Welcome Guest! To enable all features please Login or Register.

Notification

Icon
Error

Vi Thùy Linh
Phượng Các
#1 Posted : Friday, February 25, 2005 4:00:00 PM(UTC)
Phượng Các

Rank: Advanced Member

Groups: Administrators
Joined: 6/24/2012(UTC)
Posts: 18,689
Points: 20,007
Woman
Location: Golden State, USA

Was thanked: 654 time(s) in 614 post(s)



Vi Thùy Linh





Sinh năm 1980 tại Hà Nội.
Cử nhân báo chí 2001.

Tác phẩm:

Khát (thơ, nxb Hội nhà Văn, 1999)
Linh (thơ, nxb Thanh Niên, 2000)

Có thơ in trong:
Thơ trẻ chọn lọc 1994-1998 (nxb Văn Hoá Thông Tin, 1998)
Thơ sáng tác trẻ (nxb Hội Nhà Văn, 2000)
Tuyển tập thơ Việt Nam 1975-2000 (tập 1, nxb Hội Nhà Văn, 2000)
Một số truyện ngắn, tiểu luận, tuỳ bút đã in báo, tạp chí trong và ngoài nước.
Là tác giả trẻ nhất được giới thiệu và in thơ trên tạp chí Europe số tháng 4.2002 của Pháp.
Là đại biểu Việt Nam dự Liên Hoan Thơ Quốc Tế VII tại Pháp (2003).

nguồn: tienve.org
Phượng Các
#2 Posted : Saturday, February 26, 2005 1:08:21 PM(UTC)
Phượng Các

Rank: Advanced Member

Groups: Administrators
Joined: 6/24/2012(UTC)
Posts: 18,689
Points: 20,007
Woman
Location: Golden State, USA

Was thanked: 654 time(s) in 614 post(s)


Đường ong


Mở bàn tay là bàn linh tính
Động đường đêm đong đưa
Em đi về Anh phía ấm
Nơi ngôi nhà rộng ra vì những tiếng vòi vĩnh của những đứa bé bầu bĩnh
Nơi em biết, có thật sự Bình Yên

Bếp than hồng cột điện già xích lô lam lũ thơm cây vươn mùa thanh tú đường đêm
mùi chen người thêm
Đèn xanh mắt ngỏ
Têm vào từng gốc cây mỗi phố
Ánh sáng từ gương mặt Anh
Đẩy vào góc quên những u uẩn quá khứ nặng nề
Anh trao em ngày mới
Cuộc sống khác từ mùa xuân chưa từng thấy
Dài theo đôi mắt, kín đất hoa linh những bàn chân non đường thon âm thanh hoan lạc
Bình minh mọc từ vầng ngực Anh đầy ắp hồng cầu
Sao lên từ mắt
Cả thế giới chật ních buồn phiền bỗng nhiên vắng lặng
Để loài người học yêu nhau trở lại
Để loài hoa không bao giờ mãn khai, hé mở

Chỉ có tiếng ong bay

29.01.2004

Phượng Các
#3 Posted : Saturday, February 26, 2005 1:09:33 PM(UTC)
Phượng Các

Rank: Advanced Member

Groups: Administrators
Joined: 6/24/2012(UTC)
Posts: 18,689
Points: 20,007
Woman
Location: Golden State, USA

Was thanked: 654 time(s) in 614 post(s)
Âu Cơ

Hoa một loài một bông độc sáng
Giữa những đoá hồng đen dập dìu khắp không gian mịn ướt

Hôm nay lại tiếp tục thói quen cầu ước
Khi ngồi quán trên cao uống nước đu đủ
Để dồn đủ một đêm tình tự
Trong lòng anh, em khai thị thế gian

Phiêu diêu mắt, thấy con đường tơ lụa
Phiêu diêu lưỡi, chạm đáy mềm Âu Cơ

Ly rượu dan díu mùi đàn bà
Nước mắt không thể ngấm thêm được nữa
Ta tạo dị bản ta, chống đỡ
Dan díu men mê man
Mật khẩu nẻ lá môi thâm nhập

Hồi hộp đến cuối đường tơ lụa
Tây Tạng mê ảo cuồng hoa
Trứng nhộn nhịp thụ thai
Âu Cơ rũ váy rũ nghiệt ngã
Lại hứng hứng gió thốc
Thôi miên những cánh cửa chồi răng

Hoa Thùy Linh
Đàn đàn mũi tên bay từ giữa hai đùi
Bắn nát sự cam phận

Phượng Các
#4 Posted : Saturday, February 26, 2005 1:10:48 PM(UTC)
Phượng Các

Rank: Advanced Member

Groups: Administrators
Joined: 6/24/2012(UTC)
Posts: 18,689
Points: 20,007
Woman
Location: Golden State, USA

Was thanked: 654 time(s) in 614 post(s)
Tàu lửa


Đều đặn những đoàn tàu dừng lại gần Anh, còi rền rĩ làm chai tai anh
15 phút dừng không hết mệt
Những đoàn tàu không mang em đến
Biết làm sao chống đỡ cuộc hoá kiếp của căn phòng bộn bề khi đêm nay nó rùng mình thành toa tàu đơn độc
Muốn tẩu thoát mà tầng tầng nhà vây kín, em nuốt chay buổi tối đợi môi
Nuốt buổi tối lỏng cơn khát thứ nhất

