Rank: Advanced Member
Groups: Administrators
Joined: 6/24/2012(UTC) Posts: 18,432 Points: 19,233  Location: Golden State, USA Was thanked: 646 time(s) in 606 post(s)
|
Nỗi lòng Việt kiều (truyện ngắn)
Phan Tịnh Tâm
Giữa năm 1993, ba mẹ con Phụng được đi Mỹ theo diện ODP, những ngày đầu mới sang, anh Hai của Phụng dắt ba mẹ con đi làm giấy tờ, một chữ tiếng Anh bẻ đôi không biết, có đi học và cũng học Anh văn thời đó nhưng rồi cơm áo gạo tiền cuốn trôi hết Anh văn, mắc “tè”, anh Hai dắt tới gần Restrooms, rồi chỉ:
- Em vô phòng ở trước cửa có gắn hình người mặc áo đầm đó.
Ba mẹ con Phụng ở nhờ nhà anh Hai, mượn tiền mua được cái xe cũ, Phụng đi may, bé Châu và cu Ngọc làm cho hãng sản xuất ổ khóa, nhà anh Hai ở trên đồi, những lúc xe hư phải đi xe bus, trưa nắng về nhà leo hết ngọn đồi, mệt quá Phụng vừa le lưỡi vừa thở, con chó le lưỡi sao Phụng le lưỡi giống rứa, lòng dặn lòng:
Sao này trời cho khá cũng không mua nhà trên đồi, những lúc rảnh ba mẹ con ngồi mơ:
- Ước chi ba mẹ con làm được một tháng hai ngàn thì khỏe biết mấy.
Ði xe cũ lại mơ:
- Ước chi mình mua được chiếc xe “chưa có bảng số”.
Thời gian qua mau, giờ bé Châu và cu Ngọc đã ổn định, đã mua được xe “chưa có bảng số”.
Những năm đầu định cư ở Mỹ, một năm sau Phụng xin anh Hai cho ba mẹ con ra riêng, thuê nhà ở khu Mễ nghèo, nói là nhà nhưng chỉ là tầng hầm sửa lại để cho thuê, hôi hám ẩm thấp, bạn bè đến chơi:
- Phụng ơi! Răng mi thuê chi cái nhà mà hôi rứa?
Anh Hai sang thăm:
- Ðây đâu phải cái nhà mà mi thuê ở.
Nhưng căn nhà nghèo, tối ba mẹ con về trải tờ báo cũ xuống nền nhà ăn cơm, căn nhà đầy ắp tiếng cười, hạnh phúc ở đó, kiếm chi cho xa.
Hăm lăm tết, Phụng đi may về, ngó chung quanh toàn Mỹ với Mễ, trời cuối năm buồn thật buồn, Phụng nhớ lúc trưa ăn tất niên chủ đãi, Phụng thấy có những cặp mắt bạn may đỏ hoe, buổi chiều trên đường về mắt Phụng cũng đỏ hoe, giờ này bên nhà chợ đã bán lá dong để thiên hạ gói bánh chưng ăn tết, chợ hoa cũng đã có rồi, đi ngang china town Los Angeles Phụng cũng thấy mai nhưng chỉ là mai rừng với bốn cánh hoa nhỏ xíu, mứt, bánh món gì cũng có nhưng không khí tết thì không, nhớ lúc còn ở Việt Nam, Phụng phải chờ bé Châu và cu Ngọc lãnh lương mới có tiền đi sắm tết, Phụng mua nếp, đậu, thịt và lá dong về ba mẹ con cùng gói, cái to cái nhỏ nhưng vui.
Mấy năm sau, dành dụm được chút đỉnh tiền, Phụng về quê ăn tết.
