Cây Cỏ đường ----> Stevia Rebaudiana
Lá cây này có vị ngọt gấp 30-40 lần đường nên được gọi là cây cỏ đường (the sweet herb), có thể dùng để bỏ vào trà hay thức ăn mà không gây độc hại.
Một tách trà chỉ cần dùng một lá Stevia là đủ ngọt.
Vào khoảng đầu năm 1970, người Nhật Bản bắt đầu trồng cây Cỏ này để thay thế cho đường, được dùng nhiều nhất trong các lọai thực phẩm và nước ngọt, cũng như bán ra thành gói nhỏ để dân chúng xài (Morita Kagaku Kogyo Co., Ltd., a leading stevia extract producer in Japan.)
Có thể nói ngày nay nước Nhật xử dụng lá Stevia nhiều nhất trên thế giới
Ở Á Đông, các nước có trồng cây Stevia là Trung Hoa, Đại Hàn, Đài Loan, Thái Lan và Mã Lai.
Ở Việt Nam thì chưa được phổ biến rộng rãi. Hôm qua tớ đọc trong mục rao vặt của trang mạng Nông Nghiệp, có người tìm mua giống cây Stevia này !!!! Câu tớ viết trên đây không được chính xác. Xin viết lại :
Ở Việt Nam cây cỏ đường (Stevia) đã được biết tới từ lâu, nhưng chỉ dùng trong những phương thuốc y khoa cổ truyền để trị bệnh tiểu đường, chứ chưa được phổ biến rộng rãi trong nhân gian.
Vùng có nhiều cây Stevia mọc là Dalat.
Cách đây chừng vài tháng, ở VN người ta bắt đầu phát động chương trình trồng Cây Cỏ Đường theo lối công nghiệp
Ngòai ra ở Brazil, Colombia, Peru, Paraguay, Uraguay, Israel v...v... cũng trồng rất nhiều. Tuy nhiên, Trung Hoa là nước đứng đầu trong danh sách các nước xuất khẩu những chế phẩm làm từ lá Stevia
Cây Stevia được đa số các nước công nhận như là một lọai food additives. Ở Hoa Kỳ, vào năm 2007 công ty nước ngọt (Coca Cola) tuyên bố sẽ dùng stevia làm chất ngọt trong sản phẩm của họ v...v.v....
Cây Stevia đơm bông và cho hạt, nhưng thường hạt rất khó nẩy mầm. Cho nên muốn tạo giống thì nên cắt nhánh và dăm vào đất để thành cây mới. Sau ít tháng trồng, người ta có thể thu họach lá, dùng lá tươi hoặc phơi khô để dành. Sau hai năm thì cây già cỗi, nên trồng lại cây mới
Đây là cây của nhà tớ :
Và hoa của cây Stevia :
Qua nhiều thế kỷ những bộ lạc ở Paraguay, Bolivia hay Brazil đã dùng lá cây Stevia thay thế cho đường hay bỏ vào nước trà để trị chứng ợ hơi và một số bệnh tật khác
Những nghiên cứu gần đây cho thấy người ta có thể dùng lá Stevia để chữa trị bệnh béo phì , cao máu. Là một chất ngọt tự nhiên từ cây cỏ, nên rất tốt cho những ai bị bệnh tiểu đường hay những ai cần kiên cử về carbohydrate
Tên gọi ở các nước trên thế giới :[
China: 甜菊 (tian jü – sweet chrysanthemum), 甜菊叶 (tian jü ye – stevia leaf)
Dutch-speaking countries: honingkruid
English-speaking countries: candy leaf, sugar leaf, sweetleaf (USA), sweet honey leaf (Australia), sweet herb of Paraguay
German speaking countries, also Switzerland: Süßkraut, Süßblatt, Honigkraut
Hungary: jázmin pakóca
India: madhu parani (Marathi), gurmaar (Punjabi), madhu patra (Sanskrit), seeni tulsi (Tamil), madhu patri (Telugu)
Israel: סטיביה (sṭīviyyāh in Hebrew)
