Ngọc Giàu
"....bất hạnh là định mệnh của người nghệ sĩ..."

Cảm ơn cuộc sống đã cho tôi năng khiếu để làm vui lòng công chúng. Chính bất hạnh đã cho tôi kinh nghiệm tạo ra nhiều vai diễn, ngược lại, các nhân vật trên sân khấu cũng là niềm an ủi lớn nhất giúp tôi vượt qua khó khăn", nghệ sĩ tâm sự.

Gia đình Ngọc Giàu bao năm qua vẫn sống ở Cầu Cống, Thủ Thiêm (quận 2, TP****). Cụ Phong Đáp, cha chị, năm nay đã 98 tuổi nhưng sức khỏe vẫn dồi dào. Ông kể chuyện về con gái: "Nó hồi nhỏ nghịch ngợm như con trai. Nhà tôi nghèo lắm nên mỗi sáng đi học, các con đâu có tiền ăn quà. Bà nhà tôi gói theo cho con gái một nắm cơm, kèm theo cái đuôi cá kho tiêu. Trường học xa nhà nên 5h sáng nó đã dậy. Ngày đầu đi học không khóc. Thú vui của nó là hái tất cả những trái cây, bông hoa gạo trên đường, hễ trái nào chan chát, ăn được là không từ. Buổi trưa ăn cơm xong, nó chạy từ trường đến nhà thờ Thủ Thiêm để kéo chuông, cha cố thấy thương thường để dành cho một mẩu phô mai và trái chuối. Buổi trưa, vì nhà quá xa, nó xin được ở lại nhà thờ, chỗ ngủ là bóng mát của bức tượng thiên thần. Con gái tôi đã nhiều lần mơ thấy mình được chắp đôi cánh như thiên thần. Nghe con kể, tôi đã mường tượng đến ngày Ngọc Giàu sẽ theo nghề hát".

Cô bé Ngọc Giàu ngày ấy rất mê ca hát, thường bắt chước nghệ sĩ Út Trà Ôn, cô Năm Cần Thơ nghêu ngao những bài vọng cổ nhịp 8. Từ những bữa đám giỗ trong xóm, cô bé được dạy ca theo nhịp. Năm 7 tuổi đã theo người anh thứ ba đi hát trong gánh sơn đông mãi võ, vừa hát vừa bán thuốc Nam, dầu khuynh diệp... hết 3 tháng hè thì về nhà đi học. Năm lên 8, vì gia cảnh quá nghèo, Ngọc Giàu vừa học vừa theo chị ra chợ Bà Chiểu bán sương sâm, lại có một dạo theo gánh hát của ông Tư Nhân ở xóm gà đi hát chầu. Năm 13 tuổi, cô bé chính thức theo gánh hát, đóng vai chính với kép Hùng Cường trong vở Roméo và Juliet.

Ngọc Giàu kể: "Tôi xem bất hạnh là định mệnh của người nghệ sĩ, vì để diễn đạt đủ thân phận vui buồn, sầu bi của nhân gian, người nghệ sĩ phải trải qua, chiêm nghiệm những tình cảm đó. Ngày trước đi hát, tôi thường bị bắt nạt. Tủi nhục đong ngang bằng cơm gạo đã nuôi lớn mình. Một cô đào thất tình tự tử suýt chết, báo chí liền đổ thừa tại tôi làm cho cô ta buồn! Đi hát, đến cây son, cái khăn, cặp lông nheo người ta cũng giấu, lại không chỉ cách trang điểm. Nhiều lần thấy tôi buồn vì không có quần là, áo lụa như các cô đào cùng thời, anh ba tôi đánh một bạt tai rồi chửi: Mày hãy hơn thua với người ta trên sân khấu, chứ ngoài đời se sua làm chi để mà buồn. Từ đó, tôi chuyên tâm học nghề. Để học được cách diễn vai kép, tôi phải nhịn ăn cho ốm 4kg, mỗi ngày lăn lộn, bò toài đến kiệt sức mới có được một vai Lục Vân Tiên được báo chí khen ngợi, động viên. Nhưng, không nỗi đau nào lớn hơn khi tôi bị mất con".

Đó là năm Nhà hát Trần Hữu Trang diễn vở Thái hậu Dương Vân Nga. Con gái của chị - bé Ngọc Hân - lúc đó được chọn đóng vai ấu chúa. Chỉ sau vài suất hát, con gái chị bị phát hiện mắc chứng ung thư máu. Cả nhà hát hồi đó tiếp máu để cứu con chị, nhưng không cầm cự nổi. Khi bé Ngọc Hân qua đời (năm 12 tuổi) chị như điên như dại, bỏ nhà, bỏ đoàn hát đi lang thang khắp nơi.

