Chuyến Đi Mt. Whitney Thứ Nhất
Khi dtqa bắt đầu biết đến hiking năm 1998, Mt. Whitney là một "đỉnh mơ trong tầm với". Ở độ cao 14,497 feet (4,421 m), Mt. Whitney là đỉnh cao nhất của 48 tiểu bang đất liền của Hoa Kỳ, nằm ở miền nam California, thuộc rặng núi Sierra Nevada. Tuy là đỉnh cao nhất, nhưng đường đi tương đối dễ hơn những đỉnh khác (như Mt. Shasta chẳng hạn), nên được rất đông người đến "thử sức", không chỉ ở nam California, mà ở khắp nơi trên thế giới. Một điểm khác khiến cho đường lên Mt. Whitney tấp nập là vì một số người muốn thực hiện chuyến đi rừng dài ngày (từ 8 ngày trở lên tùy theo sức mỗi người). Số là khi lên đến gần đỉnh, khoảng trên 13,000 ft, đường lên Mt. Whitney tiếp giáp John Muir Trail. Nếu đi mé bên phải thì lên đỉnh núi, còn đi mé bên trái lần theo John Muir Trail đi miết, đi miết, thì "ta đa"... đến thẳng Yosemite cách đó 211 miles (340km) mà không cần phải lái xe lôi thôi.
Dân đi Mt. Whitney có cả hai loại đi trong một ngày (day hiker) và đi ngủ qua đêm (backpacker). Đi một ngày có cái lợi là không cần phải mang nặng nào lều, túi ngủ, lương thực, hộp tránh gấu, v.v. nhưng lượt đi và về là 22 miles, phải đi từ tờ mờ sáng để lên đến đỉnh trước 2 giờ trưa (trễ hơn sẽ có nguy cơ gặp... thiên lôi), khi xuống lại chỗ đậu xe cũng đã là xế chiều. Đi ngủ qua đêm thì phải mang hành trang nặng nề, vượt qua suối, cầu gỗ, triền tuyết sẽ khó khăn hơn nhiều lần, nhưng kinh nghiệm cắm lều ngủ trên đỉnh núi, xem mặt trời mọc thì còn gì thích thú hơn.
Vì có rất nhiều người muốn lên Mt. Whitney trong khoảng giữa tháng 5 đến đầu tháng 9, muốn đi phải đặt chỗ trước bằng cách gửi "đơn" và lệ phí đến trạm kiểm lâm từ khoảng tháng 2, họ sẽ rút thăm và thông báo xem người nào được "trúng số" (nếu không được chọn, họ sẽ trả lại lệ phí). Đặt được chỗ rồi, trước khi leo núi, cần ghé trạm kiểm lâm lấy giấy phép vào khu hoang dã (wilderness permit). Trước đây, mỗi người leo núi cần có giấy phép đeo vào ba-lô, nên rất khó... đi chui. Sau này điều kiện dễ dãi hơn, mỗi nhóm chỉ có một người giữ giấy phép, nên thực chất nếu không xin giấy phép, hoặc xin không được mà ham đi quá, thì cũng có thể đánh liều... đi chui.
Tháng Bảy năm 2002, ĐT và hai người bạn đã lên được đỉnh Mt. Whitney, nhưng lúc đó chưa có đồ nhà nghề nên chuyến đi rất mệt nhọc và dài thậm thượt. (Về đồ dùng đi hiking, sẽ bàn ở một dịp khác). Nếu có anh chị nào thắc mắc tại sao chỉ có ĐT mà không phải là ĐTQA. Xin thưa, ngày trước các cụ dạy sanh con xong ở cữ ba tháng. QA mới có em bé được hai tháng đã... ham dzui, "chơi" luôn một chuyến backpack lên đỉnh thác Upper Yosemite. Má chồng gọi má ruột "sao chị không cản nó!" Má ruột than "hồi nào tới giờ có cản được nó cái gì đâu!" Đó là vào tháng Sáu năm 2002. Đến tháng Bảy, mặc dù rất muốn đi Mt. Whitney,nhưng nghĩ lại, mình ham chơi mà để người nhà phải lo lắng, nên thôi ở nhà, hẹn Mt. Whitney một dịp khác vậy.
