Lúc Thảo chở tôi về nhà bố báo tin là tôi đã thi đậu bằng lái xe hơi, cả nhà không ai chịu tin, bởi vì từ nào tới giờ tôi vẫn là …chuyên viên đi bộ, đi xe đạp, đi xe bus. Hồi tôi học tiểu học ở trường Chí Hòa, cách nhà có vài con hẻm nhỏ, nên tôi đi bộ tới trường là điều dễ hiểu. Rồi đến khi tôi thi đậu vào trung học, trường học cách nhà khoảng chừng 30 phút, tôi cũng đi bộ. Đúng ra thì mấy tháng đầu tiên sau khi tôi đậu vào Gia Long, bố sợ tôi đi học một mình trên đường xa nên cũng cố về buổi trưa để đưa tôi đi học, rồi buổi chiều sau khi tan sở bố lại tới đón tôi về. Hôm nào bố bận họp không về được thì bố cho chú Tư tài xế đem xe về để đưa tôi đi học.
Sau đó vài tháng thì tôi đã quen đường, quen lối, và vui hơn nữa là tôi đã có Nhất Khanh, học chung một lớp với tôi, làm bạn đồng hành nên tôi nói với bố là bố không cần đưa đón tôi nữa. Nhất Khanh ở trên cùng một con đường Lê Văn Duyệt với tôi, nhà Nhất Khanh chỉ cách nhà tôi vài ba trăm thước, nên hai đứa tôi đã hẹn giờ đi học cùng nhau, và hai đứa tôi đã có bốn năm dài thủ thỉ với nhau trên suốt quãng đường khô khan nhiều xe cộ.
Nhưng khi lên trung học đệ nhị cấp, tôi và Nhất Khanh chọn hai ban khác nhau, có những bận bịu riêng, nên đã không có nhiều thời giờ gặp nhau, đi học chung với nhau nữa. Cũng vào thời điểm này, phong trào xe đạp mini đang bành trướng mạnh mẽ, bạn bè tôi đứa nào cũng có một chiếc, nên tôi cũng vòi bố mua cho một cái xe cho có với mọi người. Cái xe đạp mini màu vàng của tôi nho nhỏ, dễ thương, lại gấp lại được làm đôi, bỏ vừa trong thùng xe của bố, nên thỉnh thoảng tôi lười, và gặp dịp bố đi làm sớm, tôi quá giang bố đến trường, rồi đến khi tan học đạp xe về.
Thi đậu tú tài xong, tôi vào đại học. Từ nhà tôi đến con đường Cường Để kể cũng khá xa. Bố mua cho tôi một cái xe PC để tôi đi học cho nhanh, nhưng khi chạy thử vài lần rồi tôi mới thấy là tôi không thể nào điều khiển cái xe gắn máy này theo ý tôi được. Tôi không giữ nổi thăng bằng, tôi lại quên cách xử dụng, nên rồ thêm ga những lúc tôi cần phải thắng. Có lần, chạy xe vô bãi đậu xe của trường học mà tôi lạng sát đất như cao bồi biểu diễn trên xa lộ, xém té. Chạy tới, chạy lui hoài mà cũng không khá hơn được, nản lòng, tôi nhường cái xe PC cho Kim Lan, em kế tôi, với một điều kiện là con nhỏ phải chịu toàn phần trách nhiệm đưa đón Út Ti lúc này đang học buổi chiều ở trường Lê Quí Đôn. Kim Lan cũng có một cái xe đạp mini như tôi, đang chạy xe đạp tàng tàng, nay có được cái PC mới toanh để le lói với bạn bè thì còn mong gì hơn nữa, nên nó hăng hái đưa tay nhận chìa khoá mà không một tiếng phàn nàn. Tôi lại trở về với những vòng xe đạp nho nhỏ của mình, tà tà chạy ngang mấy con đường Hồng Thập Tự, Trần Qúi Cáp ngắm lá me rơi. Tôi thủng thỉnh đi học, vì tôi đâu phải hấp tấp đến trường cho đúng giờ đúng giấc như hồi còn học ở Gia Long nữa. Đại học đâu có bị giám thị kiểm soát, bị thầy cô điểm danh, đi học trễ giờ này thì qua học giờ khác, miễn sao cuối năm thi đậu lên lớp là được rồi.