Những chiếc ví, những tấm ảnh, những kỷ niệm dần đánh mất
Màu da ánh nhìn bị đánh mất
Giấc ngủ cũng bị đánh mất
Tự huyền bí bằng chiếc bánh sữa nửa đêm
Khi anh cắn em tê dại

Thế giới thu nhỏ khi ban mai mãn khai
Em xếp hàng chen lấn mua vé tàu tìm hạnh phúc
Căn phòng tàu lửa đầy cuống vé cũ, đuổi bám
Dù em đã trát nỗi đau cùng hình dung cái chết thường trực, lên tường trắng

Anh nghe mãi đĩa hát cũ để nhớ
Những vòng đĩa tự thú về em
Những ngón tay từ hôn, buồn như mắt
Vó dài cất đất lên trời
Hòng trốn cái chết hằng rõ mặt

Thình lình em sẽ lên chuyến tàu không hẹn
Để bất thần lọt vào Anh
Những con tàu nôn nao nghiến đường ray tiền sử

Lũ thóc hạt đi mơ cánh đồng trắc ẩn
Những dòng sông vẫn chảy trên đầu loài người sống - chết
Tiếng khóc hát rong lòng đất
Giáo đường nghiêng chiếc bình thánh ca khổng lồ tiếng khóc phiêu diêu thành thiên đường ướt
Vào ngày long lanh, người anh hùng lang bạt bất thần quấn em vòng ôm đa cảm:
”Anh đã thuộc về nàng họ Vi của núi
Vì sự bí ẩn và hoang dã của nàng !”.

(05.09.2003)

nguyenthy
#5 Posted : Tuesday, May 17, 2005 1:34:15 PM(UTC)
nguyenthy

Rank: Newbie

Groups: Registered
Joined: 6/24/2012(UTC)
Posts: 23
Points: 0

http://www.vietbay.com/t...ws&file=article&sid=170
ba`i phe^ bi`nh cu?a ba` Le^ Thi. Hue^.
Phượng Các
#6 Posted : Friday, June 16, 2006 6:50:48 AM(UTC)
Phượng Các

Rank: Advanced Member

Groups: Administrators
Joined: 6/24/2012(UTC)
Posts: 18,689
Points: 20,007
Woman
Location: Golden State, USA

Was thanked: 654 time(s) in 614 post(s)

Nói chuyện tình yêu với Vi Thùy Linh

Trịnh Lữ


Câu chuyện được ghi hình để phát trên kênh VTC1 (truyền hình kỹ thuật số) tại Việt Nam nhân ngày Valentine 2006. Tôi đã bảo “thôi đi, tôi già thế này rồi còn lên TV nói chuyện yêu đương làm gì, dơ dáng chết”. Nhưng cuối cùng rồi cũng phải nhượng bộ. Từ chối quá thì có vẻ mình còn dơ dáng hơn. Hơn nữa, họ bảo một gái còn trẻ như Linh và một trai sắp già như tôi thì nói chuyện tình yêu mới hay, mà sẽ không phải theo khuôn sáo qui định gì hết.

Quả thực chị dẫn chương trình cũng không theo một danh sách câu hỏi nào, mà để câu chuyện diễn tiến tự nhiên, tuy rằng chỉ xoay quanh vòng ngoài tình yêu chứ không đi sâu tranh luận các chiều kích và ngóc ngách của nó theo một quan điểm rõ ràng nào. Thôi thì nhập gia tùy tục, chẳng nên khó tính làm gì.

Câu hỏi đầu tiên là dành cho Linh: “Tại sao chị lại chỉ làm thơ tình? Và chị nghĩ thế nào về tình yêu?”

Linh mặc một chiếc áo len sợi thô đan trơn và thưa, mầu đất nhạt, cổ khoét hơi già lưỡi kéo nhưng vẫn không hở hang, với một bộ váy cũng theo lối sợi thô như thế nhưng có những gân nổi chạy ngang sẫm mầu hơn, hoàn chỉnh bằng một đôi giầy cao gót mũi nhọn hoắt thường thấy trong phim Hàn Quốc. Linh có cái dáng vẻ của một người lúc nào cũng vội vàng bận rộn, không hẳn là ngơ ngác nhưng lại có vẻ hoang mang với chính mình, với một lối nói lúc nào cũng như sắp hụt hơi đến nơi. Linh ngồi rất thẳng người trên chiếc ghế bành bên cạnh tôi, nói một thôi dài, giọng khàn khàn, tôi không thể nhớ chính xác từng lời, vì cách nói của Linh miên man chứ không khúc chiết, có vẻ lời không theo kịp ý. Nhưng tôi dám chắc đã hiểu được cái ý mà Linh muốn nói, tựu trung là cho rằng tình yêu trai gái (chứ không phải thứ tình nào khác) là một thứ gì đó cao quí thiêng liêng đẹp đẽ lắm, có vẻ nhất trần đời, và là nguồn hứng khởi sáng tạo vô tận của nhân loại, thành thử Linh chỉ thích làm thơ tình mà thôi.

