The Cook, the Thief, His Wife and Her Lover (1989)

Helen Mirren

Các tài tử đóng xuất sắc, có điều phim khá tục tĩu, không thích hợp cho trẻ con. Gì đâu mà các nhân vật ở truồng tồng ngồng. Phim chỉ dùng phim trường, không cần ngoại cảnh, tả lại tình cảnh khốn khổ của một bà vợ lỡ lấy một tên cực kỳ vũ phu, thô bỉ làm chồng. Hàng đêm đi ăn với ông chồng trong một nhà hàng mà ông làm chủ, nàng đã phải lòng một người khách hàng Do Thái là một bác sĩ, ham học, ham đọc sách. Họ làm tình ngay tại nhà hàng, trong cầu tiêu, trong nhà bếp. Sau cùng thì ông chồng này cũng biết được, cho người hành hình ông bác sĩ. Bà vợ uất hận cực kỳ, năn nỉ đầu bếp dùng xác người yêu nấu thành một món ăn, và dưới họng súng lục, bà ép ông chồng phải ăn thịt xác người này. Và bà đã nã đạn vào đầu ông ta, vì ông ta ăn thịt người để bà sẽ thoát nạn (có lẽ thời ấy giết kẻ ăn thịt người không cấu thành tội phạm sát nhân).

Thấy hình như các tài tử Âu châu họ "phơi" ra nhiều hơn đám Hollywood, Mỹ có luật không được chiếu ra ngoài công cộng (có trẻ con xem) các "vùng cấm địa"! Giống như hồi xưa không được cho nghe hay thấy từ F ..., nhưng nay thì được rồi!

That Hamilton Woman (1941)

Hai khuôn mặt thượng thặng của nền điện ảnh thế giới là Vivien Leigh và Lawrence Olivier trong một phim lịch sử thời chiến tranh Anh và Napoleon. Phim xoáy về cuộc đời của Emma Hart, một nghệ sĩ ca vũ, bị tình nhân đem gán cho đại sứ Anh tại Naples để trừ nợ. Được Hamilton yêu chiều cưng quý, nàng bằng lòng làm vợ ông để sống cuộc đời của một mệnh phụ phu nhân. Nhưng sau khi được gặp tướng Nelson, nàng đem lòng yêu vị tướng tài ba hào hùng của Anh quốc, và chàng cũng rơi vào tình yêu đau khổ này vì chàng cũng đã có vợ nhà. Cả hai bất chấp hoàn cảnh éo le của đôi bên đã vùi đầu trong tình yêu nóng cháy. Họ tính ly dị để có thể chính thức ăn ở cùng nhau, nhưng người phối ngẫu của họ không bằng lòng nên cứ phải làm tình nhân của nhau. Sau cùng, tài sản đồ sộ của Hamilton gom góp chở về Anh đã bị chìm tàu, khiến cho nàng sống trong cùng quẩn. Nelson đưa nàng về ở chung vì vợ của chàng cũng bỏ đi về quê, nhưng cuộc sống bị ngăn trở bởi cuộc chiến tranh mới nảy ra, và lần này Nelson bị trúng đạn, từ trần ngay lúc chiến thắng của đội quân Anh đè bẹp quân của Napoleon.

Phim cảm động, và giúp tôi biết thêm một mảnh của lịch sử Anh. Ai ở London đều thấy nhiều tượng, địa danh kỷ niệm Nelson và cuộc chiến thắng lẫy lừng của Anh với Napoleon (công trường chính ở London có tên là TRalfagar). Phim cũng cho ta thấy kiểu cách sống trong giới quý tộc Anh, cách đối xử lịch lãm nhã nhặn của đàn ông dành cho đàn bà trong giới này đem lại hãnh diện cho phụ nữ Tây phương.

