Mới xem phim tài liệu về Pope Joan do Smithsonian phát hành thì được biết từ thế kỷ thứ 12 thì các cuộc ruớc lễ vào ngày Easter đã tránh con đường via di Quattro mà quẹo sang con đường kế bên đó để hướng về Coloseum. Lại thêm ở góc đường Via dei SS. Quattro và Via dei Quercetti vẫn còn có cái miếu (!) kỷ niệm chuyện này. (tra trong google coi Pope Joan Shrine).

Ngày thứ sáu ở Rome

Ngày hôm nay là ngày cuối cùng ở Rome, một ngày tùy nghi. Cả nhóm kéo nhau ra quán cà phê bánh ngọt hôm nọ chị Grazia chỉ cho. Quán ở số 20 đường __, bánh ngọt bán khá ngon, quán đông khách và chỉ đứng chớ không có chỗ ngồi, khách mua uống vội rồi đi hoặc to go tùy ý. Quán có vẻ tin khách hàng, thu ngân ngồi bàn ở góc quán, thu tiền theo lời khách nói chớ không kiểm tra gì, có thể vì chúng tôi là du khách nên họ dễ dãi chăng, nhưng nhìn chung quanh thì thấy khách mua cà phê có vẻ tử tế. Nhìn dân chúng ngoài đường thì họ có vẻ tất bật với sự đi làm, nét mặt của những người ở thành phố lớn ở một đất nước văn minh. Nguời Ý có nhân dáng đẹp, tóc nâu hay đen, nét thanh tú, đều đặn. Tôi có ấn tượng một Sophia Loren nổi tiếng là người phụ nữ đẹp nhất mọi thời đại nên nhìn người Ý với nhiều thiện cảm (xui là bà không phải người Mỹ nên không được đám Hollywood đẩy lên trời xanh như Marylin Monroe) .

Sau đó chúng tôi băng qua đường đi vô coi chợ. Rất tiếc là hôm nay là ngày cuối nên thấy trong chợ có bán bánh mì xăng uých, trái cây, bánh ngọt v..v..mà lỡ dỡ rồi, đâu còn tính chuyện mua mang theo thay vì vô restaurant trong các ngày đi chơi nữa. Mấy người đi chợ nói tiếng Anh được biết chúng tôi từ Mỹ sang nên cứ theo hỏi: mấy you thấy đồ ăn Ý ra sao? Dĩ nhiên là chúng tôi khen nức khen nở. Mà đúng là ngon thiệt chớ không phải nịnh nọt gì họ đâu. Nhớ lại trong một phim du lịch cruise của người Mỹ sang Nga, người kể chuyện cũng cho biết là đi tới đâu người Nga cũng hỏi mấy người Mỹ: bạn nghĩ sao về nước Nga? Tôi có cảm giác là sự đi lại, sự giao du giữa các sắc dân làm cho tình nhân lọai nẩy nở nhiều lắm. Nhưng nói một cách chung chung thì người Mỹ hay bị cho là người nhà giàu, là dân của cường quốc số một trên thế giới nên được nể trọng cũng nhiều mà bị ghét ganh cũng lắm, mà thái độ của người Mỹ cũng thoải mái, vui vẻ, thân thiện và hào phóng hơn nhiều dân nước khác.

Thấy mấy người trong nhóm có vẻ gắn bó với các gian hàng trong chợ (chợ giống chợ An Đông thôi) tôi thấy sốt ruột quá. Tôi cần gì biết thức ăn Ý ra sao, bên Mỹ đồ ăn Ý thiếu gì, nên tôi quyết định là sẽ đi một mình ngắm cảnh Rome.

