Hai Ngày Của “Project Việt Nam” Tại Nha Trang

Sunday, November 07, 2004 Nguyễn Trung Tín (tường thuật từ Việt Nam)

NHA TRANG - Trong khi toán tập huấn thứ hai bắt đầu làm việc tại những bệnh viện Sài Gòn thì toán thứ nhất chuyên về cấp cứu nhi đã nhanh chóng đáp xe lửa ra Nha Trang. Chuyến tàu khởi hành lúc 11 giờ đêm và đến Nha Trang rất đúng giờ vào lúc 5 giờ 20 phút sáng ngày 3 tháng 11 mang theo 23 vị giáo sư, bác sĩ chuyên viên thuộc Project Việt Nam.

Sau khi nhận phòng tại khách sạn Hải Yến và dùng buổi sáng tại đây, cả nhóm vội vàng đến bệnh viện tỉnh Khánh Hòa lúc 8 giờ 30 sáng để bắt đầu cho buổi huấn luyện đầu tiên.

Trong phần mở đầu Tiến Sĩ Trương Tấn Minh giám đốc Sở Y tế đã cho rằng sự hiện diện của Project Việt Nam cùng với rất nhiều đoàn chuyên gia của các nước khác như Úc, Canada, Anh, Pháp, Ðức v.v. đến chia sẻ những kinh nghiệm về kiến thức y khoa mới sẽ giúp cho nhiều bệnh nhân thoát khỏi tử vong trong tương lai. Tiến Sĩ Minh cũng tường trình cùng phái đoàn về tình hình y tế của tỉnh Khánh Hòa. Ðây là tỉnh có nhiều quan tâm đến vấn đề y tế nhiều nhất mà chúng tôi có dịp đi qua. quận huyện nào cũng có bác sĩ, xã phường thì có trạm xá, nhưng Tiến Sĩ Minh cũng công nhận rằng: Tuy nỗ lực của tỉnh khá mạnh, đầu tư vào lãnh vực y tế của tỉnh Khánh Hòa khá nhiều nhưng về mặt kỹ thuật thì cũng chưa phải là cao, nhân sự chuyên môn của tỉnh còn khá khiêm nhường, chưa thể đáp ứng được nhu cầu trên một bình diện lớn. Nên sự trợ giúp và chuyển giao kỹ thuật của nước ngoài là điều mà Sở Y tế vui mừng nhất. Theo Tiến Sĩ Trương Tấn Minh thì dù có tặng cho phương tiện mà không có chuyên viên sử dụng thì cũng vô ích mà thôi.

Sau đó “Project Việt Nam” chia ra làm hai nhóm. Một nhóm bắt tay ngay vào viện triển khai đề tài Cấp Cứu Nhi, nhóm kia phối hợp cùng nhiều thiện nguyện viên của chương trình Ánh Sánh Từ Linh Phong Tự thăm viếng cơ sở Hoa Việt, một nơi đang dạy nghề cho khoảng 20 em khuyết tật. Những em này phần lớn là câm điếc, một vài em bị bại liệt do sốt cao từ nhỏ, trong số 20 em này có 2 em bị bịnh tâm thần phân liệt. Về nghề nghiệp cơ sở đang có sẵn khoảng 10 máy may cũ ngoài ra không có thứ gì khác, các em được dạy cho cắt may. Một số em được dạy cho nghề xâu cườm làm vòng đeo tay. Ðặc biệt nơi đây ngoài cô giáo Tuyết Trinh là người khởi công vận động thiết lập cơ sở này cùng với vài ba anh chị cựu huynh trưởng Gia Ðình Phật Tử trợ giúp chúng tôi còn nhận thấy có một cô giáo dạy may ngồi thỏm trên ghế, té ra cô bị teo liệt 2 chân phải di chuyển bằng hai tay. Ước mơ của cô là có tiền mua một xe lăn lắc tay để di chuyển. Phái đoàn như dự tính đã trao tặng cơ sở này một số áo đi mưa và vở viết.

Bác Sĩ Trần Lâm Cao, phó chủ tịch chương trình Ánh Sáng Linh Phong Tự hứa sẽ vận động để tặng cho cô giáo bại liệt nhưng tinh thần phấn đấu rất đáng khen này phương tiện đi lại như ước mơ của cô.

