Đi Qua Cánh Đồng Vàng

1. Prelude

- Đang làm gì?

Một câu hỏi vô bổ, không nhất thiết phải có câu trả lời xác đáng.

- Nothing much...

Câu trả lời cũng tối nghĩa không kém.

Nhưng những câu chuyện cứ kéo dài hàng đêm, thi thoảng màu mè lên bởi những câu bắt đầu đại loại như thế này:

- Nè, biết gì không...

Hoặc,

- Ê, nghe kể chuyện không?

Hoặc,

- Đọc thơ không?

Hoặc,

- Do you wanna see something?

Những câu chuyện đi từ ngày vào đêm, kéo dài đến khuya và đôi khi đến sáng dù nhiều khi nội dung chẳng đi đâu vào đâu.

Dĩ vãng.

Đó là những điều thuộc về dĩ vãng.

Đã thuộc về dĩ vãng thì người ta có quyền lẩm cẩm ngồi nhớ lại. Hoặc lạnh lùng quên đi.

Nếu xếp hàng sự lẩm cẩm thì nó cũng thuộc vào hạng nhất hoặc nhì. Có lẽ chỉ lẩm cẩm sau các ông bà cụ già. Nhưng lắm khi đến cả má nó mà còn tinh tường hơn nó.

Nên nó nhiều khi mất cả buổi ngồi trầm mình trong những ý nghĩ riêng tư, rồi lâu lâu vì mải suy nghĩ mà quên béng chuyện mình đang làm để thiên hạ gọi nó là "con nhỏ đãng trí".

Có điều, dĩ vãng thích đánh lừa trí nhớ. Khi người ta nhớ về dĩ vãng, người ta ít nhớ tới những chuyện xấu hoặc khó chịu mà thường nghĩ đến những điều tốt lành và những kỷ niệm đẹp, chẳng hạn như lời tỏ tình đầu:

- Tell me, honestly, do you like me?

- Tại sao chị phải hỏi?

- Just tell me!!

- Ừ, tui thích chị. Quỷ tha ma bắt, từ đó tới giờ chỉ có con gái nói thích tui thôi chứ tui không nói thích tụi nó bao giờ...

Ai biết đó có phải là tỏ tình hay không, nhưng cứ gọi là như thế. Bởi đây là ví dụ, và với nó, kỷ niệm đó là điều không thể quên được.

Nhưng kỳ lạ, kỷ niệm dù có đẹp đến mấy cũng có thể làm người ta khóc. Và nó bây giờ rất hay mau nước mắt nên cười đó rồi lau nước mắt đó như một con khùng.

Chốc lát thôi. Vì nó đâu có khùng thật sự. Chẳng qua là nó muốn trốn dưới chiều dày của sự phán xét của những người xung quanh để có thể làm điều nó muốn và sống như nó thích. Mặc dù nó không là Tôn Tẫn giả điên để mà sống còn. Nó chỉ dựa theo những lời đàm tiếu của thiên hạ để mà lấy làm vui. "Những người làm thơ thường hay man man" hoặc "Mấy người thông minh thường bị tưng tưng..." và những câu đại loại như vậy. Đời thật tuyệt khi nó là người đặc biệt trong mắt thiên hạ.

Mà có thật vậy không?


2. Toccata

P nói với nó,

- Tui thấy bà tội nghiệp quá.

Nó đã cười to lên và hỏi tại sao.

- Vì bà hay sống dựa vào quá khứ quá. Những chuyện đã qua rồi thì cho nó qua đi, níu kéo làm gì cho đau lòng thêm?

Hình như nó đã nói với P những câu đại loại như câu sau:

- Khi người ta không có gì tốt lành chờ đợi họ ở tương lai thì người ta lùi vào quá khứ để tìm sự bình an...

Và P đã nói,

- Nhưng cũng có những người tránh hồi tưởng về quá khứ bởi vì dĩ vãng không tốt đẹp lắm và họ sợ bị đau lòng.