Ra Ðà Nẵng gặp bạn bè xưa, dắt díu nhau đi ăn cơm gà cá gỏi suốt tuần, Phụng thấy thèm tô cơm nguội ăn với mắm cá gộc chưng thịt rọi, Phụng về nhà rủ cô em chồng ra chợ chồm hổm đầu làng mua miếng mắm cá gộc có dính thính bắp, mua miếng thịt rọi thêm mấy trái khế chua về chưng, đang bê tô cơm nguội rỉa thính bắp quẹt vô lát khế và cơm ăn, cô em chồng hỏi:
- Chị Sáu nè! Chị còn nhớ con Bảy Ơn, chị của con Hương không?
- Nhớ, con nớ vượt biên đi Mỹ trước chị mấy năm, nghe nói hắn có tiệm Nail ở Cali, chữ hắn đổi tên là Huệ, hết Ơn rồi.
Cô em chồng khoe tiếp:
Hắn gửi thư cho con Hương nói là hắn quên hết tiếng Việt rồi.
Búng cơm nguội trong miệng Phụng suýt sặc.
- Rứa thì hắn viết thư cho con Hương bằng tiếng Mỹ hả, rồi con Hương nhờ người dịch phải không?
Phụng cười hỏi tiếp:
- Nghe nói con Bảy Ơn có về và cô có gặp hắn phải không? Rứa cô nghe hắn nói tiếng Việt hay tiếng Mỹ, hắn có đem thông dịch theo không?
Mẹ Phụng đang nhai trầu phải nhổ trầu ra rầy con gái:
- Mi có để chị Sáu ăn cơm không, tau nhai trầu mà nghe mi nói tau muốn mửa, chị Sáu mi đang ăn mắm, đừng để hắn mửa mắm.
Phụng kể cho mẹ chồng và em chồng nghe lúc mới qua Mỹ, Phụng đi may ở shop may của vợ chồng chú Hưng, chú là kỹ sư, ngoài giờ làm ở hãng chú về phụ vợ coi sóc shop may, một lần vào văn phòng của chú lãnh lương, tình cờ Phụng nghe chú rầy hai đứa con trai mà đứa lớn chỉ mới 10 tuổi:
- Ba dặn hai đứa con rồi, về nhà không được nói tiếng Mỹ, phải nói tiếng Việt.
Còn cháu của Phụng, hai vợ chồng đi làm suốt ngày giao ba đứa con ở nhà với bà bác đã lớn tuổi, bà bác dạy các cháu nói tiếng Việt, dạy dân ca ba miền, bà bác dạy các cháu ca hò Huế:
- Ai về cầu ngói Thanh Toàn
Cho em về với một đoàn thêm vui.
Rồi dạy các cháu hò giọng Nam:
Nhà Bè nước chảy chia hai
- Ai dìa Gia Ðịnh Ðồng Nai thì dìa
A li hò lờ! A li hò lơ
Và cả hò ru em giọng Bắc:
- Ầu ơ! Cái ngủ mầy ngủ cho lâu
Mẹ mầy đi cấy ruộng sâu chưa về
Bắt được con trắm con trê
Cầm cổ lôi về cho cái ngủ ăn...
Phụng nói với mẹ là ở Mỹ, nhiều hội đoàn, chùa, nhà thờ, cuối tuần thầy cô giáo thiện nguyện tổ chức dạy tiếng Việt cho các cháu, còn bà Bảy Ơn đó qua Mỹ đã hơn 40 tuổi đầu mà cứ muốn quên tiếng Việt thì con nghĩ chỉ có mình bả thôi, đó là con sâu làm rầu thùng canh chứ không phải chỉ làm rầu một nồi canh.
Vào Sài Gòn uống café với bạn học cũ, anh bạn thân đưa Phụng xem tờ báo có đăng hình bà Việt kiều mặc áo ngực chạy xe Honda ra chợ mua gà, hỏi Phụng:
- Bộ bên Mỹ mùa hè là ăn mặc như rứa đi ra đường hả?