Sau đó cả đoàn đã lên đường ra Lương Sơn thăm lớp học tình thương Kim Quang cách trung tâm thành phố khoảng 10 cây số. Trường học là một dãy nhà nhỏ có 2 phòng học, một phòng nhỏ xíu được dùng làm văn phòng và nơi nghỉ mệt cho các giáo viên thiện nguyện. Các sư cô đang tu tại chùa Kim Quang cho biết là những người đến dạy phần nhiều là bà con trong xóm và họ không nhận được bất cứ một thù lao nào khác ngoài lòng thương mến và biết ơn của các hộ dân nghèo chung quanh. Lớp tình thương quy tụ được khoảng hơn 100 em nhưng thường xuyên đến lớp chỉ trên dưới 50 em mà thôi, số còn lại vì sinh kế bữa đến bữa không, để khuyến khích các sư cô cho các em ăn buổi trưa và giữ các em lại lớp cho đến buổi chiều. Nhờ vào những nỗ lực này, một số các em cố gắng đến lớp thường xuyên hơn. Tại cả hai nơi các bác sĩ, y tá cùng thiện nguyên viên của “Project Việt Nam” và chương trình Ánh Sáng Linh Phong Tự đã thăm hỏi, tặng mỗi em một chiếc áo đi mưa và trung bình khoảng 10 cuốn vở 100 trang để dành học cho hết khóa cùng một số viết bi. Số viết vỡ này là do những người bạn của chương trình Ánh Sáng Từ Linh Phong Tự tại Hoa Kỳ quyên tặng.

Sau buổi ăn trưa tại thành phố biển, tất cả lại hội tụ về bệnh viện tỉnh Khánh Hòa để vào chương trình thực hành. Tất cả hơn 50 bác sĩ, sinh viên trường Trung Học Y Tế đã chia ra làm bốn toán nhỏ luân phiên đến các phòng do những giáo sư, bác sĩ của bộ môn hướng dẫn.

Một ngày làm việc thật là căng thẳng trôi qua thật nhanh, các tham dự viên rất thích thú về những kiến thức mà họ nhận được từ những bậc thầy về ngành y trên thế giới đích thân đến truyền đạt.

Ngày 4 tháng 11 năm 2004.

Sáng nay thêm một nhóm thứ hai sau khi hoàn tất công tác của mình tại Ðại Học Y Dược Sài Gòn, 26 giáo sư và nhiều chuyên gia khác cũng có mặt tại thành phố biển Nha Trang. Cũng như nhóm thứ nhất, 8 giờ sáng họ đã có mặt tại bệnh viện tỉnh. Bác Sĩ Quỳnh Kiều trưởng đoàn “Project Việt Nam” giới thiệu thành phần tham dự và đề tài giảng dạy ngày 4 tháng 11: Cấp cứu, chấn thương, xử lý tim mạch và hô hấp. Lần này hơn 30 bác sĩ phần nhiều là các bác sĩ đang phục vụ tại khoa ngoại, phòng cấp cứu hồi sức, tuy nhiên cũng có một số bác sĩ khoa nhi cũng tham gia buổi tập huấn này. Một số nhân sự khác của “Project Việt Nam” được Hòa Thượng Thích Chí Viên và Bác Sĩ Trần Lâm Cao thuộc chương trình Ánh Sáng Linh Phong Tự hướng dẫn sau đó đã lên đường thăm viếng cô nhi viện Lộc Thọ do Sư Bà Diệu Ý trông coi.

Nơi đây đang có khoảng 20 “điệu” tuổi từ 7 đến 16 và độ mươi em khác sống thường trực trong chùa. Ngoài ra khoảng hơn 100 học sinh bán trú đang được các sư cô chăm sóc, dạy học và cho ăn buổi trưa. Tại đây phái đoàn đã trao tặng một số lớn vở viết các sinh viên và thiện nguyện viên của “Project Việt Nam” cũng đa mang theo nhiều đồ chơi, kẹo bánh để cho các em.