“Còn ông, thưa dịch giả Trịnh Lữ, ông nghĩ sao?” Chết rồi, tôi nghĩ sao nhỉ. Thôi thì cứ nghĩ sao nói vậy: “Những điều Linh vừa nói rất đúng với tâm lí của lứa tuổi còn trẻ và của một người chuyên làm thơ tình như Linh. Còn tôi, tôi nghĩ nói cho cùng thì thơ nào cũng là thơ tình cả, các bạn cứ nghĩ mà xem. Vì tình yêu là một khái niệm rộng rãi lắm chứ không phải chỉ là sự mê đắm giữa đàn ông đàn bà, vốn chỉ là một cơ chế xúc động giúp loài người duy trì nòi giống. Nó đẹp, nó thiêng, nó cao quí ra sao là tùy ở cơ địa của từng cá nhân trong từng nền văn hóa. Và thực sự là nó quan trọng, vì nếu đã không có tình yêu trai gái thì cũng chẳng có bất kì một tình yêu nào khác đâu.”

Thế rồi bốc lên, tôi còn nói rằng xúc động yêu đương khiến người ta, một cách vô ý thức, phải bịa tạc hoặc phóng chiếu nhiều thứ giá trị không có thực vào nhau để làm cho mọi thứ thành bí ẩn, đẹp đẽ, cao quý, hoặc thiêng liêng. Mà những chuyện ấy không biết trước được, chúng giống như tai nạn, hoặc như những trận phục kích, hoặc trúng sổ số, chẳng biết đâu mà lần. Hiện tượng này hình như chỉ có ở loài người, là loài đã tách khỏi thiên nhiên để biến thành nạn nhân của chính những cái gọi là văn hóa của mình, chứ còn muôn loài khác thì bản năng duy trì nòi giống chưa cần phải hóa trang như vậy, mà cứ trực tiếp chiến đấu thế thôi. Nhưng mình là người thì tốt nhất là cứ xúc động theo kiểu người, và ân hưởng những cảm giác thăng hoa đẹp đẽ ấy, chứ tội gì mà theo loài vật.

Linh quay sang tôi với tia nhìn vừa ngỡ ngàng vừa khó hiểu. Không biết Linh có hiểu hết ý kiến có phần “khoa học” của tôi không. Nhưng quả thực tôi rất sợ cuộc nói truyện truyền hình này sẽ chán ngắt nếu tôi cứ xưng tụng tình yêu theo kiểu Linh một cách ngây thơ có ý thức hoặc không có ý thức như thế. Khổ quá, biết thế cứ từ chối bằng được cho xong. May mà chị dẫn chương trình lại có vẻ thấy thú vị, còn cười rất tươi nữa, và khéo léo nói rằng “Nhà thơ Vi Thùy Linh nghĩ sao về quan niệm có phần rất lí trí của dịch giả Trịnh Lữ, và theo chị thì trong tình yêu điều gì quan trọng hơn: tình cảm của con tim hay lí trí của khối óc? Bản thân chị thì thế nào?”

Linh khàn khàn nói rằng cô bao giờ cũng yêu bằng con tim trung thực và bốc lửa của mình, nhưng vẫn lấy lí trí để phán đoán và thẩm định đối tượng trước khi quyết định “yêu anh ta”. Linh làm cho tôi nhớ lại hôm anh Hoàng Hưng đọc thơ ở Viện Goethe Hà Nội. Hôm ấy Linh đã hỏi “Thưa ông Hoàng Hưng, ông có thể đọc cho chúng tôi nghe một bài thơ tình nào thật bốc lửa của ông không?” Có vẻ như yêu đối với Linh là phải “bốc lửa”, chứ còn lom đom lờ nhờ thì chết với Linh. Quay sang tôi, Linh nói “Tôi không nghĩ là một người như ông lại khô khan và lí trí như vậy. Tôi ghét nhất những ai cứ lờ nhờ, sống lờ nhờ, yêu lờ nhờ, không bao giờ dám hành động theo tình cảm thật của mình.” Vậy là đúng rồi, lờ nhờ với Linh là không ra gì. Ánh mắt Linh nhìn tôi đầy nghi ngờ. Chẳng nhẽ tôi lờ nhờ thật sao? Tôi là thế nào ấy nhỉ? Chưa biết đối đáp ra sao thì chị dẫn chương trình lại cứu tôi lần nữa: “Dịch giả Trịnh Lữ có thể cho chúng tôi biết ông nghĩ thế nào không ạ? Trong tình yêu, con tim quan trọng hơn hay là khối óc quan trọng hơn?”

Tôi nhìn Linh, nhìn chị kia, rồi nói “Tôi thấy tim với óc tôi nó lẫn lộn với nhau cả, không tách bạch ra được. Mà hồi còn trẻ hình như tôi cũng nghĩ rằng tim với óc là hai thứ khác nhau, tình cảm với lí trí là hai thứ khác nhau. Còn bây giờ thì hình như không phải thế”. Mấy anh quay phim không nhịn được cười, chị dẫn chương trình cũng vậy. Thôi thế là vui rồi.

