Cá Kho Tộ
Chị Tư Huệ Thân mến!
Nghe chị kêu tên tui lồng lộng, mà tui xếp bút, mài mực không an. Đến nay rửa đặng đôi tay tui mới ngồi vô bàn viết trả lời đến chị.
Tui có nhà chớ đâu, mà công chuyện hằng hà đeo đẳng tui không dứt, nó đeo tui như đỉa đeo chưn hạc, bứt không ra, xả không hết, đến Tết Công - Gô tui cũng hổng biết công chiện có xong đặng hay không, kệ nó đi, tui kê bàn viết đại.
Tui có bức hình tui chụp dí ông thầy Hồ Trường An của tui, mèn đéc ơi ổng đẹp trai hơn tui nhiều chị ơi, chị đừng chặn tui lại hen, dà tại nhiều người nói tướng tá tui y chang đàn ông con trai, cái tướng cứng ngắc cứng còng, mang đôi guốc cao chớ hề ẹo qua ẹo lại.
Tui cũng biết điệu hạnh lắm chớ chị, bữa nào tui pha bao nhang hơi mạnh tay là đôi môi tui đỏ lè đỏ lẹt, bữa nào tui bức nhằm cái bông màu tía là gò má tui đỏ lẹt đỏ le. Chị biết bao nhang hông chị, chèn ơi hông lẽ chị không biết cái vụ này, để tui chỉ cho chị biết đặng làm đẹp với người ta nghen. Chị ra chợ vô hàng bán chạp phô, lựa bịch nhang nào có màu đỏ thiệt đậm mua dìa cho tui, trước khi ra đường chị xé miếng bao nhang, ngâm dô hai ba giọt dầu dừa, nhớ là hai ba giọt đủ rồi, đừng tham mà cho dô cả chung mà cái màu đỏ lợt è, sau đó chị mới lấy nó trét lên môi, nhớ hen dùng ngón tay trỏ miết nhè nhẹ dị đó, nó mới dịu nó mới êm, nó mới mọng mới tươi. Nó là bờ môi chị đó, tui nói chiện hổng đầu hổng đuôi, hổng sau hổng truớc, chị đừng chấp tui hen, người có ăn có học nói chiện nghe bắt ham, tui ăn thì có học thời không, nên nói chiện lằng nhằng như dám dây tơ hồng mắc trên bụi duối.
Chị hỏi tới đám dây tơ hồng, hỏi thêm bụi duối là tui nói chiện tới sớm mai không dứt đâu nghen, thôi tui nói tiếp cái chiện cá kho tộ, hôm hổm tính kêu điện thoại mà rồi tui quên tuốt luốc, quên là chiện thường tình ở quận, ở huyện ở thành, tui hen tui thề tui không quên, bị dị trong đầu tui nó nhớ thôi là nhớ, nhớ đủ thứ Tấn - Tần, nhớ luôn qua tới thời Mạc – Trụ, lụ hụ chiện mỗi ngày, tầy huầy chiện mỗi tối. Bữa nào buồn tui hát lối ngân nga: “Từ là từ phu tướng bảo kiếm sắc khoán lên đàng . . .” rồi cũng tự ên tui đánh nhịp cái chóc, đánh bằng lưỡi chớ bằng cái chi, song la nhà tui hỗng có, tại dzậy mờ bà con gặp tui ai cũng khều tui biểu tui ca cho dzui.
Đó chị thấy hôn, tui nhiều chuyện tới ông thầy Hồ Trường An của tui còn lắc đầu: “ Cỏn thiệt xãnh xẹ hết nói nổi.” Tui bàn lung tung mà chưa mào đầu được cái chuyện cá kho tộ nữa thấy hông! Rồi hen tui vô câu đầu, chị biết gì thêm chỉ tui thêm, để tui ca cho hết sáu câu hen chị.
Trước hết là cái tộ đặng kho cá, tui sắm cho được cái tộ nung bằng đất sét Bình Dương, chị lựa sao cho được cái tộ trơn lù, thấy mặt lỗ chỗ tàng ong nhớ đừng có lấy, “Cái tộ mặt rỗ, làm khổ ông lò” tại nó dễ nứt rạn, rò rỉ nhiểu nhảo lèo xèo tắt lò tắt bếp, ông bà Táo ổng bả đâu có vui.
Mua đặng cái tộ rồi chị mang dìa hen trét dầu dừa cho hung nó, để qua đêm, sáng sớm chị sẽ thấy cái tộ ngậm ráo dầu, chị trét dầu tiếp vô nữa, trét tới hồi chị dòm cái tộ nó láng mướt là khi chị xài nó đặng. Tộ đất sau khi ngậm dầu, như con gái sau hồi có kỳ có nguyệt, nó đẹp nó dịu, nó ngon lành, nó dẻo dai chị nghe câu: “Gái mắc hơi trai như cái ơ đất ngậm dầu” hông? Sở dĩ có cái câu nói đó là do như vầy nè, con gái mà bắt đầu biết hơi đàn ông là nhớ nhung trong dạ, cũng y như cái nồi đất nó bị chị cho nó ăn dầu, nó thèm được ăn tiếp, ăn miết cho dù chị có bỏ nó lên ông lò, ông cà ràng chị nấu nóng hơ, nó cũng đâu hay, nó chỉ biết một điều là nó được ăn thêm ăn nữa. Tại vậy mà sau khi cho cái tộ đất ngậm dầu rồi chị mặc sức mà kho cá , kho thịt, chị kho hoài kho hủy, kho cho tới khi từ cái tộ trắng trẻo thành đen mun, từ cái tộ thanh xuân thành cái tộ già háp. Nói tiếp cho chị nghe: “đường trường mới biết ngựa hay, cái tộ càng già kho cá càng ngon” à nghen. Tui còn cái tộ từ thời má tui để lại, tui dấu nó trên trái bếp, khi nào gặp bạn thân tui mới lôi xuống, đặng kho mớ cá lòng ròng, mớ cá bống trứng, mớ cá lóc.
