Một Trong Muôn Ngàn Kỷ Niệm Về Mẹ
Nhân ngày LỄ MẸ một sự trùng hợp rất là cảm động với tôi , vì ngày này cũng là ngày GIỖ Mẹ tôi , không biết các nơi khác thi sao , bên Pháp ngày lễ Mẹ là ngày 25 tháng 5 . Hôm nay 12 Mai 03 thế mà tất cả mọi người đã bắt đầu xôn xao vui mừng chuẩn bị chào đón ngày lễ lớn , trong hạnh phúc chung của những người con còn Mẹ , lòng tôi cảm thấy bùi ngùi nhớ về Mẹ , tôi đã không còn Hạnh Phúc này đúng 10 năm rồi ,10 năm tròn đứa con bất hiếu đã mất Mẹ .Hình ảnh Mẹ tôi , cứ chập chờn trong trí nhớ , từ kỹ niệm này qua kỹ niệm khác , từng chuỗi kỷ niệm dài về Mẹ từ thuỡ còn ấu thơ cho đến ngày khôn lớn, trưởng thành, thời gian thoáng qua, đã trở thành ông Nội, ông Ngoại thế mà trong lòng tôi vẫn là đứa con nhỏ dại của Mẹ, nhất là những khi gặp hoạn nạn trong đời, tôi thường gọi Mẹ , thông thường con người có tín ngưỡng mỗi khi gặp tai biến thường gọi Trời gọi Đất , gọi Chúa gọi Phật hay kêu cứu đến một đấng LinhThiêng nào đó , không hiểu tại sao tôi chỉ gọi " Mẹ ơi " là mọi việc với tôi đều tai qua nạn khỏi, kễ cả lúc Mẹ tôi còn sống .
Thuở lên sáu, khu vườn nhà tôi đầy cây ăn trái, thơ mộng nằm bên một nhánh sông của dòng Hương xứ Huế , bờ sông Bạch Đằng sớm đục chiều, buổi sáng sớm dân làng ra bờ sông giặt giủ tắm rữa bơi lội nước đục ngầu ,thế mà buổi chiều nước trong veo , dân làng gánh nước về để dùng trong nhà .Làng tôi thuở ấy nghèo lắm nhưng đã hằng sâu vào lòng tôi những thân thương bên cạnh Mẹ , tôi như con khỉ con , chuyền từ cành này qua cành nọ để kiếm trái ăn , một buổi trưa đang đong đưa trên một cành cây măng cụt , một con rắn xanh lè trường đến sát bên tôi , con rắn xanh như một cành cây nhỏ , lưởi rắn le dài cả tất , đang nhìn tôi , miệng rít từng tiếng như gió thổi .Tôi run lên, ôm chặc thân cây , không còn biết gì nữa , tôi chỉ còn gọi được MẸ ƠI , tự nhiên con rắn quay đầu trường đi chổ khác , tôi hoàn hồn thả tay rơi xuống đất như trái mít rụng . Mẹ đã cứu con thoát khỏi hiễm nguy , Mẹ có biết không .
Ai đã đi qua một thời làm học sinh Đà- Nẵng, tôi nghĩ rằng không ai là không mê bờ sông Hàn, nhất là học trò Phan châu Trinh chúng tôi, từ trường ra bờ sông không xa mấy , vài vòng xe đạp , vài bước chân chim là chúng tôi có thể lửng thửng dạo bờ sông trong những chiều trốn học, bờ sông có một chiều dài để vui đùa không dài mấy , nhưng sao mà thang thang hoài không chán, gió biển, gió sông dịu dàng thổi mát rượi , rào rạt trên hàng phượng thẳng tắp , hàng ghế đá , gánh quà rong như mời , như gọi lủ học trò ít tiền trong túi nhưng cái bụng lúc nào cũng thèm ăn quà vặt .Tôi và bạn bè thích nhất là chiếc cầu gỗ nằm cạnh cầu tàu Toà Thị Chính , chiếc cầu cao và dài từ bờ ra sông khoảng bốn thước , dưới cầu nước sâu và trong mát , chúng tôi thường rũ nhau ra đây vào những trưa nắng gay gắt , áo quần sách vở gói lại nhét dưới chân cầu, chỉ cần cái quần xà lỏn là chúng tôi vui đùa bơi lặn trong một hồ tắm thiên nhiên, một buổi trưa hôm đó, một buổi trưa của năm đệ lục Phan châu Trinh nhớ đời, trong lúc đùa dởn cùng nhau bơi lặn bên bờ sông, một thằng bạn thách :
Ê ! Sĩ, đố mày leo lên cầu plongeé xuống nước, tụi tau phục sát đất .
