NGÀY ĐẦU RA KHƠI

( Riêng tặng bạn bè một thời Phan Châu Trinh DaNang đã mộng mơ đi làm thuỷ thủ )

Miền Trung đã bắt đầu đón nhận những cơn mưa phùn làm tê tái lòng người , mùa đông đó có những thằng con trai đang còn lang thang nơi ngưỡng cửa Đại Học , đã mộng mơ theo tiếng gọi của con dế mèn Tô - Hoài , bỏ trưởng , bỏ lớp , bỏ thầy cô , bỏ cả tuổi mộng mơ, đành đoạn nhất là đã bỏ những mối tình dang dỡ đầy ắp kỷ niệm để đi tìm một chuyến phiêu lưu theo con tàu bồng bềnh sóng nước của Đại Dương mênh mông với bao nhiêu bờ bến lạ ...Có một chiều , trời đã vào đông , nhưng bỗng nhiên chợt nắng , những tia nắng mềm êm a? trãi dài trên khu phố chính Trần Hưng Đạo HUẾ , xuất hiện những chàng thuỷ thủ quân phục trắng tinh , áo veste dạ đen sậm , lang thang dạo phố phường , những anh chàng giang hồ lãng tử đó đi trong gió heo may lạnh lạnh như chất men rượu đã quyễn rũ chúng tôi chọn đời lính thuỷ . Quyến rũ hơn nữa , sáng sớm ngày thứ bảy hôm sau , hai chiếc tàu nhỏ cặp cầu Thương Bạc , chở một toán học sinh , sinh viên đi thăm một chiến hạm đang neo tại cửa biển Thuân An , vui ơi là vui , theo dòng Hương trôi ra biển , trời như chìu lòng người , nắng của ngày lập đông trong veo và ấm lạ thường , được lên thăm viếng một chiến hạm là điều chúng tôi mơ ước từ lâu , nơi đây tiếp xúc bao nhiêu điều mới lạ về nếp sống của một người thuỷ thủ trên tàu , những làn sóng lăng tăng dào dạt bên mạng tàu , xa xa trời nước bao la trầm bỗng theo lời ca tiếng hát của mọi người :
Toán chiến sĩ Hải Quân hôm nay ra khơi , bờ nước Nam gió khơi nồng máu say .
Ra đi không vương thê nhi , miền Bắc núi tuyết rét buốt Quen vui trong muôn phân ly Sóng xô trên ngàn trùng sóng . Vui say trên Nam Băng Dương . Nước xanh hồn Thái Bình Dương . Ra khơi sóng vang dạt dào Mênh mông sóng vang trên tàu ...
Những đam mê đó rạo rực trong lòng của đám thanh niên Huế , đến ngày đầu Xuân năm ấy , chúng tôi khoãng 200 người , phần lớn là Sinh Viên Đại học Huế nộp đơn dự thi vào khoá Sĩ Quan Hải Quân , hội đồng thi đặt tại Căn Cứ Hải Quân Đà Nẵng Sơn Chà . Chúng tôi tình nguyện chấp nhận đời thuỷ thủ với niềm hăng say của tuổi trẽ , rạo rực của con tim phiêu bồng ,với khẩu hiệu quyến rũ chúng tôi : CÁC BẠN GIA NHẬP HẢI QUÂN ĐỂ CÓ MỘT KIẾP SỐNG HẢI HỒ , MỘT NGÀNH HỌC UYÊN BÁC , MỘT NGHỀ NGHIỆP CAO QUÝ và ... MỘT KỸ NIỆM ÊM ĐỀM ...
Sau ngày thi tuyển khoảng hai tuần , một tối nọ , tôi nghe trên Đài phát thanh Huế đọc danh sách 12 thí sinh trúng tuyển , lòng phân vân không biết buồn hay vui , tôi vào lính chắc chắn Ba Me tôi không bằng lòng , tôi còn trong tình trạng được tiếp tục học , ngày đó Nam Sinh Viên mà ở lại lớp một năm thì phải thi hành lệnh tổng động viên, nhập ngủ vào quân trường Thủ Đức , đường học hành của tôi chưa có trở ngại , nhưng tôi tự chọn cho mình con đường trong tương lai , Tôi đi vào Hải Quân với tất cả ham mê của tuổi trẻ , của lòng yêu quê hương , quê hương đang quằn quại trong chiến tranh Nam Bắc .
Ngày tôi lên đường nhập ngủ , nước sông HÀN Đà Nằng dâng cao , Ba Má va em gái tôi ra tận bờ sông đưa tiễn , chiếc tàu nhỏ chở 12 đứa chúng tôi qua Hải Khu Đà Nẵng ngoài Tiên Sa để nhập trại , chờ Chiến Hạm đưa về quân Trường Hải Quân Nha Trang , Hình ảnh nhưng người thân yêu xa dần rồi mất hút , tôi mơ hồ thấy Me tôi khóc , Ba thì trầm ngâm đứng lặng , riêng đứa em gái vẫn nở nụ cười hồn nhiên vô tư :