Vậy là tôi bắt đầu đi về hướng công trường Rigiorgimento, trong đầu tính thật nhanh sẽ lấy xe bus số 81 để thăm vài nơi dọc theo tuyến đường này. Nếu đi metro thì nhanh rồi nhưng lại không được ngắm cảnh đường phố, mà tôi thì muốn biết đường phố Rome ra sao, có gì lạ trên đường đi. Nhưng chờ xe thấy lâu quá, thiệt nản, tôi chợt nhớ là ngay ở Los Angeles mà có nhiều xe bus phải chờ có khi cả tiếng mới có xe, hoặc có khi gặp bữa không chạy luôn nên đi tới đi lui không biết tính sao. Do thấy có người cũng đứng chờ nên ráng không bỏ cuộc. Rốt cuộc rồi xe bus số 81 cũng xuất hiện, tôi thở phào. Chèn ơi, lên xe rồi khi đưa 1 eu ruỡi ra để trả tiền xe thì một ông đang nói chuyện với tài xế nói với tôi là phải mua vé trước ở ki ốt hay tạp hóa chớ tài xế xe bus không bán vé xe. Cửa đóng lại rồi, tôi tần ngần không biết tính sao. Mặt ông đó nhăn nhăn, nhìn lại thì ra ông mặc đồ như tài xế xe bus chớ không phải dân thường. Nhớ lại ông Rick Steve có dặn là nếu đi xe bus hay xe metro mà không mua vé thì có thể bị phạt bao nhiêu đó. Nhưng rồi thấy ai cũng làm thinh, mà có vẻ như tài xế không care cái chuyện kiểm soát vé xe, ai lên ai xuống mặc ai (giống tình hình ở San Francisco, tài xế không hơi đâu mà kiểm soát vé xe của khách). Tôi nghĩ tới một lúc nào đó, đời sống văn minh thì xe cộ chỉ lo chở người ta đi nơi này, đến nơi nọ, khỏi có vé véo gì nữa. Ngó quanh thì cả xe toàn là du khách từ Mỹ, nếu không hết xe thì cũng là tuyệt đại đa số. Tiếng Anh giọng Mỹ um sùm cả lên. Hỏi sao mà người Ý họ không thích người Mỹ: đem tiền qua xứ họ mà! Du khách người Mỹ gốc Ý nhiều lắm, nếu không thì cũng là con cháu của di dân Ý đi qua đây từ hơn trăm năm trước, cái thuở dân Âu châu cứ tới Mỹ là được định cư, không phải bị hàng rào di trú cứu xét như bây giờ. Ôi cái thuở vàng son của di dân vào đất Mỹ! Mà du khách cũng đâu phải chỉ có gốc Ý, một xứ như Ý thì ai mà không muốn viếng thăm!

Có bà nọ cứ ríu rít hỏi tới Colosseum chưa, rồi xuống trước trạm, rồi lại nhảy lên đi tiếp, nét mặt hớn hở vì cảnh tượng trước mắt, ý chừng đây là ngày đầu bà tới Rome hay sao. Khi thấy xa xa là Colosseum bà hấp tấp rút máy ảnh ra chụp qua kiếng xe. Tôi nghĩ thầm lát nữa tha hồ chụp chị hai ơi, nhưng tôi thông cảm với niềm phấn chấn của bà. Ai mà không thích khi lần đầu thấy cảnh đẹp của Rome, dù chúng ta có xem phim ảnh nhiều lắm, mà thấy tận mắt thì rộn ràng biết bao nhiêu. Ta cứ tuởng là phim ảnh sẽ giết chết ngành du lịch, nhưng không, phim ảnh càng được coi bao nhiêu thì người ta càng nung nấu cái lòng ham thích đi tới đó bấy nhiêu. Chỉ có khi nào liệt nhược thì mới chịu nằm nhà mà thôi, những kẻ đã lỡ có cái tên mang bộ thủy (nói theo nhà văn Nguyễn Tuân).

Tới Col thì có tới một nửa xe bước xuống. Tôi dự định đi tới nhà thờ có cái Miệng Sự Thật. Nhưng rồi đi huốt lúc nào không hay, tới chừng thấy cái Circo Massimo thì biết là mình đi quá, đành chờ đi tới nhà thờ Lateran, để viếng Holy Stairs, tương truyền nơi Chúa Jesus bước lên đó và tín đồ thành kính lết lên thang bằng đầu gối để tỏ lòng thành.

Chỉ ngó bản đồ mà đoán cho nên tôi lúng túng, quờ quạng bước xuống đại vì thấy có cái công trường rộng mênh mông và có nhà thờ lớn với cảnh quan đẹp đẽ chung quanh. Tôi chỉ biết đại khái thánh đường này là công trình xây dựng của đại đế Constantine, Ngài đã đổi sang đạo Công giáo năm 313 và đưa Giáo hội vào một thời kỳ vàng son rực rỡ.