Một hôm, hai người bạn thân là NS Bạch Tuyết và Phượng Liên tìm được chị đang nằm vật vờ ở công viên! Được bạn bè động viên, được nhà hát vun đắp thêm nghị lực, chị trở lại với sân khấu, tái diễn Thái hậu Dương Vân Nga. Đêm nào diễn đến cảnh hay tin ấu chúa bị bắt cóc, là chị nghẹn ngào không diễn được. Chị nói trong nước mắt: "Trong tuồng, đêm nào thái hậu cũng bị mất con, còn ngoài đời một lần mất con là tôi mất tất cả. Bất hạnh nhất đời người phụ nữ là con lìa xa cha mẹ. Khi diễn những vai bị mất con, đọc trên báo những mảnh đời bất hạnh giống mình, nỗi đau của tôi lại trỗi dậy, quất vào tim".

(ST)

http://www.nguoi-viet.co...em-giai-thanh-tam-1960/
Ngành Mai

Là một giọng ca nữ được giới mộ điệu ưa chuộng, Ngọc Giàu thành danh rất sớm, và nghệ thuật cải lương cùng dĩa hát đã đưa người nghệ sĩ đến mức vinh quang trong sự nghiệp cầm ca.

Ði hát lúc tám tuổi, đến 16 tuổi đoạt giải Thanh Tâm 1960 cùng một năm với kiều nữ Bích Sơn, và từ ấy cho đến thập niên sau Ngọc Giàu vẫn còn hát. Còn Bích Sơn thì sau ngày đoạt giải thì gần như không còn đứng trên sân khấu.

Ngọc Giàu tên thật là Công Tôn Nữ Ngọc Giàu, sinh năm 1945, cha mẹ là người Huế vào Nam lập nghiệp ở vùng Thủ Thiêm. Lúc đầu Ngọc Giàu gia nhập đoàn Kim Phụng, sang năm 1957 đi đoàn Thanh Thanh của bầu Văn Khá, năm 1958 cộng tác với Mai Lan Phương, rồi về đoàn Tỷ Phượng.

Lúc đó Ngọc Giàu chỉ xin một chân vũ sinh mà thôi, nhưng rồi khi nghe qua làn hơi ca của Ngọc Giàu thì mọi người không khỏi ngạc nhiên, vì tuy rằng giọng nói khàn khàn, lại có thể phát âm một giọng thổ đặc biệt trong lời ca.

Rồi soạn giả thử thách Ngọc Giàu qua các vai đào non nhí nhảnh, rồi đào thương, đào võ… để rốt cuộc nhận định rằng Ngọc Giàu có nhiều triển vọng trở thành một đào thương quý phái.

Theo như ký giả kịch trường Hoài Ngọc thì Ngọc Giàu thông minh và dễ dạy nên chẳng bao lâu cô đóng được vài vai chánh. Ngọc Giàu đi đoàn Cửu Long và đã được sự trìu mến của khán giả miền Hậu Giang.

Tuy nhiên, tài nghệ của Ngọc Giàu ít được người trong giới biết đến. Bởi vậy khi Cửu Long tan rã, về gia nhập đoàn Minh Hùng, Ngọc Giàu không được giao phó một vai nào xứng đáng cả.

Ðến khi bước sang sân khấu Ngọc Kiều thì được bầu Hoàng Kinh biết vận dụng mầm non đúng mức, và biết khai thác tận tình những sở trường của cô đào trẻ. Thỉnh thoảng bầu Hoàng Kinh gặp Hoài Ngọc là vội khoe: “Ngọc Giàu hát có duyên lạ lắm mà hơi ca cũng đang đà tình cảm khó tả.”

Rồi cũng nhờ sân khấu Ngọc Kiều mà Ngọc Giàu được sự chiếu cố của cặp mắt nhà nghề khác: bà bầu Kim Chưởng!

Về với đoàn Kim Chưởng, Ngọc Giàu thay vai cho Út Bạch Lan trong vở “Nước Mắt Kẻ Sang Tần” đến lần hồi được thủ một loạt vai chính trong những vở mới nhất của các soạn giả Phong Anh, Yên Trang, Hoài Linh, Hoài Sơn, bên cạnh Kim Chưởng và Thúy Nga. Chịu khó học tập, trau dồi nghề nghiệp, luôn vui tánh Ngọc Giàu được cảm tình của các tầng lớp khán giả cũng như được anh chị em trong giới khen ngợi.

