quote:

---

Người xưa có câu: "Văn Mình, Vợ Người" để nói lên sự chủ quan trong nhận định, dựa vào cảm tính của con người.

Từ khi nghiên cứu sâu thêm về con người, lập ra hẳn một Khoa Tâm Lý, các học giả Phương Tây đã làm sáng tỏ được rất nhiều ngộ nhận, phát hiện ra những nguyên nhân (khủng hoảng tâm lý, rối loạn tâm thần...) khiến chúng ta đôi lúc không thể phân biệt phải trái, hư thực (In Denial).

Trước đây, khi con người, xã hội còn chưa có thói quen phân tích tâm lý [của bản thân], chưa chấp nhận [hiểu được rằng] hệ thống thần kinh (Tâm Thần-Psychology) của chúng ta cũng có những nguyên lý hoạt động (Cause & Effect) như thể trạng (Physiology) của chúng ta vậy.

Khi bị chấn thương, bị nhiễm độc, bị vi trùng tấn công, thì cơ thể chúng ta sẽ yếu đi (mang bệnh), không hoạt động bình thường được nữa, mà cần phải được chữa trị. Tâm Thần của chúng ta cũng vậy, những suy nghĩ, nhận định (Thành Kiến, Định Kiến...) của chúng dần dần được hình thành, tuy từ Vô Thức (Subconscience) mà ra, nhưng đều có những nguyên nhân sâu xa... có thể giải thích được.

Giống như cảm giác lạnh, nóng... chưa hẳn hoàn toàn lệ [lúc nào cũng] thuộc vào nhiệt độ bên ngoài, mà còn tùy thuộc vào bản thân của từng cá nhân, ở vào từng thời điểm, thay đổi tùy theo những điều kiện [môi trường chung quanh] trước đó; những nhận định, quan điểm và Niềm Tin của chúng ta, hầu hết đều bị chi phối bởi Hoàn Cảnh (Background), Môi Trường và Nền Giáo Dục mà chúng ta đã kinh qua (được Đào Tạo).

Tuy rằng không phải lúc nào chúng ta cũng cố tình chối bỏ Sự Thật, nhưng có những lúc chúng ta không nhìn ra được Sự Thật [vì những yếu tố khách quan {Tâm Lý, Niềm Tin...} đã nêu trên].

Chúng tôi hy vọng chúng ta có thể cùng chia sẻ, tìm hiểu [và phân tích] một số Huyền Thoại [và Ngộ Nhận]. Mong rằng qua quá trình trao đổi và học hỏi trong tinh thần tương kính và Cầu Thị... chúng ta sẽ làm sáng tỏ được một số vấn đề, phá bỏ những Huyền Thoại [nhưng thật ra là Ngộ Nhận {độc hại}] cản trở chúng ta suy nghĩ đúng đắn hơn, hoạt động hữu hiệu hơn, để có thể giao kết với nhau, xây dựng cộng đồng và phát triển đất nước một cách hiệu quả hơn.

---

quote:

---

TzangTze

http://wapedia.mobi/vi/Ch%E1%BB...gh%C4%A9a_ho%C3%A0i_nghi

Đó là sự nghi ngờ mơ nổi tiếng của Descartes với nội dung như sau: một buổi tối, Descartes đang ngồi viết trong phòng mình, và ông thầm nghĩ: Nếu như ta đang nằm ngủ trên giường và chỉ đang mơ rằng ta đang thức và đang viết thì sao? Ít nhất thì điều đó có thể xảy ra hay không? Rồi ông nói, chắc chắn ta có thể phân biệt giữa khi đang thức và đang ngủ. Ta có thể phân biệt giữa trạng thái tỉnh táo và một giấc mơ. Trong các giấc mơ xảy ra đủ loại thứ kỳ lạ; khi mơ ta chuyển từ cảnh này sang cảnh khác một cách không giải thích được, khi mơ ta không nhớ những gì đã xảy ra trong ngày, vân vân. Rồi Descartes nói: chẳng phải ta đã có chính những suy nghĩ này trong một giấc mơ nào đó hay sao? Đôi khi, trong khi đang mơ, ta tin rằng ta đang thức! Thậm chí trong mơ ta còn cố thử xem đang mơ hay tỉnh, và kết quả kiểm tra đó làm ta tin rằng mình đang thức! Nhưng ta đã sai; khi đó ta đang mơ. Chẳng phải cũng có thể chính điều đó đang xảy ra với ta "ngay lúc này" sao? Chẳng phải cũng có thể ta đang mơ rằng ta có thể kiểm tra xem mình đang thức hay ngủ - và tất nhiên, trong giấc mơ ta đã thấy kết quả kiểm tra là đang thức. Do đó, có vẻ rất rõ ràng rằng hiện ta đang thức - nhưng trong thực tế, ta đang "ngủ" chăng? Descartes tự nhủ: ta đoán là "không có" một dấu hiệu hay kiểm tra nào chắc chắn mà ta có thể dùng để phân biệt giữa hai trạng thái thức và ngủ. Dù gì thì ta cũng có thể nằm mơ chính những kiểm tra đó. Ta đã có kinh nghiệm về việc cho rằng ta đã thử thành công rằng mình đang thức trong khi thực ra ta lại đang mơ. Do đó, không có một cách nào để chứng minh rằng hiện giờ ta đang thức. Tất cả những gì ta "thực sự" biết đó là hiện giờ ta có thể đang thức, cũng có thể đang ngủ. Đó là nghi ngờ mơ của Descartes.

Giờ ta xem xét luận cứ trên một cách chi tiết. Trước hết, tại sao Descartes cho rằng ông không biết rằng mình đang thức và đang viết? Ông ta có thể đang ngủ. Đâu là sự khác biệt? Sự khác biệt đó là nếu ông ta đang ngủ thì "năng lực tri giác cảm giác sẽ không đáng tin cậy". Nói cách khác, nếu ông đang ngủ, ông sẽ có vẻ đang nhìn thấy, cảm thấy và nghe thấy nhiều thứ; nhưng trên thực tế là không có những hoạt động đó. Trong trường hợp đó, tất nhiên, năng lực tri giác của ông "sẽ" không đáng tin cậy. Nhưng Descartes đã đi xa hơn thế: ông có vẻ như đang nói rằng do ông "có thể" đang mơ, do ông không thể loại bỏ giả thuyết rằng ông hiện đang mơ, điều đó cũng có nghĩa rằng năng lực tri giác của ông không đáng tin cậy.

Đối với nhiều người, quan niệm của Descartes có vẻ ngớ ngẩn. Đa số đơn giản là cảm thấy rằng tất nhiên là họ có thể biết chắc rằng họ hiện không nằm mơ. Tuy nhiên, ở đây Descartes có thể trả lời rằng có thể ta có thể, nhưng cũng có thể là ta chỉ đang "mơ" là ta có thể phân biệt được mà thôi. Nếu ta nói rằng ta "có thể phân biệt giữa thức và ngủ, thì ta đang giả thiết rằng ta đang thức, trong trường hợp đó, ta đang lập luận lòng vòng (begging the question) để đối lại thái độ hoài nghi.

Một kiểu phản đối theo nhận thức thông thường (common sense) trước luận cứ của Descartes là lập luận rằng người ta có thể biết rằng khả năng tri giác-cảm giác của mình là đáng tin cậy theo cách sau: Khi ta nhìn thấy cái gì đó, chẳng hạn một con bò đang nhai cỏ, ta có thể đến gần con bò, chạm vào nó, nghe tiếng động của nó, dựa vào nó, v.v.. Điều đó khẳng định rằng người ta đang thực sự nhìn thấy con bò. Cũng theo cách đó, khi người ta nghe thấy cái gì đó, chẳng hạn một đoàn diễu hành ngoài phố, ta có thể bước ra ngoài và quan sát đoàn diễu hành, nói chuyện với những người diễu hành, v.v.. Điều đó khẳng định rằng ta nghe thấy đoàn diễu hành ở bên ngoài. Trong suốt đời người, con người đã có nhiều trải nghiệm kiểu này đến mức, về thực tiễn mà nói, họ dám chắc rằng năng lực tri giác của họ có làm việc, và nói chung là nó đáng tin cậy.

