quote:
Gởi bởi Nam Giao
Kính cô HKKM,
....Tôi đang đợi bài viết mới về microdermabrasion của cô. Chả là lúc còn trẻ tôi bị mụn bọc nhiều nhưng vì lúc đó ở Việt Nam không biết cách chữa thành ra đến bây giờ thì da mặt tôi xem như hư rồi vì bị thẹo lốm đốm như bị rỗ vậy. Tôi nghe quảng cáo là microdermabrasion có thể xóa hoặc làm mờ những vết thẹo
.... Giờ nghe cô nói làm microdermabrasion không chữa được thẹo làm tôi lo quá. Vậy mong sau topic "nám" này, nếu cô có thời gian xin viết tiếp về microdermabrasion.
Thành thật cám ơn cô.
NG.
OK Nam Giao . Nghe NG nói lúc trẻ có mụn bọc. Bây giờ mụn đã thành sẹo.
Em gái của Tí Cô Nương khóai nặn mụn cho sướng (giống người ta ở VN ghiền bắt chí
), thì đã nghe NG nói gì chưa ?
Bây giờ HKKM nói về Microdermabrasion theo lời yêu cầu của NG thì sẽ bị.... la đó. Vì HKKM đang sống ở Mỹ, mà ở đây quen làm việc theo cách first come first serve. Vậy NG cứ tiếp tục theo dõi nhé.
Bây giờ tiếp tục chuyện da nám :
Da nám có nhiều cấp thì HKKM đã nói rồi. Bây giờ nói về trường hợp tại sao mọi người chúng ta ai cũng bị nám hết, không nhiều thì ít?
Chắc đến giai đoạn này thì các chị em đều có thể trả lời là tại chúng ta sống ở trái đất, có ánh mặt trời quanh năm. Nhờ khi mặt trời lên, chúng ta có Ban Ngày (day time).
Đúng như vậy, mặt trời ban cho ta nhiều thứ tốt , nhưng đồng thời những tia nắng chói chan của mặt trời cũng làm hại ta không ít (giả dụ như trong truyện Như Chẳng Có Ai của HKKM, chính mặt trời đã làm lòa mắt người lái xe nên tác giả đã bị thảy xuống hố làm bạn với cây và ăn thịt chim sống để vật lộn với cái đói
)
Mặt trời làm hại da. Vì trong tia nắng mặt trời có 3 lọai :
1) Tia sáng mình nhìn thấy được (visible light)
2) Infrared rays (tia hồng ngọai )
3)
Ultraviolet radiation (gọi tắt là UV) (tia cực tím/phóng xạ)
Cái anh chàng thứ ba (UV) là thủ phạm làm cho da bị Nờ a mờ am sắc NÁM mà mọi người rất ghét. Ngòai ra anh ta cũng làm cho da nhăn, già trước tuổi . Làm cho da chì , thấy mà ghê! Làm cho da mất bớt sự co dãn. Làm cho da chảy sệ xuống . Làm biến cái màu đỏ hồng duyên dáng của da thành màu nâu sẫm , dễ ghét tệ ! Và còn đáng sợ hơn nữa là từ từ tạo nên những tuyến ung thư (pre-cancerous lesions).
Thường thường nám có vì dang nắng nhiều quá. Vết nám bắt đầu thấp thoáng khi 18 tuổi , và sau đó càng ngày càng đậm thêm lên. Có một số người sống ở những thành phố tương đối lành, như Dalat mộng mơ hay Paris hoa lệ (không có nắng cháy như ở Phi Châu , nắng gắt Saigon), thì tưởng rằng an toàn , nên cứ ỷ y
Trời Ba-Ri em đi mà không nắng Không như trời Châu Phi nắng rám đen da
Ra đường em hở cổ, áo bà ba
Dìa nhà em thấy nám bâu đầy người
Dalat núi đồi lạnh ngươ lạnh ngắt
Làm gì có nắng hắt cháy tận da?
Nói chi lạ rứa răng, răng rứa hè
Chừ năm chục, thấy nám đầy mặt... mốc! Nên họ phăng xi lô không thèm che chở cho da gì hết trọi, lại cho rằng da sạm là mốt.... của đời . Kết quả là khi tuổi.... hạc
đã cao, nàng khám phá ra tàn nhang tòm lom trên mặt . Nàng đâu có biết là nám đã cắm sào dưới da nàng từ khuya !
