mới ra đời tất nhiên mang đến cho tôi niềm tự hào đã hoàn tất được một việc đáng kể, nhưng đồng thời cũng cho chúng tôi thêm một âu lo về số phận vô định của nó.
Dần dà cái kệ tủ chật cứng, và đâu đâu trong nhà cũng thấy sách chất ứ . Nhà xe đầy ắp những thùng giấy má của tôi. Sách tôi đã viết không tiêu thụ được trong xã hội quần chúng nơi đất nước tôi định cư, vì chúng được viết bằng tiếng mẹ đẻ. Quá đắt đỏ nếu tôi thuê người dịch ra tiếng nước khác, và khả năng sinh ngữ của tôi chưa đũ để đảm trách được việc đó. Sách của tôi viết khó phổ biến rộng rãi, không bán được trong cộng đồng người cùng xứ sở tôi, vì đó không phải là một cái gì nóng sốt đòi hỏi họ cần phải có.

Cuộc sống tha hương của những người di dân đã tạo ra nhiều nhà văn , trong khi số lượng độc giả càng ngày càng ít đi. Tác phẩm in ra được trao đổi giữa họ hơn là bán buôn. Thật tình lắm lúc tôi cảm thấy chán ngán và đau lòng nhắm mắt lại khi đi ngang qua những đống sách bám đầy bụi của mình. Nhưng người vợ kia, khi nào nàng cũng giữ vững tinh thần. Thầm thì bên tai tôi nàng nói ”Bố ơi, đừng bỏ cuộc. Em lúc nào cũng mê say những gì anh viết…”

4.-

Tôi đứng nhìn kệ sách trong nhà xe.

Bao nhiêu mùa Xuân Hạ Thu Đông trôi qua nhấp nháy. Hôm kỉa hôm kia hôm kìa tôi nghe bọn con kháo nhau trong nhà bếp. Đề tài luôn luôn là cái kệ sách cổ lổ sĩ nằm chình ình giữa phòng khách, và bà mẹ. Đứa con gái lớn than phiền rằng lúc này mẹ già quá, tánh tình khó chịu, hễ nói động tới cái kệ sách là mẹ giận hờn, bỏ cơm, nằm vạ.

“Chắc nên đưa mẹ vào viện dưỡng lão cho mọi người được khỏe”. ỹCô ta nói.
Đứa con gái thứ hai băn khoăn “Vậy mỗi đứa mình phải đóng góp bao nhiêu cho cái việc đó?”
Miệng cười toe, đứa con dâu châm vào:
“Tại sao chúng ta phải trả? tiện nhất là lấy tiền an sinh của mẹ để trả những chi phí cho mẹ.”

Vợ tôi ngồi ở góc phòng, mắt nhắm nghiền, miệng nín thinh. Bà như người vừa câm vừa điếc. Tôi đứng bên cạnh, lấy tay vén những sợi tóc bạc loà xoà trước trán cho nàng. Tôi nói những lời thương yêu an ủi để làm vơi nỗi đau khổ của nàng, nhưng chắc chắn là nàng không nghe được. Vì vợ tôi vẫn ngồi yên như tượng.

Khi đứa con trai bắt đầu đề cập tới việc khuân kệ sách ra để ở nhà xe thì vợ tôi bỗng đứng lên rất dữ tợn ”Mẹ cấm tụi bây không được làm như vậy. Cấm !Cấm nghe chưa! Ngày nào tao còn sống thì không ai được đụng tới tủ sách. Tủ sách trước nay ở đâu phải ở nguyên đó “.Thằng con trả lời “ Mẹỉ làm gì dữ vậy ? những sách đó có giá trị gì ! in ra cho cố, bán không ai thèm mua, để chật nhà chật cửa dẹp là vừa...” Hắn nhấn mạnh ở những chữ sau. Cô con gái lớn ngắt lời “David, không được nói vậy ! Dù gì cũng là công sức của bố. Đó là những gì bố đã hoàn tất được “. David, thằng con trai đang mang giòng dõi họ tôi, đang có huyết thống của tôi trong cơ thể nó, đứa con trai tôi đã nuôi nấng với tất cả tình yêu thương và đặt bao nhiêu hy vọng vào, hắn đi tới đi lui múa tay trong không khí “Xời ! chị nói công sức của bố làm tui tức cười. Công sức để lại thành tiền thành bạc thì mới đáng là công sức. Còn đây, xin lỗi, chỉ là đống giấy lộn thôi”.

Đứa cháu nội hai tuổi của tôi thấy cha nó hùng hổ thì khóc ré lên. Mẹ nó dỗ mãi mới nín. Cô ta ôm con vào lòng nói lẫy “ Gớm, cái thằng oắt con này cùng phe bà nội hay sao ấy !” Rồi cô ta châm dầu vào cho câu chuyện thêm phần bi đát “ Mấy chị nhớ hông, ông già thức đêm thức hôm viết bài, mẹ thì ăn không dám ăn, đi chơi không dám đi, bao nhiêu tiền của đem đi in sách làm gì không biết nữa ! Những ngày ra mắt sách người ta đưa tiền mua sách mà như là bố thí”.

Nghe tới đây vợ tôi nấc lên , năn nỉ “ Tội tôi lắm các cô cậu ơi, đừng nói nữa. Xin tha cho tôi nhờ “. Tôi ngồi thộn một chỗ chỉ biết lắc đầu ngao ngán. Mà kể ra lũ con tôi nói cũng đúng. Mặc dù những nhận xét hay quan điểm của chúng thật dã man, nhưng đó rõ ràng là một sự thật trắng trợn không chối cãi được. Những tác phẩm của tôi chỉ có giá trị với vợ chồng chúng tôi thôi, bởi vì chúng liên hệ đến phần đời của chúng tôi. Chúng làm cho sự hiện hữu của chúng tôi vui tươi hơn, có ý nghĩa hơn trong những tháng năm vời vợi thương nhớ quê hương. Trong những tháng năm đau xót vì mất nước và mất bản thân. Trong những tháng năm lạc lõng giữa quê người mà nơi đây đang cần thời gian để hòa nhập nhịp nhàng những nền văn hóa dị biệt. Bạn bè hay những ai tham dự những buổi ra mắt sách là những người can đảm. Họ đến để cổ võ cho tôi, vì cả nễ hơn là vì lòng hâm mộ tác giả. Họ vỗ tay cho tôi hay họ ca tụng tôi chỉ để hy vọng một ngày nào đó tôi sẽ làm y như thế cho họ. Một ngày, khi tất cả các vì sao từ từ rụng hết, thì ai còn đây để ngợi ca những áng văn chương mà giòng người lưu vong thuộc thế hệ đầu tiên đã để lại ???

Bọn nhỏ rời phòng. Bà vợ già yếu của tôi nằm yên trên chiếc ghế bành năm xưa tôi hay nằm duyệt bản thảo. Đến phiên tôi ngồi thụp xuống ôm chân vợ, nhẹ nhàng xoa bóp cho nàng. Không biết vợ tôi có cảm được không ? tôi thì thầm với nàng “Lúc đầu anh đã bảo đừng in những của nợ mà mẹ chẳng chịu nghe!” Tôi chắc là nàng chẳng nghe được lời tôi, nhưng trông kìa, đôi mắt người vợ dấu yêu long lanh hai ngấn lệ.

5.-

Tôi vẫn đứng nhìn kệ sách trong nhà xe.

Buổi sáng hôm đó trời mưa buồn như ri. Thằng con trai dìu vợ tôi ra chiếc xe Van. Gương mặt vợ tôi lạnh lùng đến khiếp sợ. Đôi mắt nàng sụp xuống, hai mép miệng giật lia lịa như đang giận ghê gớm mà không thèm nói. Đứa con dâu vừa cột dây buộc cháu nội của tôi vào chiếc ghế trẻ nít trong xe vừa nói với chồng “Em đã cho hai chị biết địa chỉ của viện dưỡng lão rồi. Chắc chiều họ sẽ chở đồ đạc của mẹ vào “.
Hừ ! Tụi nhỏ thật tệ. Chúng đã trù tính đâu vào đó. Bà già đang bị đá ra khỏi nhà, và tôi thấy tội nghiệp cho vợ tôi biết bao. Từ nay nàng sẽ ở một nơi chốn mới với một nỗi lòng ê chề đắng cay.

Buổi chiều hôm đó trời mưa gió không ngớt. Đứa con dâu lui cui dọn dẹp nhà xe để dời kệ sách của tôi ra đây. Hai đứa con gái chở tất cả áo quần và những vật dụng cần thiết cho mẹ cũng đã trở về. Thằng David từ đâu cũng vừa về tới, đem theo một người bạn trẻ. Chúng nó cùng nhau nhích chiếc kệ từng bước một từ phòng chính ra nhà chứa xe. Tôi âm thầm đứng nhìn lòng đau như cắt .

Khi những cuốn sách bắt đầu được xếp lên kệ, đứa con gái lớn cầm cuốn thơ của tôi lên ngắm nghía một lúc rồi lẩm nhẩm “Nghĩ cho cùng, ông bà già tội thiệt”. Rất nhanh, nó bỏ cuốn thơ vào trong túi xách kế đó. Lại nhặt cuốn khác lên ngắm nghía, rồi lại bỏ vào túi xách. Cô em thắc mắc “Chị lấy chi vậy ? đọc đâu có hiểu mà lấy ? Con cái mình lớn lên cần chi đọc ba cái thứ sách này ? Thế hệ của những người như bố mẹ qua đi rồi là hết”. Im lặng một giây. Tiếng cô chị bỗng dưng hạ giọng ngậm ngùi “ Lấy chứ, lấy để làm kỷ niệm, vì họ là bố mẹ. Không có họ, không có mình”. Rồi cô oà khóc lớn. Mấy đứa con khác ngơ ngác một lúc rồi cũng rơm rớm nước mắt khóc theo.

Cả ba đứa con tôi vừa xếp sách lên kệ vừa yên lặng khóc. Tại sao dám làm những chuyện tày trời rồi lại khóc nhỉ ? A ! nước mắt tống biệt, chắc vậy ! Tuy nhiên khi nhìn những đứa con ruột thịt khóc tôi cũng thấy mũi lòng.
Người bạn của con trai tôi , thằng Joe, khoãng chừng ba mươi mấy, cầm lon bia nốc cạn một hơi, cất giọng “ Nè, khóc vậy đủ rồi “ Chỉ chỏ cái kệ sách hắn hỏi “ Chỉ có chừng này sách thôi hử ?” Cô con gái nhỏ đáp “Đâu có, còn cả hơn trăm thùng chất ở trong nhà kho sau góc vườn kia nữa”. Thằng Joe cười lớn, ba hoa chích choè “Ông cụ của các bạn chắc chắn là rất buồn khi thấy những gì mình làm không đi đến đâu. Nói thiệt nhe, nếu nhắm tác phẩm của mình có tầm vóc quốc tế thì nên in, chứ nếu những gì mình viết chỉ để xả buồn có tính cách cá nhân không đem tiền bạc lợi lộc gì hết, thì viết xong đăng báo cho vui, rồi quên luôn. Nếu giỏi, lượng sức làm được chuyện đội đá vá trời thì nên làm. Bằng không tất cả chỉ nên xem như một cuộc vui giai đoạn, chờ ngày đi vào vĩnh cửu.” Hắn ngước cái mặt lên khoái chí với những gì mình vừa nói, rồi tiếp tục “ Bày đặt in chi cho tốn tiền tốn bạc, bây giờ mất công con cái đem đi đổ “.

Trời ! lời nói chi sỗ sàng. Tôi thảng thốt vì cái ý nghĩ vừa tàn bạo vừa rất đúng của thằng Joe. Phải, những người bỏ nước ra đi đến đây họ là những kẻ thua cuộc, bất kể vì lý do gì. Quê hương cũ dứt điểm xóa tên tuổi họ. Quê hương mới rễ bén còn non. Đa số những đề tài trong văn chương hải ngoại xoay quanh những hoài hương ngậm ngùi. Những tình ái cá nhân. Những hồi ký tự đề phong xưng tụng mình anh hùng, hay cố gắng đưa ra một số lý do bào chữa biện minh sự ra đi bỏ cố hương của mình. U hoài thương tiếc quá khứ. Ưu tư thấp thỏm cho một ngày mai chưa biết đi về đâu. Cũng có một số sách viết về khoa học, hay khảo luận nhưng số người đọc rất hiếm hoi và chọn lọc. Thế hệ những người di dân đầu tiên là những người tiên phong, họ hy sinh và cực khổ nuôi các con . Thế hệ thứ hai lăn xả vào xã hội mới, học hành thật giỏi. Đa số thành công đem về cho gia đình những mảnh bằng làm rạng ngời bức tường vôi, nhưng đồng thời cũng đem về nhà những lời nói, cách cư xử làm đau lòng cha mẹ.

Tôi thở dài “Thôi bố hiểu rồi .Bố tha cho các con đó”. Tôi quay lưng lầm lũi bỏ đi trong mưa gió…

Thỉnh thoảng tôi vẫn về đứng nhìn kệ sách trong nhà xe để nhớ lại cái đam mê ngày xưa. Đứng đó trầm tư. Có một ràng buộc luyến lưu nào đó làm tôi đi không đành.

6.-

Trời vẫn còn tinh sương. Mặt đất bốc hơi trắng xoá trên một bãi rộng mênh mông. Thỉnh thoảng có một vài chiếc xe thùng, xe vận tải chở đầy nhóc rác rến tấp một nơi nào đó đã được chỉ định. Người tài xế nhảy xuống hoặc một mình hoặc với một hai người phụ, họ vội vàng cầm xuổng cầm chỗi tống rác xuống bãi. Mùi hôi thối xông lên nồng nặc, và những làn khói mỏng là là trên mặt đất kia do rác rến thối rữa lên men bốc hơi.
Tôi đứng đây từ chạng vạng tối hôm qua. Thằng con trai tôi cùng bạn nó chất đầy chiếc xe thùng, thuê của hãng U-Haul, tất cả những sách vở báo chí tài liệu tôi đã gom góp dành dụm từ ngày tôi đặt chân đến đất mới. Thơ, Văn, biên khảo, luận cứu do tôi nặn óc ra viết ngót nghét hơn sáu chục cuốn. Ngoài ra còn hơn chục xấp bản thảo chưa in. Tất cả là những lao lực tôi đã đổ vào suốt một đời.

Các con đã an trí bà vợ tôi tại viện dưỡng lão rồi. Việc tống khứ tất cả xe sách này mà chúng coi như RÁC RẾN, là một điều tất nhiên. Chiếc kệ sách tôi đánh vẹc ni ngày nào đã được bửa ra thành nhiều mảnh nhỏ. Những thanh gỗ theo nhau bay xuống vực sâu. Nhìn chiếc kệ sách lúc tàn đời, một thời nào nó đã từng là người bạn thiết của tôi, lòng tôi như muốn vỡ ra.