Thánh đường Lateran


đại đế Constantine


bên trong thánh đường

Em mới vừa coi lại Roman Holiday với con gái 2 tuần trước đó chị PC. Coi lại vẫn thấy hay. Để em chỉ cho con coi cái hình Miệng Sự Thật của chị chụp, chắc con bé thích lắm.

Em cũng có coi phim tài liệu về bà A.H, thấy chiếu bà qua châu Phi làm thiện nguyện chăm sóc con nít bên đó.

Cám ơn chị. Hai mẹ con cũng ưa đi chơi, đi ăn, nghe nhạc, nói chuyện tới khuya với nhau nữa, vui lắm.

Khg so sánh được chị ơi! Cái nào cũng quý, cũng vui, cũng "đẹp"...

Sau đó thì tôi đi bộ tà tà về, các mục muốn xem thì đã xem xong, tuy là không hoàn hảo lắm. Mà với niềm háo hức, ham tìm hiểu lịch sử, địa lý thì tôi chắc không bao giờ thoả mãn nổi trong thời gian ngắn ngủi như thế này. Sau đó bắt xe bus về hướng phòng trọ, chớ còn dám đi đâu xa hơn vào lúc chiều xuống. Nhiều lúc tôi thấy con người bị ràng buộc, bó rọ nhiều thứ quá, không bao giờ có tự do đầy đủ. Khi tới con sông Fume Tevere thì tôi giật dây xin xuống. Hôm nay tự do một mình tôi sẽ đi ngắm con sông rất đẹp này. Chiều ngang của sông thấy cũng tương đương như sông Thames hay sông Seine, ở bờ sông bên duới cũng xây bờ xi măng cho người ta đi dạo như ở sông Seine nhưng thấy ít người đi hơn. Sao vậy? Chẳng lẽ vì Rome ít lượng du khách hơn Paris hay chăng? Hay vì đi dạo duới bờ sông này sẽ không mấy an toàn? Nhìn kỹ lại thì thấy có nhiều đoạn chưa có bê tông, bờ đất với cỏ mọc khiến cho du khách hơi ngại buớc chân lên đó. Nghĩa là có chút gì còn hoang dại ở bên sông. Nhưng chính điều này lại khiến cho con sông nhìn từ trên cầu có phần diễm lệ. Có lúc nguời ta sẽ chán ngấy những hình dạng bê tông, như con sông Los Angeles đang được dự tính phá bỏ phần bê tông được xây bao lâu nay vì ngó thấy khô khan quá!



Tôi đi qua cầu Umberto I để chụp hình cầu Sant' Angelo, nhưng nắng chiều chiếu ngược vô làm chụp hình bị "contre soleil". Bên kia cầu là một dinh thự lộng lẫy, đoán là Toà án, có hình một vị nữ thần tay chống thanh gươm, tay cầm cuốn sách. Ngoài ra còn nhiều tượng nhiều chi tiết khác, nhìn hoài không chán. Hồi sáng khi ngồi trên xe bus tôi có thấy phía xa có một kiến trúc to lớn, tôi dự tính là có thể khi đi xe bus bận về tôi sẽ ghé vô đó coi. Tôi không dè đó chính là khu Villa Borghese được xếp hàng 3 sao trong sách RS. Nguyên do là chúng tôi không thể book vé được cho cái museum Borghese này, nhưng tôi quên một điều là dù không thể vô trong coi được thì ít nhất cũng nên tới coi bên ngoài. Chỉ vì không mua vé được mà chúng tôi loại bỏ việc đi coi này ra hẳn chương trình trong khi xem cái công viên và bên ngoài nó cũng đáng lắm. Thật là có những lúc tối tăm khác thường như vậy. Và một điều làm tôi nghe cay đắng mặn môi nữa là hôm nọ đi xem khu Spanish Steps khu đó lại rất gần với Villa Borghese này, và nơi đó lại rất gần với Villa Medici. Hỡi ơi, rốt lại thì cái gì cũng đáng xem hết, mà thời gian thì bó hẹp quá chừng, lại thêm bị mất mát vô những lúc đi lạc, đi lộn đường, đi kiếm chỗ ăn, đi tìm chỗ tiểu. Tôi nghĩ nếu sắp xếp hợp lý, thức dậy sớm, về trễ một chút thì có thể coi gấp đôi các thứ muốn coi. Nhưng bạn đồng hành lại chủ trương đi du lịch có khi không phải là nhồi nhét cho thật nhiều thứ vô trong list, còn phải thưởng thức các thứ khác nữa, kể cả không làm gì hết!