Chị thấy tui chuyển qua câu xề chưa chị, đó tui chuyển qua mớ cá rồi chị thấy hông, có cái tộ đất rồi, chị còn phải kiếm đặng cá ngon. Cá ngon là cá không ươn, đôi con mắt còn trong khe chưa bị cõi đời ô trọc che màng đục lờ u tối, chưa bị tình trường làm nó bị mù câm. Chị lấy ngón cái bật mang nó ra coi đi hen, nó còn đỏ tươi đỏ thắm, đỏ màu môi con gái, hổng phải đỏ màu bao nhang, màu máu lựu đâu nghen chị. Hễ kiếm đặng mớ cá nhẩy đong đỏng trong rổ là chị trúng ngày hên, lang quân ăn xong tộ cá, ngậm miếng nước trà, tà tà lại gần bên chị, giả hổng khen mùi tóc chị thơm chị gọi tui mắng vốn. Hông biết lang quân chị sao, chớ lang quân tui mở miệng khen tóc thơm là bắt đầu giả vô câu vọng cổ không lời: “Trời sanh sông sanh đò, trời sanh giếng trời sanh gàu, trời sanh ra Qua trời sanh ra Em – Mây trên trời cuộn nhau, sóng dưới đất cuộn nhau . . .” Hú hồn hông chị, tui nói rồi, tình gái trai nó ngộ hen chị, trái tim thông với trái bao tử, nên hai đứa nó y hình giống nhau, đứa lồi đứa lõm. Hễ bao tử phình, trái tiêm nó thổn thức, bao tử lép trái tiêm nó im re, (mèn ơi nói tới trái tim tui sửa miệng thấy sợ.)
Có tộ đất có cá ngon, mắc gì mình không làm thành món phải dị hôn. Mớ ròng ròng khỏi nói rồi, chị lượm bỏ ba mớ rong rêu đi, xóc muối nó, để cho thiệt ráo. Cái tộ nóng hung chị bỏ miếng mỡ sắt hột lựu vô, đó chị ngửi cái mùi mỡ thắng hôn, nó thơm kể gì phải dị hôn, dặm dô nắm hành mèn ơi nguyên xóm nó biết chị nấu ăn, kế đó chị cho muỗng đường dô đi, đảo cho dữ đó, thấy nó vàng như nắng chính ngọ là khi chị cho muỗng mắm ngon vô, nghe tiếng “xèo”, cùng lúc cái mùi quê hương xốc lên ứ mũi, cái mùi xứ sở, cái mùi làm đám mía, đám tre, đám chuối cũng lao xao, rồi đó chị đổ cá vô tộ đi, nhẹ tay chị đảo cho tụi nó thấm tháp, đảo cho tụi nó xuất hạn, đặng tụi nó hút vô mình tụi nó cái thơm hành béo mỡ, hút luôn cái mặn mà của muối của mắm chị nêm, chị nghe tiếng lục xục là chị hạ lửa liu riu, khúc này chị có quyền tay đánh đòng xa, qua hàng xóm ba điều bốn chuyện rồi đó chị, để ông táo canh tộ cá, khi nào chị ngửi cái mùi thơm ngọt, không còn mùi mắm tanh rình là khi tộ cá tới kỳ, mở nắp dặm thêm miếng đường, dặm thêm miếng tiêu, hái ba trái ớt đỏ hường xếp lên nó, tắt hết lửa đi hen, cái nóng hực còn lại đủ cho cá kẹo, đủ cho tiêu ớt bốc hơi. Tui học đặng khúc này là qua câu ru tui nghe riết bắt nghiền: “Ầu ơ, ví dầu cá lóc kho khô - Bỏ tiêu cho ngọt bỏ hành cho thơm.”
Xém chút tui quên chuyện nghiệp chướng trong con cá, mèn ơi, chị nhớ gỡ nghiệp cho con cá đi đầu thai nghen chị, chị không gỡ cái nghiệp cho nó, là tộ cá mang họa, nguyên cái tanh tưởi của con cá làm hư tộ cá, lá răm lá húng cũng không xóa nổi vị tanh nghiệp chướng đó đâu. Cái nghiệp cá nó nằm ngay yết hầu của nó đó chị, cá sông cá biển chi cũng dzậy ráo, hễ chị sợ sát sanh, nhờ mấy ổng đập đầu nó, làm sạch vẩy, cắt sạch kỳ rồi, chị mới ung dung ra tay cứu độ, chị lấy ngón trỏ, móc vô cái khe hình tam giác, ngay dưới cặp mang. Mèn ơi! Bữa nào có cá tươi mang qua nhà tui, tui mần giùm cho.
Tui kho cá mà còn suy ra vầy nè, chị nghe coi phải không nghen: Sống ở đời y như kho tộ cá, đừng sa đà mà hư mà hại, hễ nó sôi đủ phải hạ lửa, sôi quá bể tộ còn gì mà ăn phải không chị Tư.