Qua tới Mỹ, tôi hết được làm chuyên viên đi bộ, đi xe đạp vì đường sá ở đây xa xôi quá. Tôi cũng không có cái xe đạp mini nào để đạp xe đi học ngắm lá vàng rơi. Tôi chuyển sang làm chuyên viên đi xe bus. Tôi đi học bằng xe bus hết hai năm trời khi gia đình tôi còn thuê nhà ở vùng Paramount và tôi phải đi sang thành phố Norwalk học.
Hồi đó, sau khi học xong mấy tháng ESL mùa hè ở cái trường trung học tráng niên gần nhà ba chị em tôi ghi danh vào đại học. Chúng tôi có hai cái trường để chọn lựa, đại học cộng đồng Long Beach hay là đại học cộng đồng Cerritos. Nhà bố thuê lúc đó ở ngay ngã ba hai tuyến đường xe bus đến hai ngôi trường này nên chúng tôi đi học trường nào cũng được. Tuy nhiên đường đến Long Beach City College xa hơn đến Cerritos College, vì trường Long Beach này ở mãi tận dưới Pacific Coast Highway, và phải chuyển hai chuyến xe bus mới đến nơi, nhưng Kim Lan và Kim Trúc vẫn thích đi xuống đó học vì nơi này qui tụ đông đảo sinh viên Việt Nam. Tôi thì chọn Cerritos College ở thành phố Norwalk vì cái trường này có vẻ tĩnh lặng hơn, và chỉ cần đi một chuyến xe bus chạy thẳng trên con đường Alondra là tới.
Đi học được một mùa, tuy vui vì nhiều bạn bè, thầy cô Việt Nam, nhưng phải dậy sớm chờ xe bus hoài nên Kim Lan đâm nản, con nhỏ nhất quyết đi học lấy bằng lái xe. Kim Lan gan dạ, và cũng nhờ có nhiều bạn bè chỉ bảo tập tành cho sau những buổi tan học nên cuối năm học đó nó đã thi đậu, lấy được bằng. Con nhỏ cứ đi theo năn nỉ bố mua cho một cái xe cũ để hai chị em khỏi phải đón xe bus mỗi ngày, đỡ lo mưa lo nắng. Kim Lan lý luận, nếu không phải mất thì giờ đi bộ, đón xe bus thì hai đứa sẽ xin làm thêm giờ ở trong trường và sẽ có tiền góp cho bố mỗi tháng để đổ xăng và đưa bố đóng bảo hiểm. Bố nghe nói hoài cũng xiêu lòng, nên mua một cái xe Toyota Corolla cũ để Kim Lan chở Kim Trúc đi học. Còn tôi thì vẫn tiếp tục đi xe bus sang trường Cerritos học cho đến ngày bố mua nhà ở ngay con đường Crossdale, nằm bên kia con lộ Alondra, đối diện với trường.
Tôi còn làm chuyên viên đi xe bus thêm gần hai năm khi tôi nhận việc làm chính thức, đầu tiên trong đời, làm thư ký cho một văn phòng thừa phát lại của quận Thiên Thần. Và tôi chỉ hết đựơc làm chuyên viên đi xe bus khi tôi thi đậu vào làm cán sự xã hội, một công việc đòi hỏi tôi phải có bằng lái xe, phải có xe để đi thăm viếng khách hàng.
Cho nên, cả nhà ngạc nhiên khi thấy tôi lấy được cái bằng lái xe hơi ở bên Mỹ.
Mấy đứa em tôi trêu, nói, chắc là hôm đó ông giám khảo mới được lên chức, lên lương, nên muốn chia sẻ với tôi niềm vui của ổng. Bố thì gật gù:
- Có bằng lái xe cũng tốt, khỏi phải mất công đi xe bus. Xe bốn bánh, vững chãi, không cần phải giữ thăng bằng như xe hai bánh, không lo té, chỉ cần theo đúng luật lệ đi đường và tránh húc vào xe người khác mà thôi. Con gái bố bây giờ có tiến bộ, giỏi thiệt à nghen.
Nhưng bố đâu có biết là muốn tiến bộ, giỏi được như vầy tôi cũng đã trầy vi, tróc vẩy bao phen.