Cầu Sant' Angelo

Cầu Sant' Angelo chắc là cây cầu đẹp nhất ở Rome, người đi đông hơn, có một cô gái đứng múa may theo một điệu nhạc, không biết để hy vọng được tiền thưởng của nguời xem, hay có mục đích gì khác nữa. Có một đoạn dọc bờ sông có các tiệm bán sách cũ và đồ lưu niệm (giống ở sông Seine gần khu Notre Dame) , nhưng tôi không ghé vào vì đâu có đọc được tiếng Ý đâu mà vào xem làm chi. Nhưng đi dạo theo con sông này cũng thú vị, đúng hơn phải nói là thú vị lắm lắm lận, nếu không bị nỗi lo chiều đã xuống phải về thì nỗi thú vị phải coi là toàn bích.





Ở một góc công viên thấy có tượng thánh nữ Catharina. Đi tới nữa là tới khu Vatican, cũng tha hồ ngắm. Tôi tự nhắc mình là có lẽ đây là lần sau cùng tôi viếng Rome, viếng Vatican, hãy căng lòng ra mà tận hưởng, và hãy chụp hình cho nhiều vào đi, kẻo sau lại tiếc ...Vậy mà giờ đây, tôi lại thấy mình chụp hình còn ít quá!



Khi tới phòng trọ thì mọi người chưa về, và không thể tưởng nổi là cái chìa khoá mà tôi đang giữ lại không mở được cửa phòng. Chết chưa, ai mà dè còn có cái màn này nữa. Khi nhận chìa khoá nhà, chúng tôi lại không thử hết ba chìa (có bao nhiêu phòng ngủ là chủ nhà cho bấy nhiều chìa khoá), và tôi lại mang theo trong túi cái chìa không mở được. Cô gái hàng xóm đi làm về thấy tôi loay hoay không mở được, đã giúp tôi thử mở cũng không xong. Vậy là tôi đành phải đi lang thang ra ngoài, và khi trời tối hẳn thì trở vào ngồi chờ ở cầu thang tới cả tiếng đồng hồ sau.

Ngồi trên xe lửa chưa kịp chán thì tới nơi rồi. Ở Âu châu thích là thế, các nước diện tích nhỏ nên chỉ vài giờ trên xe lửa là ta tới các thành phố từng là mơ ước của bao nguời. Nhà ga Firenzi, tiếng Ý gọi Florence, cũng khang trang, rộng rãi và có vẻ thanh lịch hơn Rome, vì không thấy ai chèo kéo đòi xách giùm va ly. Chúng tôi rất cẩn thận khi khiêng va ly xuống xe lửa, cũng ráng hụ hợ giúp nhau, cố gắng tránh làm sao đừng để bị lọi giò, bể xương gót, trật bản lề ở mắt cá chân chẳng hạn.
Ra khỏi ga ngó chung quanh thì toàn là du khách, du khách Mỹ cũng chiếm đa số bên phía da trắng. Theo dự định thì việc trước tiên phải làm là tới ngay phòng Thông Tin để lấy thẻ Firenze Card, thẻ bao gồm 3 ngày ở Florence được ưu tiên vô các điểm thăm viếng cùng với được dùng hệ thống xe bus chuyên chở công cộng. Chúng tôi đã đặt mua từ Mỹ. Thật ra tới nơi rồi thì thấy không cần phải mua trước như vậy. Tôi đi với một người bạn vào lấy thẻ, theo thủ tục thì cứ trình chứng nhận in từ internet ra và nhân viên bảo phải chờ để bà trưởng phòng ký tên mới được. Bạn đồng hành bảo tôi ra ngoài coi chừng va ly để hai người kia vào nhận thẻ. Nhìn thấy trên bàn nhân viên có một xấp bản đồ, tôi dặn bạn đồng hành lát nữa nhớ xin tấm bản đồ thành phố đó, tôi dặn tới hai ba lần.