Tiếp đến là những xấp giấy rời. Mỗi khi bàn tay của hai người thanh niên vung lên là những trang giấy chi chít chữ bay tung như những lá truyền đơn. Ô hãy nhìn xem, những con chữ từ những trang giấy bay ra như hàng tỉ tỉ cánh bướm. Những chú bướm tí ti yêu dấu đập đôi cánh tơi tả…Tuyệt vời thay cho chính tôi! Tuyệt vời thay ý nghĩa separatio ứng dụng như một nhựa sống thần kỳ! Phải, chất lãng mạn trong tôi vẫn còn dù trong giây phút đớn đau. Hình ảnh ngàn vạn mảnh giấy bay lượn trong ánh chiều tà, trong giờ hoàng hôn trên bãi vắng mông mênh ít người, thật tuyệt vời. Trong phút chốc, tôi cảm thấy bị khích động vô cùng, cõi lòng ôi lai láng tràn trề, ôi vui lạ lùng. Thế ra trong sự Chết vẫn có sự Sống, dù mong manh.

Cuối cùng David đứng trên xe, dùng sức mạnh đá hơn trăm thùng sách xuống vực. Giữa lưng chừng trời thùng giấy cạc tông vỡ toang và sách, cuốn này nối cuốn kia tuôn ra như suối. Trong chuỗi ánh sáng màu tím cam của hoàng hôn đang lịm chết, suối sách chảy giòng thần thoại tuyệt luân. Suối sách ! Suối của muôn tiếng thì thầm biến ảo, suối của ngàn vạn mộng mơ đang thoi thóp… Trái tim tôi gào khóc tận cuối chân trời. Hồn tôi vút cao, lên lên cõi ta bà rồi lại phóng sâu chìm chìm vào vùng tuyệt kỷ siêu linh. Nỗi cô đơn huyền diệu trong tôi tan trong say ngất chao đảo. Như tia xẹt, linh hồn tôi nhập vào dòng suối kỳ lạ kia. Chơi vơi. Ngã nghiêng. Hụt hẫng…

Hơn trăm thùng sách trong một thời gian kỷ lục đã được đổ xuống hố đất. Chiếc xe lại rú lên, nhả khói đặc sệt , ồn ào phóng nhanh như đưa con tôi chạy trốn.

Tôi thủng thẳng bước lại chỗ chiếc xe đậu lúc nãy. Một số sách của tôi rơi rải rác đây đó. Tôi cúi xuống nhặt một cuốn. Từ đâu, một ngọn gió buốt lạnh tận xương tủy bất ngờ thổi tôi bật ngửa. Rác rến bay từng luồng xoay vòng, xoay vòng, xoay quấn lấy tôi. Cuốn sách rung bần bật trong tay nhưng tôi ghì cứng nó lại. Từ trong sâu thẳm của cõi lòng vang vọng lời biện giải thiết tha: “Ta là Thơ . Ta là nỗi đam mê cuồng cháy. Ta là nét đẹp tuyệt song. Ta, đêm sâu trong sầu muộn. Vũ trụ nơi nào, chính ở trong ta?”

Thần gió ngưng thổi, vạn vật lại hài hòa như cũ.

Gió đêm hiu hiu lật giúp tôi từng trang. Dưới ánh sáng xanh xao huyền hoặc của đêm trăng lưỡi liềm, tôi miên man đọc những sáng tác xưa. Lờ mờ đây đó, bóng đen những chiếc xe ủi đất nằm yên lặng nghe tôi ngâm nga những lời thơ sầu thảm…

7.-
Ban ngày bãi rác rất ồn ào. Sinh hoạt thật náo động. Từng đoàn xe tải này đến từng đoàn xe tải khác từ muôn phương trong thành phố liên tục nối đuôi nhau đến đây để tống xuất đồ xú uế. Mùi hôi kháy cả mũi. Hàng chục chiếc xe to lớn dềnh dàng màu vàng sẫm trang bị những cần xúc chạy lui chạy tới trên những đống rác vừa mới được ai đó đổ xuống. Xúc bên này đổ bên kia. Những chiếc xe tăng khổng lồ, vàng khè, nặng nhọc chạy nghiến lên muôn triệu rác rưởi. Nào sắt nào kẽm nào gỗ nào cây nào bàn ghế nào tường vôi nào áo quần. Mắt tôi chóa lên trước sự hủy diệt. Mỗi ngày, cùng với những chất dơ dáy, những gì cũ nát lỗi thời và phế thải đều được đưa về đây. Cùng trong một không gian, tôi nhìn thấy Hiện Tại, Quá Khứ và Tương Lai. Tôi nhìn thấy sự Sống và sự Chết lẫn lộn vào nhau, xoay vần trong nhau và dựa vào nhau để rồi tan biến trong nhau.

Ánh tà dương trở về chiếu những tia vàng vọt thương đau. Hàng ngàn cánh chim mầu trắng bạc đập cánh la đà bay trên cánh đồng rác. Tôi dõi mắt theo nhìn con dã thú bằng sắt Bulldozer đang trườn tới chỗ sách của tôi được đổ đêm qua. Nó dang đôi cánh tay dài ngoằn ra. Hai bàn tay, to như hai cái chậu, đầy móng vuốt, phụp xuống tàn bạo trên đống sách. Hốt một mẻ sách lớn rồi hất tất cả sang một bên. Phụp xuống một lần nữa sâu hơn để hốt mẻ khác, rồi lại hất lên đám trước. Cứ như thế cho đến khi hai bàn tay nỉa sắt thọc xuống đám rác cũ rữa thối. Mỗi lần con dã thú xong trò chơi xới trộn, xê mình đi chỗ khác là hàng ngàn con chim đói ăn lại sà xuống mổ mồi lia lịa. Đám rác cũ được xới lên đầy nhúc những dòi bọ bò lổm ngổm trên những vần thơ mỹ miều của tôi, trên những dòng văn óng mượt, trên xương máu tim óc mồ hôi của một đời tôi nhọc nhằn…

Thình lình có những luồng sóng tràn tới vây xoáy lấy tôi, càng lúc càng đáng sợ. Lửa ngọn khiếp đáp, nhiệt lượng tàn canh. Đó có phải là thời điểm của lúc nghiền nát cùng tận?! Một sức nóng vũ bão như đang ngấu nghiến tôi. Tôi nghe một điệp khúc kỳ quái “Tái tạo. Tái tạo. Tái tạo…”. Điệp khúc này càng lúc càng dồn dập, thôi thúc, gần như ép tôi vào một trạng thái điên cuồng.
Trong bức bách tôi cố gắng không gục ngã. Trong tôi gào tiếng ngợi ca đức thánh.

Ai đó vỗ nhẹ vào vai tôi . Một giọng nói rất mơ hồ rót vào tai “ Xác thân anh đã rữa thối từ lâu rồi. Đi thôi “
Tôi nói “Không đi. Trái tim trong tôi vẫn còn vang tiếng đập. Những công trình của tôi vẫn còn đây. Với những tận tụy tôi đã dâng hiến cho đời, làm sao tôi có thể bỏ đi được? “

Tiếng nói như gió thoảng lại lọt vào tai “Cái Tôi mà anh nói đã hết rồi. Anh đã nhiều lần về nơi nhà xe, cố bám víu vào những gì anh tự cho là những hoàn tất tuyệt tác. Cuộc chơi đã tan, màn đã hạ, và công việc tẩy uế đang tiến hành… Cũ sẽ thành mới. Mới theo thời gian lại trở nên cũ. Bánh xe quay tròn mãi thành vòng không bao giờ ngưng và sự bất diệt không hề có . …Những gì để lại không thuộc về bất cứ ai …”

Viết xong ngày 01-20-2001 lúc 12:26 am
HKKM

HKKM ơi :

Ba Tê đi lạng quạng rồi... Nhưng vẫn còn sức vô đây rình xem cô Tấm... tới đâu Khi nào phẻ thì quậy một chút. Wuay không nổi thì ngồi xem. Có Ba Tê đây nghen.

3T

quote:

---

Gởi bởi hongkhackimmai
Nàng Tấm còn nhiều ngọc trai lắm, hẹn hôm nào gặp sẽ tặng Ba Tê một đôi bông đeo chơi . HKKM là nghe^. sĩ sáng tạo mờ . Cái gì có tính chất nghệ thuật là nàng đều làm được ráo trọi .

---

VH cũng xí phần nữa nghen chị KM!

Sung Mãn Vô-Hạn-Định

Hồng Khắc Kim Mai




1 -

“Thật là một bức tranh tuyệt tác!”

Nghe tiếng nói, Nam giật mình quay lại. Trước mắt anh là một phụ nữ còn trẻ. Nụ cười tươi như hoa của nàng làm người họa sĩ thấy vui. Bỏ hai cây cọ vừa mới lau sạch sơn vào túi xách, Nam hoan hỉ:

“ Cám ơn bà đã khen tặng“

Người đàn bà đứng tần ngần một lúc rồi buột miệng: “Ông quả là một nghệ sĩ có tài”

Nam bỡ ngỡ chưa biết phải đáp như thế nào thì nàng lại nói tiếp, giọng say sưa:

“Cảnh vật thiên nhiên và tranh kia nào có khác gì! Ôi, đám lá trên cành với mầu sắc xanh vàng đỏ lạ lùng của tháng cuối thu, ông đã đưa tất cả vào khung vải tài tình quá đỗi. Kìa, những phiến đá lấp loáng nước như những vũng nắng mới thần sầu làm sao. Và con suối nhỏ kia đang uốn khúc trông thật sống động vô cùng ...

Nam mỉm cười ngắt lời:

“Xin cám ơn lời khen tặng của bà. Cái sống động mà bà vừa nói, có lẽ chỉ đúng một phần nào thôi. Bà hãy nhìn xem, mỗi khi có một ngọn gió thoảng qua thì lá trên cành kia xao động, còn lá trong tranh của tôi vẫn ở một vị trí không thay đổi. Như thế một bức tranh họa lại bất cứ một vật gì thật hay cảnh gì thật, dù nó có làm người xem thích thú chăng nữa, thì cũng chỉ là một-sự-ghi-lại mà thôi, và tranh trở nên giống-như-thật mà không sống-như-thật”

Người thiếu phụ chắp hai tay trước ngực, gật gù:

“Tôi cũng đồng ý với ông như vậy. Tranh giống-như-thật đòi hỏi nét vẽ phải sắc sảo tinh tế, màu sắc phải hài hòa, bố cục phải vững. Thêm vào đó, cách phối trí ánh sáng là một yếu tố tối quan trọng để làm cho bức tranh có hồn. Đạt đến như thế không phải dễ. Còn tạo nên một bức tranh sống-như-thật, thì phải làm như thế nào?... có hoang tưởng lắm không?... Làm sao mà lá trên miếng vải bố kia có thể rung rinh theo hơi gió thổi được ? Ông không đùa đấy chứ ?”

“Hahaha, hoang tưởng hay không thì còn tùy ở khả năng suy luận và cảm nhận của mỗi người. Tuy nhiên tôi nghĩ không có gì mà con người không làm được. Vấn đề đặt ra là làm sao để đạt mục đích? Trăm vạn nẻo đường trước mắt như đống chỉ rối, tôi loay hoay mãi chưa tìm được đầu mối cho con đường mình phải đi...”

“A! ông thật khó tính với chính mình. Ông có nhiều tham vọng quá. Tôi có cảm tưởng như ông chưa hài lòng với những tác phẩm của mình?”

Như được soi thấu điều u uẩn, Nam thở dài: ”Vâng, đúng vậy. Đã từ lâu tôi không thỏa mãn với những gì đã làm...Mỗi khi hoàn tất một họa phẩm, tôi thường bứt rứt khó chịu...”

“Tại sao vậy?”

Bỗng dưng Nam rên rỉ “Tại sao? Tại sao! Trời ơi, câu này tôi đã tự hỏi nghìn lần mà không đáp được ... “

Điểm một nụ cười, thiếu phụ nhỏ giọng: “Tôi nghĩ rằng tranh của ông sẽ được rất nhiều người mến mộ vì cách sử dụng màu sắc của ông thật khéo léo và linh động”

Nghe đến đây Nam bỗng phì cười. Anh ngỏ ý tặng người đàn bà đối diện bức tranh vừa hoàn tất.

Thiếu phụ trố mắt ngạc nhiên, và nàng kêu lên: “ Sao lại thế được? Tôi không dám nhận đâu...”

Nam ân cần: “Bà không phải là người đầu tiên tôi tặng tranh. Nếu bà thấy thích nó thì xin hãy nhận. Nó được bà trân quí, tôi rất cảm kích”.





2 -

Mặt trời đã khuất bóng từ lâu nhưng Nam vẫn còn ngồi nán lại ở ghế công viên. Vào giờ này khách nhàn du chỉ còn thưa thớt vài người. Khung cảnh tĩnh mịch và gió mát lạnh làm Nam cảm thấy sảng khoái. Anh ngả người ra phía sau, mắt nhắm nghiền... Muôn sắc màu từ đâu theo nhau tới nhảy múa trong tâm trí anh, và ô kìa, giữa chúng nó hiện lên nụ cười khả ái của người đàn bà ban chiều. Những lời nói của nàng mồn một văng vẳng bên tai, và hình ảnh nàng ôm tấm tranh làm lòng Nam se lại.

Đây không phải là lần đầu tiên anh được nghe những lời khen, và cũng không phải là lầu đầu tiên anh tặng tranh cho người xa lạ vì những lời khen của họ. Nếu họ không thích hoặc nếu họ không nhận, thì chắc anh cũng sẽ vứt bỏ nó đi thôi, như anh đã từng làm nhiều lần trước, trong nhiều năm qua.

Nam thở dài. Một họa phẩm anh chưa hài lòng, anh giữ nó làm gì ?

Nam uể oải thu xếp tất cả những vật dụng vào xe và chuẩn bị ra về. Từ đàng xa, một chiếc xe hơi nhỏ chạy trờ tới. Ánh đèn pha chói sáng một góc đường làm anh nhói mắt. Xe từ từ dừng lại và khuôn mặt xinh xắn của người phụ nữ ban chiều ló ra ngoài khung cửa.

Tiếng nàng vang lên, vui nhộn: “Ồ ông họa sĩ ơi, tôi vô ý quên chưa hỏi quí danh?”

Nam lịch sự mỉm cười. Anh thò tay vào ví, rút ra một tấm danh thiếp và vui vẻ trao cho nàng. Thiếu phụ cầm lấy cái thẻ nhỏ. Nàng liếc nhìn mấy hàng chữ in trên đó, rồi nàng nói, giọng thật dịu dàng:

“Cầu mong ông mãn nguyện hơn với những sáng tác mới nhé...”

“Những sáng tác?” Nam hỏi

“Vâng, những sáng tạo sắp tới...” Nàng trả lời

Sáng tạo! Sáng tạo! Hai chữ này bỗng dưng như vang dội khắp bầu trời u tối. Nó có sức mạnh lạ lùng, cái sức mạnh sấm sét dội vào trí tưởng của Nam làm anh choáng váng. Tai Nam lùng bùng, anh thấy hoa mắt và không nói nên lời.

Thiếu phụ không nhìn được sự biến đổi đột ngột trên khuôn mặt Nam. Nàng từ giã và chiếc xe từ từ lăn bánh...