Trước ngày đi thi lấy bằng viết, tôi thu thập mấy cái đề thi của những người đã thi đậu, học thuộc lòng những câu đáp trúng, rồi đi thi. Sau khi tôi có bằng viết rồi, Thảo tập cho tôi lái xe. Lần đầu tiên tôi tập lái, chưa có kinh nghiệm nên Thảo cho tôi chạy vòng vòng trong mấy con đường hẻm quanh nhà. Tôi lạng qua, lạng lại như những anh chàng say rượu, Thảo phải luôn tay giúp tôi điều khiển bánh lái, không thì tôi đã quệt hết vào những cái xe đậu ở hai bên đường. Lần thứ hai, không biết tôi đã làm những gì, chỉ thấy Thảo lắc đầu than:
- Điệu này dám phải thay hộp số mới.
Lần thứ ba thì kinh hoàng hơn. Thảo hốt hoảng khi thấy tôi lái xe gọn lỏn vào giữa đầu hai chiếc xe truck lớn, đang chạy đến từ hai chiều hướng khác nhau. Loay hoay mãi tôi cũng không biết chuyển xe sang hướng nào để thoát ra. Mấy ông tài xế trên xe truck mở cửa, ló đầu ra nhìn tôi rồi đưa hai tay lên trời lẩm bầm cái gì không rõ. Tôi chỉ nhớ là Thảo bảo tôi bước xuống, giao tay lái lại cho chàng rồi Thảo lái xe về. Sự bất quá tam, Thảo ghi danh cho tôi đi học thực tập lái xe ở cái trường trung học tráng niên gần nhà, để người ngoài dạy tôi cho được việc.
Cùng một lớp học với tôi có hai đứa nhóc con. Tôi gọi chúng là nhóc con vì chúng còn đang mài đũng quần ở cái trường trung học gần nhà tôi. Buổi thực tập đầu tiên, trước khi cho xe rời bãi đậu, ông thầy giáo phỏng vấn sơ qua về kinh nghiệm lái xe của mấy người học trò. Con nhỏ Mễ bảo nó đã từng lái xe ké của bạn nhiều lần rồi. Thằng nhỏ Phi nói nó cũng được bố nó tập cho lái xe mỗi tuần trên đường đến nhà thờ, sau khi nó lấy được cái bằng viết hồi cuối năm ngoái. Chỉ có tôi là chưa tập lái xe được đủ ba lần. Đương nhiên là chúng phải lái xe giỏi hơn tôi.
Ông thầy giáo xanh mặt khi tôi biểu diễn tài lái xe lần đầu tiên. Không những chỉ có ông thầy xanh mặt mà tôi thấy mấy đứa học trò cũng đăm chiêu không kém. Sau buổi sát hạch đầu tiên, ông thầy quyết định chia cho tôi giờ học ở giữa chừng. Thằng nhỏ Phi lái xe đi, con nhỏ Mễ lái xe về, phần giờ còn lại là của tôi. Hai đứa nó ăn gian, cộng thêm sự đồng lõa của ông thầy, thằng nhỏ Phi thì cố tình lần qua giờ của tôi, và chưa tới giờ tôi giao xe cho con nhỏ Mễ mà ông thầy đã bảo tôi ngừng xe để thay tay lái, nên mỗi buổi học gần hai tiếng đồng hồ thì tôi lái được chừng khoảng hơn ba mươi phút là may mắn lắm. Nhưng ba mươi phút lái xe với tôi kể cũng đã khá nhiều, nên tôi không thèm phản đối.
Có một lần ông thầy cao hứng, cho thằng nhỏ Phi lái xe lên vùng đồi Whittier thăm bạn. Sau khi trò chuyện với bạn xong rồi ông mới nhận thấy cái lỗi lầm tai hại của mình. Thằng nhỏ Phi lái xe lên đồi, bây giờ tới phiên tôi lái xe xuống dốc. Tôi làm ra cái vẻ bình tĩnh bước lên ghế của tài xế, ngó trước, nhìn sau rồi kéo cần thắng xuống để lùi ra khỏi sân đậu xe. Nhìn xuống cái dốc thẳng băng trước mặt tôi nổi da gà. Ông thầy hỏi:
- You có chắc là sẽ lái được không?
Tôi trả lời tỉnh khô:
- Chắc cũng được, để tôi thử coi.