Xong xuôi, chúng tôi bắt đầu kéo va ly đi tìm chỗ nghỉ. Ở Florence chúng tôi sẽ ngụ tại một nhà tu của các xơ trông coi. Hiện nay các tu viện ở Pháp, Ý không còn đông đảo các chủng sinh vào tu nữa. Các tu viện lại không có đủ tài chánh để duy trì do con số tín đồ sụt giảm nên nhà thờ, tu viện lớp thì bán lại, lớp thì tận dụng cơ sở để cho mướn hay làm khách sạn.

Đã nghiên cứu trước thì ai nấy thấy nên đi bộ thay vì tắc xi là vì khách sạn cách nhà ga có nửa cây số mà thôi. Bạn đồng hành lấy ra iphone và bấm vào GPS để lần theo đó mà đi. Tôi nhớ lại trước cuộc đi có cẩn thận hỏi han là tôi có thể tin cậy người bạn về vụ đường sá này hay không và đã được đoan chắc như Thúc Sinh nói với Thúy Kiều:

Đường xa chớ ngại Ngô Lào
Trăm điều hãy cứ trông vào một ta

Thế là chúng tôi đi lếch thếch kéo va ly đi. Florence là thành phố xưa, hiện được bảo tồn như nhiều nơi trên đất Ý, đường phố nhà cửa trong khu cổ được giữ lại không được xây cất thêm. Đường thì nhỏ. Lề đường cũng rất hẹp, một người đi là va ly phải kéo phía sau rồi. Người đi ngược chiều là phải xuống lòng đường, nhưng ai cũng vui vẻ nhường nhau. Nghĩ là có nửa cây số thì ai cũng ráng. Lúc đi ngang qua cái nhà đang sửa có vẻ thiếu an toàn cho nguời đi bộ ngang qua, tôi phải lấy tay che ...thời tiết vì ngại bị rớt gạch đá xuống đầu. Mà sao đi hoài vẫn không thấy đường Via Nazionale đâu vậy nè. Vòng qua vòng lại cả nửa tiếng, trong khi google map bảo là có 6 phút là tới nơi mà. Sau cùng, tôi hỏi cái bản đồ mà hồi nãy tôi có dặn bạn lấy giùm đưa cho tôi để tôi tham khảo thì người bạn bảo là "quên hỏi xin rồi! với lại trong túi thẻ Firenzi có kèm bản đồ rồi". Tôi mở bọc plastic chứa cái thẻ ra, rút ra cái bản đồ, thấy đó là bản đồ xe bus chớ không phải là bản đồ thành phố Florence. Thiệt là bốn mắt nhìn nhau, trào máu họng. Còn đang nhăn mày nhíu mặt, thì một người bạn khác móc trong túi ra đưa cái bản đồ được mua từ trước, thế là tôi cầm lấy, tìm con đường Nazionale, té ra chúng tôi đi ngược về phía Tây thay vì phía Đông. Bây giờ tôi nhận ra là nhiều người không có khả năng định hướng, có người không biết dùng bản đồ nữa. Mồ hôi, mồ kê nhễ nhãi, cả đám lại kéo trở lại con đường cũ, ngang qua nhà ga. Trên lề đường, thấy mấy bà Pháp đứng lại trò chuyện ngay một tấm bảng sắt chỉ đường. Tôi hùng hục kéo va ly tránh họ đi vòng mé kia, lứớt trên con bù lon vặn dính tấm bảng xuống đất. Một người đàn ông lực lưỡng đi sau tôi với cái va ly lớn hơn, giựt con ốc này, kéo nguyên tấm bảng rớt xuống đường một cái rầm khủng khiếp. Tôi hoảng hốt quay lại, thấy nhóm bạn đồng hành chỉ cách tấm bảng trong gang tấc. Họ đã thoát nạn một cách may mắn. Gã đàn ông giục tôi đi luôn đi, đứng lại làm gì. Ngày hôm đó tôi cứ bị bàng hoàng ngủ giật mình mấy phen, Từ nay xin cầu mong cho mình luôn giữ chánh niệm trong mọi hành động để khỏi đem tai họa đến cho mình cũng như cho người.