Câu chuyện lan man sang những cái linh tinh khác về tình yêu. Hình như chúng tôi có nêu lên chuyện yêu có phải là chiếm hữu nhau không, có phải không biết ghét thì cũng không biết yêu hay không, tình yêu lớn với tình yêu nhỏ là thế nào, vân vân. Linh có nói cô vẫn mong đợi một “tình yêu lớn” đến với cô, nhưng không chịu giải thích cho tôi thế nào là “tình yêu nhỏ”. Tôi lại mắc sai lầm nói đến chuyện chiếm hữu trong tình yêu theo quan điểm lịch sử và kinh tế xã hội học, thậm trí còn đá qua cả những “principle of necessity” và “principle of pleasure” nữa, may mà tôi nói toàn tiếng Việt cả, nên không có vẻ khoa học lắm, ấy thế nhưng cũng bị Linh và chị dẫn chương trình choảng cho một mẻ đáo để, đến nỗi tôi phải chốt lại là “mình đang trao đổi thông tin nhiều chiều chứ không phải tranh biện cổ vũ hoặc đả phá một quan niệm hoặc cách sống nào cả.” Rồi để khẳng định rằng mình vẫn sống theo “nguyên lí cần thiết” chứ không phải “nguyên lí khoái lạc”, tôi nói rằng trong những ý kiến của Linh tôi thấy có một yếu tố quan trọng vào bậc nhất trong tình yêu - đó là “trung thực”. Phát triển một chút cái yếu tố “trung thực” trong tình yêu rồi, tôi đề xuất thêm một yếu tố quan trọng nữa là cái “nghĩa” trong quan hệ yêu đương. “Các cụ vẫn nói Tình-Nghĩa,” tôi nói, “và đến tuổi này thì tôi mới thấy hết cái quan trọng của chữ Nghĩa trong tình yêu”. Linh ủng hộ tôi liền, cái giọng khàn khàn có vẻ trong ra một tí.

Chúng tôi không ngồi trong trường quay, mà ở một gian “living room” trong một nhà hàng nội thất tương đối cao cấp ở Hà Nội. TV bây giờ hay tận dụng những bài trí có sẵn như thế để khỏi phải mất tiền làm phông màn trong trường quay. Trên tường chỗ chúng tôi ngồi có một bức phù điêu hình hai con hổ quấn quít nhau ẩn ẩn hiện hiện sau một đám lá. Câu chuyện có vẻ tự nhiên, thành thử đã quay hết hai cuốn Betacam 30 phút rồi mà chị biên tập vẫn ra lệnh cứ quay tiếp, rồi cắt sửa sau. Tha hồ mà edit.

Sau mấy phút nghỉ, câu chuyện lại tiếp tục với câu hỏi bất chợt của tôi về chuyện Việt Nam đã có Valentine Day từ khi nào? Linh bảo từ mươi năm nay rồi, “cái gì thế giới có thì mình cũng phải có ông ạ, ông nhìn mà xem, từ mốt Hàn Quốc đến nhạc Rock đến đủ các thứ khác...” Tôi hỏi thế mọi người có biết xuất sứ của Valentine Day không thì hóa ra không ai biết, và theo đề nghị của chương trình, tôi tóm tắt câu chuyện vừa nhặt trong History Channel website ra. Lịch sử có tính chất tôn giáo của Valentine Day có vẻ làm cho chị dẫn chương trình hơi khó xử, nên lập tức đưa câu chuyện trở về tình yêu và câu hỏi cụ thể tiếp đó là “Nhà thơ Vi Thùy Linh sẽ làm gì trong ngày Valentine này?”

Linh nói cô muốn gửi thông điệp tình yêu bốc lửa cho tất cả mọi người. Cô nói cô mơ ước ông thị trưởng Hà Nội sẽ cho phép tổ chức lễ hội tình yêu vào ngày này ở ngay Bờ Hồ Hoàn Kiếm để cho mấy chục nghìn trai gái yêu nhau có thể cùng ra đó công khai ôm hôn nhau, nhẩy múa với nhau, và nói với nhau những lời bốc lửa. Linh nói thế mới thích, và cô với người yêu của cô sẽ là người đầu tiên ôm hôn nhau ở giữa Bờ Hồ để mở đầu cho lễ hội ấy.

Tôi chưa kịp kể tích lễ hội Lupercalia của người La Mã vốn là gốc của Valentine Day từ thế kỷ thứ 5, thì chị dẫn chương trình đã hỏi: “Còn ông, ông có bài thơ tình nào đọc tặng cho khán giả nhân ngày lễ Tình Yêu này không?” Tôi bảo người Việt Nam nào chẳng có một vài bài thơ tình, cho nên tôi cũng có đây, rồi lấy kính lão ra đọc một bài đã in trong tạp chí Sông Hương:



Chử Đồng Tử

Trời vùi mình dưới cát
Lửa trong nước đợi chờ
Em thiên nhiên đất mịn
dựng lau lách ven bờ

trái chín chưa người hái
đê mê dợn gió chiều
lụa là lần lần cởi
nằng nặng giọt phì nhiêu

nước lạnh còn ngại khỏa
đất bỗng cựa run người
mầm trời hừng hực khởi
thiên địa chợt đổi ngôi

huy hoàng em bên tôi
ngợp mắt vạt thân người
đất nổi cồn da thịt
thân em ngập giữa trời

em trốn vào trong tôi
vùng vẫy thoát đơn côi
nước xoáy tìm lòng đất
vật vã mà buông xuôi

tội nghiệp em thật nhiều
rã rời mềm cơn khát
tôi là nguồn nước mát
em uống được bao nhiêu

bảo gì em chẳng nghe
làm gì em chẳng thích
rời bỏ chốn cung đình
thà mang danh phản nghịch

tôi thẳng cây gậy trời
em tròn vành nón tiên
qua đêm nên thành quách
duyên lành truyền vạn niên

em là con cá lạ
tôi nơm được giữa trời
bãi Tự Nhiên ngày ấy
cồn cào huyện thoại phơi


Vừa đọc dứt lời thì Linh quay phắt sang tôi: “Thế mới biết nghệ thuật bộc lộ con người! Trong suốt buổi chuyện trò này, ông đã giấu mình rất kĩ; ấy thế mà bài thơ của ông đã tố giác ông là một con người chẳng lí trí và khô khan chút nào, ông là người đa tình lắm vậy. Cũng như tôi mà thôi.”

Chị dẫn chương trình đế vào: “Có đúng vậy không ạ?” Tôi liền nhìn thẳng vào ống kính và nói: “Có ai trong số chúng ta đây lại không đa tình không nhỉ?”

Thế rồi tôi tranh thủ: “Tôi cũng muốn gửi tặng mọi người một món quà tình yêu nữa. Đó là bản dịch một câu chuyện tình mà tôi cho là hay nhất trong mấy chục năm qua của nhà văn đương đại Nhật Bản Haruki Murakami: cuốn tiểu thuyết Rừng Nauy. Đây là câu chuyện tình của lứa tuổi mười tám đôi mươi, trong đó lòng trung thực và dũng cảm đối với bản thân và mọi người được vinh danh là những giá trị cao quí nhất của tình yêu đôi lứa. Bản dịch đã xong, và tôi hy vọng cuốn sách sẽ sớm đến tay các bạn đọc yêu quí của tôi ở Việt Nam.”

Món quà của Linh cho khán giả to hơn của tôi nhiều: cô sẽ đọc một số bài thơ tình tâm đắc, và chắc hẳn là bốc lửa nhất của mình trong một phần riêng của chương trình, và cô sẽ ở lại cái “living room” trưng bày ấy thêm hàng giờ nữa để ghi hình thu tiếng cho món quà ấy.

Còn tôi, tôi chào mọi người, tặng cho Linh cuốn Utopia tôi dịch vừa mới in xong, với mấy chữ như sau: “Kính tặng Vi Thùy Linh nhân ngày Tình Yêu 2006 – Tình yêu trong cuốn sách này mới thật là to đấy, Linh ạ”, rồi gọi taxi về nhà trong làn mưa bụi tháng Giêng ta Hà Nội. Tôi vẫn nghĩ xã hội Việt Nam phải biết “kính” người trẻ và “yêu” người già thì mới là phải phép. Được thế mới mong có tiến bộ vậy.

Đấy, tôi đã nói chuyện về tình yêu với Vi Thùy Linh như vậy đấy.

Hà Nội, ngày 9 tháng 2 năm 2006

© 2006 talawas

Phượng Các
#7 Posted : Thursday, October 5, 2006 8:32:43 PM(UTC)
Phượng Các

Rank: Advanced Member

Groups: Administrators
Joined: 6/24/2012(UTC)
Posts: 18,689
Points: 20,007
Woman
Location: Golden State, USA

Was thanked: 654 time(s) in 614 post(s)
Những người thơ nữ già trước tuổi
Saturday, September 30, 2006






Nguyễn Mạnh Trinh.


Một nhà thơ nữ Việt Nam có những vần thơ kỳ lạ. Vi Thùy Linh. Sinh năm 1980, tới nay trên hai mươi tuổi mà thơ như của một người đầy kinh nghiệm đã từng trải qua nhiều cảnh ngộ trong đời. Qua cung cách sống, thi ca trở thành những bước chân đi tìm mà ở đó, những hình ảnh gợi đến những dục tính cũng như những ý nghĩ có lẽ táo bạo với một người con gái Việt Nam. Qua hai tập thơ, “Khát” và “Linh,” nhà thơ này trở thành một khuôn mặt nổi bật và được trong nước đề cử đại diện Việt Nam tham dự Liên Hoan Thơ Quốc Tế lần thứ bảy tại Pháp.

Thơ của Vi Thùy Linh già trước tuổi và trong ngôn ngữ có một chút gì cường điệu của những bước chân đi sải dài hơn độ bình thường. Thơ, gợi tới những phần ẩn mật, của da thịt và của những suy tưởng sục sôi. Thơ, gợi tới những bảng đường cấm nhưng đầy hình ảnh kêu gọi trí tò mò...


“... Phiêu diêu mắt, thấy con đường tơ lụa

Phiêu diêu lưỡi, chạm đáy mềm Âu Cơ.


Ly rượu dan díu mùi đàn bà

Nước mắt không thể ngấm thêm được nữa

Ta tạo dị bản ta, chống đỡ

Dan díu men mê man

Mật khẩu nẻ lá môi thâm nhập.


