Thứ hai, ngày 29, tháng năm, năm 2006
Ngày Lễ Chiến Sĩ Trận Vong, bây giờ ở Mỹ cũng đồng nghĩa là ngày hàng hóa bán sale! Thiên hạ tha hồ mua sắm những hàng hạ giá, bán rẻ. Trừ tổng thống và một hai ông lớn khác tuyên bố này nọ, được trình chiếu trên TV, chắc không nhiều người nhớ đây là ngày có những người chết để bảo vệ tự do chính nghĩa và để cho mình sống an bình? Cứ lâu lâu nghe một người lính nào đó chết để lại vợ dại con thơ…tôi hay để ý số tuổi của người chết, của người bị để lại mà thấy thương tâm – dù đàn bà Mỹ sớm muộn gì cũng đi lấy chồng khác. Nghe thương tâm vậy thôi, chứ tôi chẳng làm gì được để chia sẻ nỗi mất mát của những người khác, xem ra tôi vẫn ích kỷ.
Lâu lắm rồi, đó là lần đầu tiên, tôi ngạc nhiên thấy phía bên Ng toàn là đàn bà không chồng. Hỏi thì nghe Ng bảo mấy bà chị trong họ cho là chị T may mắn lắm vì hai vợ chồng chị ấy vào Nam sống, anh C chạy chọt làm sao mà đi lính không chết, chứ họ nhà anh, mấy bà cô, mấy bà chị họ toàn là có chồng đi lính chết, chính chồng chị Hai là chị ruột của anh, chồng cũng chết trận. Chồng cô Sáu bị CS ám sát. Chồng chị M, chị họ, nhảy xuống Bắc Việt rồi mất tích từ hồi đó. Chồng chị Hai, chị họ, con ông bác, cũng nhảy Bắc Việt, mất tích luôn. Bà nào cũng có bầy con nheo nhóc. Ng nói, lớn rồi anh mới nghe nói, chứ hồi đó nhỏ quá, có biết gì đâu. Mấy ông chồng toàn là người Bắc, hình như thời sau 54 có trại lính nào ở gần, mấy ông vào đóng ở đó rồi lấy vợ người địa phương luôn. Chồng con T, em họ, mới đính hôn đã chết trận, sau nó lấy một thằng bộ đội, vì cha con T tập kết ra Bắc rồi về, thời đó có cha tập kết cũng hồ hỡi lắm, bọn anh cũng né né, không hiểu sao rồi cái thằng chồng này cũng cụt cả hai chân (tôi có thấy anh ta ngồi xe lăn bán vé số, thấy cũng rất tội nghiệp), không biết đi bộ đội bị thương hay khi về thì đau ốm gì mà phải cưa chân, mình ở xa đâu có biết chi tiết?
Tôi hình dung cảnh đưa xác về xóm; cảnh nhận xác con, xác chồng; có những tiếng khóc thảm thương. Lối xóm vừa mới thấy người này chết thì lại thấy người kia chết. Họ xót xa cho người, nhưng nào ai biết được, bao giờ thì tới phiên mình phải qua cảnh ấy? Ôi nhắc chuyện thời chiến, thấy thương thân phận những người làm mẹ, làm vợ!
