Ngày Giỗ Mẹ
“Trong vũ-trụ có lắm kỳ-quan, nhưng kỳ-quan tuyệt-xảo nhất vẫn là trái tim của người Mẹ”
Má ơi ! hôm nay ngày giỗ Má,
Sao lòng con dường nát cả tâm can !
Nhìn nén hương tỏa khói, lệ tuôn tràn,
Má có biết, vì sao con lại khóc ?
Bao năm qua với chuỗi ngày cô độc,
Cuộc đời con chồng chất những đau-thương !
Dưới mộ sâu, chắc Má hẳn không buồn,
Sao con Má mang nhiều u-uẩn thế ?
Con xin Má mĩm cười cho con kể,
Những chuyện đời xuôi ngược mấy năm qua,
Kể từ khi con cất bước xa nhà,
Ra đi để mong tìm nơi nương tựa,
Con thừa biết, từ nay không còn nữa,
Những gì con đã sống tuổi thơ ngây,
Những ngày vui con sống với Má Thầy,
Và tất cả không tìm đâu ra được !...
Nhưng con vẫn kiên-tâm và dấn bước,
Tin ở đời không đến nỗi chua cay !
Con vẫn vui và sống với những ngày,
Nuôi hy-vọng mà con hằng theo đuổi …
Nhưng thực-tế, chỉ toàn là hận tủi,
Và đời con chìm ngập giữa đau thương !
Mười mấy năm qua, con sống với phố-phường,
Con đã chịu biết bao điều nghiệt-ngã !
Trên bàn thờ, không hề treo ảnh Má,
Ngay cả ngày đám giỗ bửa hôm nay !
Má ơi ! nếu biết thế nầy,
Má buồn không Má, đâu ngày xa xưa ?...
Những buổi chiều mưa, quê nhà Trung-Phước,
Khói lửa chiến-tranh, lan tràn đất nước,
Một đêm Đông trước bửa Má xa con !
Hôm đó con đau bệnh sốt thương hàn,
Má đến đầu giường thăm con đang ngủ,
Bàn tay ấm, Má nhẹ nhàng đặt lên khắp chỗ,
Thân con gầy, nhịp thở nhẹ từng cơn !
Mắt Má đăm chiêu, thoáng một nỗi buồn,
Má nói nhỏ với Thầy con bên cạnh:
“Tối nay mình nằm với con một bận,
“Sợ đêm nay, nó trở bệnh bất ngờ,
“Tội nghiệp con tôi, đau nặng bơ-phờ,
Ngày nay phải tránh bom suốt buổi !
Tôi đưa mắt nhìn theo, Má xa dần trong đêm tối,
Con có ngờ đâu, đó là lần cuối,
Ngày hôm sau, Thầy Má đã ra đi !
Chiến-tranh ơi ! biết nói gì ?
Đạn bom sao nỡ cướp đi Mẹ hiền !
Thế rồi ngày tháng triền-miên,
Thân con xuôi ngược khắp miên sông Thu,
Quê hương khói lửa mịt mù,
Cửa nhà tan nát hận thù chiến-tranh !...
Bỗng tin đưa lại hòa-bình,
Từ nay khói lửa chiến chinh lụn tàn,
Thanh-bình về với xóm làng,
Nhà nhà sum họp, riêng con ngậm-ngùi !
Tuổi thơ sớm mất niềm vui,
Tháng năm con sống cuộc đời bơ-vơ !
Tấm thân sống gởi nằm nhờ,
Đêm đêm con thấy trong mơ Má về …
Lời Má dạy, con thề ghi dạ:
“Đường chông gai chi sá sờn lòng,
“Dù nghèo con phải gắng công,
“Sách đèn để khỏi phụ lòng Má mong”…
Hôm nay đây, tấc lòng con tỏ,
Nơi suối vàng Má có linh-thiêng,
Về đây chứng giám lời nguyền,
Cho con Má được yên lòng Má ơi !...
Như Hải
Tưởng-niệm ngày giỗ Mẹ lần thứ 10 (1952-1962)