Hồi hộp đến cuối đường tơ lụa

Tây Tạng mê ảo cuồng hoa

Trứng nhộn nhịp thụ thai

Âu Cơ rũ váy rũ nghiệt ngã

Lại hứng hứng gió thốc

Thôi miên những cánh cửa chồi răng

Hoa Thùy Linh.

Ðàn đàn mũi tên bay từ hai đùi

Bắn nát sự cam phận.”


Tôi đọc thơ Vi Thùy Linh cũng như đã nghe đài BBC, RFA phỏng vấn cô. Tôi đã được nghe nữ thi sĩ nói về sự đam mê sáng tạo cũng như suy tư có ý thức của mình. Dường như tôi thấy những bước chân đi qua những khuôn khổ thi ca cổ điển. Nhưng, nếu tìm kiếm sự khai phá thì chưa. Thơ, còn ở trong những cung cách cố gắng cách tân đổi mới nhưng chưa hoàn toàn là những bứt phá cần thiết để cảm quan người đọc bị chế ngự và đuổi theo, rượt bắt... Những ấn tượng tạo được qua thi ảnh, chỉ là thoảng chốc và chưa đủ độ ngân nga...

Khi trả lời một câu hỏi nhân dịp ra mắt tập thơ thứ ba “Con ngươi của mắt,” Vi Thùy Linh đã bộc lộ cá tính của mình:


“Hỏi: Trong hai tập thơ trước, những đánh giá cực đoan thường tập trung vào những bài thơ mà chị thể hiện bản năng giới tính một cách mạnh mẽ như “Khỏa thân trong chăn tìm chồng” hay bị suy diễn như câu “ngày cuối tháng ngày em chóng mặt.” Trong tập thơ mới, chị còn làm độc giả “chóng mặt” bởi những câu thơ kiểu này?

Vi Thùy Linh: Người ta thường nói mỗi ngôi nhà là một tổ ấm, xã hội tập trung của nhiều tổ ấm, còn tôi muốn dùng biểu tượng chiếc giường. Chiếc giường là nơi những người yêu nhau nằm bên nhau, có những người không yêu nhau vẫn phải lấy nhau không vì yêu mà vì cơn say, vì lỡ làng cũng ở trên chiếc giường ấy. Chiếc giường là biểu tượng phức hợp.

Với những người chỉ có khả năng hiểu giường là giường chiếu theo kiểu tính dục đơn thuần thì tôi không nghĩ phải mất sức lực để thuyết phục họ yêu thơ mìnhà Vì những độc giả ấy không có khả năng để cảm thụ nghệ thuật và ý tưởng đẹp đẽ của tôi. “Ngày cuối tháng” trong thơ chỉ là một trạng ngữ thuần khiết. Với đối tượng luôn tiếp nhận nghệ thuật bằng cái đầu đen tối và suy diễn, hiểu “ngày cuối tháng” theo kiểu khác cũng như hiểu chiếc giường theo kiểu “ngày cuối tháng” thì tôi không có nhu cầu chinh phục họ thêm vào lượng độc giả của mình. tôi cực đoan và sẵn sàng gạt bỏ.


Hỏi: Ngôn từ trong thơ chị cũng thường tập trung quá nhiều vào cái “tôi” cá nhân. Ðó là cách “tiếp thị” hay thể hiện cá tính?

Vi Thùy Linh: Không phải “tiếp thị” mà là cái tôi mãnh liệt. Tôi là sự hóa thân chứ không phải bản thể thực tế. Thậm chí thơ của tôi giải tỏa hộ khát vọng của cả những người lớn tuổi nhưng vẫn khao khát tình yêu. Quá mạnh mẽ vì tôi dám sống và dám thể hiện thái độ sống. Phan Thị Thanh Nhàn “giấu một chùm hoa trong chiếc khăn tay/ cô gái ngập ngừng sang nhà hàng xóm,” còn tôi thay vì nấp ở ngoài cửa sẽ đến thẳng bên anh ấy và nói “Em yêu anh và em sẽ chờ anh về.” Thay vì cô gái nhà quê bứt cỏ phừng phựt và chạy ù trên đê khi người yêu hỏi “Em có yêu anh không?” thì tôi không bao giờ bỏ chạy và sẽ nói “em yêu anh và khi nào chúng ta làm đám cưới?” Tôi nghĩ việc kín đáo hay bày tỏ thuộc về cá tính và bản lĩnh của mỗi người...”


Ðấy, con người của cô thi sĩ trẻ xốc nổi như vậy! Nếu có người bảo, nếu nói huỵch toẹt ra như vậy thì còn gì là lãng mạn, còn gì là thơ nữa. Thế mà, cô vẫn làm thơ, vẫn say sưa với sự đi tìm kiếm chính mình, và tạo ra rất nhiều “giai thoại” trong làng văn nghệ. Vi Thùy Linh làm thơ với những câu đại loại như:


“... anh hạ trời xuống, anh nâng đất lên

anh bùng vỡ thanh xuân cuồng điên

trên lưng anh bơi mải miết ngón ngón em dài trắng

môi em trườn trong đêm căng

duỗi chân dài em nối những biên giới, những núi đồi sông biển. Anh đến bên em nhịp nhịp qua cầu đùi muốt

đêm tận cùng chờ hiến

vào lúc anh lên em, lên anh

thụ tạo giấc mơ ấp ủ

em đạt khát khao làm mẹ.”