Sau đó cứ mỗi hè lại xin giấy phép, mãi đến năm nay mới được cho đi. Dự định ban đầu là 4 người: ĐTQA là hai, "đệ tử" của ĐT là ba và một người bạn gái của QA ở Canada là bốn (cô nàng xứ Gia Nã Đại này "ngầu" hết biết, trong một dịp đến nam Cali dự đám cưới, đã một mình lái xe đi Yosemite chơi, đã thế còn leo tuốt lên Half Home mình ơnnnnn nữa
). Tuy nhiên đến phút chót, cô nàng bên Canada không về được, "đệ tử" của ĐT bị khó thở không được bác sĩ cho phép leo núi, bù lại có một số người khác muốn tham dự chuyến đi. Cuối cùng nhóm có 6 người: ĐTQA vẫn là hai, hai anh em Kim và Hoàng, thêm hai người bạn của Kim là Lộc và Chris. Lộc và Chris đã có kinh nghiệm đi hiking nhiều lần, trong khi Kim và Hoàng chưa từng bao giờ đi hiking. Về độ tuổi, ĐTQA trên 30, bốn người còn lại ở độ tuổi 23-26, nên mặc dù Kim và Hoàng chưa từng đi hiking, nhưng với ý chí tuổi trẻ, vẫn có hy vọng lên tới đỉnh.
Chuyến đi bắt đầu vào 10 giờ sáng ngày thứ Bảy, sáu người chia hai xe. Sau bốn tiếng lái xe từ khu vực Los Angeles đến thành phố Lone Pine, vào trạm kiểm lâm lấy giấy phép (và được nghe căn dặn kỹ càng về tình trạng gấu vào đất trại tìm thức ăn), cả nhóm vào bãi đậu xe ngay đầu đường mòn (trail) đi Mt. Whitney. Ở thành phố tìm người có nhã hứng leo núi thì khó, chứ vào trong rừng, mới thấy "ta không cô đơn". Vùng xung quanh Mt. Whitney có nhiều đất trại, cái dành cho nhóm, cho gia đình, v.v. Thời tiết tốt nên người đi chơi cũng lắm. Đất trại ngay sát đường mòn dành riêng cho những người chỉ ngủ tạm một đêm, trả $8 một chỗ cắm lều. Có vòi nước, phòng vệ sinh, chỗ đốt lửa, nói chung khá tiện nghi theo tiêu chuẩn của dân đi rừng. Nhóm của ĐTQA dùng hai chỗ, căng lều nằm nghỉ dưỡng sức, nhưng thật ra cũng khó mà chợp mắt. Tiếng suối ào ào gần đó, tiếng người lao xao ra vào liên tục, đến xế chiều lại càng đông người vào đất trại ngả lưng vì hầu hết sẽ bắt đầu chuyến leo núi vào giữa khuya hoặc tờ mờ sáng.
Đường mòn chính dẫn lên đỉnh Mt. Whitney dài 22 miles cả đi lẫn về khởi đầu từ Whitney Portal ở độ cao 8,360 ft, tức là khi lên tới đỉnh độ cao đã tăng thêm hơn 6,000 ft. Rút kinh nghiệm từ lần đi đầu tiên của ĐT, lần này mọi người chuẩn bị kỹ lưỡng hơn, mặc quần áo đúng loại, đeo nước đúng cách, thêm cậy chống, đèn đeo trên đầu đầy đủ. Năm 2002, ĐT và hai người bạn đã phải mất 17 tiếng hai chiều cho chuyến đi, bắt đầu lúc hai giờ sáng. Lần này, mọi người dự định bắt đầu sớm hơn cho chắc.