Nhìn chiếc cầu không cao mấy , tôi hăng tiết vịt
- Dễ ẹt , tau nhảy cho tụi bây coi .
Đứng trên đầu cầu , nhìn xuống nước cũng thấy hơi ớn ,nhưng lỡ làm anh hùng rồi , tôi phóng mình chúi đầu phóng xuống dòng sông , thân hình lao như một mũ tên , tôi có cãm giác đang bay, rồi nghe ầm một tiếng , nghe như bể lồng ngực , nước xoáy mạnh hút lấy thân hình và tôi không còn biết gì nữa .
Tôi tỉnh lại ,xung quanh toàn màu trắng , cổ họng cứng như khúc củi , khắp thân thể đau nhừ , qua ánh sáng mờ tôi cảm thấy có ai ngồi cạnh và ôm chân tôi , người đàn bà cúi mặt xuống , làn tóc rối xoả lên người tôi,chợt buột miệng tôi gọi : Me ơi ! Đúng là Me rồi, người ngẩn đầu lên , khuông mặt bơ phờ chợt rạng rỡ , me ôm lấy tôi nói trong hơi thở dồn đập: Con đã khỏi rồi . Me xin Y-Tá nước và đút cho tôi từng thìa nhỏ, nước thấm vào đôi môi khô ran, nứt nẻ, tôi tỉnh dần ... tỉnh dần rồi ôm chầm lấy Me khóc nức nở .
Người ta đưa tôi vào Bệnh Viện Đà Nẵng từ 5 giờ chiều hôm qua, bây giờ 4 giờ sáng mới tĩnh, Me tìm cách báo về nhà cho Ba và em tôi biết , tôi hối hận vô cùng, cầm lấy tay Mẹ tôi méo mó xin lổi, mẹ cười, nụ cười muôn thuở của tôi , Mẹ nói như rót mật vào lòng :
- Con không có lổi, nhưng lần sau đừng chơi dại nữa, chẵng may có điều gì , Me chết theo con .
Tôi thương Me quá, tự hứa với lòng: Con sẽ không bao giờ chết, để Me sống đời với con .
Giữa năm để nhị tôi bị một cơn bệnh thập tử nhất sinh, một buổi chiều đi học về bị ướt vì một cơn mưa bất thường , trời nắng chang chang bỗng đâu cơn mưa trút xuống như cầm chỉnh đổ , tối đó lên cơn sốt dữ dội , thân nhiệt có lúc lên đến 40°C , hôm sau Ba Me phải đưa đi khám bệnh tại phòng mạch ông Đốc CAT , bấy giờ Bác Sĩ CAT là BS nỗi tiếng ở Đà Nằng, ai cũng biết ,phòng mạch nằm trên con đường Cô Giang không xa ngã năm bao nhiêu, ông ta thường di chuyễn bằng chiếc xe nhà Mercedès có một không hai tại thành phố Đà Nằng, sau bốn ngày chữa trị, bệnh không thuyên giảm mà có phần nặng thêm, cuối cùng phải chuyễn vào Bệnh Viện , tóc tôi càng ngày càng rụng, tôi không ăn được, chỉ uống mỗi ngày một chút sữa, nằm Bệnh viện 10 ngày chỉ còn da bọc xương.Me còn thê thảm hơn tôi , me gầy nhiều vì đêm nào cũng ở lại bệnh viện săn sóc tôi, một hôm Me vào thăm, thấy đầu me quấn một cái khăn, trời nóng tôi kéo cái khăn xuống , hoãng hồn vì đầu me tôi không còn một sợi tóc , tôi thắc mắc tại sao ? Me bảo Me đến chùa xuống tóc để cầu nguyện với Đức Phật cho tôi lành bệnh . Tôi chết điến cả người , mái tóc me tôi , theo lời ba kể một thời làm vương vấn bao nhiêu chàng trai xứ Quảng, ngày trước Ba đã ngẫn ngơ bềnh bồng theo mái tóc đen tuyền như một giãi lụa mượt mà , riêng tôi thuỏ nhỏ thường mỗi khi được ngủ với me, tôi hay nhõng nhẽo lấy tóc me che mặt để ngửi mùi thơm của mẹ , sau này khôn lớn tôi không còn được diễm phúc ngủ chung với me nữa , tôi vẫn thường len lén thương thương nhìn me khi me ngồi chải tóc, Me hong tóc theo làn gió đong đưa, hình ảnh me khắc sâu trong lòng tôi từ thuở nào tôi không nhớ rõ .