Và Vi Thùy Linh đã viết về những người không thích thơ cô:


“... Và tôi làm nhiều kẻ nhảy dựng lên khi viết về những cái lưỡi đầy sự giả dối và những con người đeo mặt nạ giễu đầy phố. Một số người kêu ca tôi viết về tính dục, họ kêu rất to như thể đó là tội lỗi, là lĩnh vựcà không thuộc về con người. Tôi không viết về tính dục mà viết về tình yêu. Tình yêu đích thực hòa quyện thể xác và tâm hồn, tính dục với tôi nằm trong tình yêu. Tôi cực nhọc tìm ngôn ngữ, hình ảnh biểu tượng để bùng vỡ tràn trề sức xuân, chất sống của tôi, không kìm giữ lảng tránh hay lẩn trốn không đi theo đám đông phong trào như con thú tách khỏi bầy tìm con đường riêng không bao giờ yếu hèn trước các thử thách...”


Giải thích như thế, “tuyên ngôn” thơ như thế, liệu có thuyết phục được không từ những bài thơ, tập thơ in ra đời??

Tôi lại đọc một nữ thi sĩ Nga Xô Viết, trẻ tuổi và cũng có những câu thơ “già trước tuổi” đầy lạ lùng, Marina Tsvetayeva.


“... Từ thi ca tôi, về thanh xuân và nỗi chết; thơ không phải chỉ để đọc; thơ tan tác trong bụi phủ của kệ sách thư quán (nơi mà chẳng có ai thèm đoái hoài nó). Từ thi ca tôi, của men nồng rượu vang ủ mãi chỉ một ngày...”


Nữ thi sĩ viết những vần thơ này khi hai mươi tuổi. Thế mà, tưởng là suy nghĩ của một ngươi đã chịu bầm giập và trải qua nhiều đớn đau của cuộc sống. Thi ca với cuộc đời nàng, giống nhau từ khuôn dáng của giọt lệ trong bà ngưỡng mộ Stenka Razim niềm vô vọng, để rồi tự chấm dứt với sự tự diệt bàng hoàng.

Năm mười bảy tuổi, Tsvetayeva in tập thơ đầu tiên. Vecherny Album (Tập Ảnh Buổi Tối) lúc cô còn mặc áo nữ sinh đồng phục của trường học. Hai năm sau, tập thơ thứ hai. Volshebny Fona (Ðèn Lồng Ma Thuật). Cả hai tập, cùng chứa đựng những đề tài liên quan đến tuổi trẻ lãng mạn Nhưng cũng hiếm có một người nữ trẻ tuổi lại có những câu thơ tuyệt vọng như:


“... Anh hãy cho tôi thời thơ ấu

Ðẹp hơn những truyền kỳ thần tiên

Bây giờ, ở tuổi mười bảy

Hãy cho tôi nỗi chết...”


Có người đã viết: “Thơ của Marina Tsvetayeva là của cảm tính. Bà mang độc giả vào một thế giới riêng, bàng bạc lời ru, mịt mờ nhân ảnh. Ngôn từ, nhịp điệu như phát xuất từ cung bậc âm thanh nào của hằn dấu tâm thức và được ký âm lại với tính cách của những vang vọng huyền bí của bùa chú linh thiêng... ”


Thơ có phải mang con người đến cơn tỉnh thức sau những chấn động bàng hoàng?


“... Anh truy tìm đời sống thế nào

Anh lo ngại, anh giận dữ

Anh quay cuồng vặn vẹo

Ðứng lên, ngồi xuống

Trị giá có đắt không, hỡi bạn khốn khổ?

Ðổi chác một bất tử tầm thường...”


Ðịnh mệnh của Tsvetayeva là thi ca của những ngày lưu vong. Năm 1922, sau những ngày đẫm máu của nước Nga, bà lưu vong sang Âu Châu. Sống ở Berlin, Prague, Paris, giữa những cư dân bản xứ, bà thấy cô đơn vô hạn. Mười mấy năm sau, 1939, bà trở về Nga và hai năm sau, 1941, tự sát trong vô vọng của một cuộc đời luôn có những đám mây đen mịt mờ bao phủ. Thơ có những nơi chốn hiện diện. Ở Mạc Tư Khoa, viết về Lorelei, về Paris, về đảo ST Helene. Ðến khi ở Paris thì lại nhớ về Kaluga với khói sương sầu muộn của cây hương mộc. Bà ngưỡng mộ Stenka Razim nhưng khi gặp sự sa sút của vóc dáng người mà bà từng trân trọng, bà đã đau khổ từ chối sự thừa nhận của mình. Suốt cuộc đời bà, là một cuộc chiến dai dẳng với chính mình trong sự khốc liệt dữ dội.

Như một nghệ sĩ chân chính, Tsvetayeva ít để ý đến danh vọng cá nhân. Bà đã từng hạ bút: “Ðối với một người Nga chân chính, việc cố gắng đi tìm danh tiếng trong đời sống là một hành động đáng khinh và đầy chất khôi hài...”