Trong UV ultraviolet radiation đó có hai lọai : UVA và UVB - UVA là cái.... thằng gây cho da nhăn nè
- Sức tàn phá của hắn ăn sâu vô tận tới dermis (nhắc lại lớp da chết là stratum corneum, rồi đến lớp thứ nhì là epidermis (da thiệt), rồi đến dermis (hễ mình lụi dao
tới đây là nó phụt ra thành sẹo lồi đó , eo ơi
)
- hắn làm hại đến sự phát triển của collagen nè
80% trong UV radiation là UVA
Nếu đi tanning, thì phải biết là những đèn đuốc gắn nơi giường tanning có sức tàn phá tương đương với UVA. Ghê chưa? Đừng xài cái thứ nguy hiểm đó , chớ tin ai nói xài nó an toàn.
. JUST SAY NO
Còn UVB thì hiền hơn: làm cho da bỏng đỏ (inflammation)
Cho nên khi đi mua thuốc SUNSCREEN để bảo vệ da thì phải mua lọai có chất titanium oxide chống UVA and UVB.
Các chị em nên dùng Sunscreen, chứ không phải Sunblock.
What is the difference?
Sunscreen (lọc tia nắng) bảo vệ da khỏi nám cháy, nhưng vẫn cho ta chút những gì tốt của mặt trời. Ôi trời ban cho mà không lấy thì ta sẽ èo uột xương lắm đó.
Còn Sunblock là đá tia nắng mặt trời văng tưng ra. Bờ lốc mà !
SPF ----> Sun Protection Factor
SPF15 -----> chịu đựng được sức tàn phá của ánh mặt trời trong vòng 15 phút
SPF30 ------> 30 phút
SPF 45 -----> 45 phút
and so on...
Không nên dùng lọai SPF cao (SPF60) vì như thế chất chống tia nắng dày quá, tội cho cái măt.... mo của chúng ta. Mà ai biểu đứng dang nắng làm chi ngòai trời cả giờ rứa hỉ? Nướng bánh tráng như rứa thì chỉ có nước tùng tiêu thôi !
Nếu đi bơi hay đổ mồ hôi ra nhiều, thì phải bôi lại sunscreen nhiều lần hơn
Sunblock nên dùng sau khi lột da mặt bằng chất hóa học , hoặc sau khi làm Laser resurfacing (lột da bằng tia Laser)
Muốn ít bị nám , thì tránh nắng giữa thời gian từ 10:00 am - 4:00 pm
Ngay cả những ngày mưa gió tơi bời
, hay vào mùa đông cũng nên bôi SPF15
Đội nón rộng vành, mặc áo tay dài, và bận quần dài (quần tây cũng là quần dài)
Đừng cho trẻ con chạy chơi ngòai nắng sau 10 giờ, vì da chúng non rất dễ bị táp nắng
Luôn luôn tìm bóng mát mà đứng
Tắm nhớ kì da chết
Nếu nám , thì lột da bằng chất acid TCA (Trichloroacetic acid)
Nám quá sá quà sa? go for Laser Resurfacing
Trước '75 ở VN , các cô các bà yểu điệu thục nữ. Sau '75 lao động là vinh quang, ai cũng ra đường buôn bán kiếm sống nên.... đen thui
! Hơn hai chục năm nay, ý thức được sự nguy hiểm của UVA , và cũng vì ngại khói và bụi, ra đường mí bà mí cô hay đeo khăn mặt để tránh nắng, TỐT !
Còn ở Mỹ, khi lột da hay không lột da, mình cũng có thể giả đóng bộ làm mí bà Trung Đông, trùm khăn che kín đầu và mặt, đâu có sao !
Coi như là tạo mốt
Ở trên có nói nên tìm bóng mát mà đứng. Thật ra đứng trong bóng mát là để
khỏi bị cháy da thôi, chứ không phải là không bị nám. Tia mặt trời đi tới đâu cũng thấu. Cũng như ta đứng dựa cửa sổ trong nhà để mơ màng, anh chàng ánh nắng vẫn táp được da của ta mà hun như thường ! (hun như hun khói, làm nám da , chứ không phải hôn - chữ Việt hay dễ sợ, không xài, cứ xài ba chữ hán..g làm gì không biết nữa
). Không tin à? mấy chị em ở Mỹ nhà cửa kín mít nhé, thế mà ba ngày không lau là bụi bám đầy bàn ghế và cái màn ảnh truyền hình . Bụi đó đi theo ánh nắng mặt trời mà đi xuyên qua các cửa kính (hề hề hề, nói dóc như thiệt dị !)
Người Việt nói chi có đó
Chạy trời không khỏi nắng !
Cho nên phải hiểu rằng
Nắng là kẻ thù của da Nhiều khách kêu điện thọai hỏi giá. Họ mong được chữa trị với giá thật tối thiểu , nên tả với HKKM :
Da em mới bị nám đây thôi, có ít mụt tàn nhang, chút xíu hà Ngàn lần như một, khi họ đến giáp mặt mình, mình chỉ biết than trời như bọng. Một về nám trên mặt đen thui, mà dám nói là.... chút xíu ! Nếu chút xíu thì họ tìm tới mình làm gì? họ sẽ tự mua thuốc bôi tùm lum tà la., tàn phá cho đã. Khi nào bất trị, tọa họa ra rồi mới quính lên chạy tìm thầy !