“Sáng tạo!” Kỳ diệu thay, hai chữ này rõ ràng là chiếc chìa khóa đang mở cửa tâm linh anh. Nam nghe một luồng điện nóng rần rần trong cơ thể. Cảm giác thật khó tả, vì cảm giác này anh chưa từng có. Nhưng mà anh thấy dễ chịu lắm, tuyệt vời lắm, hạnh phúc lắm... Nam đứng thẳng người, mắt nhắm nghiền. Anh chắp hai tay trước ngực một lúc rồi từ từ giang tay rộng ra như trân trọng đón ôm một vật gì, hay nói đúng hơn là đang chờ đợi một ân điển được ban cho. Luồng điện di động nhanh nhẹn từ trái sang phải, từ dưới lên trên. Và khi nó vận hành đến sống mũi thì sức nóng dịu xuống. Anh cảm nhận một tia cực sáng, chói lòa, tụ lại ngay giữa hai chân mày. Tia sáng càng lúc càng lớn dần ra. Nó như ngọn đèn pha, chiếu vô từng ngõ ngách của trí tuệ. Nó như ngọn đuốc, soi sáng tri thức. Anh bàng hoàng chìm trong cơn mê thập điện.

Sáng tạo! Vâng đúng rồi, nghệ nhân không thể nào là loài nhai lại. Nghệ nhân không làm việc tái tạo có tính cách con buôn. Sứ mệnh của nghệ nhân là sáng tạo. Là mở đường cho những chân trời mới của nghệ thuật. Là nở một cánh hoa lạ trong vườn mặc khách.

Nam khám phá ra cái hoài bão này chính là điều Nam đã thai nghén từ lâu. Niềm ao ước bồng bềnh như cái chai trôi trên mặt nước đại dương, trôi trôi mãi không bến bờ. Nhưng hôm nay thì anh đã tìm được nơi chốn đậu. Trong anh là thửa đất sắp được khai hoang. Trong anh hứa hẹn một mùa đậu mới mầu mỡ.

Anh có lạc quan quá không?

Niềm vui sướng trong Nam đi kèm với lòng âu lo. Bởi nghệ thuật rất mông lung và vô tận. Bởi cái nhìn thấy của nghệ sĩ khác xa với cái nhìn thấy của tha nhân. Bởi sự nhận định và phán đoán của loài người luôn ở trong thước tấc đo lường. Họ thường phê phán người khác theo những qui trình định sẵn. Những người đã nổi danh, hay những người có chút quyền thế trên một lãnh vực nào đó, thường tự cho mình có phép được đánh giá công việc của người khác, đôi khi rất khắt khe, đôi khi rất thiên vị... Luôn luôn những tác phẩm đầy chất sáng tạo đều bị đuổi xua, chê bai, dìm bỏ lúc ban đầu. Nhưng quá khứ đã chứng minh người nghệ sĩ luôn đi trước kẻ thường tình muôn triệu dặm trên con đường mỹ thuật, nên hành trình của hắn luôn rất cô đơn, vì tìm đâu ra những tâm hồn đồng điệu?

Nếu Nam không lạc quan tự tin, có lẽ anh sẽ mãi dậm chân một chỗ. Sẽ băn khoăn tự dày vò mỗi khi hoàn tất một họa phẩm. Sẽ là con người luôn bất mãn với chính mình.

Tại sao anh phải e sợ sự phán xét của dư luận để không dám làm những gì mình yêu thích?

Nam như một nghệ nhân ngủ quên. Bao lâu nay, anh đã vùi sâu chức năng sáng tạo của mình. Anh vừa mới thức tỉnh, vươn mình khai phóng tiềm ức.

Trong bóng tối của màn đêm nơi công viên, anh đi chân nam đá chân bắc. Anh đang say với giấc mộng vừa mới thành hình...



3 –

Nam đứng rất lâu trước khung vải. Đề tài gì để vẽ đây?

Anh nhìn cảnh đứa trẻ đang đùa với vòi nước đang chảy. Đẹp quá! Nhưng anh không chép nó, không đóng nó vào khung cố định của anh đâu. Anh phó nhòm kia, với máy hình digital tối tân có thể làm việc đó trong tích tắc kia mà.

Anh gợi nhớ nụ cười của người thiếu phụ hơn ba tháng trước ở công viên. Nụ cười chi lạ lùng. Làn môi xếch. Hơi xếch một tí làm lộ cái răng khểnh thật duyên dáng. Không, không vẽ lại hình ảnh đó từ ký ức. Không ghi lại cái thơ mộng của làn tóc bay trong tia nắng chiều mà anh đã nhìn thấy. Công việc đó bây giờ đã là dĩ vãng.

Anh tưởng tượng cánh đồng xanh lơ nơi quê hương anh. Lúa non rạp mình theo cơn gió thổi, cô gái quê gánh đôi thúng ngún nguẩy trên ven đê, hay em mục đồng đang thúc trâu về nhà.

Trí tưởng của anh lại xoay qua cảnh bụi chuối vườn măng, khóm hoa lài hoa sói, dậu mồng tơi bên mái tranh nơi thôn dã.

Hay là ta vẽ cảnh chùa thâm u với ông sư già ngồi thiền tìm về nơi tịnh độ? Được lắm! Nó vừa có người, vừa có cảnh, vừa có tâm linh. Vậy thì phải cấu tạo những chi tiết trên khung như thế nào cho cân xứng hài hòa? Dùng màu sắc gì để diễn đạt nét trầm tư trông bất động mà không bất động của vị sư ? Còn nơi tịnh độ! Làn khói huyền ảo hay hào quang phát ra như thế nào để nói lên được mức độ của ngài đã đạt tới cõi ngài muốn đến???

Nhưng không thể như vậy được. Khi dùng trí tưởng tượng là ta đã vận dụng đầu não để xếp đặt mọi sự việc theo ý ta. Tranh từ đó đã nẩy sinh trong đầu, và ta đương nhiên làm chủ mọi toan tính. Đó không phải là một sáng tạo, mà là thể hiện một dự trù mỹ thuật được dàn dựng khéo léo trong óc. Họa sĩ bố trí đâu vào đó một cách hợp lý và đầy nghệ thuật những hình ảnh do hắn hư cấu, nôm na là bày đặït ra, mà có. Việc bày đặt đó được đưa vào khung vẽ, và sự hình thành dù cho có thần sầu cách mấy, vẫn quanh đi quẩn lại với những gì hắn đã biết, đã sống. Như hâm nóng một bầu rượu mới, chứ không phải đã tạo nên một hương vị hoàn toàn mới.

Sáng tác là thực thể hóa một sự việc đã có mầm mống trong tiềm thức và khai triển nó khi thuận lợi.

Sáng tạo là phát huy một điều gì, việc gì chưa ai từng làm, chưa ai từng biết, chưa ai từng thấy hay nghe qua. Chữ ai ở đây bao gồm ngay chính bản thân họa sĩ.

Nam vò đầu đấm ngực, đổ mồ hôi trán. Sáng tạo! Trời ơi, phải bắt đầu như thế nào đây để khơi nguồn?

Anh vứt cọ, bỏ đi ...




Nhiều tháng trôi qua và Nam đã sống trong băn khoăn đau khổ, vì anh lại đang lâm vào ngõ bí. Anh rất dứt khoát với quá khứ và không chịu thua với chủ ý mới. Nhưng chủ ý mới là con đường rất mịt mờ, vì khả năng khai phá trí tuệ của một con người rất hữu hạn.

Anh luôn ở trong tình trạng nhì nhằng, loay hoay cầm chìa khóa mở cánh cửa thứ hai. Tâm linh anh vẫn còn đần độn không chịu hợp tác với lòng cầu muốn.

“Đi tìm sẽ gặp. Gõ cửa, cửa sẽ mở”, ai đã nói như vậy?

Nam đã triệu lần đi tìm và gõ cửa nhưng đâu lại vào đấy. Những lời đóù chẳng thấy ứng nghiệm. Thành tâm và tin tưởng Nam đều có thừa, nhưng tất cả chỉ là con đường vòng quanh, phát xuất từ đâu thì quay về tự đó, Nam chua cay thầm nghĩ.

Có những buổi chiều Nam lái xe hằng giờ ra những vùng ngoại ô, để rồi anh ngừng lại một nơi hoang vắng nào đó. Bỏ xe, anh đi bộ hàng chục, hàng chục cây số. Đi thẳng không nhìn ngang ngửa, không suy nghĩ vướng bận một điều gì. Nam muốn xóa hết những gì trong tri thức, anh muốn óc não anh là một trang giấy trắng tinh...




4 –

Nam đứng trước khung vải. Tay cầm cọ, tay cầm sơn. Những định kiến, cliché đã có trước kia đều đã được vứt bỏ hết. Đầu óc anh hoàn toàn trống rỗng. Anh đã quyết định rồi. Công việc thực hiện một tác phẩm không còn là công việc của anh, mà là công việc của vị thần Sáng Tạo. Hãy để sáng tạo tự nó sáng tạo thì sáng tạo mới thăng hoa. Thân thể anh, tay anh, nào khác gì với miếng bố vải, cây cọ, giá vẽ, hũ sơn? Có khác chăng, tay anh có những giây thần kinh bén nhạy tạo nên sự di động. Tay là phương tiện, là công cụ dùng để phối hợp những chất liệu cần thiết đúng/đủ tạo nên tranh.
(Sự đúng/đủ này đương nhiên không do Nam định đoạt; nó phát xuất, thích ứng theo tùy nghi của sáng tạo). Không đề tài. Không đánh giá. Không suy luận. Thể xác Nam là hình nộm. Linh hồn Nam mới là nghệ nhân. Trong tư thế đó, Nam vung tay.

Những vệt sắc màu liên tiếp được quệt lên trên khung vải bố. Chúng quyện vào nhau, và không mang một hình thù đặc biệt nào cả. Và khi tay đã mỏi mệt thì Nam ngừng lại. Anh đứng lùi ra vài bước. Anh bật ra tiếng cười khan và lắc đầu. Đó là tranh ư? Hahaha. Nếu gọi đó là tranh thì đúng là tranh của một kẻ không biết gì về hội họa, hay là tranh của một kẻ điên! Nam chán nản quăng cọ, bỏ đi ăn trưa...

Khi Nam trở lại, anh trầm ngâm đứng lặng nhìn bức tranh dở dang ban sáng.

Trước sự ngạc nhiên của Nam, những mảng màu đã quyện vào nhau một cách lạ lùng. Chúng không tuân theo bất cứ một luật lệ nào. Chúng tự do, phóng đãng. Chúng ngang dọc, ngây ngô ... Nhưng, ô kìa, chúng thay hình đổi dạng theo từng góc độ Nam nhìn. Thiên biến vạn hóa! Càng nhìn nó Nam càng say sưa. Cái say sưa của kẻ đi từ khám phá này qua khám phá khác. Nương theo sự kỳ diệu của những gì mình đang bắt gặp, Nam cầm cọ điểm thêm vài chấm phá để hoàn tất bức tranh...

Anh đặt tên nó là “Diversities”, “muôn mặt”.

Đó là bức tranh đầu tiên Nam đã đạt được trong quá trình sáng tạo của anh.


Diversities by Hong Khac Kim Mai
24" x 36" , mixed media on canvas






Quả thật Nam không làm chủ được anh khi anh đứng trước giá vẽ. Con người nghệ nhân trong anh càng lúc càng biến chuyển không ngờ. Trong mỗi một bức tranh, Nam không chỉ dùng một phương thức nhất định... Lúc ban đầu, Nam vẽ tranh bằng cọ. Sau đó anh chuyển qua lối vẽ bằng dao. Có lúc năm đầu ngón tay của Nam đã thay dao, cọ mà trở nên những công cụ tuyệt vời. Chất liệu được dùng tới cũng vậy. Nó không nhất thiết phải là loại sơn này hay mầu phấn nọï, hoặc một hỗn hợp pha trộn nhuần nhuyễn thường tình...Sáng tạo có cái sắc màu riêng, lý lẽ riêng, nó bất chấp những nguyên tắc cố định, nó không bận tâm tới những luật lệ cứng ngắt của người đời. Sáng tạo đưa đẩy làm nẩy bật những ý tưởng mới để gây dựng tác phẩm, từ hình thức cho đến nội dung. Do đó tác phẩm vượt quá trình thai nghén, và thăng hoa trong thời kỳ quá độ.

Mỗi khi hứng khởi đến, Nam không tự kềm chế được, và anh làm việc liên miên không ngơi nghỉ. Có những ngày anh thức trắng đêm không mệt mỏi. Khi đói, Nam cầm thức ăn, vừa ăn vừa quan sát bức tranh. Qua những màu sắc kỳ ảo, đôi mắt anh bắt gặp những hình ảnh phôi thai ẩn hiện. Anh nương theo đó để tạo chúng thành những vóc dáng hiện thực. Tranh trở nên phong phú, vì tranh có đặc thù lạ lùng, có cá tính riêng biệt, có tiếng nói thầm kín, có âm nhạc ru vang. Tranh truyền cảm cho người xem những rung động để họ tìm thấy chính mình trong đó với những ao ước, hoài mong, ưu tư, kỳ vọng, v...v... Cá tính của tranh không thuần nhất vì nó uyển chuyển theo cá tính của mỗi cá nhân người đang thưởng thức tranh. Sự giao động của họ làm cho tranh sống-như-thật, tưởng như có hơi thở nhân sinh. Vóc dáng của tranh co dãn, đắp mô tùy theo sự phán đoán của người đang đứng đối diện với tranh. Tranh không chỉ là một vật trang trí để xem cho thỏa mãn nhãn quan. Nó còn ẩn những thanh âm, để người hát lên câu tình tự. Nó còn để đọc, và người vui trong mỗi khám phá. Nó còn để người nghe chính tiếng lòng mình đang nói, để người thấy khả năng vô cùng của trí tưởng.

Có thể nói, sáng tạo là một chuỗi hột liên tục của sự mới, lần tới những sự mới hơn nữa, rồi mới hơn thế nữa, mới thêm, và càng thêm mới, không bao giờ cạn nguồn...



5 –

Người đàn ông vừa đẩy cửa bước vào tự giới thiệu là một thương buôn ngành mỹ nghệ ở New York đến. Người hắn cao lênh khênh, đôi mắt sâu và xanh màu lá cây, cái cằm lẹm, đôi môi mỏng dính. Hắn nói tiếng Anh ngữ hơi cứng. Hắn là người Mỹ gốc Aùi Nhĩ Lan.

Hắn đứng rất lâu trước mỗi bức tranh của Nam. Thỉnh thoảng hắn gật gù, hay lấy tay sờ cằm suy nghĩ.

Hắn nói với Nam rằng hắn được nghe một vài người bạn nói về anh với nhiều khâm phục. Hắn đến vì tò mò, nhưng hắn cũng không quên nói rằng hắn sẵn sàng mua bán với Nam. Hắn khoe với Nam một chiếc xe thùng đầy ắp những tranh sơn dầu mà hắn vừa thu mua được của những họa sĩ địa phương với một giá rẻ mạt, không quá năm trăm đô la mỗi tấm.

