Anh Túc.Em xin kính chào mấy chị. Trời thần ơi, hổm nay lu bu hết thấy đường luôn nha. Dà, ráng viết cho xong mà hổng có giờ rảnh nữa lận, Thiệt tình càng ở nhà càng bận, toàn những việc không tên thôi hè. Thành em nghĩ... mấy đứa dâu rể, đứa mô chịu khó ở nhà chăm sóc gia đình, ta nên và phải nên yêu chúng gấp đôi hén. đứa nào đi mần dzìa còn phải hầu gia đình nhỏ của mình, lỡ xui ra chúng thiếu bổn phận chút xíu ta cũng nên thông cảm - nếu hổng xăn tay áo lên phụ giùm những việc chúng nhờ vả mà ta có thể làm được – và còn phải dạy con ta đừng có phiền hà chúng kẻo tội nghiệp. Voilà.
Bây giờ tiếp chuyện hoa Anh Túc hén.
*
Lòng vòng lấy trớn chạy thẳng dzô đề : Hoa Anh Túc itself, proprement dit (trời, trời... còn bày đặt tiếng anh tiếng pháp nữa chớ trời !)
Hoa Anh Túc là tên chỉ chung một tộc hoa ‘hữu sắc vô hương’ được xếp vào hàng dược thảo, có tên khoa học là Papaver, tiếng pháp là pavot và tiếng anh là poppy. Người mình gọi nôm na Anh Túc là hoa á phiện. Văn nhơn thi sĩ việt còn bày đặt thi vị hóa, gọi là Phù Dung. Và có lẽ để tránh nhìn lầm nó với một loại phù dung khác, tức bông bụp hay hoa dâm bụt - bụt mà còn dâm, trời ạ - Họ gọi Phù Dung á phiện là tiên tử, là nàng, ả, là cô dì thím mợ chi đó. Phù dung á phiện bị xếp vào hàng ‘hồng nhan họa thủy’ femme fatale, cứ dính dzô là y phép sanh họa, có thể phần vì khả năng gây nghiện ngập của nó, phần vì ‘lậm giới’ ngó ra y hình toàn là đực rựa không hà. Phân biệt phái tánh kiểu nớ do thời một ngàn mấy trăm lâu lắm ấy, homosexuality còn là điều cấm kỵ chăng ?
Gia tộc Anh Túc Papaver có rất nhiều loại, từ loại dùng làm kiểng cho tới loại dùng làm thuốc. Có vài cách gọi y hình hổng chánh xác. Coquelicot là một loại anh túc có tên Papaver rhoeas, tếng anh là red corn poppy hay red field poppy, mình tỉnh bơ kêu nó là hoa mồng gà (mào gà), trong các bài văn, bao giờ coquelicot cũng được dịch là hoa mồng gà ráo trọi.
Đây hằn phải là cái bông coquelicot trong bài hát Maman nổi tiếng của ca sĩ Christophe ở thập niên 60 ...
Une femme pleure son enfant perdu à tout jamais
Elle se souvient du temps passé où l'enfant lui disait...
Maman maman aujourd'hui c'est ta fête
Pour toi je suis allé cueillir ces petites fleurs
Qui te porteront bonheur ce ne sont que des coquelicots.
(Thương khóc đứa con trai vắn số.
Bà nhớ xưa kia nó nói với bà
Mẹ ơi, bữa nay sinh nhựt mẹ
Nên con đi hái chùm hoa nhỏ.
Chúng sẽ cho mẹ nỗi hạnh phúc,
dù đó chỉ là những đóa... coquelicots)Và ắt hẳn đây cũng là bông hoa của đồng cỏ Flanders đỏ rực trong trận thế chiến thứ nhứt, được bàn dân thiên hạ gắn lên ve áo mỗi đầu tháng 11, vào dịp lễ ‘chiến sĩ trận vong’.
Hoa mồng gà trong văn chương việt là một loại hoa hoàn toàn khác, có tên khoa học là Celosia argentea. Nó là thứ cây kiểng dân dã. Nở ở đầu nhánh, hoa có hình như cái mồng/mào gà trống với ba shades đỏ cam vàng, hay được bán ở các chợ bông vào dịp tết nguyên đán.
( hình bông mồng gà celosia argentea em dán hoài hổng dính, than ôi !)Bất cứ loại anh túc nào cũng có dược tánh, không nhiều thì ít. Dược tánh này nằm trong tất cả các phần của bông hoa, từ nhụy, cánh, đài cho tới cành hoa (stem). Nhưng dược tánh tốt nhứt, về lượng lẫn phẩm, là nhóm anh túc Papaver somniferum không khác.
