Ăn Bưởi Có Tăng Nguy Cơ Ung Thư Không?
Ds Lê Văn Nhân và Bs Trần Mạnh Ngô
Ds Lê-văn-Nhân đặt vấn đề:
Theo một bản tin ở Việt-nam được đài Á châu tự do loan ngày 08.09.07, thì bưởi ở miền Nam rớt giá thê-thảm do loan truyền ăn bưởi tăng nguy cơ ung thư. Không biết báo nào loan tin này, nhưng chúng tôi đoán dựa trên một nghiên cứu đăng trên tập san ung thư của Anh (British Journal of Cancer) ngày 07.10.2007. Đây là một nghiên cứu của Phân khoa y khoa phòng ngừa đại học y khoa USC ở Los Angeles với nhan đề “Prospective Study of grapefruit intake and risk of breast cancer in postmenopausal women: the Multiethnic cohort Study” tạm dịch là Nghiên cứu viễn tưởng về ăn bưởi và nguy cơ ung thư vú ở phụ nữ sau tuổi mãn kinh gồm nhiều đại diện sắc tộc.
Nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cũng như trên thú vật cho thấy cytochrome CYP 3A4 tham dự vào chuyển hóa estrogen. Có chứng cứ bưởi, một chất ức chế CYP 3A4, làm tăng nồng độ estrogen trong huyết tương. Vì chúng ta đã biết estrogen liên quan đến nguy cơ ung thư vú, có vẻ hợp lý là nếu ăn đều đặn bưởi sẽ tăng nguy cơ ung thư vú ở phụ nữ. Họ nghiên cứu liên quan giữa bưởi ăn vào với nguy cơ ung thư vú trong một nghiên cứu nhiều sắc dân tại Hawai-Los Angeles; một số người đại diện các sắc dân gồm trên 50 ngàn phụ nữ sau tuổi mãn kinh từ 5 chủng tộc khác nhau. Tổng cọng có 1657 trường hợp ung thư vú có sẵn trong phân tích. Người ăn bưởi liên quan đáng kể với tăng nguy cơ ung thư vú (nguy cơ tương đối 1.30) ở những người ăn nhiều nhất tức là ăn trên ¼ quả bưởi mỗi ngày, so với người không ăn (P= 0.015). Người ta cũng thấy tăng cùng biên độ nguy cơ ở người uống estrogen để thay thế nội tiết tố, dùng kết hợp estrogen + progestin và những người không bao giờ dùng nội tiết tố nữ. Như vậy ăn bưởi có thể tăng nguy cơ ung thư vú ở phụ nữ sau tuổi mãn kinh.
Chúng ta không có đủ bài nghiên cứu để tìm thêm chi tiết, nhưng phải chú ý đến 2 điểm quan trọng:
1/ ung thư vú xảy ra ở người sau tuổi mãn kinh tức là ít nhất 50 tuổi trở lên mới đáng ngại.
2/ phải ăn ít nhất ¼ trái bưởi ngày nào cũng vậy. Chúng tôi nghĩ ít ai ăn hàng ngày như vậy, lâu lâu mua vài quả ăn cả nhà khó bị nguy cơ ung thư.
Nghiên cứu nội tiết tố nữ gây ung thư rất nhiều, chúng tôi xin nêu thêm 1 nghiên cứu khác để rộng đường suy luận:
Nồng độ hormone sinh dục trong huyết tương và nguy cơ ung thư vú ở phụ nữ dùng hormone sau tuổi mãn kinh của nhóm bác sĩ bệnh viện Brigham và phụ nữ và đại học y khoa Harvard đăng trên Journal of National Cancer Institute tạm dịch là báo của viện ung thư quốc gia Hoa-kỳ năm 2005.
Nồng độ nội tiết tố sinh dục liên quan đến nguy cơ ung thư vú ở phụ nữ không dùng hormone sau tuổi mãn kinh; tuy nhiên, liệu người dùng hormone sau tuổi mãn kinh có tăng nguy cơ ung thư vú không thì chưa ai biết. Do đó, các nhà nghiên cứu đã thực hiện một nghiên cứu viễn tưởng kiểm chứng từng ca một trong nghiên cứu sức khỏe nhân viên điều dưỡng để tìm sự liên hệ giữa nồng độ hormone sinh dục trong huyết tương và ung thư vú phụ nữ sau tuổi mãn kinh trong số người dùng hormone sinh duc sau tuổi mãn kinh khi lấy mẫu máu.