Nam không mấy cảm tình khi tiếp chuyện hắn. Nhưng khi biết hắn là một thương buôn sành sỏi, anh cũng tò mò muốn biết hắn nhận định về những họa phẩm của mình như thế nào.

Hắn chỉ một bức tranh mang tên “No Apples”. Tranh vẽ một thiếu nữ với gương mặt rất mơ hồ, thân thể nửa kín nửa hở. Hai cánh tay nàng mở rộng đưa lên trời cao, hai bàn tay xoèø ra dưới vòm lá xanh lơ. Trong nàng ửng lên nhựa sống. Trong nàng ửng lên sự bao dung. Trong nàng ửng lên niềm hy vọng. Trong nàng ửng lên sự khát vọng và đam mê...Hắn thắc mắc về tên bức tranh không thấy có gì liên hệ với nhân vật trong đó.

“Sao không ?” Nam trả lời.

Và anh phân giải tiếp:

“Đó là Eva. Trong tâm trí của rất nhiều người, Eva là nguồn gốc của tội lỗi. Trong tranh của tôi, nàng ở trong thời điểm chưa ăn táo. Nàng thuần khiết vô song. Nàng đại diện cho giới nữ lưu, bất hạn tuổi. Tội lỗi là hành động sai lầm của một cá nhân, tại sao lại giá họa cho tập thể? “No Apples” là một tiếng kêu phản kháng...”

Người thương buôn trợn mắt đứng sững sờ một lúc.


No Apples by Hong Khac Kim Mai
18" x 20" , mixed media on canvas


Bức tranh mà người thương buôn thích nhất mang tên “Unlimited Prosperity”, sung mãn vô-hạn-định. Hắn ngã giá đầu tiên là hai ngàn đô la. Nam lắc đầu. Hắn tăng lên vài ngàn nữa, Nam vẫn lắc đầu. Hắn tiếp tục tăng tiền dần và cuối cùng dừng lại ở con số hai chục ngàn. Nam lại lắc đầu. Hắn cáu tiết:

“Là một họa sĩ vô danh như anh, anh làm gì bán tranh được cho thiên hạ với giá đó?ù”

Hắn phân trần hắn là một người buôn bán tranh ảnh lâu đời tại Nữu Ước. Hắn quen biết lớn. Hắn có một số khách hàng giàu có. Họ quá giàu và họ hái ra tiền nhanh đến nỗi không còn thấy sự khác biệt giữa một trăm ngàn hay hai trăm ngàn đô la. Họ có thể vung tay tiêu bạc triệu nếu họ thích một món hàng nào.

Hắn thuyết phục Nam nên bán tranh chứ không nên giữ lại. Họa sĩ cũng là con người cần những vật chất. Nghệ thuật tuy cao quí nhưng nghệ thuật phải phục vụ nhân sinh. Trước hết, nghệ thuật phải nuôi sống người tạo ra nó, rồi sau đó mới tính đến chuyện phục vụ thị hiếu của quần chúng.

Hắn dỗ dành: “Anh cần phải tạo tên tuổi. Bán bức tranh này, anh sẽ vẽ tiếp bức khác, lo gì...”

Nam lắc đầu. Anh biết rất rõ rằng anh không phải là một cái máy. Mỗi tấm tranh của anh sẽ là một tấm duy nhất. Anh không có khả năng nhại lại ngay chính việc của mình làm. Tranh vô giá như con. Ai đành tâm mua bán con cái? Anh phục vụ nghệ thuật để cùng nghệ thuật thăng tiến, chứ nghệ thuật không phục vụ anh trong việc cơm áo mưu sinh.

Những cái lắc đầu lì lợm của Nam không có gì mới mẻ, xa lạ với người thương buôn. Trong thương trường hắn từng đụng độ với nhiều họa sĩ tài năng. Đa số bọn này hay cao ngạo tự cho tác phẩm của mình là tác phẩm có một không hai. Âu đó là cái bệnh chung của kẻ làm được những điều bất thường, hay, lạ vậyï.

Hắn hiểu lắm, vì vậy hắn biết hắn nên nhẫn nại. Trao cho Nam tấm danh thiếp, người thương buôn nói hắn hy vọng một ngày nào Nam sẽ đổi ý. Hắn đặt tay lên vai anh, và nói tiếp, giọng thân mật:

“Những tác phẩm của anh thật độc đáo, có chiều sâu. Tôi rất ngưỡng mộ anh ”

Trước khi khuất bóng hắn còn ngoái đầu lại:

“Họa sĩ nhớ kỹ nhé. Xin đừng bao giờ bán rẻ những tác phẩm của mình”

Và hắn đưa ngón tay trỏ lên, nhấn mạnh từng chữ :

“Anh định giá theo ý anh muốn, và thiên hạ sẽ chạy theo...”

Nam gật đầu cảm kích.

Hình như anh vừa tìm được một người bạn tri âm???






6 –

The New-Face-and-Space Gallery nằm ở đường Alberta, một khu vực với nhà cửa hổ lốn không mấy đẹp vùng Bắc Nam thành phố. Dân cư ở đây đa số là người Mỹ da màu. Hơn chục năm trước, vùng này ít ai dám bén mảng vì đó là nơi tụ tập của những băng đảng khét tiếng... Gần đây, tự dưng khu phố Alberta sầm uất hẳn lên. Nhiều căn nhà rộng lớn với mái tôn cũ kỹ lỗi thời, tiền thân là những kho chứa hàng bẩn thỉu, đã được sơn phết lại. Dấu vết những tuồng chữ xanh, đỏ nguệch ngoạc viết những lời chửi thề mất dạy đều được xóa. Những lỗ thủng của hằng hà vết đạn cũng được bôi trét kỹ càng. Thay vào đó là những lớp sơn mới với mầu sắc thời đại, với những bản tên nghe rất lạ tai được dựng lên. Hàng quán, tiệm buôn nhỏ xuất hiện. Galleries, những căn phố buôn bán tranh ảnh mỹ thuật, mọc lên như nấm.

Người chủ phòng tranh The New-Face-and-Space trạc độ trên dưới bốn mươi tuổi, người da đen. Aùo quần hắn bảnh bao, tóc tai hắn thời thượng, nhưng hắn ta không che dấu được nét hốc hác vì thiếu ăn thiếu ngủ. Hắn đứng quan sát năm bức tranh mẫu Nam vừa đưa tới. Hắn xoa hai bàn tay tỏ vẻ hài lòng với kỹ thuật dựng tranh của Nam. Hắn xuýt xoa là tranh có nhiều nét lạ hắn chưa từng thấy. Hắn cho rằng những lằn sơn nổi lên như những sợi gân trong một bức tranh quá độc đáo... Rất điềm đạm, Nam ngỏ ý muốn hắn triển lãm tranh của anh ở đây trong kỳ đại hội sắp tới. Hắn cười xòa nói rất sẵn lòng.

Những cam kết và điều lệ cần có giữa người chủ phòng tranh với họa sĩ được đề cập tới như những giáo điều. Khi nói về phần hoa hồng chia chác, gương mặt hắn bốc sáng. Nhưng khi Nam đưa ra những con số về trị giá của những tranh anh muốn bán, gương mặt hắn đanh lại. Hắn giận dữ nhanh chóng:

“ Trời ơi, ông nội tưởng ông nội là ai mà đòi bán tranh bạc triệu?”

Hắn ngưng lại một lúc để thở, rồi tuôn một tràng dài: “Ông có điên chưa hử? Một họa sĩ nổi danh như Thomas Kinkade còn chưa ra giá như anh. Huống hồ gì anh chỉ là một tên họa sĩ ma cà bông, vô danh tiểu tốt?”

Nam vẫn điềm đạm: “ Đồng ý với anh tôi là một nghệ sĩ chưa ai biết đến. Nhưng tôi hiểu rằng tất cả mọi người, ai vào đời cũng phải bắt đầu bằng hai chữ “vô danh”. Tôi không thể là một ngoại lệ ... Vấn đề là những tác phẩm nghệ thuật của tôi sẽ được yêu chuộng hay không, đó là mấu chốt để đi đến sự hữu danh”õ

Louis, tên của người da đen, vò đầu: “ Thôi đi cha! Trước hết cha phải hiểu rằng tôi mở tiệm buôn để kiếm lời. Có bán được hàng của anh, thì tôi mới có ăn. Hai chữõ “triển lãm” kêu cho xôm tụ, gọi cho vui, chứ tôi điên gì bày tranh của anh khơi khơi cho thiên hạ xem? Muốn duy trì phòng tranh này, mỗi tháng tôi phải trả bao nhiêu là chi phí. . .“

Hắn lấy tay vỗ bành bạch vào cái bụng, miệng nói tiếp:

“Nói thật với anh, cái bụng này đói lắm nghe. Sống nghề bán tranh ở khu nhà lá như thế này thật vất vả. Chỉ nhờ được đôi chút khi có đại hội, còn những ngày khác tôi phải làm thằng giữ con cho thiên hạ để có miếng cơm”

Louis vừa nói vừa đưa tay chỉ ba đứa trẻ đang chạy chơi gần đó, rồi tiếp tục, giọng đã dịu lại:

“Trông cái tướng anh, tôi biết khả năng tài chánh của anh cũng không hơn gì tôi. Vậy anh nên bắt đầu bán tranh với giá hai, ba trăm một tấm, thiên hạ mới đủ sức mua. Anh từ từ tạo ra một thị trường cho món hàng của anh. Từ đó tranh anh được phổ biến rộng rãi. Khi anh có tiếng rồi, tự dưng hàng của anh sẽ có giá”

Hắn ngừng lại để nuốt nước bọt, rồi tiếp tục lên mặt dạy đời: “Anh biết không, anh phải leo lên từng nấc thang một. Trèo chậm chắc ăn, anh hiểu chưa?”

Thông cảm với Louis, Nam đề nghị xin trả tiền thuê phòng tranh trong thời gian triển lãm. Nhưng hạ thấp giá tiền bán thì Nam quyết không làm. Anh nói với Louis anh oán ghét xã hội bất công với giới nghệ sĩ. Khi họ còn sống, tác phẩm của họ bị chà đạp, bị coi rẻ rúng. Tranh của họ khi tung ra thị trường thường bị đám con buôn bắt chẹt và ăn chận. Chủ những phòng bán tranh thường làm khó dễ những họa sĩ chưa nổi danh, và hay có thái độ ban ơn trịch thượng. Đời của nghệ sĩ là những chuỗi ngày triền miên đói khổ, lây lất. Cái áo bạc màu của họ làm nhân phẩm của họ bị coi thường...

Giọng nói của Nam mỗi lúc mỗi thiết tha hơn, và anh nhắc lại trường hợp của danh họa Frida Kahlo. Trong thời sinh tiền, tác phẩm của người nữ họa sĩ này không ai thèm mua. Bà đã phải sống một đời dựa thân, núp bóng người chồng Diego Rivera. Phải đợi hơn bảy mươi năm sau thì tranh của bà mới được trọng vọng. Ngày nay, họa phẩm của Frida Kahlo trị giá năm triệu đô la, thì bà đã ra người thiên cổ. Con ma kia, giả dụ như linh hồn Frida Kahlo vẫn còn tồn tại trong một thế giới vô hình nào đó, chắc đã vất vưởng bên những tác phẩm của mình? Hồn ma nhẫn nhục chờ ngày vinh quang hôm nay? Liệu bà có hài lòng trong uất hận?

Họa sĩ là người đã sáng tạo những tác phẩm nghệ thuật, nhưng ai là người hưởng lợi trên công lao, mồ hôi xương máu của họ?

Nam nghiêm sắc mặt, giọng cứng cỏi:

“Vâng, tôi là một tên họa sĩ nổi loạn. Tôi muốn phá xiềng xích thay đổi những truyền thống cũ...Tôi không chấp nhận những ai lợi dụng nghệ thuật để trục lợi. Từ trước đến nay, giới họa sĩ đã chết hay đang sống đều là nạn nhân “.

Và anh nhấn mạnh:

“Tôi muốn hái những hoa trái mà tôi đã đổ bao nhiêu công sức ra trồng...Tôi muốn nếm hương vị ngọt bùi của vinh quang khi tôi còn sống... Một mai kia tôi qua đời, các người đua nhau vinh danh tôi, nào có ích gì? ”

Louis trố mắt nhìn Nam. Gương mặt người họa sĩ nhăn nhúm đau khổ khi anh tuôn ra nỗi lòng của mình. Người da đen lại vỗ vai Nam, thân mật:

“Có nghĩa anh không cần bán những tranh này nếu không được giá ?”

“Đúng vậy”

Louis vỡ tiếng cười. Anh lớn giọng:

“Được. Anh chịu chơi như vậy, tôi khoái lắm. Thằng này thua anh sao?... Tôi sẽ để anh triển lãm kỳ này, không lấy tiền thuê”

Và hắn phân bua, như tự an ủi: “ Thực ra tôi thích tranh của anh lắm... Biết đâu!... Trên đời này đã có một thằng họa sĩ khùng là anh, lại có thêm một thằng buôn tranh khùng là tôi, thì cũng có thể sẽ có một thằng khùng khác bỏ bạc triệu ra mua tranh của một họa sĩ vô danh ...Hahaha!... Chúng ta đồng ý chia 50/50 nhé...”




7 –

Thiên hạ kéo nhau đến vùng Bắc Nam thành phố đông như kiến. Từ đầu đường cho đến cuối đường Alberta có khoảng hơn 50 phòng tranh. Đủ các thể loại, đủ các màu sắc, đủ hết tên tuổi của hàng trăm nghệ sĩ địa phương. Có những bức tranh với những nét họa nhẹ nhàng thoát tục thì cũng có những bức chứa đầy những hình ảnh quái dị về thế giới vô hình. Có những bức tranh diễn đạt nội tâm qua những mầu sắc đối chọi nhau, thoạt trông rất khó chịu, nhưng chúng mang một sắc thái rất mới lạ. Có những bức họa cực kỳ tinh xảo thì cũng có những bức rất thô sơ đơn giản không ngờ. Có những tranh vẽ những con người mà tứ chi đều đảo lộn, vị trí mắt mũi miệng ở những nơi không giống con người bình thường, trông thật lạ lùng. Với sự thăng tiến của khoa học hiện đại, có những bức tranh được hình thành bằng những xảo thuật điện tử rất đẹp mắt. Quả thật con người có quá nhiều tưởng tượng và khả năng sáng tác của các nghệ sĩ thật vô cùng phong phú và đa dạng. Nếu đem chấm điểm thì khó mà đánh giá trị cao thấp của mỗi nghệ sĩ, vì ai cũng có những nét độc đáo riêng...

Tranh được trưng bày quá nhiều, và thưởng thức tranh trong một khung cảnh xô bồ náo nhiệt thì không thích hợp chút nào. Do đó người đi xem tranh như đi chợ. Họ chỉ lướt qua, với thái độ nhìn-cho-biết, hơn là để thưởng thức nghệ thuật. Rất ít phòng tranh nào bán được hàng.