Japan: アマハステビア (amaha sutebia)
Paraguay: ka´a he'ê (sweet herb in Guarani)
Portuguese-speaking countries: capim doce (sweet grass), erva doce (sweet herb, also a Portuguese term for fennel), estévia (Brazil), folhas da stévia
Romania: loboda, stevie
South Africa (Afrikaans): heuningblaar (honey leaf)
Spanish-speaking countries: estévia, hierba dulce, yerba dulce
Sweden: sötflockel
Thailand: satiwia, หญ้าหวาน (ya wan, or sweet grass in Bangkok)
Việt Nam : Cây cỏ đường
Tớ cũng vừa đọc một tài liệu trong
www.khoahoc.net của link dưới đây ; Xin lưu ý là bài này viết từ năm 2006, nên tin tức chưa được cập nhật
http://74.125.47.132/sea...d=4&hl=en&ct=clnk&gl=us
Và bài sau đây , chi tiết hơn , do
Ông Nguyễn Thượng Chánh viết trong
diễn đàn Công Nghệ Hóa Học , tháng 3 năm 2008
CÂY CỎ NGỌT Nguyễn thượng Chánh , dvm
http://www.advite.com/images-gdnn/stevia.jpg Thèm ngọt là một nhu cầu tự nhiên của cơ thể , nhưng nếu ăn ngọt quá nhiều và quá thường xuyên củng sẽ không tốt cho sức khỏe. Hư răng, béo phì và tiểu đường là những vấn đề có thể xảy ra . Hiện nay trên thị trường có rất nhiều sản phẩm hóa học tạo vị ngọt ( Sweetener, Édulcorant ), có thể được dùng để thay thế đường . Những chất này không có tính dinh dưỡng , đặc biệt là có vị ngọt gấp cả trăm lần nhiều hơn đường , nhưng lại cho rất ít calorie khoãng 2.2 calo cho mỗi gói nhỏ , trong khi mỗii muỗng café đường đem vào tới 16 calo. Có thể nêu ra đây một vài thí dụ như : saccharin (Sweet N Low ), sodium cyclamate ( Sucaryl ,Twin Sugar ) , sucralose ( Splenda ), AceSulfame potassium ( Ace K, Sweet One, Sunnett ), và phổ biến nhất là chất aspartame ( NutraSweet , Equal, Spoonful, Canderal …) mà chúng ta thấy hiện diện trong hầu hết các thức ăn và thức uống diet . Mặc dù rẻ và tiện lợi nhưng người ta vẫn e ngại ảnh hưởng về lâu về dài của chúng đối với sức khoẻ . Thật vậy , Saccharin nay đả bị cấm sử dụng tại 1 số quốc gia , vì thí nghiệm cho thấy nó tạo ung thư bàng quang ở loài chuột . Còn đối với những người mắc bệnh Phenylketonuria (PKU ) thì họ không nên dùng chất aspartame .. Đây là 1 loại bệnh di truyền , rất hiếm thấy, trong đó vì sự lệch lạc của 1 gene nên cơ thể không sản xuất ra được 1 enzym để khử bỏ chất phenylalanine . Khi ăn vào , aspartame sẻ được phân ra thành aspartic acid và phenylalanine . Chất sau nầy tích tụ nhiều trong não , sẻ gây tổn hại cho hệ thần kinh trung ưong , và có thể chết . Aspartame củng còn bị dư luận gán cho nhiều thứ tội khác nửa , nhưng tất cả dều bị giới y khoa bác bỏ hết …. Trước viễn cảnh không mấy sáng sủa của các chất ngọt hóa học , tâm lý chung của người tiêu thụ là tìm về với những sản phẩm thiên nhiên. Trong nhóm những chất tạo vị ngọt thiên nhiên , cây Cỏ ngọt càng ngày càng được nhiều người chú ý đến ……