Ừ, thì đôi lúc nó cũng đau lòng. Và nó quyết định là không ai hiểu được nó để rồi ngồi gặm nhấm nỗi đau đó một mình. Đến một lúc nào đó không chịu nổi nữa nó cầm bút, và những bài thơ lâm li bi đát theo đó mà ra đời nên P mới tội nghiệp nó như vậy.

Nhưng P chỉ biết một gương mặt của nó mà thôi. Gương mặt thiểu não và chán chường. Nó còn vô số những gương mặt khác, mỗi khi cần sẽ đem ra chưng diện với đời. Dù sao đi nữa nó cũng cảm ơn P vì đã ở bên nó và chấp nhận sự thảm hại đó của nó. Nhưng nó không quên là P cho nó thấy cũng chỉ một gương mặt mà thôi. Mà có lẽ vậy cũng đủ làm nên một tình bạn.

Q rất ít nói, nhưng nó cảm thấy như Q nói với nó thật nhiều. Hay là chỉ vì ngày đó Q ở bên nó thật nhiều? Q luôn khẳng định rằng nó không biết gì về Q cả. Q cũng đâu biết gì về nó ngoài những điều nó nói, nhưng nó tin là Q cũng hiểu, hai ba năm không phải là một thời gian ngắn, và con người hiểu nhau trong những khía cạnh rất tình cờ.

Nó chấp nhận Q vô điều kiện, cũng như tình thương nó dành cho Q khi còn ở bên nhau là tuyệt đối. Ít ra là trong ý nghĩ của nó, bởi trên đời làm gì có tuyệt đối và mọi thứ đều có điều kiện của chúng. Tuyết chỉ rơi và mùa đông, có phải vậy không?

Nhưng có một lần, tuyết đã rơi vào mùa xuân.

Hơn chỉ một lần những dấu hiệu kỳ diệu của tình yêu làm nó choáng người, làm nó tin là điều không thể xảy ra có thể xảy ra. Nhưng nó lầm như thường lệ vì, đơn giản, nó chỉ là một đứa con gái tầm thường chứ không có gì đặt biệt. Nó dựa vào những điều không vững chắc để quyết định. Và khả năng phán xét của nó quá tệ.

- Chị yêu tôi?

- Ừ.

- Tại sao?

- ...

- Đừng yêu, không nên yêu...

Nhưng có thể cản tình yêu bằng một lời khuyên chăng? Nó đâu có nghe, và ngày càng đi sâu vào tuyệt vọng. Vì nó nghĩ đó là lối đi duy nhất của mình. Đừng hỏi nó tại sao nó yêu vì câu hỏi đó vô nghĩa với nó. Nó không định nghĩa được mà cũng không muốn định nghĩa cảm giác đã và đang còn ngự trị tận đáy lòng của nó.

Có rất nhiều thứ có thể làm chết đi tình yêu, như là sự độc ác chẳng hạn, và lâu dài hơn là thời gian. Nhưng Q không ác độc mà chỉ rất đơn giản là Q không yêu nó, và thời gian không giết được tình yêu, ít nhất là đối với nó.

Lỗi lầm thứ nhì hiện thân khi nó nghĩ rằng nó có thể quên đi tình yêu thứ nhất với một tình yêu mới, để rồi gây thương tích cho cả hai bên. Nó sẽ nói với bất cứ ai rằng đừng bao giờ dại dột đi đến với một người khi trái tim của mình vẫn còn lưu luyến bóng hình một người khác. Nhưng có lẽ người ta đã biết điều này trước nó.

Lý trí và xúc cảm là hai điều luôn đối nghịch nhau trong nó. Nó biết điều mình phải làm nhưng trái tim quá yếu mềm. Nó nuông chìu trái tim và những vết thương đến độ bỏ rơi đời sống thường ngày. Nói thẳng sẽ làm người ta mích lòng, và sự thật có thể làm mình đau, và nó biết mình rồi sẽ phải đối diện với chính mình thì thôi đừng dối lòng làm gì. Nhưng dễ nói mà quá khó làm.

Có lẽ, nhiều hơn tất cả các điều khác, nó chỉ cần một sự đồng cảm của tâm hồn.