Hai tài tử trên trong đời thật đã ly dị vợ chồng của họ để lấy nhau, và đây là một phim được thực hiện khi họ đã là vợ chồng. Phim hấp dẫn, nhưng có lẽ do ngân sách eo hẹp nên cảnh trí, dàn dựng nhìn khá kém cỏi, trừ cái khoảnh khắc cảnh nhà sang trọng của đại sứ Hamilton ở Naples.

Tựa phim gợi tôi nhớ lại cách gọi That woman của hoàng hậu Anh khi muốn chỉ tới bà Willis Simpsons.

The Rite (2011)

Anthony Hopkins

Phim nói về sự trừ tà, trục quỷ của các linh mục Công giáo. Nhưng một vị linh mục không tin là quỷ nhập mà tìm lý giải ở khoa tâm lý học. Thí dụ một cô gái 16 tuổi bị quỷ nhập thì ông giải thích là do cô ta bị cha ruột hãm hiếp mang thai, cô không chấp nhận bào thai này nên sự xung đột nội tâm đã đưa đến những rối loạn tâm thần và bị gán cho là quỷ nhập vào cô. Chủ ý của người làm phim là giải thích ma quỷ nhập chỉ là vấn đề của tâm lý con người, nhưng điều khôi hài là các nhân vật trong phim, kể cả các linh mục đang hành "nghề" dường như ai cũng có "vấn đề" về tâm thần, ai cũng có những vết thương tâm linh từ các ký ức đau đớn, buồn khổ trong cuộc sống quá khứ. Mà nếu đã cho là như thế thì vai trò khu trục ma quỷ của các người làm trung gian giữa thánh thần và con người có bị đưa ra ánh sáng là lừa gạt hay không? Nhà làm phim không dám ra một tuyên ngôn mạnh bạo như vậy. [Tại sao?]

Cuối phim, lời bạt cho biết hiện ở Mỹ có chừng 14 linh mục hành nghề trục quỷ.

Người nào hay sợ ma, tinh thần không cứng thì không nên coi phim này.

Gone Girl (2014)

Ben Affleck, Rosamund Pike

Phim dựa theo sách rất ăn khách. Cốt truyện đi ra ngoài tiêu chuẩn đạo đức khi ở đây ai cũng có điều xấu, thậm chí xấu tới mức giết người như cắt tiết một con gà của vai nữ chánh. Đối với những cặp vợ chồng mà mảng tối của tâm hồn quá đậm, ở với nhau như "ngủ với kẻ thù". Sự phức tạp tâm lý và xấu ác vượt quá sự tưởng tượng như đưa cho khán giả bước vào một thế giới lạ lùng khó hiểu. Nhưng sự giết người của người vợ chẳng qua để bảo vệ mình khỏi đi vào tù dưới hệ thống pháp luật tinh vi của xứ Mỹ.

Philomena (2013)

Judi Dench

Một phim mang nhiều thảm kịch dựa vào chuyện có thật\. Một cô gái có chửa hoang bị ép phải đưa con vào một trại mồ côi do các bà xơ trong một tu viện trông coi ở Ái Nhĩ Lan vào năm 1951\. Cô pha?i làm việc nhọc nhằn để trả cho phí tổn giữ con này, mà vẫn bị cấm cản không được gần gũi con\. Sau đó các bà xơ bán con cho một gia đình giàu có người Mỹ mà còn không cho hai mẹ con một buổi chia ly\. 50 năm sau bà quyết định nhờ một ký giả đi tìm cho ra tung tích đứa con trai này\. Trải qua nhiều tình huống sôi nổi, họ sau cùng tìm ra cậu con trai đã trở thành một luật sư và một viên chức trong hai đời tổng thống Reagan và Bush\. Chàng là một người đồng tính và đã chết vì bệnh AIDS. Tưởng con mình không hề quan tâm đến mẹ ruột, sau cùng bà biết ra đứa con có đi về Ái Nhĩ Lan để truy tìm tung tích mẹ mình\. Nhưng bà xơ phụ trách đã giấu nhẹm tin này với bà, và họ đã cho đốt hồ sơ để tuyệt đường tìm kiếm\. Cảm động hơn nữa, đứa con đã xin được chôn xác tại nơi chôn nhau cắt rún\. Họ có gặp bà xơ nay đã già và quạnh quẽ trong tu viện để yêu cầu một lời xin lỗi, nhưng bà lạnh lùng bảo mất con chính là hình phạt dành cho cô gái chửa hoang\. Sau cùng cô gái năm xưa tuyên bố tha thứ cho bà xơ và đồng ý phổ biến chuyện này ra cho nhân loại được biết\. Điều an ủi vô cùng cho bà là biết đứa con đã vẫn nhớ và muốn tìm gặp lại mẹ ruốt của mình