(cảnh suối ở đất trại) Sau khi lang thang xuống suối chụp vài tấm hình (Kim và Lộc đều có mang theo máy chụp hình chuyên nghiệp, QA mang máy bỏ túi), cả nhóm quyết định nghỉ ngơi vài tiếng, đến 9 giờ tối thì thức dậy ăn tối. Để khỏi cần nhóm lò, nhóm có mang theo "ready-to-eat meal", chỉ cần mở ra, bỏ chút nước vào bao đựng, túi thức ăn sẽ được hâm nóng lên. Những gói thức ăn kiểu này cũng có sẵn muỗng, khăn giấy, diêm, và những món ăn phụ, nói chung là một bữa ăn đầy đủ và bổ dưỡng (Có ngon không hở? Ở trong rừng, cái gì ăn cũng thấy ngon!). Bữa tối xong, lại nằm nghỉ thêm khoảng hai tiếng nữa, rồi mới bắt đầu dọn dẹp, kiểm lại hành trang, vận động tay chân,dặn dò những điều cần thiết phòng khi có sự thay đổi mà không tìm được nhau (vì nhóm không có walkie talkie). Mười hai giờ 15, cả nhóm bắt đầu xuất phát.
Vì đã có kinh nghiệm đi rừng và chắc chắn tốc độ đi khá nhanh, Lộc và Chris được giao nhiệm vụ đi đầu, kế đó là anh em Kim và Hoàng. QA với tốc độ... rùa bò thủng thẳng đi sau, ĐT "hộ tống" cuối cùng. Một lý do nữa cho sự sắp xếp này là vì Lộc và Chirs đi chung một xe, nếu không tìm được nhau trên đường núi, vẫn có thể có xe trở về thành phố. Hơn nữa, Kim và Hoàng là dân lần đầu đi rừng, lại đi ban tối, chắc chắn cần có người đi kèm. Trời tối kịt, đèn đội trên đầu cũng chỉ soi được vài bước phía trước. Rặng núi cao lừng lững trước mặt, trong đêm hiện một màu trắng như một khối lân tinh khổng lồ. Trăng 12 chỉ lộ quá nửa, nhưng đủ sáng để người đi rừng cảm thấy bớt lẻ loi.
Đường leo Mt. Whitney đoạn đầu chỉ thoai thoải lên dốc, khá dễ dàng cho những người đã có kinh nghiệm. QA những năm gần đây không leo núi thường xuyên, lúc nào cũng gặp khó khăn ở đoạn đầu, tưởng chừng như muốn đứt hơi, nhưng biết rõ đoạn đường còn dài, nên cố gắng thở sâu bằng mũi. Khi mệt, người ta có khuynh hướng hả miệng lấy hơi cho nhanh, thở ra cũng nhanh, nhưng thở gấp bằng miệng có hai vấn đề khi đi đường dài: cổ sẽ bị khô, rất mau khát nước, và lượng khí trong phổi không được thay thế bằng không khí mới, kết quả sẽ bị thiếu dưỡng khí. Do đó, khi đi hiking đường dài, cần tập hít thở sâu, giống như tập thể dục trong phòng "fitness" vậy. Sau khoảng nửa mile đầu, khi cở thể đã làm quen với điều kiện mới, QA có thể đi thỏai mái và nhanh hơn. Trong khi đó, Kim và Hoàng bắt đầu thấm mệt. Kim còn bị một vấn đề khác là đá rớt vô giày. Khi QA bắt kịp Chris và Lộc ngồi nghỉ gần một bảng chỉ đường thì chỉ nghe tiếng suối chảy ào ào rất gần, hai bên là vách núi, còn đường mòn đâu thì chẳng thấy.