Nhưng khi ai có dịp đặt chân đến phòng tranh The New-Face-And-Space, họ đều dừng lại ở đó rất lâu. Một là vì nơi đây không khí tự dưng rất nghiêm túc. Hai là vì dưới mỗi bức tranh đều ghi giá bán với một số tiền khổng lồ. Họ đứng lại ngắm nghía tranh, tò mò cố tìm hiểu tại sao tranh có thể đắt giá đến như vậy được: số ít nhất là năm trăm ngàn đô la, số cao nhất là năm triệu!

Phòng triển lãm rất rộng. Dưới những bóng đèn nhỏ, được thiết trí đúng chỗ, tranh như vươn dậy, tranh như hớn hở, tranh như đón chào. Hơn sáu mươi tác phẩm của họa sĩ Phạm Kỳ Nam tỏa ra một hơi ấm kỳ diệu làm lòng người xem nao nao.

Nghệ nhân đứng ở một góc phòng, anh yên lặng chăm chú theo dõi những người thưởng ngoạn. Có những tiếng xầm xì to nhỏ. Có những cái chỉ tay thắc mắc. Có những đôi mắt lim dim như đang đi vào mộng. Cô thiếu nữ tóc vàng lấy tay quẹt nước mắt, cô ngả đầu vào vai tình nhân. Anh chàng quàng tay qua ôm lưng bạn gái, thầm thì hỏi điều gì đã làm cho cô rơi lệ. Tay chỉ bức tranh mang tên “No Apples” treo trên vách, cô nói:

“Anh, có phải chính em trong đó không? Thật tuyệt vời quá. Em cảm thấy như đang chơi vơi bay bổng. . .”

Một người Á đông chống cằm nhìn không chớp mắt bức tranh mang tên “Hope never dies”, niềm-hy-vọng-không-bao-giờ-tắt. Trong đó, một trái cầu vàng ửng chói đang lềnh bềnh trôi trên đại dương. Sóng gió, giông tố phũ phàng bổ tấp vào nó, nhưng trái cầu vàng vẫn ung dung tự tại nhờ một cọng lông mong manh như tơ luôn nâng nó lên...

Một đôi vợ chồng, tóc hoa râm, đứng trước bức họa “Sung mãn vô-hạn-định” đã hơn mười lăm phút. Họ vẫn chưa chịu dời gót qua thưởng thức những bức tranh khác. Người đàn ông thay đổi thế đứng nhiều lần, đầu nghiêng qua ngó lại và quan sát bức tranh ở nhiều góc cạnh khác nhau. Người vợ thì có vẻ như đang bị khích động, bà hay nhón gót nói nhỏ vào tai chồng. Ông gật gù, mắt vẫn dán vào những hình ảnh đang thấy. Trông họ rất tâm đắc.

Nam bước lại, tự giới thiệu mình là tác giả của những bức họa trong phòng. Anh nhã nhặn xin vui lòng được đáp những thắc mắc của họ, nếu có. Người đàn ông đằng hắng lấy giọng, rồi thong thả nói:

“ Kết cấu của bức tranh này rất đặc biệt. Có một cái gì trong đó vô cùng lôi cuốn tôi làm tôi không muốn rời nó. Trong lòng tôi háo hức vui sướng lạ kỳ, tâm hồn tôi rộn ràng khó hiểu. Tôi thích nó quá. Có điều tôi không hiểu, tranh hay thì có hay thật, đẹp thì có đẹp thật, lạ thì có lạ thật, song giá gì mà khiếp thế? Nó có xứng đáng được bán với giá năm triệu đồng không?... Bán hết gia tài sự nghiệp tôi, e cũng chưa đủ số...”

Nam mỉm cười. Anh nói rất chậm rãi:

“Xin ông bà hãy thử tưởng tượng... Giả dụ như tôi đang đem tới trước mặt ông bà một thúng, xin nhắc lại một thúng, đầy ắp kim cương. Hạt kim cương nào trong đó cũng cân nặng hơn năm ca-ra. Ông bà sẽ có phản ứng gì trước cái gia tài khủng khiếp đó?”

Cả hai vợ chồng người xem tranh lúng túng chưa biết phải trả lời như thế nào. Nam nhìn họ một lúc. Thấy họ vẫn chưa tìm được câu trả lời, anh nói tiếp:

“Có phải phản ứng của ông bà sẽ như thế này không?”

Vừa dứt câu hỏi, Nam trợn mắt. Miệng anh há hốc. Hai bàn tay anh mở rộng đưa lên nửa vời, nhưng trông chúng cứng như bị đông đá. Người đàn bà gật đầu lia lịa:

“Vâng. Vâng. Đúng như vậy”

Tức thì Nam vừa đưa ngón tay trỏ lên, vừa vui mừng kêu:

“That’s it! ... Lúc nãy, phản ứng đầu tiên của ông bà khi nhìn thấy bức tranh hoàn toàn y hệt điệu bộ tôi vừa diển tả...Xin ông bà hãy đọc kỹ hàng chữ ghi ở phía dưới, đó là linh hồn của tranh”

Người chồng cúi xuống lẩm nhẩm từng chữ một: Sung, Mãn, Vô, Hạn, Định. Ông hỏi tại sao bức tranh lại mang cái tựa đề đó. Nam hỏi ngược:

“Ông bà có thấy hằng hà viên kim cương đang nhấp nhóa trên tranh không?”

Bà vợ nhìn những vết ấn của dao vẽ, chẳng khác gì mặt cắt của viên đá cực quí, bà thì thào: “Vâng, nhiều kim cương lắm”

“Ông bà hãy đứng nghiêng một chút thì sẽ thấy rất nhiều huy chương vàng, huy chương bạc, huy chương đồng ”

“Vâng, trời ơi, sao huy chương nhiều đến thế nhỉ?”

“Lùi bước xa một chút, ông bà có thấy nào núi vàng, nào hầm bạc ẩn hiện không?”

Vừa dụi mắt mình, ông chồng vừa gật gù:

“Đúng như thế. Lạ nhỉ, trước kia tôi chỉ thấy một khung vải trống với màu sắc bàng bạc. Bây giờ ông điểm chỉ ra, thì tôi mới khám phá ra cơ man trân châu và bạc vàng. Hóa ra chúng nằm ẩn trong tranh ...”

Nam khôi hài: “Ở đời, người ta thường cất giấu bảo vật ở những nơi kín đáo, đâu có ai khoe ra cho kẻ cướp biết ?!”

Anh lại nói tiếp: “Bây giờ ông bà xem thêm một chút nữa nhé. Ôâng bà có thấy một bó hoa hồng nở rộ không? Ah, la vie en rose!...Vâng, bức tranh có kim cương tượng trưng cho sự sang cả bề thế, có bạc vàng tượng trưng cho giàu có vượt bực, có huy chương tượng trưng cho danh dự cao quí, có hoa hồng luôn nở tượng trưng cho hạnh phúc vô biên... Như thế không phải sung mãn vô-hạn-định là gì? Đem về nhà một báu vật như vậy mà chỉ trả có năm triệu đô la thôi, tôi nghĩ giá đó thật quá rẻ...”

Hai người khách đứng ngớ người một lúc, rồi họ cùng nói:

“Vâng, với một tác phẩm thần kỳ như thế thì giá năm triệu không mắc. Nhưng, chúng tôi làm gì có số tiền đó để mua...”

Nam cười dễ dãi: “ Không sao. Nếu quí vị không đủ sức mua, thì tôi có thể để quí vị được sờ nó một chút. Như vậy được chứ?”

Họ xì xào: “Vâng, như vậy có gì quí bằng”

Cả hai vợ chồng...

FACE TO FACE

Hồng Khắc Kim Mai



4,613 words, 11pages
Author: HONG KHAC KIM MAI


1. -
I was gazing at the bookshelf in the garage.
My wife bought a bookshelf fifteen years ago while wandering the neighborhood garage sales. It was very old and made with inexpensive material. The bookshelf was extremely long and tall with many shelves. While waiting for her change, my wife murmured in my ear, “This is for you so you can display your books as you please”. I was so happy. “That’s my present for your coming birthday. Someone is fifty at last!” she said. I smiled with ease in return.

The bookshelf was too cumbersome. I had to ask for help from my friends to haul it home in a big truck. My children eagerly suggested painting it white. My wife said it would be nice to resurface it with lacquer. “Oh well, what you want is what you get, my dear,” I said. I took the job without complaining even though I had never done anything like that before. Since the day we left our beloved country, we had each become a Jack-of-all-trades person to survive.

The bookshelf was so high and unstable, my wife thought that I should nail its four corners to the wall nearby to make it more secure. The wife’s will is God’s will, I guessed. Now the bookshelf looked so beautiful, so elegant. It became stable, like a muscular statue standing proudly right in the main room of the house. It was hard to believe that just a few days ago it was a refuse object.

We had very few books to display. As refugees freshly settled in this new country, the humble income we received from the welfare system did not allow us to spend lavishly. A group of friends, living out-of-state, sent me their unwanted books and magazines. I gratefully received them, even though most of them were outdated and there were many authors who I did not recognize.

Watching me dusting the books and arranging them neatly, my wife put her arms around my neck and whispered, “You can display other people’s books now. Some day, I wish you would do it for your own written books. I am afraid that these shelves will not have enough room for you by then.”

What she said was so moving. I held my breath awhile to calm myself down, and then I slowly said, “You really want me to go back to writing?” She sat there, looking down. Sincerely I told her that life in a new country has so many hurdles to overcome. “I have to work two or three jobs in order for you and the children to have a good life. Being involved with the word game is the sort of luxury that I dare not dream about.”

My wife responded, her eyes growing moist, “I married you because I always admire your poems so much. Are you no longer that person?”

Her question was like a sharp knife cutting my soul. I stood up pretending to sip some water, hiding my tears about to fall on my face. A flock of innocent children and a weak woman were under my wings. Did I have the right to bury myself in one place with the passion of writing, and let my family struggle to make a living?

2.-
I was gazing at the bookshelf.
Five years have gone and the bookshelf was pretty full. The works of so many authors who were my friends from all four corners of the world had been sent to me. I respectfully arranged them in good order. My wife was sometimes in a bad mood for no reason. Once, not being able to contain herself, she said, “Why don’t we republish your books?”
I held her face in my hands and laughed. “You should forget that idea, Honey. You are my Muse. I am not so stupid as to look for another one somewhere else”. She was upset thinking that I made a joke of her. That night she skipped her meal.

Three months later, four strange new books appeared on the first shelf. I took them down and, immediately, I felt confused. My hands were trembling and my heart was pounding. No doubt that they were the books of thirty years ago with my name on them as the author. Still the same pictures on the covers, but the presentations were more colorful and indeed more attractive. The letters inside were sharper, nicer. My mouth suddenly became dry, and within me there was a mixture of joy, excitement, and worry. I asked myself if they were real. I asked myself if I was hallucinating. Was my soul on cloud nine or were my eyes deceiving me? I looked at my books in amazement, feeling so proud. In a state of ecstasy, I held them tight to my chest, afraid that they would disappear …

In the evening after everyone was asleep, I walked on my toes to the bookshelf. Taking my books down, I contemplated them for a moment. Then with the eyes semi-closed, I went back to the days when I was a young and ambitious writer in my native country. Memories of the past were still vivid within me. Oh yes, I certainly enjoyed the day my very first book was published….

Somebody made a noise somewhere in the house.
I hurried to put the books back in their place and sat down in an armchair nearby. I pretended to read the newspaper and heard my beloved wife coming. She scooted next to me and cuddled. “Somebody has been reading the front page of the newspaper for hours!” she said.
I smiled but I felt guilty inside. I replied, “Today I was so tired after work, I held the paper and fell asleep. I did not read anything.”
My wife laughed loudly, “Is it true, darling?”
I felt embarrassed, then admitted I had noticed the strange and suspicious presence of the new books.
My wife pretended to look serious for a while; she then whispered as usual in my ear, “I had them published for you as my present for your fifty-fifth birthday”.
I could not hold back my tears. My voice trembling, I asked, “Where did you find the money to do so?” She did not answer my question. Later, I discovered that she had saved money little by little to make my dream come true.

The fact that my wife was reprinting my poetry books made me realize that returning to the writing life was at hand. I should seize the opportunity. Like a wilted plant upon receiving fresh water, I rose.

My wife collected all my poems and my writings like a fan. She did not spend money for herself. Every week she worked long hours and saved any penny she could. Her goal was to print a few books every year for her husband…
The shelves became more and more full. With the growing number of my own works, the bookshelf no longer had room for other authors. My wife decided to buy a new one to store my friends’ books. The giant one remained mine.

3. -

I was gazing at the bookshelf.
The moments I was sitting at my desk, while my soul merged with the pen and my heart was in harmony with the characters of the story to be written, my wife quietly laid some wet and clean towels on the table nearby. She brought in a pitcher of clear water, a plate of cookies or a handful of my favorite sesame candies… Sometimes she moved the electric fan around to keep me cool, or adjusted the bulb to provide me adequate light. Everything she did, she did it quietly, trying not to disturb my inspirational flow.

There were moments when I was laying on the Lazy-Boy armchair to review my scripts, my wife often sat next to me and lovingly massaged my shoulders. Or she would sit down on the carpet and touch my feet, doing reflexology. Sometimes she expressed some vague jealousy about a certain character in my story. I would smile and say, “You should not be jealous! Any wonderful person in my pages is just a copy of you”. The lady cried because she knew that her man was truthful. Yes, my wife changed faces and shapes in my books. It did not matter that the story began with an evil, ugly or morally disagreeable character; by the end I always managed to transform that heroin into someone with a generous heart full of love and dedication. There was no doubt that the later reflected my wife’s image.

There were moments, late at night, when we sat down discussing the cover of a new book, that my wife always had some treat. The slow-cooked lotus seeds with rock-sugar had a very delicate taste. She would leave the treat in the refrigerator a few hours ahead of time. Once ready to eat, the juice gave my tongue a sensation of lightly tender sweetness, and the lotus seeds melted without my mouth noticing.
In a conversation with my sister, I faithfully compared my wife’s love for me with the lotus seeds treat. That silky sweetness has slowly infiltrated into me. As a result, poetry flowed out as a soft stream. My sister burst into laughter, “I thought that you were inundated with the passion of creating literature, but actually you were using literature to express the Saintliness of your lady.” I took her comment with surprise and happily discovered that she was totally right.

There were moments when a new book was freshly printed and brought home that my wife and I shared joy and bitterness. A newborn masterpiece definitely gave me the pride of achievement, but it also gave us additional worry for its uncertain future.

Day after day the bookshelf became more crowded. Stacks of books lay in every corner of the house. The garage was also filled with boxes and boxes of my papers. My works were not available for sale to the general public due to the fact that they were written in my native language. It was too costly to have them translated, and with my very limited vocabulary, I was not able to do the translation my
self. They could not be sold to my own people, because they were not in very hot demand. The life of exile has created more writers than readers in the immigrant population. Books were exchanged between us more often than they were sold. It was true that sometimes I felt tired just by looking at my own works. But my wife, she kept her spirits high. She always said, “Honey, never give up. I love you so much and I love your writings as well.”

