Chuyện Tình Thôi Hộ
Ngày xưa giữa tiết Thanh Minh
Có chàng Thôi Hộ một mình dạo chơi
Hoa đào khoe sắc bên trời
Nắng trưa khát nước gõ nơi cổng nhà
Một người thôn nữ bước ra
Mục mi thanh tú đậm đà có duyên
Ly nước mát, cảnh thần tiên
Người đâu kín đáo dịu hiền làm sao
Thanh minh lại hội hoa đào
Chàng Thôi trở lại ghé vào chốn xưa
Cổng nhà đóng, chẳng ai thưa
Nhớ nhung đào diện đề thơ mơ màng
Bài thơ chấn động tim nàng
Chân trời góc bể biết chàng ở đâu
Một lời đã thấu tim nhau
Tương tư thiếu nữ dạ sầu héo hon
Nhớ nhung chết mỏi chết mòn
Tội nàng con gái còn son qua đời
Nỗi đau thấu đến lòng trời
Chàng Thôi tìm đến rối bời ruột gan
Lệ rơi đau xót non ngàn
Biển sông sóng dội gió tràn gọi nhau
Nàng hồi tỉnh, chàng ngừng đau
Cầm tay cười nói xiết bao nỗi mừng
Trên đời mấy kẻ tình chung
Duyên thơ kỳ ngộ vui mừng sánh đôi
Hoa đào khoe sắc bên trời
Mỗi năm mỗi nở cho đời đẹp tươi
Nguyên Đỗ
Dựa theo tích Thôi Hộ
Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông:
Bản sự thi: Thôi Hộ đời Đường nhân tiết thanh minh một mình đi chơi về phía nam đô thành, thấy một ấp trại chung quanh đầy hoa đào. Thôi Hộ gõ cửa xin nước uống, một người con gái mở cổng, hỏi tên họ rồi bưng nước đến, người con gái sắc đẹp đậm đà, duyên dáng, tình ý, , dịu dàng kín đáo. Năm sau, cũng vào tiết Thanh minh, Thôi Hộ lại đến tìm người cũ thì cửa đóng then cài, nhân đó mới đề lên cánh cửa bên trái một bài thơ.
Khứ niên kim nhật thử môn trung.
Nhân diện đào hoa tương ánh hồng.
Nhân diện bất tri hà xứ khứ.
Đào hoa y cựu tiếu đông phong.
(Năm ngoái, hôm nay tại cổng này, mặt người và hoa đào màu hồng ánh lẫn nhau. (nay) mặt người không biết đi ở chốn nào (chỉ còn) hoa đào vẫn cười với gió đông như cũ).
Người con gái xem thơ, nhớ thương rồi ốm chết. Chợt thôi Hộ đến, nghe tiếng khóc bèn chạy vào ôm thây mà khóc. Người con gái bỗng hồi tỉnh rồi sống lại. ông bố bèn đem cô gái gã cho Thôi Hộ. (Tình sử).
Cũng từ điển này, người ta thường ví mặt người con gái đẹp với hoa đào.