Me ơi ! con phải chóng lành bệnh để trả lại me, Người mẹ TUYỆT VỜI của con, mái tóc huyền muôn đời như lòng mẹ thương con .
Không như thời bây giờ , ngày sinh nhật của mọi người trong gia đình được trân quý để chung vui với nhau , thời của tôi trong gia đình ít ai để ý đến ngày sinh nhật của nhau nhiều khi quên hẵn đi mất , vậy mà một hôm Ba bảo nhỏ chúng tôi ,ngày mai là Sinh Nhật của Mẹ , mình đi phố mua quà tặng Mẹ , để làm một sự ngạc nhiên, mình giữ bí mật không cho mẹ biết , thế là ba cha con đồng lòng xuống phố mua quà cho Mẹ, sau một hồi lâu, Ba chọn mua cho Me xấp vải lụa màu vàng đậm , em tôi mua cho Me con chó lông xù, riêng tôi tìm hoài tìm huỷ chẳng biết mua gì để tặng Me, cuối cùng tôi mua cho me quyễn album để hình và một bó hoa hồng tươi , Ba còn mua thêm một cái bánh Sinh Nhật , một chai rượu nhỏ , đèn cầy và một kg thịt heo quay. Chúng tôi hớn hở đi về lòng vui như mở hội. Buổi cơm tối bình thường như mọi ngày, được Me dọn tươm tất trên bàn, chúng tôi đã bàn kế hoạch để chọc phá Mẹ , Ba như vô tình làm đổ ly nước ướt cả người me , Ba vội vàng vào phòng lấy bộ áo quần đẹp nhất để Me thay . Me ngạc nhiên thắc mắc . - Làm gì phải thay bộ đồ đẹp vậy anh .- Anh tìm mấy bộ cũ không thấy, em mặc đại đi mà .Chúng tôi cũng hùa theo, khi mọi người đã ngồi vào vị trí , bất ngờ Ba đem thịt quay và rượu ra rồi tuyên bố : MỪNG SINH NHẬT BÀ NỘI TƯỚNG . Mẹ như từ cung trăng rơi xuống, cám ơn, cám ơn lòng tốt của quý vị, hôm nay sinh nhật của kẽ hèn này mà kẽ hèn này quên mất , tiếp theo là tiếng vui đùa ,chuyện nổ như bắp rang ,vui như ngày tết , ăn uống vừa xong , Ba lại dõng dạt tuyên bố ; Còn nữa ... Còn nữa. Phần tặng quà bắt đầu. Tôi thắp sáng những ngọn nến lung linh, thằng em tắt ngọn đèn điện, tiếng vổ tay liên hồi, quà của ba được ưu tiên tặng trước, Me hồi họp mở quà , một xấp vải màu vàng đậm dưới ánh ngọn nến lung linh sao mà đẹp lạ lùng, Ba nói : Em may áo dài mặc thì trên thế gian này không ai đẹp bằng em . Me cười nhìn Ba - Khéo nịnh . Ba cuối xuống hôn Me , lần đầu tiên tôi thấy Ba âu yếm hôn Me trước mặt anh em tôi, hạnh phúc đâu đây len vào hồn, tôi đang mê say trong mái ấm gia địnhThăng` em phân bì : Ba hun me mà không hun con , nói xong nó cười đem gói quà của nó đặt vào lòng Me, rồi nó dành mở, nó lôi ra con chó nhỏ lông xù có cái kèn sau đít , bóp kêu te te , ba me đều hôn nó, thế là nó hết phân bì .Quà của tôi, quyển album có bảng danh dự trong tháng vừa qua , me xoa đầu tôi rồi mĩm cười , tôi thấy me vui khi nhận bó hoa hồng, ngày ấy tôi chưa đọc quyễn sách Bông Hồng cài áo của Thượng Toạ Nhất Hạnh nên tôi không biết tục lệ ở Nhật là trong ngày lễ Mẹ, bông màu hồng được tặng cho những người còn Mẹ, Hoa trắng được tặng cho những người con mất Mẹ, tôi thấy me vui hình như mẹ biết tục lệ này của người Nhật nên mẹ noi:Tháng 5 là tháng sinh nhật của Me và cũng là tháng để nhớ Mẹ , quà của con làm me nhớ về bà Ngoại đang sống nơi quê nhà . Mẹ run run cầm dao cắt bánh sinh nhật , khuôn mặt me ửng hồng trong ánh sáng nhạt nhoà, tôi mơ tưỡng bà Tiên diệu hiền nào đó của câu chuyện cổ tích xa xưa hiện về trong căn nhà nhỏ bé này nhưng tràn đầy tình thân ái .