Trong khi đó Bác Sĩ Quỳnh Kiều, Bác Sĩ Tường Vi... phối hợp với Bác Sĩ Trần Lâm Cao tiến hành khám tổng quát cho gần 100 em có vấn đề. Phần lớn là yếu thị lực, tai nghe không được rõ, suy dinh dưỡng v.v... Ðặc biệt trong đợt khám này bác sĩ đã khám phá ra một em bị suy tim trầm trọng, em này ốm yếu, người xanh như tàu lá, các sư cô cho biết là đã hết sức chăm sóc riêng mà không hiểu sau cứ tham mệt hoài. Bác Sĩ Quỳnh Kiều, Bác Sĩ Cao và Nữ Ðiều Dưỡng Trưởng Kate Trabue đã lập tức làm một cuộc hội chẩn cấp tốc và xác nhận em đã bị chứng bịnh thông tâm thất nhỉ. Nếu không được giải phẫu sớm thì khó lòng qua khỏi sau 1 năm. Bác Sĩ Cao nhận lời đưa em đi làm xét nghiệm lâm sàng để thành lập hồ sơ bệnh án và sau đó anh Nguyễn Tùng một sinh viên y khoa và là thành viên của “Project Việt Nam” đang làm việc tại Sài Gòn sẽ đưa hồ sơ của em cho Hội East Meet West (Ðông Tây Hội Ngộ) nơi đây sẽ giúp em vào chương trình giải phẫu tim mà Hội EMW đang thực hiện cho trẻ em nghèo tại Việt Nam. Hiện nay một ca phẫu thuật tim như thế này tốn khoảng 30 triệu tương đương 2,000 Mỹ kim chưa kể chi phí ăn ở. Những thiện nguyện viên của Linh Phong Tự cho biết là 3 triệu cũng không có huống hồ gì đến 30 triệu nên bây giờ các bác sĩ của “Project Việt Nam” khám phá ra chứng bịnh của em thì rất mừng nhưng cũng rất lo. Mừng vì hiểu được căn bệnh nhưng lo vì chẳng lẽ biết như thế mà đành để em chờ chết, nhưng 30 triệu tại một nơi nghèo khổ như đây là một số tiền không thể mơ ước.

Chúng tôi tin tưởng nếu EMW giúp cho em được khoảng 2 ngàn 5 trăm Mỹ kim thì chúng ta có thể lấy lại được mạng sống của em từ bàn tay của “tử thần tim mạch”. Dĩ nhiên tại Việt Nam không thiếu những trường hợp thương tâm như thế này tuy nhiên cứu được ai thì mình vui với người đó, niềm vui tuy nhỏ nhưng thực tế và chúng ta hiểu rằng số tiền bỏ ra của mỗi người sẽ đóng góp cứu giúp số phận và sinh mạng của một em bé trót sinh vào một ngôi sao xấu trong số hàng triệu ngôi sao xấu đang lập lòe chung quanh ta.

Sau cuộc viếng thăm cô nhi viện Lộc Thọ, cả đoàn đến thăm nhà thờ Núi tại trung tâm thành phố, đây là một thánh đường rất nổi tiếng tại Nha Trang, được xây dựng từ năm 1928, tọa lạc trên một ngọn đồi ngay giữa trung tâm thành phố biển, đứng tại đây chúng ta có thể nhìn thấy hết thành phố Nha Trang từ bốn phía. Ðiều thú vị nhất là từ sân chánh của nhà thờ Núi chúng ta có thể nhìn thấy Kim Thân Phật Tổ của chùa Long Sơn từ hướng Tây. Ngôi tượng Phật cao hơn 19 mét uy nghi, hiền lành nhìn về thành phố mà chúng tôi nói vui với nhau là ngài đang nhìn về ngôi nhà thờ Núi để chia sẻ sự hy sinh của Chúa Jésus trên thập tự giá.