Kim, Hoàng, và ĐT cũng đến chỗ nghỉ không lâu sau đó. Lộc và ĐT lấy bớt hành trang của Kim vì cô nàng "ôm đồm" quá nhiều đồ, kể cả máy chụp ảnh chuyên nghiệp. Để tránh đá rớt vào giày, QA cho Kim mượn gaiters của mình vì Kim đi giày cổ thấp, còn QA mang giày cổ cao, tương đối có thể "đối phó" được với đá, tuyết, hay thứ gì muốn chui vào giày. Khi cả nhóm sẵn sàng tiếp tục chuyến đi, Lộc và Chris vẫn dẫn đầu, nhắm thẳng hướng... suối reo mà bước vào... Thì ra ở đoạn này, muốn đi tiếp tục cần băng qua một con suối nhỏ bằng cách bước lên những tảng đá nhô cao. Bảo rằng thật khó và thật nguy hiểm thì không, nhưng vẫn phải thật cẩn thận, dùng gậy tìm chỗ chống xuống cho chắc trước khi đặt chân lên một tảng đá. Cần chọn tảng đá nào đừng quá xa so với bước chân sẽ bước không tới, đá hơi có màu xanh thì chớ bước lên sẽ trượt chân, và tảng nào hơi chìm xuống nước cũng đừng bước lên vì tuy chỉ ướt giày chút đỉnh, đi đường xa (nhất là sẽ có đoạn băng qua tuyết) vẫn là điều không nên.
(đoạn suối nhỏ sắp phải vượt qua, chụp trên đường về, lúc đi trời còn quá tối)
Ở đoạn này QA đi trước (sau hai người đi đầu), đến Kim và Hoàng, ĐT vẫn phải đi sau chót vừa kèm vừa động viên. Đi một đoạn, QA chợt thấy mình thành "tôi với trời bơ vơ", không còn nghe tiếng lọc cọc của gậy phía sau, cũng không thấy ánh đèn le lói. Hóa ra chân đi núi của mình cũng có tiến bộ đấy chứ. Từ trước đến giờ toàn là đi với dân thiện chiến, bao giờ cũng bị bỏ lại sau chót, bắt ox đi kèm. Bữa nay có dịp đi với "gà mới", thì thấy mười năm qua dù đi hiking không thường xuyên, nghĩa là trung bình một năm... một, hai lần, cũng đã rèn luyện cơ thể khá hơn một chút.
Đường ở đoạn này tuy dài nhưng tương đối dễ, chỉ cần đi ở tốc độ bình thường vừa đúng sức, QA vẫn có thể theo sau hai người đi đầu không mấy xa. Nhưng đường trong rừng quanh co, ở gần thì khó nhìn thấy nhau, khi thấy được thấp thoáng ánh đèn của người đi trước ở trên cao, nghĩa là họ đang ở khá xa mất rồi. Thế cho nên, dù rằng trên đường mòn có người đi trước và sau mình, thì thực thế vẫn chỉ là mình với mình và bóng đêm, giữa rừng bao la...
Khi cơ thể đã quen với điều kiện mới, muốn cho không bị mệt, cần phải tiếp tục đi, cho dù là đi rất chậm vẫn tốt hơn là dừng hẳn lại, vì mỗi khi bắt đầu đi tiếp sau khi dừng, cơ thể sẽ phải điều chỉnh nhịp tim, nhịp thở lại, nên sẽ bị mệt. Nếu thật sự cần phải dừng lại, cũng giống như chạy xe hơi, cần giảm tốc độ từ từ trước khi dừng lại. Khi nghỉ, cũng không nên ngồi bệt xuống đất, tốt hơn nên đứng dựa vào đá hoặc chỉ hơi ngồi xuống một tí trên đá như ngồi trên một chiếc ghế cao. Như vậy khi đứng lên, tim không bị mệt vì huyết áp xuống. Khi tiếp tục đi, không nên đi nhanh ngay để bắt kịp thời gian bị mất, như vậy sẽ mau mệt, mà nên tăng tốc từ từ, đi đường dài sẽ có lợi hơn.