Cây Cỏ ngọt là gì ? http://www.advite.com/im...n/cay%20co%20ngot.jpgCỏ ngọt ( Stevia , Sweetleaf , candyleaf , Sweet herb of Paraguay) còn được gọi là Cỏ đường, Cỏ mật hoặc Cúc ngọt , có nguồn gốc ở thung lủng Rio Monday nằm về phía đông bắc của xứ Panama , Nam Mỹ .Vào thế kỷ XVI , các thủy thủ Tây Ban Nha đả từng đề cập đến sự hiện diện của loại thảo mộc nầy rồi . Nhưng phải chờ đến năm 1888 , nhà thực vật học người Paraguay là Moises Santiago Bertoni mới phân loại và chính thức đặt tên gọi nó là Stevia rebaudiana Bertoni . Thổ dân Guarani ở Paraguay gọi cỏ nầy la Caá-êhê có nghỉa là Cỏ ngọt . Từ cả ngàn năm nay, họ đả dùng loại thảo mộc nầy để làm diụ ngọt các thức ăn thức uống có tính đắng , và củng để chửa trị một số bệnh như béo phì, tim , cao áp huyết vv…
Đặc điểm, thành phần hóa học :
Cỏ ngọt là cây lưu niên bán nhiệt đới , thuộc họ Cúc Asteraceae ( Compositae). Stevia rebaudiana Bertoni là một trong số 154 loại Cỏ ngọt thuộc dòng Stevia . Cây cỏ ngọt mọc thành bụi , cao lối 75 cm lúc trưởng thành . Thân ,và cành tròn . Thân non có màu xanh , thân già màu nâu . Bản lá dài 5-7 cm , có mép hình răng cưa . Hoa nhỏ màu trắng . Phấn hoa có thể gây dị ứng . Chất ngọt tập trung trong lá . Lá già , ở dưới thấp chứa nhiều chất ngọt hơn lá non ở phía trên cao . Chất ngọt trong lá giãm đi khi cây trổ hoa vào tháng 9 .Về phương diện hóa học đây là nhửng diterpenoid glycosides và gồm có 4 loại chính : stevioside ( 5-10 % ), rebaudioside A ( 2- 4 % ) , rebaudioside C ( 1-2 % ) , và dulcoside A ( 0.5 – 1 % ) . Hai loại phụ là rebaudioside D và E . Chất ngọt stevioside có vị ngọt gắp 300 lần hơn đường thường ( saccharose , sucrose ) , đặc biệt là không tạo calorie và rất ổn định ở nhiệt độ cao 198oC (388oF ), như không trở nên xậm màu, và củng không trở thành đường caramel đặc kẹo. Ngày nay cây Cỏ ngọt được thấy trồng tại rất nhiều quốc gia như: Brazil, Argentina , Paraguay, Mexico, Nhật bản , Trung Quốc , Đài Loan, Đại Hàn , Thái Lan , Việt Nam , Israel ,và Hoa Kỳ . Riêng Canada, cây Stevia củng được thấy trồng ở các tỉnh bang Alberta, British Columbia ,Ontario và Quebec . Bộ Canh Nông và Thực phẫm Canada củng có trồng thí nghiệm loại thảo mộc nầy tại nông trại thực nghiệm Delhi ( Ontario ) .
Trồng bằng cách nào ?http://www.advite.com/images-gdnn/stevia2.jpgTheo lời chỉ dẩn, trong điều kiện Canada , hạt Stevia nên được ương trong nhà khoãng từ tháng 2 đến tháng 4 . Tuy nhiên , củng hơi khó , chỉ có kết quả lối 25 % mà thôi . Stevia củng có thể được giâm cành . Đem cây con ra trồng ngoài vườn khi trời bắt đầu ấm trên 10 độ C . Chịu ăn các loại phân chứa ít đạm 14-14-14 , hoặc phân bón thông thường , như loại 4-12-8 . Có thể trồng Cỏ ngọt trong chậu kiểng ,và hái lá bất cứ lúc nào ( nhớ chừa lại 1/3 số lá ) . Thu hoạch lúc mùa thu trước khi trổ hoa , lá có tỉ lệ chất ngọt stevioside cao nhất . Lá có thể được ăn sống , có vị hơi lợ lợ ngọt ngọt , phơi khô, sấy khô để bỏ vô trà , hoặc tán nhuyễn dể dành thay thế các chất tạo vị ngọt .