Sau đó mọi người yêu cầu Me hát để tặng lại mọi người, me lại cười, Me sẽ hát Ru Con :
Dí dầu cầu dáng (ván) đóng đinh. Cầu tre lắt lẽo gập ghềnh khó đi . ... à ơi ... à ơi ... Công Cha như núi Thái Sơn, Nghĩa Mẹ như nước trong nguồn chảy ra . Một lòng thờ Mẹ kính Cha .Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con. À... ơi ... À ... ơi ....
Mẹ hát ru con, như tiếng lòng tôi gọi :
Sữa mẹ ngọt ngào nuôi con lớn
Tiếng nói đầu đời gọi Mẹ ơi !
Mẹ ơi ! tiếng gọi từ thơ ấu
Ấm áp tim con suốt một đời
Từ thuở ngỡ ngàng đi chập chững
Mẹ làm điểm tựa bước chân son
Vừa đi vừa ngả trong tình mẹ
Lớn thật nhanh cây mạnh xanh chồi
Buổi chiều nắng ngủ trên cành phượng
Tan học chờ con trước cổng trường
Bóng mẹ chập chờn bên cửa lớp
Rộn ràng quen thuộc dáng thân thương
Con lớn khôn theo mùa chinh chiến
Non sông giục giã đó mẹ ơi
Mẹ đâu còn biết ngày vui nữa
Lòng mẹ buồn, suối lệ ngàn khơi
Tóc xanh bỗng chốc thành tơ trắng
Làm suối tình con chảy trở trăn
Mẹ ơi ! tiếng gọi từ nhung nhớ
Là tiếng thiêng liêng tự muôn đời
Tôn Thất Phú Sĩ
08 mai 04 ( Mẹ ơi * Trích tập thơ ttps )
Tuổi học trò quan trọng, hồi họp lo âu vào những ngày thi cử, nhất là thập niên 60 ,con gái thì bình yên đi học nhưng đối với con trai kết quả những kỳ thi từ trung học đến đại học đều là yếu tố quyết định cho tương lai ,chiến tranh và quân trường đang mở rộng vòng tay chào đón các thí sinh con trai thi rớt,vì vậy mỗi lần tôi đi thi là mỗi lần Me tôi lo lắng đến ốm nhom trông thê thãm vô cùng, ngoài sự mong muốn cho tôi có một tương lai tốt đẹp đủ để sống với đời, nhưng điều lo âu nhất là tôi phải vào lính, me sợ tôi bỏ thây nơi chiến trường hay trở thành một thương phế binh, me cũng như tất cả những người mẹ thời bấy giờ có lẽ đều chung một tâm sự , riêng tôi không phải tôi thi cho tôi mà tôi thi cho mẹ, còn một tháng đến ngày thi, me lo từng bữa cơm cho đầy đủ chất bổ dưỡng để có sức mà học thi , nào thuốc bổ óc , bổ máu , bổ thần kinh ... có nhiều lần tôi cằn nhằn không chịu uống, me phải dỗ dành rồi cuối cùng me uống một viên thì tôi mới chịu uống một viên, nhờ điều kiện khắc khe như vậy mà me bớt xanh xao trong mùa thi của tôi .Biết rằng TỔ QUỐC lâm nguy thì toàn dân phải có trách nhiệm bảo vệ , thanh niên là rường cột của nước nhà, giặc đến nhà đàn bà phải đánh ... bao nhiêu khẩu hiệu động viên toàn dân, được dương cao theo ngọn cờ vàng của Tổ Quốc, nhưng làm sao hơn khi lòng mẹ như vậy, đừng có trách người mẹ , khi hàng ngày người mẹ lặng lẽ nhìn đám tang đi qua, trên quan tài phủ màu cờ rồi mẹ nghỉ bao giờ đến lượt con trai mình, còn nỗi nào đau đớn hơn nỗi đau này.Lòng yêu nước và lòng mẹ xin để dành cho con tim phán đoán