Thơ của bà, hình như có sự dụng công để làm phức tạp và khó hiểu hơn ngữ nghĩa. Ðiều ấy dường trái ngược với tính kiêu hãnh và làm trầm lắng đi những xúc cảm bồng bột quá độ. Những bài thơ cô độc, hay chính xác hơn, tự tạo một cái vỏ làm chỗ ẩn náu, mang trên đôi vai cuộc đời trĩu nặng lời nguyền rủa, Ðôi lúc, trong mê cung tự tạo, với giả hình đổi dáng, làm khác biệt với đám đông tầm thường. Thơ, như bọc trong nỗi sầu khổ đau đớn tột cùng.

Sống đời lưu vong, bà thấm thía nhiều điều. Nhưng, vẫn giữ cá tính của lòng kiêu hãnh chủng tộc, bà viết:


“Thi ca nào? Của những người đã có và đã là, không phải là kẻ da màu đen đúa...”


Tập thơ Poema Kontsa (Thơ lúc cuối cùng) là viết về một đời sống lưu lạc, mà, so sánh với kiếp sống ở “ghetto.” Không gian, thời gian của hoang đảo, với đám đông, là cư dân sống chỗ hoang dã rừng rú. Gặm nhấm cô độc, tự tách mình ra khỏi sinh hoạt đời thường, thơ đã biểu hiện những tiếng u uất trầm thống.

Hai mệnh đề được tìm thấy, trong cấu trúc thi ảnh mang tên Tsvetayeva. Nó rõ ràng những tính chất của sự biểu trưng tuyệt đối.

Mệnh đề thứ nhất, viết năm 1916:


“... Một ngày dài với nỗi buồn thảm gợi đến. Ngày dừng lại nỗi thống trị. Khóc than. Giận dữ. Những đồng xu lạnh tanh. Ðôi mắt tôi bất động. In ngọn lửa cháy bùng. Theo dọc đường quên lãng của thủ đô Mạc Tư Khoa mà tôi lái đi có người lê bước khổ nhọc. Những quỵ ngã bên lề phố. Hòn đất đầu tiên rớt xuống quan tài rơi lộp bộp. Rồi thì. Cuối cùng. Tình yêu tự mình thừa nhận từ cơn thiếp ngủ cô quạnh.”


Mệnh đề thứ hai. Viết năm 1920:


“... Tôi viết trên phiến nâu đen đá tảng va trên nhạt nhòa màu sắc của lá. Cũng như trên lòng cát của vực sông hay biển cả. Tôi trượt trên giá băng dài theo mặt kính cửa chớp. Trên đôi tay tôi. Trên thân ngọn cây già. Và, hiểu biết nào rõ rệt hơn tất cả. Trên mây và sóng biển. Tại sao? Tôi muốn tất cả nở rộ trong thơ tôi thế kỷ này... Ngón tay tôi, trang giấy trắng đã lạnh lùng gạch chéo tuổi tên...”


Ðề tài chính của thơ Tsvetayeva là tình yêu, nỗi chết, nghệ thuật và lòng yêu đất nước. Tình yêu là một cuộc quyết đấu chẳng thể nào trốn tránh. Nó là nỗi cam chịu nhọc nhằn pha lẫn nhiều khía cạnh quái lạ: Can đảm, trang nghiêm, khêu gợi, vô tình, tàn nhẫn, vô luân...

Nỗi chết, là một mặc nhiên, không sợ hãi mà cũng chẳng từ khước. Thơ đã làm cho bà có vóc dáng của một người vô tín ngưỡng tinh khôn, của một người Nga thuần chủng. Bà viết:


“... Giống như hơi nước túa ra từ lỗ mội, danh xưng mê tín để gọi cho linh hồn. Của người Thiên Chúa Giáo thiếu máu xanh xao. Hơi nước. Ðặt lá cao dán vào. Chẳng bao giờ có sự hiện hữu. Mà đó là chính thân thể mà cuộc nhân sinh tồn tại... Trong thơ, lòng trân quí nghệ thuật và tình yêu đất nước dường như luôn luôn tương phản và không bao giờ trộn lẫn hòa hợp. Thơ là những niềm căm hận, là những vết thương của những cuộc rời bỏ quê hương...”


Từ Vi Thùy Linh, tự nhiên tôi nghĩ đến Marina Tsvetayeva. Một liên tưởng như một phản xạ mà chính tôi cũng lạ lùng. Tôi không thể so sánh bởi hai người khác nhau, hai cuộc sống khác nhau cũng như tư duy suy luận khác nhau. Chỉ có một lý do, tôi muốn đi tìm những trái cây đã chín trước tuổi, của vô vàn những người thơ trong những bầu trời thi ca riêng. Và, có một kết luận nhỏ nhoi. Thơ chắc cũng có độ chín, dù tự nhiên hay không, và, độ chín ấy có phải là tuổi già, của những điều tự nhiên sẽ hiểu nếu ta vừa đi tới...

Users browsing this topic
Guest
Forum Jump  
You cannot post new topics in this forum.
You cannot reply to topics in this forum.
You cannot delete your posts in this forum.
You cannot edit your posts in this forum.
You cannot create polls in this forum.
You cannot vote in polls in this forum.