Tại các tiệm thực phẫm thiên nhiên ở Canada , liquid stevia ( dịch chiết ) được bán với giá khá đắc , 4 $ chai nhỏ xíu 10ml , mổi khi uống café chỉ cần nhỏ vào 3 giọt là đủ ngọt rồi . Theo tài liệu của Ds Phan đức Bình &Ts Vỏ duy Huấn , tại Saigon củng có bán 1 loại sản phẫm làm từ Cỏ ngọt , đó là Nature’s Nectar Stevia nhập cảng từ Singapore. Muốn cho chắc ăn thì đến các vườn ương mua cây con về trồng , hoặc củng có thể order qua đường bưu điện . Sau đây là 1 vài địa chỉ :
*- Monteagle Herb Farm RR#10 ,MapleLeaf, ONT , KOL-2RO
Tel : 613 3383359 Canada
*- Ritcher’s Herbs 357 Highway 47,Goodwood,ONT, L0C-1A0
Tel: 905 640 6677 Canada
*- Centre Jardinage Granby 55 rue Bruce, Granby,Quebec J4G-4J4
Tel : 450 375 6139 Canada
Cỏ ngọt được dùng để làm gì ? Tại nhiều nơi trên thế giới , chất steviosid hay chiết phẫm ( extract )được dùng làm chất tạo vị ngọt thay thế các loại đường thường hoặc đường hoá học . Cỏ ngọt phơi khô, sấy khô có thể bỏ vô trà . Bột lá khô có thể trộn vô bột làm bánh để thay thế đường . Trung Quốc xem cỏ ngọt như 1 dược liệu thiên nhiên rất tốt để giúp làm giãm cân , ngon ăn và tiêu hóa tốt . Nhật Bản là quốc gia sử dụng cây cỏ ngọt nhiều nhất trên thế giới . Mổi năm kỹ nghệ Nhật tiêu thụ từ 700 tấn đến 1000 tấn lá stevia . Một số cần phải nhập thêm từ Đại Hàn , Đài Loan và Trung Quốc . Họ sử dụng chất tạo vị ngọt steviosid trong kẹo chewing gum , bánh trái ,và trong các loại nước ngọt , như Coca Cola . Nói chung thì các quốc gia Á Châu , và Nam Mỹ Chất ngọt của Stevia được công nhận và được cho phép sử dụng như 1 chất phụ gia ( food additive ) . Ngược lại các quốc gia Tây phương ( Anh ,Pháp , Hoa Kỳ ,Úc Châu , Canada vv…) đều chưa công nhận stevia là chất phụ gia để tạo vị ngọt như các chất aspartame, sodium cyclamate chẳng hạn , nhưng chỉ xem nó là 1 loại thực phẫm hay 1 supplement dinh dưỡng ( dietary supplement ) mà thôi . Tại Bắc Mỹ các sản phẫm Stevia có thể được tìm thấy tại nhửng tiệm bán thực phẫm thiên nhiên . Bột lá khô dùng làm trà , có thể có vị ngọt gắp 30 lần vị ngọt của đường cát . Dạng lỏng , là nhửng dịch chiết có thể ngọt 70 lần hơn đường . Tốt nhất là bột tinh chất màu trắng trích từ lá Cỏ ngọt và có chứa chất rebaudioside A và steviosid . Ở dạng nầy , Stevia có vị ngọt gấp 300 lần vị ngọt của đường cát . Nhiều người nói rằng vị ngọt của Stevia thường để lại trong miệng cái hậu hơi đắng đắng
Cỏ ngọt nhìn từ phía Đông y và thực phẩm thiên nhiên .