Thái độ hoài nghi của Descartes sẽ trả lời luận cứ trên theo cách tương tự với phản đối trước: Ta có thể chỉ đang "mơ" rằng ta đang sờ thấy, nghe thấy, và dựa vào con bò. Đoàn diễu hành có thể chỉ là một phần của một giấc mơ. Cũng như vậy, ta có thể chỉ đang mơ rằng năng lực tri giác của ta nói chung là đáng tin cậy. Nếu ta tranh cãi rằng không phải ta đang mơ vì năng lực tri giác của ta là đáng tin cậy, thì lại một lần nữa, ta đang lập luận lòng vòng. Để tránh lập luận lòng vòng, trước hết, ta phải thiết lập được rằng ta hiện đang thức, và điều đó là bất khả.

Do đó, ta không thể biết được năng lực tri giác của mình có đáng tin cậy hay không.

Ngoài ra, một người hoài nghi sắc sảo hơn có thể có một nhận xét khác về chuyện nhìn thấy con bò và nghe thấy đoàn diễu hành. Bởi vì dù sao thì chẳng phải ta "đang dùng" tri giác cảm giác để cố gắng tranh cãi rằng năng lực tri giác của ta nói chung là đáng tin cậy hay sao? Nghĩa là, ta sử dụng thị giác và các giác quan khác để chứng minh rằng thị giác của ta hoạt động tốt; ta sử dụng thính giác và các giác quan khác để chứng minh rằng thính giác của ta tốt. Và ta không thể tránh việc đó được. Sẽ rất kỳ quặc khi cố tranh luận rằng các giác quan của ta đáng tin cậy mà không dùng đến chính các giác quan đó (dù một số triết gia đã thử làm việc đó). Nhưng nếu ta dùng đến các giác quan của mình, ta lại đang lập luận lòng vòng. Ta phải thừa nhận, hoặc đưa ra giả thiết, rằng các giác quan của mình nói chung là tốt, trước khi ta bắt đầu sử dụng chúng để chứng minh "bất cứ điều gì", trong đó có cả chuyện các giác quan của ta có phải nói chung là tốt hay không.

Làm thế nào để ta có thể chứng minh rằng tri giác là đáng tin cậy mà "không dùng đến các giác quan của ta". Điều đó có vẻ không thể được. Nhưng làm sao ta có thể sử dụng các giác quan mà không thừa nhận tri giác là đáng tin cậy? Nếu ta làm điều đó, thì ta đang lập luận lòng vòng. Vậy kết luận là gì? Rằng ta "không thể" chứng minh rằng tri giác là đáng tin cậy? Nếu ta cố làm việc đó thì ta sẽ lập luận lòng vòng - và lập luận lòng vòng là một ngụy biện lôgíc.

Lưu ý rằng đây thực ra là luận cứ hoài nghi "thứ ba", nó khác với luận cứ của Hume và Descartes, tuy nó có liên quan đến cả hai. Hume nói rằng ta không thể chứng minh rằng dữ liệu cảm giác của ta biểu diễn thế giới bên ngoài'; Descartes nói rằng ta thậm chí không thể chứng minh được rằng ta đang thức; còn luận cứ thứ ba này nói rằng ta không thể chứng minh rằng tri giác là đáng tin cậy mà không thừa nhận rằng các giác quan của bạn đáng tin cậy và do đó đã lập luận lòng vòng.

---

quote:

---

Chúng tôi muốn mở một forum để thảo luận về những Huyền Thoại & Ngộ Nhận

---

quote:

---

Còn như cứ nhắm mắt làm ngơ (Denial), thì cũng không thay đổi được Sự Thật, không giúp được gì cho họ... mà còn làm cản trở sự tiến hoá của cộng đồng (ví dụ như diễn đàn này)

---