Mẫu máu được thu thập từ 1989 đến 1990. Trong thời gian theo dõi đến 05.31.2000, 446 phụ nữ sinh ung thư vú và hợp với 459 người kiểm chứng ( dùng nội tiết tố) hợp với tuổi, lúc lấy mẫu không sinh ung thư.
Họ dùng logistic regression để ước lượng nguy cơ tương đối. Họ so sánh nồng độ hormone ở 459 người kiểm chứng với 363 phụ nữ sau tuổi mãn kinh không dùng hormone sinh dục. Tất cả thử nghiệm thống kê đều gồm 2 mặt.
Kết quả cho thấy người dùng hormone sau khi mãn kinh có mức estradiol, estradiol tự do, globulin gắn kết với hormone sinh dục và testosterone cao hơn, trong khi testosterone tự do lại thấp hơn người không dùng hormone sau tuổi mãn kinh. Trong số người dùng hormone sau tuổi mãn kinh, họ thấy có liên hệ khiêm nhường với ung thư vú khi so nhóm có estradiol cao nhất và thấp nhất. Tuy nhiên estradiol và estradiol tự do trên mặt thống kê liên quan đáng kể với nguy cơ ung thư vú ở phụ nữ trên 60 tuổi và phụ nữ có chỉ số trọng khối thân thể <25 kg/m2 .
Như vậy những người trên 60 tuổi và có uống estrogen và cơ thể gầy ốm mới có nguy cơ cao ung thư vú. Phụ nữ Việt-nam hiếm người dùng nội tiết tố nữ nên mặc dầu bưởi có làm tăng estradiol trong huyết tương thì lượng tăng đó cũng không đáng kể.
Kết Luận:
Mặc dầu lượng estrogen cao ở phụ nữ mãn kinh liên quan đến ung thư vú, nhưng chưa có nghiên cứu nào cho biết cao thêm bao nhiêu là nguy hiểm. Hơn nữa, ngay trong giai đoạn này, cơ quan thực dược phẩm vẫn cho dùng hormone sinh dục như estrogen hàm lượng thấp trong một thời gian ngắn sau mãn kinh để chửa triệu chứng, tuy nhiên lượng hormone này cũng cao hơn lượng hormone tăng lên do bị ức chế chuyển hóa bởi CYP 3A4 trong nước bưởi.
Cũng có những nghiên cứu khác cho biết estrogen chỉ nguy hiểm khi có thụ thể HER2 (xem thuốc Herceptin) tiếp nhận estrogen và sinh ung thư chứ chưa chắc estrogen cao đã gây ung thư.
Do đó điều quan tâm hiện nay là nhà vườn có dùng thuốc rầy phun lên cây bưởi không, đó là chất gì và cơ quan y tế có đo dư lượng chất này trong tép và nước bưởi không. Đó mới là điều đáng sợ. Còn thỉnh thoảng ăn bưởi thì cơ hội sinh ung thư vú có lẽ rất hiếm hoi.
Chúng tôi đề nghị đại học y dược Saigon và Cần-thơ nên lên tiếng để người tiêu dùng an tâm và cứu nguy cho nhà nông miền Nam. (Ds Lê Văn Nhân)
Bs Trần Mạnh Ngô viết: Theo tôi nghĩ thì muốn biết thức ăn hay thuốc uống an toàn hay nguy kiểm thì cần phải qua rất nhiều thử nghiệm độc lập, và như vậy phải mất nhiều năm tháng, mơí xác định được. Ngay cả thuốc uống hàng ngày sản xuất trước khi cho công chúng dùng cũng phải mất 5-7 năm: thử nghiệm cho chuột, cho người theo nhiều lớp người từ một nhóm nhỏ tơí nhóm lớn trong nhiều trung tâm y khoa khác nhau. Có số người được thử nghiệm lên cả hàng ngàn người. Có khi FDA phải thử nghiệm lại, rồi theo dõi ít ra là 2 năm khi công chúng đang dùng. Nếu bác sĩ hay dược sĩ dùng những thuốc này mà có vấn đề như công phạt trầm trọng thì thuốc phải thu hồi lại. Tóm lại muốn biết xác thực thì phải cần một thơì gian và nhiều nghiên cứu khác nhau trong tương lai. Cũng có vần đề muốn đặt ra là liệu có độc chất vào bưởi hay không?
Bs Trần Mạnh Ngô, Y Dược Ngày Nay,
www.yduocngaynay.com