Đông hay Tây gì, xã hội lúc nào cũng khắt khe với phụ nữ mắc vào nạn chửa hoang\. Ngày xưa ở VN ta con gái phải bị cạo trọc, bôi vôi hay đóng bè chuối thả trôi sông . Nhưng phim này còn tố cáo hành vi kiếm tiền của các tu viện . Người phụ nữ ở Tây phương hiện nay thật thoải mái với đời sống tính dục, và sự khắc nghiệt của giáo hội có lẽ cũng là một trong những nguyên nhân khiến một số các tín đồ từ bỏ nhà thờ

Phim dàn dựng hấp dẫn, hình ảnh đẹp

The Best Offer (2013)

Một cuộc lừa đảo tinh vi ngay cả người xem cũng không đoán ra được, đưa người xem vào cơn mê như vai chánh trong phim\. Bố cục chặt chẽ, diễn tiến nhịp nhàng, chứng tỏ đạo diễn, người viết kịch bản phim thuộc loại bậc thầy\. Phim còn cho ta thấy một loại tài sản kiểu mới (với ng Việt) là các sưu tầm đồ sộ của người thưởng ngoạn\. Kinh nghiệm rút ra là gì\? Một loại già đời vẫn ngã gục vì một người con gái, vì quá tin người mà bị gạt đến trắng tay ...Nhưng sau cùng, quyết định bỏ qua cuối cùng cũng cho thấy một giải quyết khác thường\.

Shy People (1987)

Tôi không biết nhiều về các bayou ở bang Lousiana, coi phim này mới biết\. Đó là các vùng nước nông, đầm lầy, u ám, muỗi mòng, dân cư thưa thớt,

Một bà viết báo dắt con về tìm một nhánh bà con ngụ cư ở Lousiana\. Đứa con gái bà đua đòi hút bạch phiến, thực hiện cái quyền tự do của nó theo kiểu Mỹ; nhưng coi bộ nó cũng dễ dãi, không quyết liệt gì, rủ đi thì đi ...Phải mướn người chở ghe mới vào tới nơi được\. Rồi cũng tìm ra, chú bà thì được coi như đã chết, chỉ có bà vợ sau đang làm chủ gia đình và dưới trướng bà là 3 con trai, một dâu, và một đứa con trai bỏ ra thị trấn bị bà từ luôn không nhắc tên\. Trong ba con trai thì một đứa đang bị giam trong cái cũi vì làm trái ý bà\. Bà có uy quyền, thường nhắc con cái phải coi như người cha đang còn sống và răm rắp theo lời bà\. Các đứa con tuy vậy lại rất thương mẹ\. Đứa con gái bà viết báo đã nhân lúc người lớn đi vắng đã vào cũi và dụ dỗ thằng con trai vô đường ái dục, khiến thằng thứ hai trông thấy bỗng lên cơn lợn lòng và đè toan hãm hiếp nó\. Đứa con gái chống cự kịch liệt và bỏ leo lên ghe chạy trốn, để nước ngập ghe phải trèo vào ẩn mình trong gốc cây\. Hai người lớn về tới nhà, nghe được sự tình, bà viết báo hốt hoảng đòi đi tìm c on gái, trong khi bà mẹ lại chỉ lo chuyện con trai nhà bà gây chuyện tày trời ...Thế là bà viết báo buộc phải lấy ghe máy băng mình trong hoàng hôn để tìm con gái ....Khi chiếc ghe đụng phải cây, bà được một người đàn ông bí ẩn giúp giữ ghe lại, và nhờ vậy bà tìm ra đứa con gái ...Bà bỡ ngỡ cho là mình đã trông thấy lại chú bà, nhưng bà vợ lại cho là bà tưởng tượng ra mà thôi ...Phản ứng làm sáng tỏ của bà viết báo đã khiến mấy đứa con muốn nổi loạn, buộc mẹ phải trở lại với thực tế của cuộc sống, không được đem bóng ma của cha chúng mà đè nặng lên cuộc sống của chúng ...Sau cùng người mẹ nhân nhượng, cho phép bọn chúng muốn sống sao cũng được ...Bọn con trai vẫn thiết tha mong tiếp tục được mẹ yêu như cũ ...Về phần bà viết báo, trên máy bay dắt con về lại New York, đã phát giác con nhỏ trốn vào toilet để hít bạch phiến, đã cương quyết không nương tay nữa ...Trước thái độ đó, đứa con gái (do tánh dễ chịu) sau cùng đã ngả vào ngực mẹ, dẫn ra một kết thúc có hậu