Thời trung học không có một kỳ thi nào mà Mẹ không đi theo, trong phòng thi tôi thấy thấp thoáng mẹ cười, nụ cười tươi mát như trao cho tôi niềm tin, trí tôi minh mẫn nhớ bài học nhiều hơn tôi tưỡng. Lòng Mẹ bao la như biển Thái Bình dạt dào, tha thiết như vừng trăng rằm mùa Thu , nhưng trong tôi, bao la như đại dương , tròn như trăng rằm, tiếng nói và chữ viết của loài người chưa đủ để ca tụng LÒNG MẸ . Kỳ thi nào mẹ cũng cầu mong cho tôi thi đổ , thế mà có một kỳ thi mà Me ghét nhất và muốn cho tôi thi hỏng đó là kỳ thi vào Trường Sinh Viên Sĩ Quan Hải Quân Quân Lực VNCH , tôi trấn an me là bạn bè rũ , con nộp đơn thi chơi vậy thôi , chứ con không có đi lính đâu,con đâu có trở ngại gì về việc học, mẹ vẫn im lặng không nói gì . Một buổi chiều Xuân năm đó trời nắng trong và mát, hoa đào, hoa mai nở rộ được bày bán đầy con đường Trần Hưng Đạo HUẾ , tôi từ trường ra, chưa về nhà vôj , thả bộ qua cầu Trường Tiền để mơ mộng , chợt thấy một toán thanh niên cùng một lứa tuổi, trong bộ đồng phục Hải Quân trắng tinh trông dễ thương và giang hồ làm sao, tôi có gì thích thích những chuyến du lịch dài băng qua biển nọ sông này, cũng một phần nào thuở nhỏ bị ảnh hưỡng con dế mèn phiêu lưu của Tô Hoài, kể từ chiều hôm ấy hình ảnh những người Sinh Viên Sĩ Quan áo trắng cứ làm cho tôi nghĩ mãi về con tàu vượt trùng dương đến những bờ bến lạ, cuối năm học tôi theo bạn bè nộp đơn thi vào Hải Quân, miền Trung thi tuyển 103 Sinh Viên, lấy 13 người, địa điểm thi tại Sơn Chà Hải Khu Đà Nẵng , tôi không ngờ tôi thi đậu, me khuyên tôi thế nào cũng không được, tôi cương quyết bỏ trường, bỏ lớp, bỏ ngành Y dài đăng đẳng để đi học làm người thuỷ thủ cho thoả mộng tang bồng hồ hải ,Ba Me tôi buồn lắm, kể cả thằng em sắp sửa vào đại học cũng ngăn cản tôi đi ,trong thời gian chờ đợi ngày lên đường nhập ngủ , không còn tiếng cười vui trong gia đình , mọi người im lặng , một hôm me đeo vào cổ tôi một sợi dây chuyền có lá bùa hộ mệnh , me nói me thỉnh lá bùa này của một vị sư trong chùa , lá bùa kỵ thuỷ gìn giữ mạng sống của con trong đời làm lính thuỷ, tôi không tin, nhưng vẫn đeo cho mẹ an lòng , sau này tôi may thêm vào trong lá bùa hình me tôi,và suốt đời đeo nơi cổ cho đến bây giờ .
Ngày tôi xuống tàu đi Nha Trang nhập ngủ, nước sông Hàn dâng cao, trời mưa , gió lạnh, hình ảnh Ba Me và em tôi đưa tiễn, mờ dần khi chiếc tàu từ từ rời cầu tàu ra xa, xa dần, me tôi , người mẹ yêu quý của tôi đang khóc như chính lòng tôi đang khóc khi nghỉ đến người thân .
Tháng năm là tháng sinh nhật và cũng là tháng giỗ Mẹ tôi, Mẹ tôi mất khi người tròn 70 tuổi, ngày tiễn đưa Mẹ ra nghĩa trang thành phố Courcouronnes nơi gia đình tôi cư ngụ , hai hàng cây bên đường nở toàn hoa trắng, dòng sông Seine uốn khúc chạy quanh , hoa trắng rơi như mưa bụi bay , suốt con đường đưa Mẹ đến nơi an nghỉ ,thành phố đang chuẩn bị đón ngày lễ Mẹ ,thân thể tôi lạnh băng như không còn dòng máu lưu thông, hồn tôi quấn quít bên quan tài Mẹ, tôi không tin, nhất định không tin, một ngàn lần, một vạn lần không tin là Mẹ đã bỏ tôi ra đi thật rồi , mẹ tôi đi dạo chơi một chút, chốc nữa Mẹ về với con, đến bây giờ tôi vẫn nghĩ như vậy .
Nhân ngày lễ Mẹ , tôi tham lam muốn gôm tất cả những lời ca tụng về mẹ của mọi người để dành riêng ca tụng MẸ TÔI .
MẸ ƠI ! con vẫn gọi Mẹ đến hơi thở cuối đời .
Paris Ngày lễ Mẹ
25 Mai 2003
Tôn Thất Phú Sĩ