Bệnh gout đến từ đâu?




Bệnh gout nằm trong nhóm bệnh lắng tụ tinh thể (crystalline deposition disease).

Acide urique là thủ phạm


Cụ thể ở bệnh này là lắng tụ tinh thể monosodium urate ở bao khớp, gân do tình trạng acide urique tăng cao trong máu… gây ra các đợt viêm khớp ngoại biên tức là viêm các khớp chân tay đặc biệt hay xảy ra ở ngón chân cái.

Tình trạng viêm này là do các con bạch cầu được ví như các lính chiến đấu trong cơ thể đi dọn dẹp các tinh thể này.

Tình trạng viêm này có thể tái đi tái lại nhiều lần gây ra biến dạng khớp nếu không điều trị. Không phải tất cà những người có acide urique cao trong máu là bị cơn gout, tuy nhiên nếu nồng độ acide urique trong máu cao và kéo dài càng lâu thì càng có nguy cơ bị gout.



Thế tại sao lại bị tăng acide urique trong máu? Đó là do thận không thải được acide urique hoặc do cơ thể tạo ra quá nhiều (do ăn uống, do bịnh lý như ung thư máu dạng lim phôm, thiếu máu tán huyết, vảy nến.. ) hoặc do bất thường trong chu trình tạo ra acide này.

Bệnh sẽ biểu hiện bằng các cơn đau ở các khớp, khớp có thể bị sưng to đỏ có thể có nước trong khớp đặc biệt là ngón chân cái (khớp bàn ngón) hay bị nhất, tuy nhiên các khớp khác đều có thể bị.Cơn đau rất nặng được mô tả dữ dội và nhiều khi bệnh nhân không dám đắp mền vì chỉ cần chạm nhẹ vào cũng gây ra cơn đau dữ dội.

Cơn gout hay xảy ra sau 1 chấn thương nhẹ, sau bữa nhậu linh đình. Cơn gout có thể xảy ra vài ngày hoặc vài tuần và có thể tự bớt, nhưng nếu không điều trị những cơn này sẽ xuất hiện thường hơn và gây ra biến dạng hủy khớp gây tàn phế.

Làm sao để chẩn đoán bệnh gout?

- Các BS sẽ cho bệnh nhân đi thử nồng độ acide urique trong máu và tùy theo thông số của mỗi loại máy thử mà cho các con số khác nhau, bình thường nhỏ hơn 7mg/dL.Tuy nhiên cơn gút khá đặc biet nên đôi khi có thể chẩn đoán qua hỏi bệnh sử và khám bệnh nhân vì nồng độ acide urique trong máu cao giúp chẩn đoán nhưng không chuyên biệt.

Nếu lấy dịch khớp đem soi dưới kình hiển vi để thấy các tinh thể urate hình kim là chắc chắn nhất nhưng ít được làm vì nhiều lí do khác nhau.

- Chụp x ray khớp cho thấy hình ảnh tổn thương xương dưới sụn.

Bệnh tiến triển ra sao và có thể chữa khỏi hay không?

Thường thì cơn gout có thể bị đẩy lui bằng các thuốc hiện có và nếu bệnh nhân chịu theo cuộc điều trị và chấp nhận ăn kiêng thì có thể ngăn chặn được bệnh nhưng nên nhớ rằng đây là loại bệnh không thể chữa dứt, nghĩa là bệnh nhân phải chấp nhận chế độ ăn kiêng và theo dõi bệnh suốt đời.



Nếu không điều trị hoặc để cơn gout xảy ra nhiều lần sẽ gây hủy khớp gây tàn phế, lúc đó cần đến các phẫu thuật tái tạo lại khớp. Khoảng 20 % bệnh nhân bị gout bị sỏi thận do chính tinh thể urate lắng tụ gây ra sỏi làm tắc nghẽn đường tiết niệu có thể gây suy chức năng thận, nhiễm trùng tiểu… có thể gây ảnh hưởng đến tính mạng. một số bệnh nhân có các cục ở dưới da như vùng khuỷu, mắt cá .. gọi là cục tophi là do lắng tụ tinh thể urate khi bể ra làm chảy ra 1 chất bột trắng giống như phấn.