3. Fugue

- Em không sợ cái chết bằng sự sống...

- Why is that?

- Vì chết đi là hết, nhưng sự sống thì khác, chỉ toàn là đau khổ, bệnh tật và đói nghèo. Đời sống đầy dẫy sự bất trắc, dối trá và lừa lọc. Con người thật tàn nhẫn với nhau...

- Đời sống không chỉ toàn bất hạnh không, bé con. Đời lắm lúc thật vui. Và con người cũng vậy, đôi lúc họ tàn nhẫn thật nhưng họ cũng rất bao dung và hiền từ...

- Nhưng H cũng phải công nhận là đời sống lắm lúc thật khó thở và làm người ta khổ sở chứ. Và vì những niềm vui đó mà khi đau người ta đau lên gấp bội. Riêng em thì cảm thấy chỉ sống thôi đã là một nỗi đau...

- Nhưng nếu em chết đi thì không phải chính em đang cộng thêm vào nỗi đau đó của mọi người xung quanh em sao?

- Ý của em không giống như H nói. Em biết rất rõ mình phải làm gì để mọi người vui lòng, nhưng đối với em thì sao? Em biết làm gì nếu đời chỉ còn lại sự chán nản?

- Đời đã đành là phải có khổ đau và chán chường, nhưng nếu không có đau khổ thì làm sao biết mặt hạnh phúc, không phải em hay nói như vậy sao? Đôi lúc anh thấy em thật tham lam..

- H nói vậy là H không hiểu em rồi. Em đâu muốn hạnh phúc mọi mặt đâu. Khi cuộc sống không có ý nghĩa, như là cuộc sống của em bây giờ, thì hạnh phúc hay khổ đau gì thì cũng như nhau...

- Có lẽ anh không hiểu em thật. Anh không hiểu em đang nghĩ gì trong đầu, khi mà mọi người xung quanh em vẫn thương yêu em hết lòng và lo lắng cho em mọi điều mà em thì vẫn khăng khăng không chịu hiểu. Em có nghĩ là em ích kỷ lắm không?

- ...

Vì một lý do nào đó mà H rất thích cãi nhau với nó, dù lắm khi kết quả là hai bên nổi cáu lên rồi không nhìn mặt nhau cả tuần. Nhưng nó cảm thấy hình như H thích dạy đời nó nhiều hơn là đối thoại, và nói chuyện với H nó thấy nặng nề quá nên nó không thích H cho lắm. Thường thì H làm lành trước bởi anh có điều để nói. Nó bất cần, nhưng cũng chấp nhận sự làm lành đó bởi vì tính nó như vậy, không thích tranh chấp lâu dài.

Nó kết luận là H không hiểu nó và sẽ không bao giờ hiểu nó, nhưng nó lười giải thích với H vì H sẽ lại kéo nó vào những cuộc đối thoại/gây gổ vô bổ không đâu vào đâu.

Ngày xưa, có một lần khi đang nói chuyện, Q nói với nó chỉ một câu rất ngắn:

- Hi, I'm your long lost twin.

Và nó đã cảm động vì sự đồng cảm đó cho đến tận bây giờ.

Nói cho cùng, nó chỉ là đứa con gái dại dột, nếu không gọi là ngu xuẩn. Nó tự nhốt mình vào một căn phòng kín, đóng khóa các cửa lại rồi vứt chìa khóa đi. Rồi than van là đời không có lối thoát.

Nên nó sẵn sàng để thiên hạ vạch đường cho nó đi. Nó không dám đặt chân vào đất lạ và tìm lối đi cho chính mình, và vì thế mà nó không bao giờ hài lòng với cuộc sống. Rồi nó đi tìm ý nghĩa của sự hiện hữu của mình như một con mù. Nhưng nó cũng là đứa con gái rất nông cạn, nên ý nghĩ của nó chạy vòng tròn và thường quay lại điểm khởi đầu.

Người nhạc sĩ lớn tuổi nói với nó về cái chết như thế này:

- Một bản nhạc nếu quá ngắn sẽ không có ý nghĩa và sẽ không đi sâu vào lòng người yêu thích nhạc.

