Cẩm Tú Cầu nguyên quán ở vùng Hy Mã Lạp Sơn, sau lan đến Trung Hoa, Nhật Bản, những nước châu Á, rồi tìm đường chinh phục châu Âu, hiện có mặt ít nhất ở Anh, Pháp, Đức, Hòa Lan. Những giống cẩm tú cầu trồng ở Hoa Kỳ gồm nhiều nhất các giống du nhập từ Nhật, Trung Hoa và Đức, mặc dầu một số loại cẩm tú cầu cũng phát xuất từ miền bắc và miền nam của châu Mỹ. Người Pháp gọi cẩm tú cầu là hortensia, nhưng thật ra hortensia chỉ là một phần của giống hoa mà người Mỹ gọi là hydrangea. Xưa kia, cẩm tú cầu được trồng gần mé nước. Chữ hydrangea thoát thai từ một từ Hy Lạp, có nghĩa bao gồm của nước và bình chứa nước. Cây cẩm tú cầu một khi đã bén rễ, sẽ lan rễ con từng chùm, mỗi cái rễ con nhỏ rí, lan rộng và hút nước như rồng, bao nhiêu nước cũng không dư.
Cẩm tú cầu nói chung thuộc giống cây ưa bóng mát, điều này thật dễ hiểu. Những cây chịu được nắng nhiều thường có màu trắng hay đỏ tươi. Tôi đã thử trồng những bụi cẩm tú cầu xanh ưa bóng mát về phía tây của nhà, những bụi cẩm tú cầu này vẫn sống sót, vài năm sau, sau khi đã thích nghi với môi trường khắc nghiệt, các cây lớn mạnh như thường, nhưng số lượng nước cây uống phải nói là đáng giật mình. Cẩm tú cầu rất dễ trồng, chỉ cần nước. Sau khi đã có một cây lớn vững mạnh rồi, ta có thể gầy thêm nhiều cây khác bằng cách cắm một nhánh già có đốt xuống đất, tưới nước đầy đủ, giữ gốc ẩm bằng cách đắp vỏ cây vụn (mulch) thật dày lên trên, ít lâu sau rễ sẽ mọc dưới đất và chồi mới sẽ nhú ra trên nhánh. Muốn tiện hơn nữa, hãy vin một cành xuống, chôn ít nhất một đốt già của cành xuống đất, kẹp bằng pin sắt hay chận dá lên trên để giữ cành khỏi bung lên. Cây cẩm tú cầu mẹ sẽ nuôi cành này thành cây cẩm tú cầu con. Khi nào thấy cây cẩm tú cầu con vừa ý rồi (ra chồi và lá mới), ta có thể tách cây con ra và trồng vào chỗ khác.
Dạng hoa của cẩm tú cầu gồm có mâm xôi (mophead), riềm ren (lacecap) và hình tháp (panicle). Mỗi bông hoa gồm có những cánh nhỏ (floret) chụm lại, đôi khi quanh một vòng hoa nhụy. Lá cẩm tú cầu cũng có nhiều dạng khác nhau, lá tròn có răng cưa, lá dài có răng cưa, lá không có răng cưa nhưng hai màu, và dạng lá hình lá sồi. Thân cẩm tú cầu cũng cao khác nhau tùy loại. Cẩm tú cầu tí hon chỉ cao khoảng bốn tấc. Cẩm tú cầu bụi có thể cao từ một thước đến hơn một thước rưỡi. Cẩm tú cầu cây có thể cao ba bốn thuớc. Cẩm tú cầu leo có thể dài từ hai mươi lăm tới ba mươi thước, leo tới đâu bám chặt tới đó, sinh con, đẻ nhánh, có thể phá hoại tường nhà hay làm sập giàn (nên nghĩ kỹ trước khi trồng cẩm tú cầu leo).
Cẩm tú cầu là một giống hoa đặc biệt, phản ứng với thành phần của đất nuôi cây sống bằng cách đổi màu. Trừ màu hoa trắng và đỏ, đa số hoa màu xanh và hoa màu hồng sẽ (và do đó ta có thể) đổi màu từ xanh biếc sang hồng thắm, hay ngược lại, tùy theo độ pH trong đất nuôi hoa. Xin xem cái link ở cuối bài về cách đổi màu hoa.
Cẩm tú cầu dạng hoa mâm xôi và hoa hình tháp
Cẩm tú cầu hoa riềm ren
Cẩm tú cầu tí hon (hình sẽ đăng đầu tháng 7)
Cẩm tú cầu phổ thông
Cẩm tú cầu cây
Cẩm tú cầu leo
Cách đổi màu hoa cẩm tú cầu
http://phunuviet.org/for...IC_ID=5064&whichpage=21
Lá cẩm tú cầu
Lá cẩm tú cầu có nhiều dạng. Quen thuộc nhất là dạng lá răng cưa, ra lá đôi, đối nhau, hai lá toè ra theo chiều nam bắc, thì hai lá mới kế tiếp sẽ toè ra theo chiều đông tây. Khi thấy những lá này, ta biết ngay cành mới của cẩm tú cầu cũng sẽ nẩy sinh theo cùng một cung cách. Mỗi lần ta cắt một cành thì chẳng bao lâu dưới vết cắt mới sẽ cho ra hai nhánh mầm mới. mọc đối nhau. Hoa cẩm tú cầu dạng mâm xôi có dạng lá này.
Một dạng lá khác lại có răng cưa rất nhỏ, mỗi đốt toè ra ba lá ở mỗi đốt. Nếu ta cắt một nhánh, chẳng bao lâu dưới vết cắt sẽ nẩy ra ba nhánh mầm mới, sau này sẽ đơm một hoa ở mỗi ngọn. Hình sau đây chụp từ cẩm tú cầu trắng limelight.
Cẩm tú cầu lá sồi (oakleaf hydrangea) lá có hình chiếc lá sồi như hình sau.
Cẩm tú cầu lá bông (vảiegated hydrangea) có lá màu xanh bạc, với một số lá viền trắng chung quanh.
Nụ sẽ nở ra hoa hình viền ren màu trắng, tím, hay xanh, rất xinh.
Cẩm tú cầu vẫn là một thế giới chưa khám phá hêt. Bài viết này chỉ là một phần căn bản, rất nhỏ về loài hoa này, loài hoa rất đựoc ưa chuộng ở những tiểu bang vùng New England, đông bắc Hoa Kỳ.