Mưa vẫn mưa dài trên lối đi
Giọt mưa rơi ướt tuổi xuân thì
Em tôi từ độ em mười sáu
Vô tư chưa biết sầu biệt ly



Tôi bùi ngùi , lần tay vào vào cổ , mân mê lá bùa mà Me đeo cho tôi và nói Me thỉnh từ một vị sư già nào đó làm bùa hộ mạng cho tôi , tôi chợt ân hận vì đã đem nỗi buồn đến cho những người thân yêu nhất đời .Thôi giã từ tất cả ...và không quên giã từ mối tình thơ dại buổi đầu :

Thuở ấy nhà anh cách nhà em
Con sông uốn khúc chảy êm đềm
Hai bờ xuôi mái con đò nhỏ
Chở ánh trăng về bên phía em
Gặp em anh đã muốn làm quen
Nhưng sao em vẫn cứ vô tình
Theo em mòn cả đôi giày mới
Mòn cả tim hồng mới lớn lên
Từ đó anh như kẻ không hồn
Đi tìm chút nắng cuối hoàng hôn
Vết thương đầu đời em đâu biết
Bao mùa lá rụng vẫn còn đau
Rồi bỗng một ngày em hiểu anh
Tình ta vằng vặc ánh trăng rằm
Là ngày anh xuống con thuyền nhỏ
Nợ tang bồng theo cuộc chiến chinh
Giây phút chia tay thật lạ kỳ
Dòng sông sâu nước chảy lao xao
Bờ chờ bến đợi đưa tay vẫy
Giọt lệ không rơi mắt lại nhoà

( Biệt ly - trích tập thơ ttps )