Nó cãi lại,

- Nhưng người ta thường chỉ nhớ một hai câu, một hai điệu nhạc chứ ít ai có thể nhớ cả bài.

- Nhưng em có bao giờ thấy người ta đi mua một bài hát chỉ có hai câu, hoặc bỏ công ra ngồi nghe bản nhạc mà chỉ có hai ba nốt bao giờ không? Và như em nói, những người không nhớ hết một bài hát, có phải họ thật sự yêu thích bài hát đó?

Nó không nói là nó đồng ý hay không, bởi người nhạc sĩ đã nhìn thật sâu vào mắt nó và cười. Nụ cười đó như nói với nó là "Em còn trẻ con lắm, bé ạ!" và nó bực mình. Người nhạc sĩ nói chính sự trẻ con đó làm nó đáng yêu hơn. Người rất thích nhìn vào mắt nó. Một lần nó hỏi người thấy được gì trong đó thì người thật thà:

- Tôi không thấy được gì trong mắt em, nhưng tôi thích nhìn vào đó bởi vì em không bao giờ tránh đi mà chỉ nhìn thẳng lại.

Nó có thể nói lại là nó không có lý do nào để tránh ánh mắt của người, nhưng nó im lặng. Nó không trẻ con như người nghĩ, nhưng người thì ở một nơi cao quá cho nên chỗ đứng của nó trở thành thấp hèn.

Nó muốn trở về với ngày xưa, khi những suy nghĩ còn rất giản đơn và những bài thơ còn nhẹ nhàng và rất, rất hiền. Nhưng thời gian không thể quay ngược mà cũng không thể đứng yên. Con người cũng không thể đứng yên mặc cho trong lòng họ có vướng víu những điều như đá tảng đi chăng nữa.


4. Requiem

Đôi lúc nó thấy mình như người đứng giữa một cánh đồng lúa chín vàng chưa kịp gặt. Cánh đồng rộng tít tắp, quay quanh bốn hướng cho đến tận đường chân trời. Cánh đồng đang chết khô nhưng cánh đồng cũng là hiện thân của sự sống qua những hạt căng tròn.

Nó có thể bất lực nhìn xuống phần thân thể khô đét của cây lúa và chấp nhận tuyệt vọng, hoặc nó có thể nhìn vào hạt và mong đợi một ngày kia hạt nẩy mầm.

Nó biết rất rõ cái chết và sự sống luôn đối diện nhau, không thể thiếu một trong hai. Cũng như tất cả mọi điều khác, mỗi thứ đều có một thái cực của riêng chúng mà thôi. Nó hiểu được trong trái tim của những người đi qua đời nó đều có một thứ tình cảm rất riêng, nhưng không nhất thiết phải gấp rút đặt tên cho thứ tình cảm đó.

Nhưng nhiều khi, sự thiếu rõ rệt làm người ta hoang mang và kết cục cũng chẳng tốt đẹp gì.

Rồi nó sẽ phải quyết định một lối đi, dù bé, cho chính bản thân mình. Lối đi đó không nhất thiết sẽ bỏ rơi quá khứ, bởi quá khứ là một bài học khổng lồ, vả lại nó biết mình quá rõ. Đa mang và nhút nhát như nó thì không dễ dàng gì bỏ lại sau lưng tất cả mà bắt đầu từ số không cả. Nhưng nó biết rằng nó không thể đứng yên tại chỗ mà phải bắt đầu bước đi, từ bất kỳ phía nào đó cũng được, miễn làm sao lối đi đó là của chính nó phát quang.

April 23, 2004

Hoàng Giang


tôi cứ bị cuốn hút bởi những dòng chảy của Hoàng Giang từ trong diễn đàn Thời Áo Trắng (www.thoiaotrang.com). những dòng chữ như là lời nói âm trong một linh hồn lúc hôn mê bất tỉnh... trong đó có những nỗi đau, hy vọng, đam mê...

nếu ai muốn đọc thêm bài viết của Hoàng Giang, xin vào trang Trinh Nữ
http://trinhnu.net/3/hoanggiang/