Vai trò của nội soi khớp là làm sạch khớp, cắt bớt bao hoạt dịch của khớp khi bị viêm nhiều lần gây dày, hạn chế vận động của khớp. Một khi khớp bị hư hoàn toàn thì có thể thay khớp bằng khớp nhân tạo.

BS TĂNG HÀ NAM ANH


*Thua cac ban,
Toi nghe noi qua nhung ban co kinh nghiem ban tha^n, ra(ng : Nhung be^nh xu* ng kho*p xuong, thi du nhu moc gai hay kho* p xuong tich tu nhieu chat VO^I , thi chua ba(ng DA^'M TA'O (tra'i ta'o) rat hieu nghiem . Hang ngay uong 1 muong sup da^m tao, lien tiep trong 1-2 tuan la khoi benh.
Mong cac ban gop y, gop kinh nghiem chia se cho moi nguoi biet.
-KA-

quote:

---

Gởi bởi ductriqueanh

quote:

---

Gởi bởi viethoaiphuong

Bệnh gout đến từ đâu?

Acide urique là thủ phạm
....

Nếu lấy dịch khớp đem soi dưới kình hiển vi để thấy các tinh thể urate hình kim là chắc chắn nhất nhưng ít được làm vì nhiều lí do khác nhau.

...

BS TĂNG HÀ NAM ANH

---

Thắc mắc không biết bài của chị VHP trích bài ở đâu mà lại có lí do...
Acide urique: Có thể các anh chị ở Mỹ nghe không quen, nhưng chắc cũng có thể đoán được đó là chất Uric Acid
Ung thư máu dạng lim phôm: em đoán là lymphoma
Thiếu máu tán huyết: chưa đoán ra là bệnh gì

Ngày xưa người ta gọi bệnh gout là "bệnh vua" "bệnh quý tộc" hay "bệnh nhà giàu" vì xem ra chỉ có những giới này mới bị gout quấy phá. Thực chất là vì chế độ ăn uống của giới... nhà giàu lại gồm toàn những món chứa nhiều purine, một trong những nguyên nhân làm tăng chất uric acid trong cơ thể. Một vài ví dụ của thức ăn làm tăng nguy cơ bệnh gout: các loại thịt (nhất là thịt bò), đồ lòng (nhất là gan), một vài loại cá (nhất là cá sardines), óc, viên mai, các loại nghêu sò. Ngày nay thì giới nào cũng ăn các món này cả, nên giới nào cũng có thể bị gout... thăm viếng.

Một vài thứ thuốc có thể làm tăng lượng uric acid trong cơ thể, điển hình nhất là loại thuốc diuretics có tác dụng làm giảm lượng nước trong cơ thể dùng để chữa bệnh cao huyết áp hoặc sưng tay chân do ứ đọng nước. Ví dụ của diuretics: hydrochlorthiazide (tên viết tắt HCTZ), furosemide (Lasix), Maxzide (HCTZ/triamterene), spironolactone (Aldactone), v.v.

---

thưa chị DTQA
Những bài như trên đây, là VHP thấy những người "không chân dung" gởi đến cho VHP chung với một dãy danh sách những người "không chân dung" hoặc "có chân dung" khác qua "cách không" đó mà. Khi nào VHP có giờ và đọc thấy cũng hay thì lại chuyển tiếp vậy thôi.
Về những từ ngữ người viết bài họ dùng, VHP cũng đồng ý với chị _ đôi khi mình tự suy đoán để hiểu cho đúng vậy thôi.
Hôm qua khi trở vô đây, VHP đã copy đoạn chị viết tiếp đó, và gởi trở lại cho người đã gởi bài vô hộp thư của VHP.
Không thấy người đó nói gì, nhưng sáng nay thấy có gởi tiếp 1 bài về bệnh gout này ==>> VHP xin "dán" tiếp vô đây , để những người quan tâm chứng bệnh khá "nan đề" này cùng tìm hiểu thêm.
Chúc tất cả vui vẻ và an hòa !
VHP

