Đông Hà và Hoa Bâng Khuâng.
Tôi được biết Đông Hà trước hết có lẽ là do hoàn cảnh địa dư, cách nhà nhau chừng vài phút đi bộ - Đông Hà theo gia đình sang định cư tại Hoa Kỳ mới chừng hơn một năm nay. Cô còn rất trẻ, vừa bước qua ngưỡng cửa đôi mươi nhưng dáng vẻ nhiều tư duy. Nhân một buổi sang nhà ngồi uống cà phê với thân phụ cô, tôi mới được biết Đông Hà rất yêu thơ, văn và đã bắt đầu làm thơ, viết văn từ năm mười hai tuổi. Hai bài thơ đầu tiên mà tôi được nghe đọc trong lúc uống cà phê là bài “Cổ Tích” và bài “Ngày và Đêm” . Đây chính là một bất ngờ khiến tôi vừa mừng vừa ngạc nhiên - Mừng vì tôi trộm nghĩ bộ môn thơ trong nền văn học Việt Nam tại hải ngoại đã có những người trẻ tài hoa tiếp nối; ngạc nhiên, một ngạc nhiên đầy tin tưởng vì chỉ với 2 tựa đề trên đã làm tôi suy nghĩ: với tuổi đời của Đông Hà, có hay không, và nếu có thì được mấy lần nghe ông bà hay cha mẹ kể chuyện cổ tích để có những ý niệm sâu xa lồng vào thơ:
cổ tích nắng
đượm khắc từ nụ cười ánh sáng
lang thang
một sớm bình mình
(Cổ Tích)
Rồi nữa, ý niệm ngày và đêm trên làn ranh sáng/ tối đã cho ta, người đọc, những giây phút đậm nét suy tư của một tâm hồn đang lứa tuổi vui chơi hồn nhiên nhất là trong một xã hội thực dụng, xã hội cơ khí và khoa học Hoa Kỳ, mà cô đang sống.
đêm và ngày
có khi nào chung bước,
như bức tranh tối sáng
giữa nhân gian
(Ngày và đêm)
Trong một xã hội mà hầu như con người đang quay cuồng với nợ áo cơm, hẳn là những người làm thơ có thể bị lên án là vô công rồi nghề, thiếu thực tế v.v. Thế mà vẫn có những tâm hồn, nhất là tâm hồn trẻ như Đông Hà lại nẩy sinh trong vườn thơ thật là đáng qúy nếu chúng ta nhìn nhận rằng: Thơ là sự phối trí giữa xúc cảm và ma thuật của ngôn ngữ, là tín hiệu của yêu thương và đau khổ, là sự truyền thông của dĩ vãng vào tương lai để duy trì những sáng tạo cho hành trình tư tưởng và ngôn ngữ, đồng thời còn là để điểm xuất ánh hào quang cho lâu đài văn hóa dân tộc. Thơ là thông điệp của tâm hồn, là nhân loại tính và là nghệ thuật của đời sống.
Đọc thơ Đông Hà, tôi thiết nghĩ người đọc dù ở lứa tuổi nào cũng đều cảm thấy bâng khuâng ít nhiều _ những người đã qua hay vừa qua thời xuân xanh, nguồn yêu đương có phần cạn dòng say đắm và đam mê, sẽ lại cảm thấy bàng hoàng với những kỷ niệm cũ xưa tìm về; đặc biệt là các bạn trẻ, khi đọc “Hoa Bâng Khuâng” của Đông Hà sẽ cảm thấy như mình đang là đối tượng của tác giả, đang đối thoại hoặc đang lắng nghe, và có lẽ hơn hết cả, là như thấy mình đang trong cuộc chơi của ngôn từ, đang bâng khuâng trong khu vườn đầy hình ảnh sáng tạo và dạt dào thi tứ. Bạn đọc hẳn có lúc đã bắt gặp chính mình trong đó. Đây chính là sự thành công của Đông Hà trong lãnh vực thi ca.
Ta hãy nghe Đông Hà qua mẩu tâm sự kỳ thú và hồn nhiên:
ngày dọn nhà
những món đồ chơi thuở bé rớt ra từ hộc tủ cũ cô bé lịm người...
(Xa ... cổ tích)
rồi khi chia tay cuộc tình đầu đời
hai bàn tay rời nhau
nụ hoa đầu, úa nhẹ
em di chân khe khẽ
lấp vội một thương đau
(Hạnh phúc chỉ là lời nói dối)
và còn gì ray rứt hơn khi:
em đâu biết giữa tro tàn tình yêu cũ
có những điều trong ấy chẳng thành tro.
(Điều Sót Lại)
có đôi lúc người đọc lại bất chợt bắt gặp nụ cười triết lý trong thơ người bạn trẻ này.
trên nụ cười là khóe mắt thật cay
(Triết lý khẳng định)
Một hình ảnh thật tự nhiên, rất ư là tình tự, không nói thêm mà thật ra đã nói hết, nói rất nhiều những gì không nói ấy trong lặng thinh.
có một ngày, cài hoa lên mái tóc
anh cúi gần, cô bé chợt kiễng chân.
(lựa guốc)
Tình yêu nào không mang mầu kỷ niệm, xa rồi mà vẫn như còn đó, hình bóng chưa phai nhòa.
không biết đã bao lần như thế
anh xa rồi
em sống giữa cái giật mình “hình như”.
(Nhầm Lẫn)
Khi biết yêu là lúc ngây thơ lẩn tránh, buồn vui lẫn lộn:
cái khúc khích chợt một lần ngơ ngác
để nắng vàng ... chợt lớn ... hết trẻ con.
(Chớm)
Sau cùng tôi không thể không ghi lại điều làm tôi thích thú và tâm đắc nhất là những ngôn từ độc đáo mà Đông Hà dùng để diễn đạt hầu như bàng bạc trong suốt thi tập này ví như những câu :
lắng lòng đêm nghe tiếng cây khát nhựa
thiếu mong chờ tựa phiến lá xanh xao
(Trầm Tịch Đêm)
hoặc như:
một nỗi tư lự
chợt làm sỏi vấp chân quá khứ
em đau
(Vấp).
Đông Hà tuy thuộc thế hệ trẻ nhưng ít nhiều đã có may mắn thừa hưởng được gia tài văn hóa và tình tự của dân tộc, của quê hương Việt Nam ngàn đời mến yêu.
chiều nay lối cũ tôi về
nghe đâu trong gió vọng về trầu cau.
(Trầu cau)
Những người yêu thơ, yêu những nét đẹp sáng tạo đầy kỳ thú và gần gũi với mọi tâm hồn qua những vần thơ mới mẻ, trẻ trung, và ý nhị được ươm trong một trái tim nồng nàn huyết thống dân tộc chắc chắn sẽ bắt gặp điều mong ước này trong thi phẩm đầu tay của Đông Hà, “Hoa Bâng Khuâng”.
Midwest City, Oklahoma, mùa đông 2004
Xuân Bích