Phụng trả lời với bạn là ở Mỹ Phụng phụ với bạn bán hàng tạp hóa ở đảo Galveston - Texas, tiệm tạp hóa của bạn ở trước mặt biển, từ cửa hàng nhìn ra biển Phụng thấy nữ du khách đầu đen mặc đồ tắm đi dạo trên biển đa phần đều khoác áo choàng bên ngoài, không mặc đồ như bà Việt kiều nớ.
Ở Cali Phụng đã đi làm Nail, Phụng nghe chuyện từ hai bà bạn vừa từ Việt Nam về, hai bà bạn trước ngày đi Mỹ ở khu kinh tế mới rất xa thành phố, một bà về khoe tấm hình bà ta mặc bộ đồ da, mang đôi boot da đứng trước căn nhà tranh rách nát, chung quanh là những em bé cũng áo quần rách nát như căn nhà tranh, còn bà bạn kia thì kể chuyện ngày xưa ở quê đi chân đất, từ nhà ra sông gánh nước về xài con sông rất xa nhà, nhớ nỗi nhọc nhằn của bản thân mình, bà bạn đó đã xuất tiền lập đường ống dẫn nước từ bến sông về giữa xóm để bà con đỡ phải nhọc nhằn.
Từ những chuyện trên, về Sài Gòn Phụng về chung cư Minh Mạng thăm hàng xóm cũ, đi ngang bãi rác khổng lồ trên đường Trần Nhân Tôn, rác hôi quá nhưng Phụng nín thở đi qua, không dám đưa tay bịt mũi vì đang có nhiều người bới rác kiếm sống.
Ba mẹ con Phụng về, ghé thăm bác sĩ Trần, bác sĩ Trần rủ đi ăn đồ biển ở quán 3 cây dừa bên quận 8, rủ đi nhưng rồi anh ngập ngừng:
- Ðồ ăn thì ngon nhưng chỗ đó hơi dơ vì bàn ăn kê sát con lạch.
Phụng hỏi:
Rứa anh tới đó ăn chưa, anh tới đó được thì ba mẹ con em cũng tới được.
Bác sĩ Trần gọi cua rang me, sò nướng, nghêu hấp gừng, nhìn ba mẹ con ăn ngon quá, anh ấy cứ lột nghêu sò để ba mẹ con ăn, ăn xong dĩa nghêu, Phụng ngẩng mặt lên thấy anh ấy chẳng ăn gì, anh ấy biểu cứ ăn đi rồi anh kể tháng rồi bạn thân của anh là anh Hà về chơi, anh cũng mời đến 3 cây dừa nhưng anh Hà không ăn, chỉ hút thuốc xong trả tiền rồi về, anh Trần vừa buồn vừa quê vì rủ bạn đi ăn chứ không phải rủ bạn theo để mình ăn rồi bạn trả tiền.
Bà sui của mẹ chồng Phụng từ Mỹ về thăm mời ngồ ghế không dám ngồi, mời nước không dám uống, bà ta than thở về Việt Nam thấy chi cũng “gớm” quá, mẹ của Phụng nói trước ngày đi Mỹ bà ta lê lết ở chợ xã bán hàng tạp hóa mấy năm sau trở về đeo sợi dây chuyền bự giống sợi dây xích chó, quê nghèo ngày nào giờ về thấy “gớm”.
Theo đoàn Sài Gòn Tourist ra thăm Huế Phụng nghe lén chuyện hai bà Việt kiều Mỹ ngồi hàng ghế trước:
- Hôm qua em tui hỏi tui với chị ở Mỹ làm nghề gì, tui trả lời tui làm nghề múa, nhưng chỉ được múa tay (cắt chỉ) còn chị được múa cả tay lẫn chân (thợ may).
