Vĩnh biệt Judy Stowe Đỗ Văn
Nguyên nhân viên BBC Việt ngữ
Judy Stowe, nguyên trưởng ban Việt ngữ đài BBC qua đời trong bệnh viện sáng nay giờ Luân Đôn, sau một thời gian dài chống trả với bệnh ung thư, thọ 72 tuổi.
Bà từng phụ trách ban tiếng Thái và làm trưởng ban tiếng Việt cho đến khi về hưu năm 1994.
Những người thường quan tâm tới các vấn đề Việt Nam trong vài thập niên qua thường biết đến Judy Stowe, nguyên trưởng ban Việt ngữ đài BBC, như là một quan sát viên và một bình luận gia tinh tế về các vấn đề liên quan đến Việt Nam.
Tuy nhiên, sự hiểu biết của Judy Stowe về các vấn đề của Việt Nam một phần nào cũng là nhờ ở những kinh nghiệm trong cuộc sống.
Ngay từ lúc còn trẻ, Judy Stowe đã có năng khiếu về ngôn ngữ và đã có khả năng sử dụng được vào khoảng 7 ngôn ngữ khác nhau, ấy là chưa kể sau này, tuy không nói được tiếng Việt nhưng đọc và hiểu biết rất cặn kẽ.
BBC Việt ngữ
Chương trình tiếng Việt của BBC bắt đầu phát thanh buổi đầu tiên ngày 6 tháng 1 năm 1952 với thời lượng 15 phút từ 18:30 đến 18:45 giờ Việt Nam.
Chiến sự Ðông Dương chiếm hầu hết nội dung chương trình của Ban Việt Ngữ BBC trong thời gian dẫn đến tháng 4 năm 1975.
Bẵng đi nhiều tháng gián đoạn, năm 1976 Ban Việt Ngữ BBC bắt đầu nhận lại thư của thính giả từ trong nước gửi ra.
Kể từ năm 1988 nhân viên Ban Việt Ngữ mới có thể về hoạt động báo chí ở Việt Nam với tư cách là phóng viên BBC.
Nhờ khả năng hiểu biết về nhiều ngôn ngữ đó, Judy Stowe đã phục vụ cho ngành ngoại giao Anh và nhờ đó đã có những kiến thức sơ khởi về các chế độ Cộng Sản tại Đông Âu.
Khởi đầu làm việc ở Nam Tư, đã có lúc bà thủ giữ vai trò thông dịch viên cho phía Anh quốc trong một dịp đối thoại với Tổng thống Tito.
Sau này Judy Stowe là nhân viên của ngoại giao đoàn tại các sứ quán Anh ở Thái Lan và Indonesia.
Vào thời điểm của những thập niên 1960 và 1970 vấn đề Việt Nam trở nên nóng bỏng trên trường quốc tế và Judy Stowe, không muốn sử dụng sự hiểu biết của mình về các vấn đề Đông Nam Á một cách hạn hẹp, cho nên đã từ bỏ ngành ngoại giao và trở thành một cây viết quốc tế trong ban biên tập đài BBC chuyên về các bài bình luận có liên quan đến Đông Nam Á.
Từ những hiểu biết rất cặn kẽ về lịch sử và chính trị của các thể chế Đông Âu, Thái Lan và Indonesia, Judy Stowe đã quay sang chú trọng về các vấn đề của Việt Nam.
Từ đó đến nay Judy Stowe đã sống và thở theo hơi thở của Việt Nam trong các vận hội thăng trầm của lịch sử.
Judy Stowe ra đi, có lẽ sẽ để lại nhiều sự luyến tiếc không những với những người đã cũng chia sẻ với bà những nỗi thăng trầm của lịch sử đó, mà còn là một sự mất mát rất lớn lao đối với những nhà nghiên cứu về lịch sử quốc tế vẫn thường xuyên tham khảo với bà về những bối cảnh của các biến cố có liên quan đến Việt Nam. Tiếc thay.
Hà Nội 13/9/2007.
bbc