Sau khi dùng cơm trưa tại quán bán nem nướng, một đặc sản ngon, rẻ của Khánh Hòa, Bác Sĩ Tường Vi đại diện cho Project Việt Nam cùng các bạn trong CT Linh Phong Tự đã thăm viếng trường dạy học, dạy nghề của Dòng Ðức Mẹ Truyền Giáo nằm khiêm nhường ngay dưới chân nhà thờ Núi. Trong 2 căn phòng nhỏ mấy chục em đang được các bàn tay nhân ái của các nữ tu chăm sóc, dạy học và dạy nghề. Ðiểm đặc biệt là 70% những em này là các trẻ lưu lạc, bỏ nhà ra đi từ miền Bắc. Các em nghèo vùng quê nghe lời đồn và sự dụ dỗ của một số người đã trốn nhà theo các toa tàu chợ vào thành phố hy vọng sẽ có nhiều tiền giúp gia đình. Nhưng khi đụng chạm với thực tế mới hay là “đời không phải là mơ” nên trở thành trẻ bụi đời. Các sơ thuộc Dòng Ðức Mẹ Truyền Giáo nhìn thấy mới đem về nuôi cơm, dạy học và dạy nghề. Một số em sau thời gian ở đây có chút tiền để dành đã xin về quê rồi sau đó lại mang đến cho các sơ một số bạn bè của mình với nhiều hoàn cảnh khách nhau. Quý sơ lại mở rộng vòng tay tuy là chính bản thân các sơ cũng không dư dả gì, lần lần từ chỗ “nuôi giúp tụi nó vài ngày” bây giờ 2 căn phòng học nhỏ chưa tới 30m2 đã phải cưu mang gần 70 mạng.

Trong khi đó hai nhóm bác sĩ khác được chia đi thăm bệnh viện huyện Diên Khánh và Trường Trung Học Y Tế để tìm hiểu và đánh giá nguồn nội lực về khả năng săn sóc bệnh nhân của Sở Y Tế tỉnh Khánh Hòa.

Qua cuộc trao đổi ngắn với hai nhóm trên chúng tôi được biết: Sở Y tế Khánh Hòa đã rất chú ý đến vấn đề “trải thảm” cán bộ y tế đến phường xã. Hiện nay đã có thể nói là 85% phường xã có bác sĩ coi sóc. Nhưng cũng chính vì vậy mà trình độ của các cán bộ y tế tại Khánh Hòa chỉ là ở trình độ vừa phải. Tại bệnh viện tỉnh có 6 bác sĩ khoa mắt nhưng chỉ có 2 bác sĩ là có trình độ giải phẫu mắt mà thôi. Cho nên theo Bác Sĩ Tiến, giám đốc bệnh viện thì bây giờ đến lúc tỉnh Khánh Hòa phải bắt đầu nâng cao trình độ cán bộ y tế cấp dưới. Bác Sĩ Minh cho biết là trong năm 2005, Sở Y Tế đã được chấp thuận gởi 30 bác sĩ du học để trau dồi thêm về các chuyên khoa và nâng cao kinh nghiệm nghề nghiệp. Vấn đề hiện nay gây nhức đầu cho Sở Y Tế tỉnh không phải là thiếu cơ sở vật chất hay cán bộ. Mà thực sự đang thiếu chuyên viên thuộc dạng cao cấp có chuyên khoa riêng biệt. Nên cả hai vị đứng đầu y tế của tỉnh Khánh Hòa đều có cùng một quan điểm rất giống nhau là: Cần được sự hợp tác của các vị giáo sư, các hội đoàn y tế để lập một chương trình đào tạo tập huấn cho các bác sĩ tại Khánh Hòa một cách thường xuyên.

Chuyến đi 2 ngày tại Khánh Hòa của Project VN thật sự là quá gấp rút nên những vị giáo sư trong đoàn phải làm việc một cách hết sức căn thẳng. Toàn bộ chương trình giảng dạy và thăm viếng được chấm dứt lúc 5 giờ chiều ngày 4 tháng 11.

Buổi tối ngày 4. Bác Sĩ Quỳnh Kiều cùng tất cà 49 người trong phái đoàn đã mở một buổi tiếp tân tại nhà hàng Hải Ðảo để chia tay cùng với các bác sĩ nhân viên tại Khánh Hòa. Từ 7 giờ đến 10 giờ tối thật sự là những day phút thư giãn thoải mái với khung cảnh hữu tình tuyệt đẹp của nhà hàng Hải Ðảo. Một chương trình văn nghệ tự phát do các bác sĩ của VN và các thành viên Project VN trình bày mang đến cho gần 100 người tham dự những tiếng cưới giòn tan, xóa đi hết tất cả mệt mỏi trong 2 ngày vừa qua.

Mọi người chia tay ra về với những hứa hẹn sẽ có dịp gặp nhau vào các chương trình tập huấn khác rộng lớn và kéo dài nhiều ngày hơn.