Trọn năm 1960 trong hàng đào trẻ, Ngọc Giàu là người được các hãng dĩa chú ý nhiều nhất. Bởi vậy nên trên các mặt dĩa: Thành Công, Tứ Hải, Việt Thanh, Hồng Hoa đâu đâu người ta cũng thấy tên Ngọc Giàu.

Mỗi lượt đài phát thanh mở lên phần cổ nhạc thu thanh, chỉ nghe đến hơi ca của Ngọc Giàu là giới sành điệu biết ngay: Một hơi ca truyền cảm lạ, một giọng thổ đặc biệt chỉ riêng có ở một Ngọc Giàu mà thôi.

Và một hãng dĩa mới chọn Ngọc Giàu mở đầu cho loạt dĩa tình cảm, mời vài ký giả kịch trường đến thăm để nghe Ngọc Giàu diễn đạt. Một ký giả đang say sưa theo dõi từng câu ca, thì bỗng nhiên người chuyên viên thu và phát âm của hãng đến vỗ vai nói: Ông có nghe gì qua hơi ca của Ngọc Giàu không? Rồi chính người ấy lại nói tiếp: “Tôi nghe có tí cá rô trong đó.”

À! Thì ra người ta nhớ lại rằng chính ở Ngọc Giàu còn phảng phất chút âm điệu của người Huế, bởi cha mẹ cô người miền Trung thực sự. Sự pha trộn âm điệu của tiếng miền Trung và tiếng miền Nam để tạo cho Ngọc Giàu một hơi ca khác biệt là vậy đó. Ít ai phân tách được tỉ mỉ trường hợp hiếm có này.

Rời đoàn Kim Chưởng, Ngọc Giàu ký hợp đồng với đoàn Thanh Minh Thanh Nga, với số tiền khá lớn nên cha mẹ Ngọc Giàu đã cất được nhà gạch trên nền nhà xập xệ năm xưa.

Có đi sâu vào nghề và có trực tiếp đạo diễn cho Ngọc Giàu, thì người ta mới thấy một nhược điểm khá trầm trọng của cô đào trẻ này: Khi đã phạm phải một lỗi lầm nào trong lời ca hay trên lối diễn rồi, thì Ngọc Giàu khó thể sửa được. Hôm nay diễn sai lớp ấy, ngày mai lại vẫn tái phạm. Ban nãy đã ca chẻ văn hay trật chữ trong một câu ca, thì lát sau lại cũng lầm lạc nữa.

Ðiều này bắt buộc soạn giả và đạo diễn phải chăm sóc tỉ mỉ Ngọc Giàu từ khi mới ráp tuồng, hay đọc lời văn thì mới giúp đỡ cho cô tránh được nhược điểm nói trên.

Lại cũng còn một nhược điểm khác, mà trời đã dành cho Ngọc Giàu và cô không có can đảm nhờ khoa học biến cải, đó là cái mũi tẹt của cô. Ðã có nhiều ông bà bầu muốn đưa Ngọc Giàu đến thẩm mỹ viện sửa mũi cho cao hơn để gương mặt tròn trịa của cô càng thêm sáng đẹp, nhưng Ngọc Giàu đã phải thốt ra những lời sợ hãi: “Không! Không em không chữa mũi đâu. Trời sanh sao để vậy, vì biết đâu chữa mũi rồi thì em lại mất hơi ca!”

Kể ra thì Ngọc Giàu cũng có lý đấy, nên muốn giữ được hơi ca trời cho, Ngọc Giàu đành cam mang cái mũi trời cho không mấy đẹp. Tuy nhiên đã mấy phen Ngọc Giàu được các tay hóa trang nhà nghề về điện ảnh chỉ bảo cho cách tô son điểm phấn để cố tình đánh lạc đi phần nhược điểm của mình.

Cho nên ra sân khấu, Ngọc Giàu vẫn đẹp, cái đẹp trang nhã dịu hiền của cô gái Xuân vừa mười sáu. Và nhờ vậy mà ban tuyển chọn giải Thanh Tâm 1960 đã chấm cho Ngọc Giàu đủ điểm để nhận lãnh huy chương vàng nghệ sĩ triển vọng.