Bướu u xơ tử cung
LTS: Bác Sĩ Hồ Ngọc Minh được biết trong cộng đồng người Việt nhiều năm qua với chuyên khoa về hiếm muộn, vô sinh, và lựa chọn trai gái theo ý muốn. Ông đã từng làm nghiên cứu về bệnh hiếm muộn, và các bệnh ung thư của phụ nữ tại National Cancer Institute trực thuộc National Institutes of Health. Bác Sĩ Minh là Board Certified về Obstertrics, Gynecology và Reproductive Endocrinology Infertility.
(BBT Xoá địa chỉ)
Khi được bác sĩ cho biết mình có bướu xơ, u nang tử cung, hầu hết các phụ nữ thường lo âu. Tuy nhiên gần như 99.9% bướu xơ tử cung (uterine fibroids) là bướu hiền, không gây ra ung thư. Bướu xơ tử cung mọc ra từ những tế bào bắp thịt của tử cung (dạ con), tạo thành khối u trong thành tử cung (intramural fibroid), dưới lớp màng bọc tử cung (subserosal fibroid), hay dưới lớp lót bên trong tử cung
Nguyên nhân
Nguyên nhân gây ra bướu xơ vẫn chưa được biết rõ ràng, nhưng có một gene di truyền có thể làm cho các tế bào thịt tử cung phát triển bất bình thường, vì thế phụ nữ có liên hệ gia tộc dễ có nguy cơ bị bướu xơ tăng cao. Phụ nữ da đen hay bị bướu xơ hơn người da trắng và người Á châu. Nhìn chung có khoảng 50% phụ nữ bị bướu xơ tử cung, phát hiện ở tuổi 30 đến 40, đa số không có triệu chứng gì báo hiệu ngoại trừ việc kinh nguyệt ra máu nhiều, kéo dài nhiều ngày, đau khi hành kinh, và có thể bị bệnh thiếu máu vì mất máu nhiều mỗi tháng. Bướu xơ cũng có thể gây ra các triệu chứng khác như:
-đau tức vùng xương chậu, bụng dưới.
-đau tức chung quanh bọng đái làm đi tiểu nhiều, són tiểu, hay khó khăn khi đi tiểu.
-đau tức vùng hậu môn, đau đớn khi đi ngoài (đại tiện).
Bướu xơ, nhất là khi nằm trong ruột tử cung thường là một nguyên nhân gay ra vô sinh, hiếm muộn hay sẩy thai sớm. Bướu xơ lớn có thể làm sinh thiếu tháng, sanh ngược, sanh mổ.
Tuy nhiên, hầu hết mọi trường hợp, bướu xơ không gây ra triệu chứng gì có ảnh hưởng đến sức khỏe và không cần phải chữa trị. Vì kích tố nữ estrogen có thể làm cho bướu lớn nhanh, đa số sẽ teo nhỏ lại khi phụ nữ đến tuổi nghỉ kinh
Chẩn đoán và định bệnh
Bướu xơ tử cung thường được phát hiện khi khám phụ khoa và được xác nghiệm bằng siêu âm (ultrasound). Có khi bác sĩ sẽ dùng MRI hay CT scan cho những trường hợp đặc biệt, cần loại trừ các bướu dữ của buồng trứng, hay khi u nang quá lớn. Bác sĩ chữa trị hiếm muộn, vô sinh có thể dùng hình chụp "thông vòi trứng" (hysterosalpingogram, HSG) hay nội soi tử cung (hysteroscopy) để truy tầm các bướu xơ trong ruột tử cung.
Những phương cách chữa
1-Giải phẩu
Ngày xưa, cắt bỏ dạ con là phương cách thông dụng nhất để chữa trị bướu xơ tử cung; ngày nay đây là biện pháp cuối cùng nếu các phương cách khác không thể áp dụng được. Trong trường hợp người phụ nữ muốn lưu giữ tử cung, hoặc còn muốn sanh con cái, bác sĩ sẽ giải phẫu chỉ cắt bỏ u nang (myomectomy) mà thôi. U nang có thể cắt bỏ qua một đường mỗ nhỏ trên bụng tương tư như khi sanh mỗ (laparotomy), hay mỗ nội soi qua thành bụng (laparoscopy), hoặc mổ nội soi qua cửa mình (hysteroscopy).
2. Làm tắt nghẽn động mạch tiếp dưỡng tử cung (Uterine Artery Embolization):
Với sự hướng dẫn của máy quang tuyến, một ống nhỏ (catheter) được luồn vào trong động mạch tử cung (chạy dọc hai bên vách tử cung), qua đó những hạt bi nhỏ được bơm vào làm nghẽn động mạch tiếp máu tới u nang. Thiếu máu bướu xơ sẽ teo lại và chết dần. Phương cách nầy có thể làm teo luôn tử cung, dùng cho những người không còn muốn sanh con nữa. Trong trường hợp, lỡ mang thai, có thể sanh con sớm, thiếu tháng.
3. Hâm nóng bằng siêu âm (MRI-guided Ultrasound):
Một máy siêu âm đặc biệt, kết hợp với máy MRI, có thể làm rung động và phát nhiệt, hâm nóng, u xơ tử cung. U xơ bị "nấu chín" và teo lại. Hiệu quả tương tự như phương pháp #2.
4. Thuốc men, hormone:
Trong bài viết “Thụ Thai Nhân Tạo”, BS. Minh có giải thích về hiệu ứng của thuốc Lupron, tác dụng ngắn hạn làm khống chế việc rụng trứng. Thuốc Depo-Lupron, tác dụng dài hạn hơn, làm cho buồng trứng tạm ngưng làm việc, tương tự như khi người phụ nữ vào thời kỳ mãn kinh. Thiếu kích tố nữ estrogen, u nang sẽ teo lại khoảng 50%. Một loại thuốc ngừa thai khác, Mifepristone (RU-486), cũng có hiệu ứng làm teo u nang tương đương như Depo-Lupron. Tuy nhiên, vì khi ngưng thuốc, bướu sẽ mọc to lại, giải pháp nầy chỉ dùng tạm thời cho những u xơ có kích thước lớn, làm teo nhỏ, trước khi chữa trị bằng các phương pháp kể trên.
5. Khám định kỳ:
Vì đa số các u xơ không gây ra triệu chứng phiền hà, và không lớn nhanh nên không cần chữa trị, chỉ cần khám phụ khoa định kỳ cho tới thời kỳ nghỉ kinh, bướu sẽ teo lại.
Tóm lại, bướu xơ tử cung không phải nguy hiểm như đa số phụ nữ phải mất ăn mất ngủ khi biết mình có u xơ tử cung. Tuy nhiên, nên tuân theo lời hướng dẫn của bác sĩ để tìm ra phương án thích hợp cho việc chữa trị, càng sớm càng tốt, nhất là khi có các triệu chứng gây ra bởi bướu xơ tử cung.