Giới kỹ nghệ thực phẫm thiên nhiên hết lòng ca ngợi và quảng cáo cây Cỏ ngọt như một giãi pháp thiên nhiên rất tốt để thay thế các loại đường hóa học . Cỏ ngọt không tạo calorie nên rất thích hợp để làm giãm cân . Cỏ ngọt không làm bẩn răng , không gây sâu răng , bảo vệ vệ sinh răng miệng ,và củng giúp vào việc làm lành càc vết thương ngoài da . Bổ tim , lợi tiểu , làm giãm áp huyết ở nhửng người cao máu , và đặc biệt nhất là đối với nhửng người bị bệnh tiểu đường , cỏ ngọt giúp tụy tạng trong việc tiết chất insulin . Các người nầy thay gì dùng các loại đường hóa học như aspartame chẳng hạn , thì tốt hơn hết , họ nên dùng chất tạo vị ngọt thiên nhiên lấy từ Cỏ ngọt , vả lại nó củng không làm tăng đường lượng . Giới chủ trương thuốc thiên nhiên thường dẩn chứng nhửng kết quả tốt đẹp do cây Stevia mang đến tại Nhật bản và tại Nam Mỹ . Từ 30 năm nay, các nhà khoa học Phù Tang đả hết lòng nghiên cứu các hoạt chất của Stevia , nhưng củng không thấy có báo cáo nào nói lên tính chất độc hại hoặc tính gây cancer của loại thảo mộc nầy cả . Thí nghiệm thực hiện tại đại học Maringa, Brazil cho biết chiết dịch lá Stevia có khuynh hướng giúp đem glucose vào trong tế bào nhờ vậy đường lượng trong máu được giãm xuống đi phần nào ?
Cỏ ngọt qua cái nhìn của các nhà khoa học phương Tây . Cho đến ngày nay, Cơ Quan Quản trị Thực Phẫm & Dược Phẫm Hoa Kỳ ( FDA ) vẩn giử quyết định không công nhận Stevia là một chất phụ gia . Lý do được đưa ra là chính phủ chưa thấy có bằng chứng và tài liệu khoa học nào đãm bão 1 cách chắc chắn sự không độc hại của Stevia . Dưới áp lực của quần chúng tiêu thụ củng như của giới kỹ nghệ thực phẫm thiên nhiên , năm 1994 luật Dietary Supplement & Health Education Act cho phép Stevia được bán như 1 loại supplement dinh dưỡng . Bộ Y Tế Canada ( Canada Health ) củng có cùng 1 chính sách và quyết định giống như phía Chính phủ Hoa Kỳ . Ủy Ban Khoa Học Âu Châu về Thực Phẫm ( The European Commission’s Scientific Committee on Food ) củng không công nhận Stevia là 1 chất phụ gia . Lý do được nêu ra là, các hồ sơ đệ nạp để xin cứu xét đều thiếu xót các dử kiện về việc định chuẩn ( standardization ) chất stevioside, về độc tố học củng như về tính chất an toàn của sản phẫm . Tổ Chức Y Tế Thế Giới ( WHO ) củng như Cơ Quan Lương Nông ( FAO )thuộc Liên Hiệp Quốc đều tỏ ra rất dè dặt đối với việc xem stevioside là một chất phụ gia . Năm 1998, Ủy Ban Chuyên môn về các chất phụ gia của WHO sau khi duyệt xét hồ sơ chất stevioside, đả đi đến kết luận là Ủy Ban không thể đề ra được khuyến cáo về liều lượng khả chấp thường nhật ( Acceptable daily intake hay ADI ) , nghỉa là số lượng của 1 chất chúng ta có thể ăn vào trong 1 ngày mà không gây hại đến sức khõe . CSPI ( Center for Science in the Public Interest ) là 1 tổ chức tư nhân nhầm bảo vệ sức khõe của công chúng . Tổ chức nầy thường hay kiểm soát và chỉ trích gắt gao chính phủ củng như giới kỹ nghệ thực phẫm Hoa Kỳ về nhửng vấn đề then chốt trong sản xuất , chẳng hạn như sự hiện diện của trụ sinh , hormon và hóa chất trong thịt, vấn đề xạ chiếu thịt để diệt vi trùng ….Nhưng đối với cỏ Stevia , CSPI củng đồng ý với Cơ Quan FDA chưa muốn thấy Cỏ ngọt trở thành 1 chất phụ gia . Theo Gs Ryan Huxtable thuộc đại học University of Arizona in Tuscon , cho biết có nhiều thí nghiệm đả được thực hiện với chất ngọt stevioside . Xin nói rỏ là người ta đả sử dụng nhửng liều lượng khổng lồ để nuôi vật thí nghiệm . Kết quả cho biết chất stevioside có thể ảnh hưỡng đến hoạt động của chức năng sinh dục, như làm giãm số lượng tinh trùng ở chuột đực , giãm kích thước của tinh nang ( seminal vesicle ) là tuyến sản xuất tinh dịch , đẻ ra nhửng chuột con rất nhỏ , hoặc có thể dẩn đến tình trạng bất thụ ( infertility ) . Cancer củng là 1 vấn đề khác có thể thấy xảy ra cho vật thí nghiệm . Chuyễn hóa chất của stevioside là steviol có khuynh hướng mutagen nghỉa là làm thay đổi DNA trong tế bào và dẩn đến cancer . Mối quan tâm chót là với liều lượng thật lớn , chất ngọt stevioside có thể làm xáo trộn sự biến dưỡng của chất bột đường ( Carbohydrate ) và làm gián đoạn việc chuyễn hóa thực phẫm ra thành năng lượng trong tế bào . Phe ủng hộ Stevia đả la hoãng lên và phản đối kịch liệt . Họ nói rằng các hiện tượng vừa nêu sẻ không thể nào xảy ra ở người được vì trong thực tế hằng ngày chúng ta chỉ sử dụng nhửng liều lượng stevioside rất thấp xa so với nhửng nồng độ dùng để thí nghiệm ở loài chuột và hamster .