Ở Sài Gòn Phụng thuê xe ôm ra chợ Bình Tây, vô chợ thấy bà cụ ngồi góc chợ bán chuối nấu, Phụng hỏi mua hai trái, bà cụ ra giá 10 ngàn Phụng đưa 10 ngàn, chờ bà cụ bỏ tiền vô túi bà bán chè bên cạnh vừa nguýt Phụng vừa mắng:
- Có hai trái chuối hô 10 ngàn đưa 10 ngàn, chẳng biết ngu hay làm phách.
Phụng cười trả lời:
- Dạ chị! Hai trái chuối ni nếu chị bán mà ra giá 10 ngàn thì em đi luôn, không thèm trả giá vì nói thách thấy ghét còn đây là bà cụ bán nên em trả đúng 10 ngàn.
Bạn học ngày xưa mời Phụng đến nhà ăn cơm, mâm cơm nhà bạn có món thịt bò xào củ hành, bạn mời rồi khoe:
- Nhà mình một tuần đi chợ một lần, thịt bò mua nguyên tảng về cắt miếng vừa đủ ăn một ngày, bỏ bao cất tủ đông lạnh, sáng sớm lấy ra chờ tan đá nấu ăn.
- Hèn chi miếng thịt bò trong miệng Phụng lát nhách.
Phụng nghĩ thầm, ở Mỹ chợ xa nhà mình phải đi chợ một tuần một lần, phải chịu ăn đồ ăn đông lạnh, hồi nãy mình muốn vô nhà bạn mình phải đi qua cái chợ chồm hổm rồi mới tới nhà, chợ bày bán thịt cá ê hề, sao phải mua bỏ đông đá, kiểu ni là “trưởng giả học làm sang” đây, mâm cơm bạn mời hôm đó có cá hồi Alaska hấp, cá Saba của Nhật bọc giấy bạc nướng, đồ hộp Mỹ và nho Mỹ.
Hôm sau cũng bạn học mời cơm nhưng bạn ni thì nghèo, từ nhà Phụng ở xóm chợ Nancy ra nhà bạn ở chợ Xóm Mới Gò Vấp, đường xa, nhà sâu trong hẻm, ông xe ôm chở Phụng lòng vòng kiếm mãi, Phụng nghĩ bụng:
- Ăn một bát cháo chạy ba quãng đồng.
Ðến nhà bạn, mâm cơm có mực luộc chấm mắm cá thu bạn đem từ Ðà Nẵng vào, dĩa rau sống với rau hung xà lách xanh ngắt, tía tô tím Huế, chuối chát tròn trắng như mặt trời mùa thu, những lát vả của Huế có hình trăng khuyết, những ngôi sao khế và những đóa hoa lan tỉa bằng ớt đỏ, tô canh chua bạn nấu đúng “gu” Quảng Nam với cá ngát, chuối chát, khế, măng chua, hơn 30 năm Phụng mới được ăn lại tô canh chua Quảng, món tráng miệng là chè đậu đen nấu nếp thơm mùi gừng và nước uống là nước chè tươi cũng thơm mùi gừng, ra về Phụng nghĩ bụng:
Xa thì xa thật nhưng ăn được bữa cơm ni thì có chạy ba quãng đồng cũng đáng.
Từ Việt Nam về lại Mỹ, một tháng sau Phụng nhận thư của em mình hỏi xin 5 ngàn dollars, cầm thư Phụng không biết nên cười hay nên mếu, ra đường nhặt 5 ngàn chiếc lá vàng rơi cũng đủ hộc... bơ, đào đâu ra 5 ngàn gửi cho em, buồn quá ra China Town thăm bà bạn, thấy ông chồng đang cầm thư từ Việt Nam gửi sang bà bạn thì đang hỏi chồng:
- Chuyến trước gửi tiền về cho hắn mua con bò, con bò đẻ ra con bê, chừ con bò chết rồi hắn gửi thư qua biểu ông gửi tiền về để hắn mua sữa cho con bê bú phải không?