==================


BỆNH THỐNG PHONG - GOUT

Bác sĩ Phạm Anh Dũng, ABFP
Santa Maria, California, USA

Bệnh thống phong (gout) là một loại đau phong thấp với những cơn viêm khớp xương tái diễn (recurrent arthritis) do sự kết đọng (deposit) của tinh thể (crystals) chất uric acid trong khớp xương.
Khớp xương hay bị thống phong nhất là khớp ở gốc (base) của ngón chân cái. Những khớp khác trong cơ thể cũng có thể bị thống phong như khủy tay, đầu gối, bàn tay, bàn chân, mắt cá chân, vai...
Bệnh thống phong xẩy ra nhiều ở đàn ông, khoảng 20 lần nhiều hơn so với đàn bà. 90 phần trăm bệnh nhân là đàn ông trên 40 tuổi.

NGUYÊN NHÂN VÀ HIỂM HỌA (RISK)
Thống phong gây ra vì lượng uric acid trong máu lên cao, có thể là vì cơ thể sản xuất quá nhiều uric acid quá, hay vì sự xuất thải uric acid do thận bị suy giảm, hoặc vì cả hai lý do. Khi chất uric acid trong máu lên cao, tinh thể uric acid kết đọng ở khớp xương và gây ra viêm khớp. Chất uric acid có trong đố ăn có chất purines, nhưng phần lớn do chính cơ thể sản xuất.
Những hiểm họa (risks) làm người ta dễ bị thống phong:
. Xử dụng thuốc lợi tiểu, thí dụ thông dụng như hydrochlorothiazide hay furosemide.
. Dùng vài thứ thuốc như niacin, cyclosporine...
. Một vài bệnh về máu như ung thư máu (leukemia) và bệnh dư máu (polycythemia)...
. Đàn ông hơn 60 tuổi.
. Gia đình đã có người bị thống phong (family history of gout).
. Mập ù (obesity).
. Bệnh tuyến giáp trạng, bệnh thận, thiếu máu, cao áp huyết, đái đường...
. Bị thương (trauma), giải phẫu, quang tuyến trị liệu (radiation therapy)...
. Ăn nhiều thức ăn có nhiều uric acid như cá sardines, gan, thận, óc...
. Uống nhiều rượu

ĐỊNH BỆNH
A. Triệu chứng (symptoms) va dấu hiệu (signs):
. Đau nhiều và đột ngột ở một khớp bị xưng, thường là ở khớp xương tại gốc ngón chân cái hay ở một khớp xương lớn hơn.
. Thường cơn đau bắt đầu vào ban đêm và thường chỉ ở một khớp (monoarticular).
. Khớp xương bị viêm sẽ bị sưng, đỏ, nóng và đau.
. Da chung quanh khớp có màu đỏ và bóng (shiny).
. Sốt (fever) đôi khi xẩy ra.
B. Thử nghiệm:
. Tìm tinh thể uric acid trong khớp bằng cách lấy dung dịch trong khớp xương để tìm tinh thể dưới kính hiển vi.
. Thử ngiệm lượng uric acid trong máu. Tuy nhiên thử nghiệm có thể sai lầm vì lượng uric acid có thể bình thường trong những cơn đau cấp tính và ngược lại nhiều người có lượng uric acid cao nhưng không bao giờ bị đau cả.
. Quang tuyến định bệnh thường sẽ bình thường (normal) lúc đầu.

VIỄN ẢNH (OUTCOME) VÀ BIẾN CHỨNG (COMPLICATIONS)
Lần đầu tiên bị thống phong cấp tính (acute), cơn đau kéo dài khoảng vài ngày.
Nếu không chữa trị, cơn đau rất dễ tái diễn.
Nếu chữa cho giảm lượng uric acid trong máu, cố giảm hay tránh những hiểm hoạ các cơn đau sẽ thưa bớt đi hay hết hẳn.
Nếu để lâu ngày, không chữa trị có thể sẽ bị biến chứng:
. Khớp bị biến dạng (deformed), tàn tật (crippled).
. Sạn ở thận (uric acid stones).
. Viêm những giây chằng (ligaments), gân (tendon) và xương.