Làm người đi giữa thiệt là kẹt. Nếu dừng lại hoài thì mệt, mà tiếp tục đi thì càng đi càng... bơ vơ, càng thấy hồn vía bay xa hơn. Lúc này đoán chừng khoảng hai giờ sáng, trời vẫn còn tối mịt, ngoài sáu người Việt Nam đi trừ hao giờ ra, chẳng có "ma" nào đi sớm như vậy cả. Lúc đi, có tiếng gậy khua cóc cóc, chú tâm vào những bước trước mặt, không cảm thấy sợ không gian xunh quanh. Lúc dừng lại, đứng một mình với rừng, mới là lúc cái sợ nó tìm đến mình. Giá chi chỉ nghe được tiếng côn trùng nỉ non, tiếng suối róc rách xa xa, nhìn lên trời có những vì sao lấp lánh và ánh trăng chênh chếch, gió hiu hiu man mát, thì trời đêm thơ mộng biết bao! Đằng này, lâu lâu lại nghe một tiếng "soạt" trong bụi cây bên này, một tiếng "rắc" trong bụi cây bên kia. Nhìn vào khoảng tối trước mặt, y như có con gì ngồi lù lù bên đường, lại thêm cảm giác như đang bị rình rập từ tảng đá cao trên đầu, nên dù có khả năng đi nhanh hơn, cũng chẳng dám, chỉ đi cầm chừng, không thấy ánh đèn, không nghe tiếng gậy phía sau là giảm tốc độ ngay, mặc dù có mệt hơn.
Đi thêm một lát nữa, bỗng nhiên trước mặt tối thui, tiếng nước chảy ào ào, nghĩ bụng "lại phải bước qua mấy tảng đá nữa đây". Đến gần hơn một chút, hóa ra chỉ đoán trúng một nửa. Băng suối thì đúng, vượt đá thì sai. Đây là một khúc suối rộng, trong đêm tối đứng ở bên này đường mòn, không thấy nổi đến đoạn giữa con suối chứ đừng nói là bờ bên kia. May là không phải lội suối, có sẵn cây cầu gỗ hẳn hoi. Cầu được bắt bằng những thân cây thông đã bào phẳng mặt và khứa sọc cho thêm độ bám. Có khoảng năm đoạn thân cây, mỗi đoạn chừng 5-6 ft, như vậy ước chừng cây cầu gỗ dài 25-30 ft. Bề ngang của thân cây độ chừng 8-10 inches, ra tới giữa suối cũng cách mặt nước một khoảng, không xa lắm nhưng đoán chừng nếu đứng mà ngó xuống, người không ưa độ cao cũng có thể bị chóng mặt như thường. Nếu đi một mạch sang bên kia có lẽ dễ giữ thăng bằng hơn là đi lò dò, rất dễ bị mất thăng bằng. Trời tối nên không thấy rõ độ sâu của suối, nhưng dường như có những con cái bơi lững lờ.
Ban đầu lúc còn ở đất trại, trời lạnh căm căm, phải đụp nào mũ len, găng tay, thêm ba lớp áo. Đi được 1 mile đầu, mồ hôi đầm đìa, chỉ còn lại một áo, khỏi cần găng tay, nón chi cho... nóng. Đến chừng lên cao, trời lạnh lại phải mang găng vào và mặc thêm áo. Dọc đường đi bắt đầu có những mảng tuyết đóng, có mảng chắn ngang đường, phải trèo qua, có mảng đóng kín triền núi thành một núi tuyết dễ đến 10 ft. Có một đoạn tuyết đóng khá dài và phải đi vòng, khá nguy hiểm vì phải bang ngang triền núi, "đường" chỉ là những bước chân của người đi trước khá trơn trượt, phải rất cẩn thận, lỡ mà trượt chân là xuống triền núi ngay. Qua được bên kia rồi nhìn lại, thấy đèn của những người đi sau le lói ở xa mà mãi chẳng thấy đến gần, có lúc lại mất tiêu, im bặt, đâm chột dạ "hay là mình đi lộn sang đường dành cho dân leo núi nhà nghề?" Chẳng lẽ quay lại? Nhìn đoạn đường tuyết vừa vượt qua, bất đắc dĩ thì mới phải đi lần nữa, thôi đành phải đứng đợi vậy, điều mà nhỏ tôi sợ nhất...