Lỡ làm le tôi không thể rút lui. Hơn nữa, tôi muốn nhân dịp này trả cái hận bọn họ đã a dua chèn ép tôi. Tôi muốn cho bọn họ (và cả tôi) lên ruột một lần. Tôi cho xe chạy từ từ xuống dốc với cái vận tốc bình thường, cái vận tốc mà mỗi ngày ông thầy với mấy đứa nhỏ vẫn chế nhạo tôi là vận tốc rùa bò. Cái vận tốc rùa bò tự nhiên trở thành vận tốc của máy bay phản lực. Cái xe nhỏ nhắn của trường học phăng phăng tuột dốc. Ông thầy ngồi bên cạnh tôi nhấp nhỏm, nhắc chừng:
- Chạy từ từ, nhìn bảng stop, thắng…
Chiếc xe tôi đang lái bỗng dưng bị thắng giựt lại, rồi đứng khựng giữa ngã tư đường. Nhưng không phải tôi thắng mà là …ông thầy thắng. Nếu ông không nhanh chân đạp thắng thì tôi đã đâm vào cái xe băng ngang con đường trước mặt, con đường không có bảng stop như con đường tôi đang đi. Và cũng may là người tài xế trên xe đó cũng đã nhanh chân phóng mạnh chân ga để tránh cái đầu xe tôi đang vùn vụt lao tới. Chiếc xe chạy qua rồi, mà tôi vẫn còn nghe tiếng chửi rủa của người tài xế trên xe kia vọng lại:
- Đồ ngu, đồ mắc toi.
Trời mùa đông mà thầy trò chúng tôi ướt đẫm mồ hôi. Đang ở giữa ngã tư nên tôi phải chạy luôn qua phía bên kia đường. Ngừng xe ở cuối dốc, tôi cài thắng đàng hòang rồi giao xe cho con nhỏ Mễ, leo lên băng ghế sau ngồi cạnh thằng nhỏ Phi. Tôi thấy thằng nhỏ ngồi lặng im, nghiêm trọng như đang trong buổi cầu kinh. Chắc thằng nhỏ đang làm dấu thánh giá âm thầm trong đầu, tạ ơn Đức Chúa Trời đã ban cho nó được bình yên. Tôi biết, sau cái lần biểu diễn cái màn lái xe ngọan mục theo kiểu trượt tuyết này thì ông thầy sẽ cắt phần thời gian học của tôi xuống hơn một chút nữa để bảo đảm sự an tòan cho ông và hai đứa học trò kia. Cũng may là đã gần cuối khóa.
Vậy mà tôi cũng được cấp chứng chỉ tốt nghiệp. Thật tình mà nói thì tôi lái xe cũng đỡ hơn trong những ngày học cuối. Ông thầy có vẻ thư giãn hơn, và mấy đứa nhóc con cũng thoải mái ngồi nói chuyện học hành với nhau trong thời gian tôi thực tập. Họ còn khen tôi là có tiến bộ. Ông thầy giáo đưa cho tôi tờ giấy chứng nhận, bảo:
- You còn phải tập tành nhiều, đừng vội đi thi. Có bằng rồi cũng nên lựa mấy cái đường bằng phẳng mà đi, nhớ đừng đi lên đồi nghe không?
Và những lần tôi đi thi cũng trần ai không kém. Lần đầu tiên tôi đi thi, gặp một ông giám khảo già người da trắng, mặt nghiêm trang, không nói không cười. Sau khi trắc nghiệm tôi về mấy cái dấu tay, dấu chân xong xuôi ông ra lịnh cho tôi lái xe đi. Tôi run run kéo cái cần thắng xuống, tiếp theo tôi kéo cái cần hộp số xuống một nấc, vào ngay đúng chữ…R. Ông giám khảo ngồi bên cạnh nhanh tay kéo cái cần số lên lại bỏ vào chữ P rồi ra dấu cho tôi xuống xe, khỏi đi đâu nữa hết. Tôi không cần thi cũng…rớt. Thảo đứng trên lề đường chờ tôi, nhìn thấy hết. Chàng giơ hai tay lên kêu trời. Cũng may là tôi chưa thả chân thắng để đạp chân ga, chứ không thôi thì hậu quả sẽ còn tai hại đến đâu, khi tôi lùi ngay vào chiếc xe đang xếp hàng ngay ngắn sau lưng xe tôi chờ đợi đến lượt đi?!