Chiếc tàu nhỏ đưa 12 đứa con trai mặt mày non choẹt ,ngổ ngáo đến Hải Khu Đà Nẵng , Thiếu uý Chiến binh Lê phước Thiệt trưởng phòng nhân viên của Hải Khu Đà Nẵng đón tiếp chúng tôi lapthủ^. tục nhập trại , đời lính bắt đầu từ đây hay sao ? tôi tự hỏi và cãm thấy trong lòng có nhiều sự đổi thay , nhưng tuổi trẽ ham vui chúng tôi bắt đầu làm quen nhau 8 người quê quán gia đình tại Huế , 2 người Đà Nằng và 2 là người Quãng Nam Quãng Ngãi . Chúng tôi là những thí sinh trúng tuyễn miền Trung , Phần lớn đại đa số thi tại SaiGòn , trình dientrâi. Bạch Đằng , để cùng về nhập khoá tại Nha Trang , tổng cọng 100 Sinh Viên được tuyễn lựa trên toàn quốc qua một kỳ thi tuyễn
Trong những ngày tạm trú tại đây , mưa gió buồn bã vây quanh , một eo biển nhỏ mênh mông nước , một vài
chiếc tàu nhấp nhô đem lại cho chúng tôi nỗi buồn man mát , nhớ mông lung những tháng ngày cắp sách đến
trường , thật sự rồi , chúng tôi bắt đầu giã từ tuổi học trò mộng mơ , gởi lại bên bờ sông Hàn chùm
phượng vĩ , tiếng ve sầu và biết bao kỹ niệm êm đềm mà suốt đời vương vấn mãi . Tạm trú được ba ngày , ngày thứ tư chúng tôi được đưa xuống một chiến hạm mang số HQ 09 , HQ Thiếu Uý Rạng ( Khoá 10 ) , Sĩ Quan đang phục vụ trên chiến hạm , làm Sĩ Quan trách nhiệm toán chúng tôi trong suốt chuyến hải hành Đà Nẵng - Nha Trang , ông ta tập họp chúng tôi tại sân giữa của tàu để nói lời khích lê. , Giới thiệu trường Hải Quân Nha Trang , nơi chúng tôi sẽ có 2 năm hoc Hải Nghiệp :
Trung tâm Huấn luyện Hải Quân Nha Trang do Hải Quân Pháp xây cất và khánh thành tháng 11 năm 1951 theo tiêu chuẩn của Trường Hải Quân BREST của Pháp , sau hiệp định Genevè ( 20/04/54) bàn giao lại cho Quân lực VNCH với sự trợ huấn của HQ /Hoa Kỳ . Trường toạ lạc trên một khu đất rộng đối diện với bờ biển Nha Trang muôn đời rì rào sóng vỗ , giới thiệu lịch sữ chiến hạm chúng tôi đang quá giang , Chiến hạm mang tên Kỳ Hòa HQ 09 , là loại tàu tuần dương PCE ( Patrol Craft Escort ) được Hải Quân Mỹ chuyển giao đầu năm 1962 .... và những hoạt đông của nó trong thời gian phục vụ trong hạm đội Quân Lực VNCH .... Giọng nói của HQ Thiếu uý Rạng ấm và hùng hồn cho chúng tôi sự bình tỉnh trở lại , sau đó chúng tôi được hướng dẫn thăm tàu và được khuyến khích tham dự các hoạt động của tàu trong suốt thời gian Hải Hành .
Chiến hạm ra khơi trong mùa biển động , con tàu lắt lư theo từng cơn sóng bạc đầu , ngay ngày đầu tiên , tất
cả đều mằm liệt trên các giường nệm dành riêng cho chúng tôi , thuỷ thủ đoàn ai nấy đều làm việc vui vẽ ,
chỉ có bọn chúng tội những lính mới tò te , mơ mộng tình yêu biển , những ngày tháng phiêu du đó đây trong
mênh mông của Đại Dương bao la , giờ đây đã vỡ mộng , những tấm thân mằm im bất động , từ chối những
lần được mời đi ăn cơm của người phụ trách ẩm thực , TH/UY Rạng cho mỗi tên vài bao nylon để nôn mữa ,
ông tươi cười nhìn lủ chúng tôi và nói - Ngày xưa khi mới ra trường , tôi cũng như các anh , còn say sóng nhiều
hơn nữa , nhưng dần dần quen đi , bây giờ thì cãm thấy thích thú trong những ngày đi biển . Vừa nghe hết câu