Phụng cười và vợ chồng bạn cũng cười, bà bạn nói:
- Hai đứa mình qua đây, nói đi làm Nail cho oai, thật sự ôm chân mấy bà Mỹ làm móng, xong còn phải massage chân toát mồ hôi hột mới kiếm ra tiền, bà khách nào cho tiền “tê” được vài đồng thì lo nhớ mặt, lần sau bà khách đó tới ráng o bế để vừa có khách vừa có tiền “tê” không thì đói “mốc mỏ”, nghe Phụng tâm sự chuyện nhà bà bạn hỏi:
- Rứa thì mi về mi có “nổ” không mà em mi gửi thư qua xin nhiều rứa, Phụng kể cho bạn nghe lúc còn đi may, trước ngày về Việt Nam Phụng xin chủ shop may mấy khúc vải thừa, mấy cái áo thun may dư, đi chợ “nai ty nai” mua bánh kẹo về bỏ bao đề tên sẵn về chỉ phát theo tên, đứa cháu bên chồng xúi con thỏ thẻ bà thím:
Ba con nói bà thím mua cho ba con chiếc xe Dream.
Bà thím ở Mỹ nhớ quê hương quá nên về, bà thím đánh quần đen đội nón lá về thăm còn xin xe Dream, bà thím diện áo đầm chắc đòi xây cho cháu nhà lầu.
Về lại Mỹ đọc tờ Việt Báo thấy có bài viết của ông Chung Mổ từ Việt Nam gửi sang, bài viết có câu:
- Mommy đang rửa he (hair).
Ông bạn Chung Mổ đã quên câu “nhập gia tùy tục” rồi bên ni ai cũng phải đi làm để trả đủ thứ bill nên ít có thời gian dạy con nói tiếng Việt, thằng bé nói kiểu Mỹ Việt đề huề như rứa là giỏi lắm rồi, cháu của Phụng học hết lớp 12 mới di tản sang Mỹ có lần nó nói chuyện với dì:
- Dì Phụng ơi, hôm qua con đi J.C.Penney áo quần sale cả bầy, còn con nó thì:
- Mommy ơi! Con muốn ăn meat bò.
Thời bọ mạ của Phụng nước mình bị Pháp đô hộ 100 năm các vị đó cũng nói nửa tây nửa ta ngay trên đất mình đó nợ và vừa rồi lục Thúy Nga cũ ra xem lại, nhà văn Duyên Anh nói về Phượng Vỹ cũng bầy Phượng Vỹ thay vì hàng Phượng Vỹ.
Thời gian bán hàng ở Galveston Island có lần vắng khách Phụng lấy nhãn ra ăn, ông khách Mỹ vô mua hàng thấy Phụng ăn nhãn hỏi:
- Mầy ăn trái gì?
- Tao ăn eyes Dragon (long nhãn).
Cô bạn thấy Phụng dịch nhanh như chớp cứ cười mãi lại một lần bốn người Việt Nam vô tiệm hỏi mướn xe loại bốn bánh có một băng ghế dành cho hai người ngồi, hai người đạp xe hai người đi bộ theo, xa tiệm một quãng, Phụng ra tiệm ngó theo thấy họ dừng xe chụp hình quay phim chiếc xe đủ góc độ xong về trả, mướn tiếp xe hai bánh ghế 4 người ngồi cũng đạp ra xa chụp hình quay phim xong về trả, tết năm đó Phụng về Sài Gòn ra Ðầm Sen chơi đã thấy những chiếc xe y chang xe tiệm của bạn Phụng cho mướn, xe cho mướn đạp quanh Ðầm Sen với giá xe bốn người 60 ngàn 1 giờ, hai người ngồi 40 ngàn 1 giờ.