CHỮA TRỊ
Mục đích chính của trị liệu là làm giảm viêm và tìm những hiểm họa, nếu co,ù để tránh.
Cần tránh sự tái diễn cơn đau, bằng cách làm giảm uric acid trong máu.
Đồng thời cũng cần để ý để đề phòng những tổn thương, đôi khi nguy hiểm, có thể gây ra vì thuốc chữa.
A. Tổng quát (general measures)
. Nằm nghỉ ngơi (bed rest) rất quan trọng.
. Chườm nước đá hay chai có nước ấm vào khớp bị viêm.
B. Thuốc chữa
1. Chữa bệnh cấp tính:
. Thuốc chống sưng đau (NSAIDs) như indomethacin, ibuprofene, naproxene.
. Thuốc colchicine.
. Thuốc kích thích tố vỏ tuyến thượng thận (glucocorticosteroids) như prednisone.
2. Chữa ngừa bệnh bằng cách làm giảm lượng uric acid trong máu:
. Allopurinol là thuốc làm giảm sự sản xuất uric acid trong cơ thể.
. Probenecid làm tăng sự xuất thải uric acid khỏi cơ thể theo đường thận.
Những thuốc này có thể gây nhiều phản ứng không thuận lợi (side effects) khá nặng.
C. Dinh dưỡng (diet)
. Tránh ăn thức ăn có nhiều chất purine gan, thận, óc, cá sardines...
. Uống nhiều nước khoảng 12 ly nước một ngày để làm nước tiểu loãng ra và ngừa sạn thận.
. Tránh uống rượu nhất là rượu bia hay rượu vang đỏ (red wines).
. Nếu mập ù hãy cố giảm cân đúng cách. Giảm cân không đúng cách, quá nhanh cũng có thể dễ bị đau thống phong.

THĂM, GỌI BÁC SĨ GIA ĐÌNH KHI:
. Có triệu chứng bệnh để được định bệnh và chữa bệnh.
. Sau 3 ngày chữa bệnh mà vẫn còn đau.
. Trong khi uống thuốc chữa có xẩy ra: sốt hơn 101 độ F; nổi ban (skin rash), đau cổ họng, lưỡi đỏ hay chảy máu lợi (bleeding gum); ói mủa, đi cầu lỏng và nhiều lần.
. Những triệu chứng gì lạ khác có thể là do thuốc chữa bệnh thống phong gây ra.

Bệnh Gút

Ối giời ôi viêm khớp Gút rồi ........(goute)
Côn-xi-xin uống mãi thế thôi .......(collchicin)
Đau quá thêm pờ-rô-phe-nit ............( profenid)
Mà hạt tô-pi vẫn nảy chồi ........(Topi)


Dùng cả pờ-rô-bê-nê-xit .........(probenexit)
A-lô-pu-ri-nôn nữa ai ơi ........(allopurinol)
U-ríc máu trở về hằng định .....(acid uric)
Thì Gút kia nó mới chịu lui

Bệnh mãn tính cứ để lâu ngày
U-rát lắng đọng hỏng khớp ngay ...( muối kết tinh của a.uric)
Lúc ấy bắt buộc phải phẫu thuật
Phục hồi xong vẫn xấu chân tay

Bởi thế phải chữa sớm bệnh này
Phòng tái phát tốt nhất ăn chay
Nếu cứ ăn nhiều đạm động vật
Thì thầy thuốc giỏi cũng bó tay

Bệnh Gút trước đây bị gọi oan
"Bệnh của nhà giầu" đã thành tên
Căn nguyên là rối loạn chuyển hóa
Chất đạm trong người mới tạo lên

Phát hiện sớm cũng đơn giản thôi
Đến phòng xét nghiệm có khắp nơi
Máy móc bây giờ hiện đại lắm
Bấm tách một cái đã xong rồi

Cánh bợm nhậu cứ thích nhiều mồi
Thít chó, phủ tạng, hải sản thôi
Nhậu về hôm sau sưng đau khớp
Đến Bác sỹ thôi chắc Gút rồi

Bị bệnh Gút khổ lắm ai ơi
Duyên bám theo nhau suốt cuộc đời
Sướng miệng khổ thân vì nhậu nhẹt
Thanh đạm rau dưa Gút sợ tôi./.