này , một đứa trong bọn buột miệng la " Trời ơi ", thế là tất cả những gì còn trong bụng nó đều tuông ra khỏi mồm , văng tung toé vào người TH/UY Rạng Chúng tôi nắm liệt một ngày không ăn uống , có đứa tè ra cả quần , Th/uy Rạng bảo phải ăn uống vào để mà nôn mữa , chứ không thì sẽ bị đau bao tử , ông không cho chúng tôi uống thuốc say sóng , ông bảo thuỷ thủ không biết loại thuốc này , ngày xưa mới ra trường tôi vừa đeo Xô vừa làm việc , làm việc và nôn oẹ là hai động tác đưa người thuỷ thủ đển bến bờ mộng mơ . Còn tàu
chòng chành nghiêng ngả , sóng càng lớn phủ mũi tàu trắng xoá , ông giải thích thêm , đây chỉ là sóng cấp 6 trong 9 cấp của sóng và chỉ là sóng dọc ngang , nếu gặp sóng ngầm thì càng vui hơn , loại sóng này đưa thân thể vào tình trạng mất trọng lượng và mình cảm thấy phiêu bồng vào một thế giới thần tiên , rồi còn gặp bão nữa , nói đến đây ông cười , nụ cười mà tôi nhớ mãi người Sĩ Quan đàn anh vui tánh .
Chúng tôi hình như bị chạm tự ái , tuổi trẻ mà , đâu có chịu thua bao giờ , chúng tôi đồng loạt đứng dậy , lê lết đi làm vệ sinh cá nhân , ăn chút cháo cho ấm lòng người lính biển Quốc Gia , Lê Đình Đức , tên chì sóng nhất trong bọn , đi tới đi lui , miệng lẩm bẩm như đọc kinh sám hối , Phạm văn Kha bò lên boong tàu để nhìn đại dương mênh mông mà lòng hối hận , Hà thúc Thuỵ thì thào - Tau muốn xin về , không đi Hải Quân nữa , Hồ văn Nam xổ tiếng Đức giọng Huế , mong chóng đến Nha Trang xin giải ngủ về học tiếp cho hết cái cử nhân toán , Nguyễn văn Sương người hùng của thôn Vỹ Dạ tuyên bố ồn ào với bộ mặt xanh mét : Phóng lao phải theo lao , ta sẽ chiến thắng biển cả , sau đó nó chớp chớp đôi mắt và hát bài Quốc Ca . ...Này công dân ơi! đứng lên ...liền lúc đó nó oẹ ra đầy cả sàn tàu .Riêng tôi , sau hai ngày không ăn , chỉ uống nước lã , bao nhiêu chất đắng , chất vàng của bao tử đã trút đầy bao nylon , tôi gượng ngồi dậy leo lên cầu thang để lên boong tàu , nắng vàng chiếu rực rỡ , mây trời xanh biếc , đàn hải âu bay là là xung quanh tàu , từng đợt sóng lớn phủ trắng xoá mũi tàu , không khí trong lành dễ chịu , con tàu vẫn tròng trành lắc lư đi dưới sóng , với trời biển mênh mông , con tàu chỉ là chiếc lá nhỏ trôi giữa dòng , vũ trụ bao la , con người chỉ là hạt nước trong đại dương vô cùng tận . Tại đây tình cờ tôi gặp anh Lân , Huynh trưởng Gia Đình Phật Tử Hải Châu Đà Nẵng của tôi ngày trước , anh bây giờ là Thượng Sĩ điện khí phục vụ dưới tàu , anh em mừng vui bất ngờ , anh thấy tôi say sóng cũng phì cười , tôi quen lần với sóng gió , không còn chóng mặt , buồn nôn và thấy khoẻ hẵn nhờ mấy múi cam anh cho ăn , anh em tâm sự ... ngày nào cùng với các đoàn thanh niên thiếu nữ Phật Tử bên ánh lữa trại bập bùng Sơn Trà , Non Nước , Mỹ Khê , Mỹ Thị , Quá Giáng , Đò Xu ... cả một thời thơ dại lại trở về , thành phố Đà Nẵng thân yêu chập chờn trên sóng nước đưa con tàu về đến bến bờ hoa mộng . Tôi nhớ như ngây như dại Bờ sông Hàn Đà nẵng , nơi hẹn hò mối tình thơ dại vu vơ theo dòng sông :