4. -

I was gazing at the bookshelf.
Springs, summers, autumns and winters have gone by like a flash. On various occasions, I listened to my children talking in the kitchen. The subjects discussed were always about the eye-irritating-ugly-old bookshelf sitting in the living room, and the mother of the house. My eldest daughter complained that the lady was too difficult to please as she was aging. Anytime someone made comments about the bookshelf, she easily became agitated, angry, and in bad mood. She had also skipped meals for the day.

“Better to let her stay in a nursing home for everybody’s sake,” my first daughter said.
The second daughter jumped in, “Well, how much do each of us have to contribute for that type of expense?”
With a grin, my daughter in-law contributed, “Why should we pay? Just take her social security income to pay for her care”.

My wife sat in a corner of the house, eyes shut, mouth shut. She appeared as if she heard nothing, saw nothing. I stood next to her and caressed the few gray hair falling on her forehead. I told her some loving words to ease her pain, but I was pretty sure that she did not hear my voice. She sat still, like a statue.

When my son started talking about relocating the bookshelf into the garage, my wife stood up vigorously, pointing her finger at him. “No, no, I will not allow you to do so. Do
you hear me? As long as I am still alive, nobody can touch that bookshelf. It should stay where it belongs!”
My son replied, “Mom, those books have no value at all. You folks kept printing and printing, and nobody wants to buy them. They have occupied the house for so long. It’s time to get rid of them”. He insisted on his last words. Yes, he really meant it.
My eldest daughter interrupted him, “David, you should not say something like that. They are the fruit of our father’s endless efforts. They are our father’s achievement.”
David, the young man who carried my last name, who had my blood and heart in him, walked back and forth, hands moving in the air. He exclaimed “My gosh! You must be kidding me by saying that. Those efforts can be credited only if they bring us fortune. Otherwise they are nothing more than garbage.”
My two-year-old grandchild cried when he saw his father’s anger. His mother kept coaxing the baby to be quiet. She then pressed him to her chest, mocking, “A hah! You are on grandma’s side”. And she took her turn to make the scene more tragic. “Sisters, remember when Dad used to spend all night writing those stupid books? And Mom did not dare to spend money on good food, dared to do nothing; all the money they spent was to publish the crazy books, for what? Remember the days when they had book presentations? Some people gave out money to buy their books, more out of pity than appreciation.”
By this time, my wife could not take any more. She moaned “Poor me! Poor me! Please give me a break, young lady”.
I sat there, shaking my head in disgust. I honestly thought that even though my children’s points of view were rude, they did reach some rough truth. My masterpieces were only valuable to myself and to my wife because they were part of our lives. They have made our existence more joyful, more meaningful in times of nostalgia; in a time of mourning the loss of a country. In time, we found ourselves isolated in a foreign land where it took time to mix harmoniously with different cultures. The people who showed up at the book presentation were brave guys who came to applaud me, as I would come to clap my hands for them when their turns came. When the stars have faded away one after another, who is left to chant the glory of books written by first generation immigrants?
The young man and women left the room. My aging and faint wife silently laid herself down in the same armchair where I used to read my manuscripts. It was my turn to sit down on the carpet, holding her feet and gently doing reflexology. I wondered if she felt it. I murmured in her ear “Honey, I have told you from day one that you should not press me to write".
I was sure that she did not hear my voice, but I saw her tears running down …

5. -
I was still there, gazing at the bookshelf in the garage.
That morning, it rained sadly. My son helped his mother step into a van. Her face was rigid like ice. She kept her eyes down. The corners of her mouth were shaking tremendously, showing her anger in silence. My daughter in-law secured her son in the child car seat and told her husband, “Let’s go to the nursing home, honey. Sisters will bring all mom’s belongings there this afternoon.”
Wow! These people were so ungrateful. They have everything well planned: the old woman was to be kicked out of the house … I felt sorry for my wife. From now on, she would endure her existence in a new place with bitterness, losing everything.

That afternoon, it rained harder and harder. The daughter in-law rearranged the garage for the shelf-relocation project. My two daughters returned to the house after the visit at the nursing home. My son David also returned from somewhere with a friend. They all moved the bookshelf step by step from the living room to the garage. I watched them painfully until the job was done.

As a few books were stacked back on the first few shelves, my eldest daughter picked one up and looked at it for a while. “Poor Dad! Poor Mom!” She mumbled. Very fast, she put that book in her purse. She took another one and again put it in her purse. Her sister reacted, “Why did you do that? If you try to read them, you will not understand them. When our children grow up, they will not need to read them. When our parents’ generation is over, everything will be over.”
Silence.
The elder woman suddenly lowered her voice, “Well, I take the books to keep as a souvenir because they are part of our parents. Without them, who are you?” Suddenly, she cried out loud. The two others were lost for a second, and then their eyes grew moist.

The trio kept crying silently while stacking the books on the shelves. I wondered why they dared do those horrible things and were now crying. Ah! A farewell cry, I guessed. Nevertheless, when watching my own children crying, their tears touched my heart.
Joe, a thirty-something guy who is my son’s friend, finished his beer. Joe raised his voice and said “Hey, hey, hey! No more lamentations, please!” Pointing at the bookshelf he asked, “Is that all?”
One of my daughters replied, “No, there are more than one hundred boxes stored in the shed in the back yard.”
Joe gave a hearty laugh, and then jokingly commented, “Your old folks may be sad to see all they have done has resulted in nothing. I tell you, if you think you are able to write something universal, then publish it. If you write just to release the tension of sadness, which is very personal and does not bring in any income, then write to satisfy your need. Let them get printed in some local magazine, and then forget it. If you feel that you can move mountains, do it. Otherwise, just consider it as a pastime entertainment while waiting for eternity”. He lifted up his face and enjoyed the last sentence for a moment. He then continued, “Do not bother to publish these kind of books and leave them for us, the next generation, to clean up.”

My Goodness! What a weird and broad idea. This truly terrified me. Yes, the immigrants who had left home to come here were losers in no matter what form. The old country completely wiped out their names. In the new land their roots are not yet well settled. Most subjects, in the exile literature, were about nostalgia, love, memoirs of the old times when people were trying to make themselves a hero, or creating a sound excuse for their loss. There were regrets for the past, and sorrows for tomorrow’s roads to nowhere. There were some books written about science and research studies, but the number of readers was very limited. The first generation immigrants sacrificed their lives for their posterity, and the latter plunged themselves into the new fields of study, crying for success. They bravely brought home honorable diplomas to shine on family walls. But in the mean time, they also imported new attitudes that made the parents somber.

I sighed. I forgive you, children.
I turned my back and walked away in the windy rain…

Once in a while, I still went back to the garage gazing at the bookshelf to remind me of my old passion. I stood there, pausing silently. There was some kind of attachment that made me feel uneasy to forget.

6.-
It was still very early in the morning. Soft white fumes covered the ground of the enormous landfill site. From time to time, large trucks or pick-ups loaded with garbage came and parked at a designated place. The driver and his helpers jumped out, and hurried to shovel the unwanted items from their vehicle down to the disposal areas. Strong odors were exhumed, and the smokey clouds surfacing from the ground were the result of rotten materials being decomposed.

I have been standing here since dusk last night. My son and his friend have loaded the extra large U-haul truck with all the books, papers and documents that I have gathered since my first days in exile. I have written a number of books on a variety of interests. They were in the form of Poetry, Prose, or Fiction. There were also more than a dozen unpublished manuscripts.

My wife’s destiny was settled at the nursing home, and the process of discarding this truckload of books, considered no less than garbage, was inevitable. The bookshelf was the first thing to go. Large chunks of dark wood were thrown out one after another. The breaking of this shelf, once my treasure, cracked my heart.

Next were thousands of loose papers. Every time the hands of the two young men lifted up and released their fingers, sheets of paper full of words fell like leaflets scattered from an airplane. Oh please look, words from those papers were flying out in the space like zillion tiny butterflies. Darling butterflies flopping their crippled wings... Amazing me! Amazing zest of divine separatio! Sure, romance was still in me in this time of pain. The image of thousands of uniform papers flying down the immense deserted field, dancing in the weak orange golden sunset light, was heavenly fantastic. All of a sudden I found myself so excited, so overwhelmed. I felt exhilarated. There was definitely life in death, however fragile.

David stood on the floor of the truck, using his strength to kick out one box after another. Each time a cardboard container broke apart, dozens of hard copies flew like a current. Books poured down continuously and magically in strands of purple and pale orange light, while dusk went dimmer and dimmer. It was a stream of books! Stream of murmuring fantasies, stream of palpitating reveries. … My heart cried out to the very end of the horizon. I soared to the highness of the nowhere. I plunged deep into holy awesomeness. The miraculous-lonely-me melted splendidly in great mercy and with a zap, my soul merged into that extraordinary stream, staggering....

The dumping job was done in a short period of time. The engine of the truck came to life again. In a blast and without a backward glance, my son ran away as into hiding.

I walked to where the U-Haul truck just left. On the ground still laid some copies of my writings. I bent down to pick one up. An unexpected freezing wind blew me backward. Scattered materials were swirling, swirling, swirling around me. The book was shaking fiercely within my grasp, but I managed to keep it tight. The spirit of my being was defensive at its best: I am poetry. I am passion. I am beauty. I am the nocturnal melancholy. The universe is in me. I am the universe.
The wind yielded. Harmony resumed its toll.

The soft breeze of midnight slowly turned one page after another for me. Under the mystic blue light of the crescent moon, I went over my poems. In the background, the silhouettes of the bulldozers were listening to me chant my verses.

7.-
During the daytime, it was really noisy at the landfill site. There were so many activities. A convoy of trucks, one after another, kept coming to dispose garbage. Disgusting odors were dominated the whole area. Dusty clouds floated high. Dozens of busy tractors and tanks, all painted solid yellow, and armed with huge spades, scrapers, buckets, and forks, moved slowly back and forth to work on the newly dumped waste. Iron, steel, wood, tree limbs, old furniture, sheet rock, clothing, kitchen trash, all were ground instantly. My eyes blurred to watch Destruction. Each day, along with waste, all the refuse or outdated items would rest here. In the same space, at the same time, I witnessed the presence of Past, Present and Future. I saw Life and Death. They went along with each other, mixed in with each other, twisted around each other, and disappeared into one another.

Again, the sunset was back, shedding its strange pale orange light on Earth. Hundreds of birds with metallic-white flopping wings flew over the immense garbage field. I directed my gaze to the wild iron-made animal, which was crawling to the place where my books and materials were dumped last night. The bulldozer lifted its long arms. Its hands, armed with claws, violently grabbed a great number of books. The ferocious animal captured a big chunk, and threw it aside. Going down again, it threw another load aside. Again and again, until it reached the rotten layers underneath, it dug. Another tractor with a huge circular blade came to do the mixing. Once the task was done, it moved on. Immediately, flocks of birds headed down to pick worms creeping over my beautiful verses, on my splendid prose, through my flesh and heart, into my whole life that I had sweated over too hard to accomplish.

Suddenly strong waves of energy were moving towards me and besieging me. They became more and more frightening. Flames of audacity, heat of merciless urgency, momentum of fiery crush?! A tremendous burning force was devouring me. The non-stop bizarre refrain: “Recycle. Recycle. Recycle.” was repeated over, over, and over. This refrain pressed me almost into a stage of insanity.
I listened and tried not to collapse. I heard within me a yearning to amplify divinity.
Someone patted my shoulder. A voice from nowhere whispered into my ear, “Your physical body has been decomposed for so long. It’s time to go on”.
I said, “No, I do not want to go. I still feel a heart beating in me. All my accomplishments are still here. With all the dedicated work I have invested in this life, how can I go on?”

A voice as soft as a breeze poured into me, “The ME that you talk about no longer exists. So many times you have gone back to that garage, trying to cling to things you thought were your fulfillments. The play is over, the curtain is already down and cleansing time is on its way… Old stuff needs to be recycled. New ones will take a turn to become old. That cycle will never end and there is no immortality. Whatever is left behind belongs to no one…"

-----------------------------------------------------------------------

Hong Khac Kim Mai is a Vietnamese woman. She came to the United States as a boat person in December 1977. Her artwork includes poetry, fiction, oil paintings and lyrical music.

Thần Thoại
Hồng Khắc Kim Mai



1-
Nàng Tấm

Cô Tấm vốc một nắm hạt trai nhỏ lăn tăn như những hạt gạo . Cô đưa lên mũi ngửi . Mùi vỏ trai sò hãy còn tươi nên ngây ngấy hơi hám nước biển Vũng Tàu . Cô mỉm cười thấy thương Bụt quá !
Chả là như thế này . Mấy tháng trước, làng xóm thuê Mẹ Cám làm một phê món chả-cá-thì-là để cúng thần làng . Mẹ Cám đon đả nhận mười phùa cá thác lác, đem về giao cả cho Tấm . Dặn rằng lóc cá thì lóc cho tận xương . Sót miếng thịt nào thì ốm đòn .
Nàng Tấm hì hục lóc thịt, lóc cả tấm lòng . Chả cá thật ngon, làng khen quá . Mẹ Cám thu được bộn tiền, bèn thưởng cho nàng Tấm núi xương cá hóc nằm ở góc bếp kia . Mẹ Cám bảo từ nay cho đến hết mùa đông, cô kho xương cá mà ăn cho hết những cơn giông . Đay nghiến như thế vì Tấm đôi lúc có hơi tủi cho thân phận mà ngồi khóc hu hu . Thừa lúc Mẹ Cám bỏ đi đánh bài, Bụt hiện lên bảo,
“Chớ có khóc . Nếu có lòng tin, của người ta cho dẫu cho đồ bỏ cũng thành của quí "
Nói xong Bụt biến mất .
Cô Tấm thừ người suy nghĩ mãi, không thể hiểu được ý Bụt . Lòng Cô chơn chất, tin Bụt lắm Bụt ơi , nhưng xương cá gai góc, làm sao ăn ? Quần quật lam lũ năm này tháng nọ, cô Tấm khắc khỏai mọi bề, muôn lần tự hỏi làm sao thóat ra được cõi trầm luân …

Cuối cùng gặm xương mãi, chán quá . Cô Tấm nhà ta lén chôn hết mớ xương dưới gầm giường . Những đêm nằm trăn trở không ngủ được vì đói, cô lâm râm khấn nguyện phép màu . Ước gì ta có vài xu . Vài xu mua một miếng trầu . Thêm dăm miếng thịt, trên đầu dắt hoa . Ước gì áo vá thành tranh, bơ vơ thành thánh , bụi trần thành tiên . Ước gì những nỗi truân chuyên , đem chất thành đống, hóa ra núi vàng . Ước gì hoa nở bên đàng , cho ta buộc dải buộc dầu thành thơ . Ước gì chàng đến trong mơ , cho ta phận bạc đở khóc mỏi mòn... Ước gì ... Ước gì ...…. Và cứ như thế mà cô đi vào giấc ngủ .