Lần thứ hai tôi gặp một bà giám khảo da màu. Nhìn cái mặt khó đăm đăm của bà tôi biết ngay là tôi cũng khó lòng thi đậu kỳ này. Bà hành tôi đi hết con đường này qua con đường khác, bắt tôi làm một hơi mấy cái U turn, ba points turn. Tệ hại nhất là bà còn bắt tôi len xe vào đậu ở giữa hai cái xe đang đậu sẵn bên lề đường. Cái mục đậu xe này thì hình như đâu có trong chương trình thi cử. Đương nhiên là tôi đậu không được, bởi vì tôi có bao giờ muốn tranh chấp với người khác về cái chỗ đậu xe nhỏ xíu này đâu. Không có chỗ đậu gần thì tôi tìm đậu chỗ khác dẫu có xa mà rộng rãi hơn, rồi từ từ đi bộ đến nơi tôi muốn đến. Tôi đâu cần phải khổ cực de lui, lái tới để len lỏi vào một cái chỗ đậu xe như thế này. Sau buổi thi bà tuyên bố:
- You nên về ghi danh học lái ở một cái trường dạy lái xe nào đó. Học thêm ít nhất là mười giờ tập lái. Thực tập thêm vài chục lần nữa rồi hẵng xin cái hẹn khác để đi thi. Mà nhớ tập cho thuần thục cái lối đậu parallel lỡ có gặp lại tôi.
Lần thứ ba đi thi tôi lái có vẻ khá hơn. Ông giám khảo người Mễ mập mạp dễ thương cứ nhìn tôi tủm tỉm cười nhưng cũng không quên gạch lia lịa vào cái bảng chấm điểm trên tay. Chừng trở về, đợi tôi đậu xe ngay ngắn vào bãi đậu xe của nha lộ vận rồi ông hỏi:
- You nghĩ sao về buổi thi hôm nay?
Tôi đáp:
- Tôi không biết nghĩ sao cả, nhưng nếu lần này tôi cũng không đậu thì tôi sẽ được lên chức…đại úy.
Nhìn khuôn mặt ngớ ngẩn của ông tôi vội vàng giải thích:
- Mấy người bạn cùng đi học với tôi ngày xưa đã sắp đặt cấp bực rõ ràng để chế nhạo những người lái xe giỏi …cỡ tôi. Thi lái xe một lần không đậu thì được gắn lon thiếu úy, hai lần không đậu thì được lên trung úy…Cấp bực cứ tăng dần, ai được chức cao nhất thì coi như là người đó lái xe…"ngầu" nhất, có kinh nghiệm sa trường đau thương nhất. Lần này mà tôi rớt nữa thì tôi sẽ lên chức đại úy, mà biết đâu lên tới thiếu tá cũng không chừng, tha hồ cho đám bạn bè tôi chế riễu. Cái việc bị chế riễu không quan trọng lắm, điều quan trọng là tôi cần việc làm. Tôi đã thi đậu làm cán sự xã hội, đã đi phỏng vấn và đang chờ bổ nhiệm vào nhiệm sở mới. Tôi sẽ làm Eligibility Worker ở một trong những cái sở Welfare để giúp đỡ tài chánh cho những người kém may mắn trong xã hội, có con cái còn trong tuổi vị thành niên, nheo nhóc. Cái công việc này đòi hỏi phải có bằng lái xe vì phải lái xe đi thăm viếng khách hàng. Tôi đã nộp cho Bộ Xã Hội cái giấy chứng nhận là tôi đã thi đậu bằng viết. Trước ngày nhận nhiệm sở tôi phải chứng minh là tôi có bằng lái xe. Ông không cho tôi đậu là ông đã mạnh tay dìm chết một nhân viên ưu tú tương lai của nhà nước, người đang sẵn sàng góp đôi bàn tay nhỏ bé để cứu vớt những kẻ khốn cùng.
Ông Mễ nhìn tôi đăm đăm. Ông không hiểu là tại tôi sắp rớt đủ ba lần nên nói sảng hay là tôi nghiêm trọng với việc cứu độ nhân lòai. Nhưng cuối cùng thì ông cũng cho tôi đậu, 71 điểm, đủ tiêu chuẩn để cá chép vượt vũ môn hoá kiếp thành rồng.