Kết Luận Ai củng biết là kỷ nghệ đường hóa học đều nằm trong tay các tư bản Tây phương mà phần lớn là Hoa Kỳ . Họ độc quyền định đoạt thị trường . Nhửng lobby của họ rất quan trọng , và có thể ảnh hưởng không nhỏ vào tập quán ăn uống của chúng ta .Điển hình nhất la tài phiệt quốc tế Monsanto của Hoa Kỳ . Multinationale nầy chuyên sản xuất nông dược . Thuốc diệt cỏ Round Up của họ là 1 mặt hàng nổi tiếng khắp cả thế giới . Ngoài ra họ củng nổi bật trong việc tạo ra nhửng giống rau quả và ngủ cốc chuyễn thể ( transgenic ) hay làm thay đổi gene GMO ( genetically modified organism ) . Monsanto củng là chủ nhân ông của chất aspartame ( NutraSweet, Equal ) thường thấy hiện diện gần như hầu hết trong các thức ăn thức uống tạo ít năng lượng ( hypocaloric) , nhẹ ( light ) hay diet. Sự có mặt của Stevia trên thị trường chất thay thế đường làm cho họ rất lo sợ bị cạnh tranh . Có người củng tự hỏi liệu các quyết định cuả Cơ quan FDA có chiụ ảnh hưỡng ngầm của Monsanto hay không ? Chắc chắn là chúng ta không bao giờ biết hết được sự thật , nhưng mọi người vẩn có quyền nghi ngờ .
Dù sao đi nửa phải nhìn nhận rằng cây Cỏ ngọt có rất nhiều tiềm năng và củng có triển vọng thay thế đường hóa học trong tương lai , nhưng trận chiến âm thầm hiện đang xảy ra giửa Spartame và Stevia có lẻ còn lâu lắm mới chấm dứt được ./.Tên khác:
Cỏ đường, Cúc ngọt.
Tên khoa học:
Stevia rebaudiana (Bert.) Hemsl.= Eupatorium rebaudianum Bert. (http://www.vnutil.com/ctvt/Pics/PicsIns/congot%28c%29.html), họ Cúc (Asteraceae)
Cây có nguồn gốc từ Paragoay được đưa vào trồng ở một số địa phương nước ta.
Bộ phận dùng:
Phần trên mặt đất (Herba Steviae (http://www.vnutil.com/ctvt/Pics/PicsIns/congot%28dl%29.html)).
Thành phần hoá học chính:
Lá chứa các glycosid diterpenic: steviosid, rebaudiosid, dulcosid. Steviosid có độ ngọt cao hơn gấp 150 - 280 lần so với saccharose.
Công dụng:
Thay thế đường cho các bệnh nhân bị bệnh tiểu đường, có tác dụng chữa béo phì, dùng trong công nghiệp thực phẩm làm chất điều vị cho bánh mứt kẹo, nước giải khát.
Nguồn :
http://www.vnutil.com/ctvt/Content/congot.html