Quả Bụt quá linh thiêng . Hôm nay có con chim lạ bay từ phương Đông đến đậu cành đa . Tờ mờ rạng đông cho đến chiều hôm, chim ca những lời nỉ non. Ca rằng,

"Chôn đâu thì đào đấy
Buồn đâu thì xâu đấy
Người đến thì nhận
Hoa mận hoa lài
Hoa đài hoa các
......" (hkkm)

Tấm há hốc mồm . Chim cứ réo câu chôn đâu đào đấy nghìn lần . Thế thì lạ thật ! Vội vã tìm cuốc tìm xuổng . Đào đào xới xới gầm giường . Trời ơi Bụt ơi Bụt ơi . Từ bao giờ , đống xương cá đã hóa thành muôn vàn hạt ngọc trắng phau phau .

Ngọc trai đâu nhiều thế này ?
Đâu nhiều thế này ???


2-

Cendrillon

Trên ngàn hương sao, lá đã ngã màu . Mùa Thu đang đi những bước rất nhẹ vào đời. Nhẹ như sương mù buổi sáng dày dặc bao phủ những cao ốc bên kia núi tuyết Mount Hood . Nhẹ như những hạt mưa bay lất phất qua cánh đồng bắp cuối mùa Halloween trơ trụi trái . Chỉ còn lá . Những cánh lá khô, dài thon thả, có khi lất phất như cờ đuôi nheo, có khi phe phẩy đong đưa trong gió trong mưa .

Nàng đó, Cendrillon. Nàng cúi xuống miên man kết những hạt ngọc trai tí ti lên phiến vải cũ, tạo nên tác phẩm mới .

Chả là hôm kia có tiếng mõ rao khắp phố khắp phường . Rằng làng ta sắp có đình có đám, có hội có hè . Ai là gái chưa chồng, ai là kẻ phòng không . Mau mau cắt lúa đòng đòng, xuôi con nước lớn bồng bồng trên sông . Rằng hoa thì thắm, nước thì trong. Thân ai vóc ngọc đài trang lạc lòai . Mau mau so sợi tơ vàng, ươm lên cánh mộng một ngàn miếng thương….

Cả cả đám nữ lưu đầu làng cuối ngõ vội vàng phấn lược soi gương. Mẹ Cám xum xoe rốc hết bạc, vốc hết tiền, tiêu hoang mua sắm cho mình cho con. Này là dải lụa Hồng Kông, khăn quàng Triều Tiên . Này là ví đầm Paris, kim cương New York . Này giày Phù Tang, này tiểu xảo Victoria Secret. Nước hoa Chanel number Five rưới lên áo lót . Xà phòng Neiman Marcus tắm chà toàn thân . Rộn ràng cho những công nương, õng ẹo tạo mình thành những Jennifer Lopez, Angelina Jolie bốc lửa . Ngực ưỡn môi cong đầy hấp lực . Thơm phưng phức .

Cendrillon, nàng có gì ngòai núi hạt trai mà Bụt vừa cho ? Một thân một mình giữa chốn chợ xa, dễ gì tay trắng quậy nên hồ . Vậy thì có gì dùng nấy nhé . Tấm áo trắng duy nhất đã từ lâu ngã sang màu sữa hột gà. Người ta tươm tất lụa là, tôi đây kết những thật thà trong tim . Tay tôi vá, môi tôi run . Tôi lấy trăng làm khăn. Lấy lá mùa thu làm giày. Son là máu đỏ trào dâng. Kim cương y như trang thơ cũ . Châu báu y như giòng nhạc vừa bung nở . Tôi lấy tranh quấn vào mình hứng giòng nước mắt . Lệ nào rơi thành chuỗi pha lê gắn nên vương miện ?

Lạy Trời . Lạy Chúa tôi !

Bụt hiện ra hỏi ,
“Mười đêm ngươi không ngủ, có đủ hạt trai kết áo hay không ?”
“Thưa đủ”
“Trông cũng đẹp đấy nhỉ . Chẳng khác nào áo cưới cô dâu”
“Con có đôi hài bằng lá phơi sương, thưa Bụt. Không còn giờ để kết khuy cho chặt…”
“Cần gì chặt . Thả lỏng để hài là hài hoa . … Này này xong hết cả chưa, đi hội kẻo trễ “
“Thưa Bụt, hài lá không đi được xa. Bụt có chuột không, biến chúng thành cỗ xe song mã giúp con Bụt nhé "
” Ừ cô bé này! Lớn đầu rồi mà vẫn như trẻ thơ ... Này, nhớ về trước nửa khuya. Nếu không, chuột sẽ hoàn chuột, xa mã sẽ hoàn hình trái bí rợ đấy nhé ... ””




Cendrillon đứng giữa tòa gương. Cờ xí rợp trời, đèn đuốc sáng choang. Cung đình hoành tráng, người người diễm lệ . Trai thanh nữ tú tấp nập sánh đôi, ai cũng đẹp ai cũng sang . Ai cũng vương tướng công hầu. Ai cũng mỹ nữ sắc hương .

Cô bé lọ lem lo quá, hoảng quá , vì nàng chưa quen với cảnh này. Cendrillon bước tới rồi lại xoay quanh . Biết cô nàng lạnh mình lạnh cẳng, Bụt không hiện ra, nhưng lại rót vào tai nàng,
“Ngươi chớ sợ hãi, hỡi bé con “
Rồi Bụt lại hóa ra chiếc bàn xinh xinh. Một đóa hồng nhung làm cảnh, khúc khích tiếng cười như tiếng nhạc reo . Có ba lão ông tiếp tân viên, theo thứ tự đọc tên Liên Thắng Quân . Họ lại gần nàng Cendrillon, đồng hỏi,
“Cô từ đâu đến, đến đây làm gì ?”
“Tôi từ cung nguyệt đến . Đến để bán nhạc trời”

Kẻ kẻ dư của muốn được tiếng sang cả, tha hồ mua nhạc . Có lão trượng, tướng tá Hoa Đà, tay kè kè bị xách, áo quần đen đen đủi đủi .Trông nghèo ơi nghèo . Xấu ơi xấu . Lão hỏi,
“Cô bán nhạc giùm ai, hay bán nhạc tương lai ?”
“Tôi bán nhạc của tôi, hồn nhạc hoa mai …”
“ Ừa mua một nhánh làm duyên qua cầu nhé “

Đâu đó Bụt cười. Tiếng cười vỡ cả không gian .


3-
Lão Trượng


Lão trượng người làng Đa La, tuổi xấp xỉ bát tuần, góa vợ, da mồi đầu trọc, áo quần sốc sếch như bất cần đời . Lão lang thang đây đó vui chơi . Nơi nào đình đám lão đều đến, chén chú chén anh trên miệng, mà bụng chẳng có giọt rượu nào .
Lão trượng thả cái CD mới mua hai chục vào bị rồi vội vã tách bến.
Lão đến cổng chính của đại hí trường mua vui qua ngày, xem thiên hạ ca tụng nhau, bốc thơm nhau, và khoe của . Cái trò này lão thường đã xem qua, cho nên lão chẳng cần phải se sua, khăn áo mũ chỉnh như mọi người .

Sau khi hào hiệp biên cái phiếu tặng tiền khá rôm rả cho nạn nhân Katrina, và đóng tiền giúp hội,
lão được xếp vào bàn số 38 . Lão buồn quá . Tụi nó thật tệ! Dẫu gì trước kia lão cũng vai này vế nọ, công lao không ít, tiền bạc đóng góp vô kể , có thể nói hơn bất cứ ai. Thế mà chúng nó cho lão ngồi cái bàn xa lơ xa lắc này !…

Lão giật thót mình khi nàng Cendrillon bán nhạc kia xuất hiện, mà nàng lại được xếp ngồi chung bàn với lão mới lạ chứ ! Mụ-già-con-gái-nhà-ai sao trông cũng bắt mắt ra phết, lão thầm nghĩ . Có lẽ nào .... Có lẽ nào .... Có lẽ nào ...... ?

Nhạc trống nổi lên từ lâu . Các công hầu khanh tướng và những mỹ nhân yêu kiều đua dìu nhau ra sàn nhảy . Trên bục sân khấu, nàng ca sĩ Ới Lam liên tục hát những bài ca từ đời ông cố hỉ, rền rĩ cũ mèm . Những bài ca rạc rời, đã bị nghiền mòn với vết lăn thời gian. Hinh như mọi người muốn bám víu vào những gì đã quen thuộc, không dám đi ra khỏi tháp ngà. Vâng, họ muốn sống cuộc đời cam phận, mãn nguyện với những gì đang có . Sợ những thay đổi, sợ bị động rừng. Đá mòn vì suối chảy, thây kệ đá mòn . Chim buồn vì xa tổ, thây kệ can qua. Bận tâm làm gì những chuyện đó ???

Trong bàn tiệc chỉ còn lão trượng và nàng Cendrillon kia . Họ không ra chung vui cùng những người khác . Trong lòng họ mỗi người mang nặng một tâm tư . Nhưng mà sao lòng lão nghe như có tiếng chuông ru . Còn nàng, nàng có vui không nhỉ ?





Chỉ có ba ngày ngắn ngủi, kể từ ngày lão gặp nàng lòng bỗng như Xuân, đem dạ vấn vương . Quái, cái đêm ấy, cả hai người chẳng ai ra khiêu vũ, cả hai người cách xa mấy cụm ghế ngồi . Cớ sao lòng lão bồi hồi . Cớ sao như có nhiệm mầu …

Lão mân mê chiếc hài trong tay .
Nhớ lại buổi ấy . Lúc chuông thánh đường dồn đổ mười hai giờ khuya, nàng Cendrillon vội vã bỏ ra về . Lão chạy theo, nhưng muộn rồi ! Người đẹp đã biến mất với xa mã hào quang . Đang còn ngơ ngơ ngẩn ngẩn thầm nuối tiếc, thì ô kìa, chỗ đàng kia nơi nàng chạy ra cổng, có chiếc hài lá lấp loáng dưới bóng trăng .

Lão mân mê chiếc hài trong tay .
Mọi chuyện xảy ra như một giấc mơ tuyệt đẹp . Lão đã cầm tay nàng đi qua những đồi thơ . Lão đã bế nàng đi qua những vùng ánh sáng tuyệt kỷ . Lão lại thấy nàng đứng bên bà Elizabeth Dole, một mệnh phụ từng lăm le chiếc ghế tổng thống Mỹ . Ôi nàng Cinderella . Cinderella thần tiên . Em đã đến mang cho tôi niềm tin .

Lão mân mê chiếc hài trong tay .
Áo nàng trắng như ánh sao đêm . Môi nàng xinh thơm ngọt mật đường Mandarin Oriental. Đêm Hoa Thịnh Đốn, dưới ánh đèn Lynn và Dick Cheney, em đứng đó mỉm cười trước những diễn văn . Và tôi quì xuống dâng em đời tôi . Lời cầu hôn khẩn thiết . Em ơi, em ơi . Em đã gật đầu . Cinderella ! Cinderella! ngọt bùi từ nay xin chia sẻ cùng em ...



4-
Nhà Cám


Mẹ Cám đứng chàng hảng trước cửa sân . Phùng mang trợn mắt, phì phì mối giận nghìn cân,
"Này con quỉ cái, mày đi đâu cả đêm ? Lợn mày chưa cho ăn , thóc mày chưa xay, áo quần mày chưa giặt . Chổi chà này bà đánh cho mày nát mặt..."
"Trăm lạy bà thương xót tấm thân tôi"
"Thương xót mày ? hừm con đĩ ngựa kia, bà đày đọa cho mày một kiếp trầm luân"
Những làn roi quất không nương tay . Mặc cho nàng Tấm quằn quại đau thương, cô Cám háy đôi mắt sắt như dao rồi tống cho con vật đang lăn lộn kia một cú đạp trời giáng.
Chẳng là sáng nay đi ra chợ, Cám nghe mấy mụ ngồi lê đôi mách, tụm ba tụm bảy tỉ tê xì xò rằng đêm qua có gặp ai như nàng Tấm ta . Xe ngựa cao sang . Áo ngọc đơm bông, nàng hớp hồn bao nhiêu công tử . Lại nhả ra nhạc quyến rũ bán được khối tiền . Nhớ đến đó, Cám điên tiết,
"Mày ăn cắp tiền tao mà thêu giày hoa áo gấm. Này con tiện tì, khôn hồn bao nhiêu tiền hãy nhả ra’’
Mẹ Cám xông lại bồi thêm những vết thương,
“ Mày là con điếm tứ phương . Thơ mày làm tòan những chuyện trăng hoa ghê tởm . Nhạc mày làm toàn những nốt ngợm ói lòng . Mày dám cả gan chường mặt giữa chốn ba quân. Xứng đáng chi mày một đóa hồng nhan !“
“Lạy bà lạy cô xin đừng nói thế”
Chổi chà lại vung lên, dập nát cành hoa . Mẹ Cám điên cuồng như con lợn bị cắt tiết, gầm lên,
“Bà đánh cho mày chừa cái thói đĩ thỏa . Mày là cái thứ sạt nghiệp đi quyến rũ ông già . Mày không buông người ta, tao thề đem mày lên Net, quết cho mày nhừ xương “
“Lạy bà, tôi chẳng hề quyến rũ ai”
“ À cái miệng mày leo lẻo . .. Cám con, căng nọc nó ra. Mẹ con mình đánh cho nó tơi tả ....”





Sương lạnh thấm áo nàng Tấm . Trời đã khuya và trăng đã khuất. Dế mèn đang rỉ rả bài tình ca nước mắt. Tấm ê ẩm toàn thân, giòng máu nào đang chảy trên đoạn trường của người nghệ sĩ .
Nàng rên rỉ Bụt ơi Bụt ơi cứu con, cứu con với .
Đêm nay có lẽ Bụt cũng sợ trước sự hung dữ của nhà Cám . Ngài đã đi chơi xa rồi Tấm ơi !


Không, Bụt nào đã đi xa . Bụt đứng núp bên hồ rau muống, nghe hết thấy hết những gì đã xảy ra . Tài sắc cho lắm thì ai chả ghen tuông . Huống chi ba cái mụ đàn bà lắm sự, lòng nhỏ hẹp cay cú như hũ ớt bằm . Họ thương, thương quá . Họ ghét, ghét đậm ghét đà . Mà Trời đã định thế rồi, tài hoa nào không phải trả một cái giá ?, nothing is free ! đôi khi giá lại quá đắt để đời hồng nhan bùng lên gục xuống, vật vã chống chỏi những phong ba .
Bụt thở dài . Ngài vớt bọt vớt bèo giúp Tấm, để mai này khi tỉnh dậy, nàng Tấm sẽ tiếp tục công việc nàng PHẢI làm . Bằm rau thái chuối, xắt xắt cuốn cuốn, cong lưng trả nợ trần ai . Lợn ơi chóng lớn chóng tròn, cho ai ăn đó mà mòn tay ta!

Bụt quơ mấy tàu lá chuối khô đắp lên cho Tấm. Nàng nằm đó, mền là lá khô, gối là đất sương lạnh . Thức ăn là hương hoa bưởi hoa lài trong đêm, nước uống là giòng nhạc suối tỉnh tuyền .

Hãy dậy mà vươn lên, ơi nàng Tấm của văn khoa .