Cốt truyện có vẻ phi thực, lại thích hợp trong khung cảnh u sầu, sùi sụt, ma quái của cái bayou ở bang Lousisana ...

Witness (1985)

Tôi có biết loáng thoáng về cộng đồng Amish trên xứ Mỹ, và phim này góp thêm hiểu biết về cộng đồng này . Phim thuộc loại hình sự với Harrison Ford vai trinh sát đi tìm xem ai đã giết một mật thám mà một đứa bé đã là chứng nhân cho vụ sát nhân này . Kẻ giết người lại là một nhân viên mật vụ lo về ma tuý, và chính y đã lén tuồn ra số ma tuý to lớn ra ngoài để kiếm tiền . Đứa bé là con trai của một phụ nữ Amish. Tình thế đưa đẩy khiến cho chàng thám tử phải ngụ trong nhà của cô gái sau khi bị ám sát hụt . Họ đã phải lòng nhau ...Kết cuộc là kẻ sát nhân phải đền tội, nhưng đôi lứa yêu nhau này không sống gần nhau được vì truyền thống Amish là người trong nhóm chỉ được kết hôn với người cùng tín ngưỡng . Chàng trai không thể bỏ nghề nghiệp, lối sống để ở lại xóm đạo này được, vậy là họ đành chia tay .

Theo tài liệu thì cộng đồng Amish ngày một tăng gia dân số. Phim quay tại Pensylvania là nơi có nhiều người amish cư trú .

The Fallen Idol (1948)

Dựa vào truyện ngắn của nhà văn Graham Greene\. Cậu bé là chứng nhân của một chuyện tình giữa người đàn ông với nhân tình nhưng lại kẹt bà vợ đã trở nên nhàm chán với ông\. Đứa bé ngây thơ cho là ông đã giết bà vợ, nhưng thật ra cậu ta không chứng kiến mà chỉ suy đoán\. Sở cảnh sát đã điều tra dựa vào sự lúng túng của ông chồng và những tiết lộ của cậu bé chỉ càng làm cho cảnh sát nghi ngờ thêm\. Sau cùng nhờ dấu giầy bà vợ để lại cho tha^'y chính bà đã tự té xuống tầng lầu chớ không phải bị xô đẩy, ông đã được tự do bên cạnh nhân tình, đúng là "bất chiến tự nhiên thành". Nhà văn viết truyện với các lời thoại thích hợp với tâm lý và diễn biến câu chuyện rất lớp lang . Và hay hơn nữa là ngôi nhà dàn dựng rất phù hợp kịch bản .

Có những câu truyện (hay chuyện) được xây dựng một cách khéo léo cho ta thấy tài nghệ của một nha` văn mà ta phải khâm phục\.