Cách đây mấy năm, một ông ấn độ sang bắc mỹ lập nghiệp, khi khổng khi không trồng hoa thuốc phiện trong vườn nhà, để sáng sáng thả mấy cánh hoa vào tách trà nhâm nhi cho bớt nỗi sầu cố lý (ấn độ hổng cấm vụ ni hén). Trồng trọt sao hổng biết mà khoảnh đất ngày càng nới rộng ra để đủ chỗ cho hoa nhởn nhơ khoe sắc, tới nỗi cảnh sát hụ còi mang xe hủ lô xúc ông và đám bông - 1,200 cây Papaver somniferum tổng công - dzìa bót chờ thụ án (có thể 5 năm tù ở theo luật định).
Toà xử phạm luật vì vô ý, nên ông già ấn độ bị phạt tiền và chỉ lãnh án treo cộng thêm mấy chục giờ công tác cộng đồng. đây có lẽ là cái án đâu tiên và duy nhứt cho tới nay về việc trồng hoa thuốc phiện. Thực tế, trồng vài ba chục cây anh túc trong sân nhà thì hổng đủ để sản xuất thuốc phiện với mục đích thương mại và ngay cả để ‘phi’. Lý do : Papaver somniferum phải là loại có sản lượng thu hoạch cao, trồng trong vùng hạp phong thổ, với diện tích bạt ngàn theo cái kiểu đồn điền kìa. Khơi khơi le hoe làm kiểng ngó chơi thì thiệt hổng thấm tháp.
Trong đám somniferum này, có ba ‘varieties’ thường nghe nhắc tới nhứt :
1.
Papaver somniferum album : đây là loại thân cao nhứt trong tất cả các giống anh túc, có khi tới ngang ngực người (4-5 feet), bông to màu trắng. Nhựa dùng để làm thuốc phiện.
2.
Papaver somniferum nigrium : với nhiều loại, hoa có gam màu từ tím thẫm gần như đen sang tới xanh dương lạt. Do hương vị đặc biệt nên hạt được rắc vào bánh trái, hoặc ép ra dầu, dùng nấu ăn làm xà bông thơm, hay chế biến thành sơn vẹc ni dùng trong trang trí...v.v...
3.
Papaver somniferum paeoniferum trồng làm kiểng, vì cho hoa rất đẹp. Paeony hay Peony là hoa mẫu đơn hén.
Anh Túc làm thuốc phiện là loại P. S. album.
Thu hoạch á phiện bằng cách dùng dao khứa nhiều lát vào capsule. Capsule là cái bầu xanh chứa hạt (có gọi là bầu noãn được hôn ?) lúc bị cắt sẽ rỉ ra một loại nhựa màu trắng, được người thợ hái vét bằng một con dao cong vòng hình bán nguyệt. Nhựa trắng nguyên thủy này khi tiếp xúc với không khí sẽ sậm màu từ từ và khô lại, được đóng thành những bánh nhỏ gọi là nhựa thô. Nhựa thô được nấu cho lỏng để loại bớt cặn bã và chất bẩn bằng cách sàng lọc, rồi thì mới chạy ra thị trường cho giới tiêu thụ gầy bàn đèn.
Hút là hấp thụ á phiện bằng đường hô hấp. Người dính vào nghiện ngập mà thiếu địa đành phải mua sái (tức nhựa á phiện đã xài rồi) về nuốt đỡ, thành ra nuốt á phiện là hấp thụ bằng đường tiêu hóa. Có những trự mức nghiền đã quá khổ, cần độ á phiện cao trong máu mới đã cơn, rồi vì hút không đủ, nuốt không thấm, đám ni bèn tà tà nấu thuốc phiện với nước xong chích thẳng vào tĩnh mạch. Xài á phiện kiểu này dễ ngủm sớm - và kiếp sau biến luôn thành cây á phiện hổng chừng !
*
A phiện chứa tới hơn 30 chất alkaloid, chất nào cũng có dược tánh cao. đáng kể nhứt là morphine và codeine, có tánh trấn thống, an thần, trị ho trị tiêu chảy v.v... Tại VN, có dạo do tò mò, người ta mới lôi mấy hoàn thuốc tễ của vài vị đông y sĩ nổi tiếng ra phân chất điểm danh, kết quả là... ngoài lượng bột nền (cơm nguội hổng chừng) và những vị thuốc bắc với tên tuổi khó nhớ, thì còn thấy cả thuốc phiện và cả tyfomycine (một loại trụ sanh thời xa xăm ấy, nay đã biến mất trên thị trường). Thành ra rồi... nhơn loại sanh thắc mắc, không hiểu công dụng trị bịnh của các hoàn thuốc ấy nó xuất phát từ đâu trong cái đám dược liệu hỗn tạp nớ ?