Xe của Ðầm Sen không thua gì xe Mỹ mà cô bạn phải đặt mua với giá xe một băng ghế 2600 dollars, hai băng ghế giá 4500 dollars, bên ni cho mướn thì chủ xe giữ bằng lái xe, khách đọc bảng điều lệ cho mướn xe xong ký tên rồi mới dắt xe ra đường đạp, “anh” Ðầm Sen chỉ cần thâu tiền trước, viết giờ khách mướn vô bảng nhỏ gắn trước xe, khách cứ đạp vòng quanh Ðầm Sen, không ăn cắp được vì cửa trước cửa sau đã có nhân viên gác cổng chận, khỏe re.
Một lần anh của bạn Phụng cho bốn nhóc Mỹ mướn xe, bốn đứa mập lù, dắt xe ra tiệm đã 8 giờ đêm, chờ đến 11 giờ vẫn chưa thấy trả xe, Phụng lo quá thắp nhang vái ông địa cho con tìm thấy xe con xin cúng ông địa 6 trái táo vì Galveston Island nơi Phụng bán hàng chỉ có chợ Mỹ mà chợ Mỹ chỉ có chuối “ba lùn” không đặt bàn thờ được đành vái hối lộ ông địa 6 trái táo, vái xong 11 giờ ông Mễ mập vô tiệm hỏi anh Sơn:
- Tiệm mầy có mấy chiếc “Limo” 4 bốn chỗ ngồi phải không?
- Ừ! Mầy thấy hả, làm ơn chỉ tao.
- Mầy cho tao 5 đồng tao dắt mầy đi lấy xe.
Anh Sơn đứng ngần ngừ, Phụng hối:
- Còn không mau đưa nó 5 đồng đi theo nó dắt xe về.
Thì ra bốn ông nhóc mập quá, đạp xe xa tiệm không có sức đạp về trả, bỏ xe giữa đường và bỏ luôn bằng lái. Kinh nghiệm, lần sau mấy ông nhóc muốn mướn xe phải có xe hơi đậu trước parking tiệm, gửi chìa khóa xe và bằng lái thì mới dám cho mấy ông nhóc mướn.
Cũng câu chuyện vui của thời gian Phụng bán hàng mướn, một lần anh Sơn xếp nước ngọt vô tủ lạnh biểu Phụng:
- Phụng ra sau kho lấy cho anh cái thùng giấy.
Phụng mới đi được ba bước đã nghe la:
- Thùng đâu?
- Ê! Thùng sau kho tui phải đi lấy mới có, tui có phải “tề thiên” đâu mà “úm ba la” là có thùng.
Hơn 12 năm sống trên đất Mỹ, không giàu nhưng có cơm ăn áo mặc, nhớ lại tháng ngày còn ở quê nhà chỉ có hai bộ đồ bằng vải “xà ru” để thay đổi, tối hôm ra đi Phụng mua được con vịt ốm nhách về nấu cháo đãi bạn của bé Châu và cu Ngọc đến chờ tiễn ba mẹ con đi, giờ sắm được 5, 7 bộ đồ, có cơm ăn đủ no, rứa là hạnh phúc rồi.
Tết, đi chợ tết ở phố Bolsa, hoa mai đã đủ 5 cánh, không phải mai rừng như những năm trước, tuy rằng hoa mai bên ni cuống hoa yếu ớt quá, chưa đủ sức đỡ được đóa hoa mai vàng nên cánh hoa cứ gục xuống không vương cao như hoa ở quê nhà nhưng thôi, rứa cũng được rồi, hy vọng những mùa xuân tới ông chủ vườn Nguyễn Dũng Tiến sẽ cố gắng nuôi mai để cuống mai đỡ được cánh như mai bên nhà.
Nhớ Việt Nam Phụng ra Thái Sơn mua mít tươi về ăn, có tiền thì về quê để được hưởng không khí tết chứ không phải áo gấm về làng, không tiền thì ở Mỹ ăn tết cũng có đủ:
Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ
Cây nêu tràng pháo bánh chưng xanh... như ai.
Phan Tịnh Tâm
nguoiviet online
|