Ta lớn khôn trong vòng tay của mẹ
Mang vào đời lòng hiền hậu của cha
Nhà ta ở bên dòng sông uốn khúc
Nước vỗ bờ lời mẹ ru thiết tha
Kể từ đó ta cùng con sông nhỏ
Kết tình thân theo dòng nước lớn nhanh
Ta lặn ngụp bơi ven bờ hạnh phúc
Dòng sông Hàn tắm mát tuổi ngây thơ
Mối tình đầu gởi trên cành phượng vĩ
Gió lao xao hoà điệu nhạc ve sầu
Trên ghế đá ngồi nhìn chiếc lá rụng
Sóng dập dồn đưa chiếc lá về đâu
Đà Nẵng ơi ! dòng sông Hàn diệu vợi
Tuổi học trò mơ mộng một dòng sông
Để mai này tuổi đời vừa đủ lớn
Sông đưa ta vào biển rộng mênh mông
~ o ~
Và từ đó giã từ con sông nhỏ
Xa quê hương không mong một ngày về
Ai đã từng làm học trò Đà Nẵng
Mơ một lần tắm lại nước sông xưa

( Sông Hàn Đà Nẵng - Trích tập thơ ttps )

Qua ba ngày ba đêm sóng gió , tàu neo trước bải biển Nha Trang trong một sớm mai nắng đẹp , tất cả chúng tôi đã tỉnh lại sau những ngày chập chờn triền miên rã rời , chúng tôi tắm rữa sạch sẽ , thay áo quần mới dĩ nhiên vẫn là quần áo học trò , điễm tâm ngon lành sau ba ngày nhịn đói , tất cả sẵn sàng để xuống tàu nhỏ đưa vào Trung Tâm huấn luyện Hải Quân .12 thằng học trò cù lần tập họp tại sân giữa chiến hạm để nghe Hạm Trưỡng nói vài câu từ giã , lần đầu tiên thấy mặt Hạm Trưỡng , trong bộ quân phục màu vàng giãn dị , tươi cười nói chuyện với chúng tôi :
_ Chúng tôi sẽ đưa các anh vào nhập học tại Trung Tâm huấn luyện Hải Quân Nha Trang , tại đây các anh sẽ được trao dồi kiến thức lý thuyết về Hải Nghiệp , thời gian hai năm . Sau đó các anh ra trường và được đi thực tập trên các chiến hạm của Đệ thất Hạm Đội Mỹ để thực hành , khi các anh về nước , chính thức đi phục vụ Hạm Đội như chúng tôi , Chúc các anh thành công trong cuộc sống mới .
Chúng tôi đồng loạt cám ơn Hạm Trưỡng , trong lòng phơi phơi như sóng gió dạt dào vây quanh . Bình minh trên biển , lộng lẫy huy hoàng , mặt trời chiếu lung linh trên sóng nước lăng tăng như thuỷ tinh vỡ , Chúng tôi đã thấy quân trường của mình trãi dài trên bải cát trắng , phía trước là hàng thông xanh lao xao tiếng gió , những con dã tràng xe cát thành những viên tròn nhỏ để rồi tan biến sau đợt sóng mong manh , tuổi trẽ dễ nhớ và cũng dễ quên , mệt nhọc trong chuyến hải hành không còn nữa , thay thế bằng những rạo rưc của một tương lai :
Các chiến hữu Hải Quân bên nhau hôm nay .
Cùng hát vang , những tâm tình ngất ngây .
Trao nhau bao nhiêu tâm tư , Ngồi nhớ những lúc chiến đấu . Bôn ba qua bao gian nguy , Những khi vượt ngàn sóng . Vui say trên Nam Băng Dương . Nước xanh hồn Thái Bình Dương .Ra khơi sóng vang dạt dào .
Mênh mông sóng va thân tàu ....... Mờ mờ xa mây núi , Bờ bờ xa ra khơi .Đi không quên bến bờ chờ , Ra khơi trùng dương bát ngát ...Ngày về Tổ Quốc ghi tên ...

tôn thất phú sĩ
Paris 2004