Con đường N. lại còn đông đúc hơn các đường vừa qua nữa. Khó chịu lắm, người qua kẻ lại, tránh tới tránh lui, lại không thấy được hình dạng nhà nào là nhà tu, toàn là cửa tiệm. Có chắc là số nhà là số 8 hay không. Đi quá tới số hàng trăm rồi cả đám lại quay lại, tôi tiến đại tới một cánh cổng gỗ, bên ngoài rõ ràng là con số 8 nằm chình ình đó, kêu mọi người tới. Nhìn tấm bảng đồng gắn bên ngoài, thấy liệt kê mấy hàng chữ, và hàng cuối cùng là Suore oblate Spirito Santo, là nhà tu nữ mà chúng tôi đang tìm. Thế là mừng quá, bấm chuông gọi. Xem lại, chúng tôi đã mất hai tiếng đồng hồ cho khoảng đường mà google bảo là chỉ cần 6 phút! Rút kinh nghiệm: Chính bạn nên in từ google ra bản đồ từ nhà ga tới khách sạn, không tin được ai hết!

Nghe tiếng rè là biết cửa được mở, vội đẩy cửa bước vào. Một bà xơ khoảng trung niên ra tiếp chúng tôi. Xơ vui vẻ, nói tiếng Anh tạm đủ để giao tiếp. Vì phòng còn đang được dọn dẹp nên mọi người sẽ để va ly đó để đi ăn trưa. Phòng chúng tôi nằm sâu phía trong. Ra hành lang nhìn xuống thấy có nhà hàng phía dưới, cũng thuộc khuôn viên của nhà tu. Trở vào phòng khách thì thấy xơ đưa một bà xơ khác, rất già và đi hơi run run, tôi nghĩ chắc là Mẹ Bề Trên. Tôi chắp hai tay lại xá Mẹ.


đường via Nazionale, Florence

Dante

Sau khi xem Duomo thì chúng tôi đi theo đám đông túa khắp các ngã đường nhỏ hẹp của Florence. Tôi đề nghị đi xem bảo tàng của Dante. Dante là đại thi hào của Ý thời trung cổ. Truớc đây đọc văn học Âu châu có nghe về ông, nhất là trường thi La Divine Comedie. Bây giờ tôi quên mất là truớc 75 tựa đề này được dịch sang tiếng Việt là sao rồi. Chỉ nhớ đại khái là ông tả cảnh đi xuống địa ngục. Thật ra thì còn đoạn sau ông có lên thiên đàng nữa nhưng nguời ta lại nhắc cảnh duới địa ngục nhiều hơn. Trong wiki tiếng Việt thấy có người gọi là "Thần khúc"

Cũng cái màn loanh quanh tìm kiếm, thấy có một bà gypsy ăn xin bảo là nhà thờ Dante ở phía kia kìa. Kinh nghiệm ở Rome khiến tôi ôm chặt cái bóp của tôi lại; nhưng chị bạn, nguời suýt bị móc túi có kể trên, sau khi nghe lời bà đi tới và thấy cái bảng Chiesa di Dante, đã móc túi lấy ra 1 âu kim ra cho bà: "nhờ bả chỉ đường".

Nhà thờ nơi Dante hay lui tới ngày xưa nhỏ xíu. Trong nhà thờ thấy có chưng nhiều bức tranh do nguời đương thời vẽ lại cảnh sinh hoạt ngày xưa, trong đó có bức vẽ cảnh chàng thiếu niên Dante gặp gỡ người con gái ông đã yêu suốt cuộc đời mình: Beatrice. Ông lớn hơn nàng 1 tuổi, và từ khi gặp nàng lần đầu khi hai người chưa tới 10 tuổi, ông đã thấy "lòng ta ôm một khối tình, tình trong giây phút mà thành thiên thu". Không đuợc lấy nàng, mối tình đó đã theo ông, làm nguồn hứng khởi cho kiệt tác Thần khúc và Đời mới.


nhà thờ nơi Dante gặp Beatrice và cũng là nơi nhà thơ kết hôn với Gemma


Dante gặp gỡ Beatrice(Mario d' Elia 1991)

Gần đó có bảo tàng Dante, còn gọi là Dante 's House, nơi lưu giữ nhiều đồ vật của dòng họ Alighieri và các bảng chú thích giúp người xem hiểu thêm về thời đại này.

Dante bị lưu đày ra khỏi quê và từ trần tại Ravenna.

được khen ...té hen ...

Không rõ, chỉ nghe nguời khác hay nói vậy. Chắc có nghĩa là muốn được tiếng khen là đã phải ho hen nhiều lắm.