Một alkaloid khác trong thuốc phiện có tên papaverine với tánh làm cơ co cứng cục bộ (local spasm), được dùng giúp bịnh nhơn 'xìu rìu' do chấn thương cột sống, spinal cord trauma. Papaverine được chích thẳng vào ‘bình cà phê’ để nó có thể đứng lên và hoạt động trong giây lát. Dĩ nhiên lượng papaverine dùng ở mỗi người mỗi khác, cần được tính toán rất cẩn trọng, vì rằng... nếu quá liều, tình trạng đứng dậy quá lâu cái kiểu superman sanh đau đớn đã đành, máu trong trỏng im ắng như nước ao tù nên dễ ‘đóng cặn’, từ đó sanh hoại tử. Bình cà phê chết từ từ - rồi y chang trái sầu riêng lúc nửa đêm, nó rụng... cái độp - Nguy hiểm lắm lận ! Vậy chớ trong y giới, một vài vị hổng rành rẽ lại chơi dại, xài liều ấm ớ, bịnh nhơn tiêu cái bình còn BS tiêu luôn cái... licence !
Em (Mme Ngô) hồ nghi nhà văn Nguyễn Mạnh Côn đã vô tình nhắc tới tác dụng này của á phiện trong ‘Tình Cao Thượng’ mà hổng hề hay biết nó có tên gọi là papaverine đó nha.
Thu hoạch phải đúng thời điểm, khi hoa á phiện vừa trở mình bước vào tuổi thanh xuân. Người ta ước lượng khoảng 3 tuần khi trổ hoa. đây là thởi điểm bầu nhựa thuốc phiện mãn khai về lượng lẫn phẩm. Càng về sau, bầu càng chín đẫy, nhựa sẽ ít lại và mất hẳn hoạt tánh. Hạt thuốc phiện chín già được dùng trong bếp núc, rắc vào thực phẩm, tuy chúng đã thiệt sự mất hết dược tánh, nhưng kỳ cục cái là nó vẫn theo đường tiêu hóa chạy vào máu rồi ra ngoài nước tiểu, thành ăn uống vớ vản, lạng quạng urine test có thể positive.
Morphine, cùng với codeine là 2 alkaloid có trong á phiện, dược liệu trấn thống dùng nhiều nhứt trong y học. Tánh giảm đau của morphine trực tiếp nên nhanh lẹ, còn codeine thì gián tiếp nên lâu lắc hơn - codein còn phải được gan biến dưởng thành morphine cái đã –
á phiện chứa khoảng 10-12 % morphine. để tinh chất được morphine từ á phiện, người ta trộn á phiện với dung dịch kiềm - thường là sodium sulfate - morphine kết lắng thành cho ra morphine sulfate, dưới dạng bột, dùng để uống hay chích. Nhưng sự việc không dừng ở đó, lần này người ta tinh chất morphine với dung dịch acetic anhydride để cho ra diacetyl morphine chlorhydrate, có tên thương mại thị trường là heroine tức bạch phiến, mạnh gấp ba lần morphine, trị ho rất tốt (heroisch nghĩa là rất hiệu quả) và... gây nghiện ngập cao với tử vong lớn khi dùng quá liều (overdose).
Kinh doanh thuốc phiện nở rộ vì nó quá xá lời, chuyện bán buôn vượt khỏi tầm kiểm soát của chánh quyền toàn thế giới.
Làm con tính coi thử cái hén : giá cả thị trường của 10 kg thuốc phiện khoảng ngàn rưởi mỹ kim. 10 kg thuốc phiện này sẽ làm ra 1 kg morphine hay 0.850 kg tức 850 gr heroine. Dân chích choác heroine trung bình mỗi bữa cần khoảng 0.085gr, giá cả thị trường liều lượng này khoảng 150 đô. Thành ra rồi từ 10 kg thuốc phiện sau khi chế thành heroine thì giá tăng tới một trăm ngàn lần ( x 100.000), một vốn vạn lời, chiến tranh thuốc phiện là cuộc chiến khó lòng kết thúc nổi, cho dù các quốc gia từ lâu đã liên minh đặng cố sức nhổ cỏ tận gốc !
(mai rảnh nói tiếp hén)TB :
- Kính cáo cùng mấy chị.
Viết bài vậy mà ít tốn thì giờ hơn dán và trình bày bài... Sao PNV xài cái program chi mà khó quá xá chớ hổng dễ như forum DT bên kia hén.
Có ai chịu khó email chỉ dùm cho em hôn, em cám ơn trước. Chẳng hạn như xài mấy cái chữ trong định dạng, làm sao đặng bold, italic, under and so on... Rồi dán hình insert image, khác với insert hyperlink thế nào ????
Em vất vả với bài viết này quá thể, hết xí oách luôn nha trời !!!!
- Chị Huệ.
Cám ơn chị hỏi thăm, em khoẻ mà hổng vui chị à. Mới đoạn tang tiá xong. Hồi cởi bỏ cái khăn ở mộ tiá, em khóc quá xá ....
Chị dạo này sao rồi ???