Phải một hồi lâu, những đốm đèn nhỏ phía xa mới tiếp tục nhấp nhô tiến đến gần. Hỏi ra thì biết Kim đã thấm mệt và bắt đầu có triệu chứng khó thở, nhức đầu, tuy nhiên cả bốn người vẫn tiếp tục động viên nhau đi thêm một đoạn nữa, nhưng tốc độ đi quá chậm. Đến một khúc quanh, chúng tôi quyết định dừng lại bàn tính xem nên làm thế nào. Nếu tiếp tục đi thêm khoảng hai miles nữa có thể sẽ đến được Trail Camp nằm giữa đoạn đường lên đỉnh, là một nơi tốt để nghỉ ngơi, thủng thẳng rồi quay xuống, và thỏa mãn rằng ít ra mình đã đi được nửa đường Mt. Whitney. Nhưng 2 miles đường núi đối với người đi lần đầu, lại đang trong tình trạng thể lực kém, làm một đoạn khá dài, có thể mất cả hai tiếng đồng mới đến nơi. Hơn nữa, đó chỉ là phỏng đoán, ngộ nhỡ ước tính sai, đoạn đường có thể sẽ còn dài hơn. Càng lên cao, không khí càng loãng, tình trạng khó thở nhức đầu của Kim chỉ có nặng hơn chứ không thể giảm, nếu cần phải vượt qua thêm vài đoạn băng tuyết nữa sẽ rất nguy hiểm, và dù gì đi nữa, cũng chỉ là một ngọn núi thôi, nếu không chinh phục được, vẫn chưa phải là "ngày tàn của thế giới". Cho nên Kim quyết định bỏ cuộc.
Tuy nhiên, không thể để cho Kim trở xuống một mình. ĐT đề nghị vì đã lên được đỉnh rồi, ĐT sẽ đi xuống với Kim, Hoàng và QA tiếp tục đi lên, nhưng Hoàng không "care" mấy đến chuyện đi tiếp tục. Biết rằng dtqa chờ đợi chuyến đi này đã lâu, Kim đề nghị Kim và Hoàng đi xuống, dtqa tiếp tục đi lên. Hoàng lo ngại đường tối, đi chung một nhóm là tốt hơn cả, không nên tách đôi. Trong lúc đi hiking, việc bỏ cuộc là chuyện thường tình, trong nhóm hễ ai đi không nổi thì tự động đi xuống. Đtqa cũng đã từng đôi ba lần lượng sức thấy không theo nổi những người còn lại, chỉ cần nhắn với một người trong nhóm "tụi tụi leo xuống, bảo trọng" rồi thì mạnh ai nấy lo. Người đi lên cứ tiếp tục đi, người đi xuống nếu có sẵn xe thì cứ việc "dông" về nhà, nếu đi chung xe thì cầm chìa khóa, muốn chui vào xe ngủ thì vào, bằng không thì lang thang dưới đất trại ngắm cảnh mà vui.
Đối người đi lần đầu "luật bất thành văn" này khó có thể áp dụng. Hơn nữa đối với dtqa, cái thú lang thang cùng thiên nhiên dù có cuồng nhiệt, vẫn ở trong chừng mực để hiểu trách nhiệm của mình, không thể "cá mè một lứa" rồi "đem... bạn bỏ... rừng" được. Cuối cùng, dù tiếc thật tiếc, cũng đành hẹn Mt. Whitney lại một dịp khác vậy...
Lúc đó khoảng gần 4 giờ sáng, đã nghe đâu đó tiếng chim đầu ngày, đã thấy dưới chân núi nhiều ánh đèn nhấp nhô đi lên, và phía sau dãy núi trước mặt, trời đã nhuốm một chút bình minh. Đường đi xuống thong thả, tha hồ ngắm cảnh hùng vĩ của núi rừng, cảm cái cô đơn của thác, vui với tiếng chim đầu ngày, tiếng khe suối róc rách, và ấm áp trong tia nắng vàng vọt của ban mai, thầm hẹn ngày trở lại...
[hết]