Vâng, thì nàng đã dậy đứng đó . Nhấp nhô dưới chân pháo đài tuyển phu, hàng hàng ngàn người
đàn ông, từ tuổi mười lăm cho đến một trăm, vương tôn công tử cũng có mà ăn mày cũng có . Phương phi đẹp trai cũng có mà mắt lồi mũi lỏm cũng có . Khỏe mạnh cũng có mà liệt giường cũng có . Họ chờ đợi người đẹp vung cánh tay lên tung trái cầu duyên nợ. Trời ơi, trái cầu Suối Thương đã rơi vào tay một người. Người đó, ủa, ai như cái lão trượng mua nhạc trời hôm nao ?

Lạy Trời, ngài cho tôi ai, tôi xin nhận, nào dám chê bai ...

Văng vẳng bên tai nàng Tấm có tiếng chim sơn ca véo von những câu thuở nào ,

" ........
Buồn đâu thì xâu đấy
Người đến thì nhận
Hoa mận hoa lài
Hoa đài hoa các
......" (hkkm)

Tấm quẹt nước mắt, lắp bắp,
Vâng, lạy Trời, con xin nhận, con xin nhận, con xin nhận ....


Cái đá thốc của nàng Cám mạnh quá làm Tấm giật mình tỉnh giấc . Tiếng cô Cám tru tréo rít tai,
" Mày còn nằm đó trù ẻo mẹ con tao đấy à ? "
Nói xong, cô cúi xuống nắm tóc nàng Tấm lôi dậy . Mẹ Cám từ nhà trong bước ra sân, đứng ngó quanh ngó quất một lúc rồi cao giọng,
“Lão phú hộ làng bên nói chiều mai sẽ cho đám lái tới cân heo . Tấm, mày nấu cám nhớ độn xơ chuối cho lợn ăn khó tiêu. Nêm thêm bát muối, lợn uống nước nhiều . Biết chưa ? Thóc kia thì đong mười nưa, xay cho nhuyễn cám gạo tưa hột mềm . Dâu kia nhớ xắt nuôi tằm. Ao kia nhớ tát, bèo kia nhớ bằm ...

Nàng Tấm lủi thủi đứng dậy nhận việc . Thấy những dấu bầm còn hằn trên thân thể cô bé, mụ an ủi,
“Con chớ buồn mẹ đã nặng tay . Thương thì cho roi cho vọt ấy mà ...."

Vừa lúc ấy hàng xóm Thị Mầu bước vào sân . Cám đon đả,
“Gớm, long time no see ! trông bồ lúc này có da có thịt . Cái chi lum lúp như trái bứa con ? "
Thị Mầu cũng không phải tay vừa ,
"Lum lúp cái con khỉ ! chút fat on the belly ấy mà !"
“Nghe đồn bồ hay lai vãng cúng chùa . Này này, có phải lòng ai khấn Phật, tâm ai "cua" thầy ?
Thị Mầu nguýt con mắt, rớt đuôi tôm,
“Tay thầy gõ mõ nam mô, còn em thì thụp cớ chi thầy dòm ?”

Hai cô cười vang lên rất vui . Nhưng Thị Mầu đã nhanh mắt thấy nàng Tấm đang lui cui đằng kia . Vờ ôm cái ví vào lòng, Thị Mầu sờ sờ trái bứa oan gia trong bụng, đầu thị bật lên một ý lạ …


5-
Kiều và Nàng Thủy Nữ

Nổi oan Thị Kính nào, rồi thì với thời gian, ai cũng biết thôi . Nhưng cái buồn gậm nhấm vào tim, không thể tự nhiên mà xóa được.
Kiều kia, chán chường với những truân chuyên, đâm đầu xuống sông Tiền Đường ….

Phải, nàng Tấm nhà ta buông mình xuống biển khơi, xác lênh đênh trên Đại Tây Dương trùng trùng .

"Ngọn gió đông buốt da như kim châm . Trùng trùng một vòng vây . Từ bốn phương trời xa xăm ai có về nghe những cánh đồng thanh Xuân rộn chín rừng mây ... Và ân ái, và sảng khóai, và cuồng nộ . Đốt đuốc tìm ai trong mộ, xem lửa cháy xém một đời thơ .

Mắt ròng ròng giọt lệ sầu bi . Sỏai cánh bay trong nghìn thu . Bóng chim tuyết . Chim tuyết bơ vơ trên trời cao đêm trăng lu . Lênh đênh linh hồn ta như hoang vu đi trong hoang vu . Như vô tận thu thu trong sương mù . Trường giang dậy sóng xô ta đi về đâu .

Đêm nay hãy cùng ta cất chén mê say, mặc cho vòng lửa bốc . Sóng thần cùng ta nhảy múa . Cột trời cao ngất . Nghiêng nghiêng sông núi nhìn ta lõa thể . Ánh trăng ngà đâm xuyên, thơ ta thăng hoa.
Hãy cùng ta theo vết chim ưng , nghe lời thơ giẫy chết những cơn run

Ta đứng trên đỉnh thời gian nhìn ngọn cuồng phong . Trái tim vỡ òa hôn mê sầu héo . Cỏ cây trùng trùng bi thương ..."
(hkkm)



Sư Giác Duyên đã cứu Kiều ra khỏi giòng sông.
Còn Tấm ? Bụt lòng nào đành đoạn để nàng trôi như thế kia . Ngài hú lên tiếng trầm thống dậy cả ngàn khơi . Cá nơi nơi tụ về . Tôm cua ốc sò hến quây tròn bên những rặng san hô đưa lưng đẩy thân Tấm lên cao . Lên cao . Lên cao nữa …

Là là trên mặt nước những làn khói hồng tỏa ra mùi hương quế ngọt nồng. Từ đâu có tiếng nhạc vẳng, một hợp âm nhẹ như hơi ru,
Ô .. ô ồ ộ ô ... Ố … ô ô ồ ồ ... Ô …. ô ô ồ ô ….
Âm vang càng lúc càng phấn khởi mừng vui . Đó là tiếng vọng hợp thánh từ Thủy Cung . Thánh nước phả lên thân chưa rã của người chết để đem hồn trở lại với xác .

Chẳng là Vua Nước động lòng thương, sai trăm Thủy binh đem đến tặng nàng Tấm cái áo đan bằng vảy cá kết thêm ngọc lưu ly trong suốt .
Khi chiếc áo vừa đặt lên mình nàng, Bụt phà sinh khí vào khuôn mặt xanh xao kia. Tấm ơi, Tấm ơi, dậy đi con . Dậy đi, dậy sống nốt kiếp tằm nhả tơ ...

A ! nàng đã dậy rồi .
Cô Thủy Nữ xinh tươi, đuôi cá thon dài vẩy vùng giữa biển Đông . Lườn cá cô xanh non mầu ngọc bích, vảy cá cô lấp lánh bằng thích dưới ánh mặt trời . Và gương mặt cô sáng quá, sáng rạng sáng ngời.. Đồn rằng những đêm trăng tròn, Thủy Nữ nằm phơi mình trên hải đảo, ngữa mặt lên nhìn hoa sao . Tóc cô trãi dài ven biển, môi cô nhũn mềm sương đêm . Cô làm điên đảo bao thi nhân đa tình,

"Ô cô thủy nữ
Sóng sòai trên cát rêu xanh nghìn thu
Da vảy cá tươi ngon ròng ròng mật ứa
Dưới trời mây chướng khí ta bồng em
Nghe chuối sứ chín nẩu giọt khôn cùng

Ta là thi nhân
Đi trong lòng em trăng sao
Như xuân xanh đi trong băng trinh
Như lam ngọc chui tình diệp thất
Như phù du rung rinh trong u mơ
Như cung đàn
Ơi cung đàn nhẹ tơn nhẹ rơn rơn
Khảy vành tai em lịm gió
Lịm sửng rừng tràm
Quanh co
Thu sương

Em nếm thơ ta trên môi nồng Aristotle
Đọt sóng rượu non champagne sùi sùi linh diệu
Tơ lơ mơ say hồn lãng tử
Em phiêu bồng chuyện gió chuyện mây mưa hương lửa
Em cần chi biết
Ta vẫn là ta
Tên thi nhân yêu cuồng
Neo thuyền sục sạo
Cắm sào sâu bắt chân mỹ nữ
Vục mặt trong nước nôi em dại khờ "

(hkkm)



6-
Bạch Tuyết


Sau cơn bão lớn những ngư ông đã lưới được cá to . To to quá là to . Nặng nặng ơi là nặng .
Trăm con trai con gái, mình trần vạm vỡ dưới trưa hè nắng chói, nối tay tiếp sức lôi mẽ cá vào bờ . Họ hò hét rền trời,


" Này anh em ơi
Hò là hò lơ
Nắm tay ừ a, ừ a cho chặt
Kéo lưới ừ a, ừ a cho ngon
Họ lợ hò lơ
Hó lơ hò lờ
Muối thì muối mặn
Hò là hò lơ
Cá thì cá thơm
Ối a hò lờ
Một mẽ nên cơm
Một bè nên của
Họ lợ hò lơ "
................

(hkkm)

Người này tiếp nối người kia, miệng hò tay kéo . Cuối cùng thì lưới đã lôi lên nằm bờ . Mọi người tở mở lại gần xem . Quái, chẳng thấy cá nhảy . Chẳng thấy tôm cua sò biển gì ráo . Mở ra, chỉ thấy tượng đá, lại là tượng nàng Tiên cá ! Ai như nàng Thủy Nữ trên bờ hải đảo trong huyền thọai ?

Thủy Nữ là tiên là thần, nào ai dễ đến lại gần. Dân chài sợ quá, vội vã khiêng tượng tặng làng . Này, ai có ngày đi qua San Diego, nhớ ghé downtown La Jolla chơi nhé . Trèo lên mươi bậc tam cấp, ngoằn nghoèo theo bản đồ plaza, bạn sẽ tìm thấy tượng nàng Mermaid, rất lớn rất to, y như người thật . Nàng ngồi đó, mắt nhìn ra mé biển, thương thương nhớ nhớ xa xôi ...

Còn hồn Tấm ta đã trôi giạt về phương trời nào ?


Bụt đem Tấm về đến xứ kia. Thông xanh một mầu từ đỉnh núi đến bến sông . Trong lồng kính, nàng nằm đó đôi mắt nhắm nghiền, bụi đường không chạm được đến chân, thị phi như cỏ như rác, oan khiên vỡ nát thành tro . Có gì vui trong giấc ngủ bình an kia, mà môi son má phấn vẫn trắng trong . Hoa đào hoa lý, hoa tiên hoa thủy, hay hoa quỹ hoa tiền . Hoa nào là hoa đỉnh chung ?
Lạy trời, nơi đây City of Roses, thành phố mơ màng trong sương với muôn triệu đóa hồng . Mấy chú lùn ngày đêm lăng xăng trong Enchanted Forest, hát hò để Bạch Tuyết giữ vững niềm tin .



Trống đổ dồn muôn phương . Đoàn vệ binh mặc áo giáp đỏ phóng ngựa từ Tây sang Đông . Loa rền năm châu . Đèn hoa pháo nổ . Thiên hạ từng đoàn đổ cả ra đường . Họ che môi xì xào, tíu tít hỏi nhau,
"Nàng ấy đang ở đâu, ở đâu, ở đâu ?"

Hài hoa một chiếc chưa tìm thấy chủ .


Rừng thông sáng nay rộn lên . Từ tinh sương, vòm trời tự dưng đỏ hồng . Chim từng đàn đậu kín những nhánh sông, hót lên lời ngọc tiếng ngà . Hoa chen nhau nở và nước trên ngàn đua nhau chảy . Một tay vỗ, nào vỗ vỗ hai tay, trăm phương rạng những đồi mây . Kìa sóc nhảy, bướm bay, cá lội . Thiên nga trên hồ khấp khẩy quạt cánh, ríu rít cô nàng đi đôi ủng trắng, vội vội vàng vàng đẩy gánh qua mương .
Bảy chú lùn chạy ngược chạy xuôi, đếm từng cọng thương . Một cọng cắm bên túi này, hai cọng dắt sau mang tai, ba cọng vắt lên đôi vai, bốn cọng thắt nơi chân giày . Này này còn bao nhiêu cọng cất đâu cho vừa .
Bảy chú lùn lo quýnh lo quơ . Chú thời cất rạp nhanh nhanh, chú thời đánh bóng bức tranh bên đàng . Chú thời so sợi tơ vàng, nâng giây nắn phím cung đàn cho ngay . Chú thời bếp nước như bay, xoay qua sàng lại đã đầy mấy mâm . Chú thời khăn áo đo may, một pho trướng gấm muôn khay bạc vàng . Chú thời giấy bút đề thơ, giăng câu đối đỏ trên bờ đưa dâu . Chú thời lau hết mưa ngâu, cho cô Tấm nhỏ qua cầu đêm nay . Rượu nào mà rượu không say ? Tình nào ai dễ ăn chay trọn đời ...


Quả đúng như bảy chú lùn đã đoán trước . Khi chiếc hài được đưa đến ướm chân Bạch Tuyết, hài đã vừa chân nàng như in !


7-

Lão Trượng là ai ? Là vua tình thương trên vua mười phương . Lão là ông Phật sống , lão đến với những người đau khổ, đem cho họ những an ủi, tin yêu vào cuộc đời .

Bảy chú lùn lăng xăng nhóm lửa nhóm nồi. Nhóm cây nhóm đuốc, nhóm mồi nên duyên .
Họ reo hò nhún nhẩy,
"Hày hô
Hay hồ
Đuốc này ta đốt mây trời
Hày hô
Cho ai đứng dậy
Hạy hô
Tuyệt vời bước chân
Khúc luân vũ
Nụ tầm xuân ..."

(hkkm)

Bụt đứng nhìn mọi người, lòng vui vui quá, vui như Tết .
Bảy chú lùn lại lăng xăng lít xít đem dây đem nhợ cột cột thang trèo . Họ reo hò cùng nâng nắp lồng kiến lên . Mọi người đều nén thở . Nhướng nhướng mày chờ xem .

Và khi,
Và khi trái tim vĩ đại của Lão trượng chạm vào môi nàng Tấm, cô chớp mắt tỉnh dậy . Nụ cười cô lúc nào cũng như trẻ thơ .
Thiên hạ xì xào,
"Đúng rồi, họ là hai nửa của nhau .
Một nhân duyên !"



Bóng bảy chú lùn đã khuất sau dãy núi . Rừng thông vang vọng tiếng hò,
"Hạy hô
Hay hồ
Trên trời cao
Muôn ánh sao
Soi đường mòn

Hạy hô
Hày hồ ..."

(hkkm)



HKKM
November 12,2005
Tặng bà con ở Dallas, Houston, món quà đầu tiên. Truyện đọc như thần thọai, mà đời có lúc đã rất thần thọai, vượt trên tất cả xét đoán của mọi người ...
Kỷ niệm ngày tôi thành hôn với BS Trương Ngọc Tích. Nhà Cám là hiện thân cho những tàn ác của tha nhân..., của những người toan tính đóng vai mẹ chồng , của những thị phi...

Chúc Mừng Chị HKKM



Hạnh Phúc Bên Nhau

Ảnh do KN chụp và đóng khung