Những người khi mang thai bị mặt nám, có tính cách giai đoạn (đã nói rồi) không bàn nữa ở đây. Những trẻ em, do bẩm sinh (di truyền), có tàn nhang (freckles), không phải là nám. Người Việt họa hoằn lắm mới có một ca. Trong khi người giống da trắng (caucasian) thì rất nhiều. Có những đứa trẻ mới 5,6 tuổi mà mặt đầy tàn nhang. Trường hợp này là trời sinh, không nên làm gì hết , vì không có cách làm gì cho freckles biến đi .
Tàn nhang (các chị em hay gọi thế) của những lứa tuổi trên 40, không phải là tàn nhang, mà là dấu-ịn-thời-gian (của đời sinh tử, đóng dấu lên khuôn mặt của nàng, cho nàng biết nàng đã không còn tơ liễu xuân xanh nữa, cứ cẩu thả với nhan sắc thì.... thì...thì....sắp già khú đế đó !).
Có lọai tàn nhang (chữ của ai, không phải chữ của tui) nổi lổm ngổm, nôm na gọi là mụn thịt (fibromas) do tuổi tác, hay một biến chứng nào đó của da. Những mụn thịt này (nặn không ra hột mụn như mụn thường, mà ra chút bầy nhầy trắng của mở) lồi lên, nên táp nắng nhanh, trở nên sậm màu hơn so với da chung quanh. Cũng có người do bẩm sinh , nhưng đa số là vì tuổi tác,
sống lâu lên lão làng .
Mụn thịt thích (!) luẩn quẩn dưới mắt một đàn nút lớn nút nhỏ như chị với em sum vầy. Trên gò má cũng có. Có người thì chúng bám từ màn tang xuống cổ. Ở chỗ cổ này, khi tuổi càng cao thì phát sinh thêm một đống nút da dư (skin tags). Eo ơi , đứng gần tưởng người này là mật là đường, ngọt quá nên ruồi bu kiến đậu !!!
Lúc ban đầu những mụn thịt này mầu trắng, càng về sau càng đậm hơn. Và có người họ có mụn thịt to và đen thui mà họ lầm tưởng là mụt ruồi.
Thường thường , một khi lấy đi thì sẽ hết. Không lấy đi thì càng ngày nó càng lớn thêm.
Cũng có những vết nám nằm sát da, mầu cà phê sữa, mặt bằng, nhân gian gọi là liver spots. Không hiểu tại sao họ gọi vậy. Thật ra những vết nám này không ăn... nhậu (nhập) gì với lá gan của các bạn cả, không phải vì đau gan mà sinh ra tàn nhang.
Tàn nhang kiểu này (hình hai đã post) nhiều lốm đốm trên mặt là do nắng tàn phá làm cho mình mau già, da khô và nhăn (thường người caucasian hay bị vì tắm nắng quá nhiều )
Đa số người Việt bị nám, vì dang nắng, thì ít khi bị như vậy, mà bị lốm đốm (hình một).
Khi bị như vậy, nhất định không phải vì một sớm một chiều mà có. Đã là một chuyện trường kỳ thâu góp tàng trữ (accumulative) từ lâu, và nó đã mọc rễ vào tận sâu.
Đáng gớm hơn hết là nám do lột da không đúng phương thức, sau đó cẩu thả không giữ gìn khi đi ra nắng. Da bị nám loang lổ, mầu sắc không đồng đều , từng mảng, từng về (mélasma). Dẫu cho lấy phấn đánh lên che, đứng đàng xa vẫn thấy ửng lên một về màu hơi xanh xám (da sẫm + phấn hồng). Thấy có vẻ bệnh hoạn. Không biết họ đau khổ như thế nào, nhưng mình nhìn thấy họ , tự nhiên lòng mình cũng dâng lên một sự đau khổ.... giùm. Cách đây ba tháng, có một bà bước vào clinic của HKKM. Vừa vào tới cửa thì ngồi khóc. Hỏi tại sao? Cho biết vừa xin việc ở tiệm Fitness bên cạnh, và có cảm tưởng như bị xô đuổi. Không biết thực hư. Nhìn người này có gương mặt nám xịt , từ trán cho tới cằm chỗ trắng chỗ nâu, lổm chổm như tổ ong. Mới nghĩ ra là chắc bà ta có mặc cảm, chứ ở Mỹ mà có hành động đuổi xua thì... ủ tờ dô diên vì tội kỳ thị.... nhân dáng. Tội kỳ thị là tội Liên Bang, đền tiền....
chết cha luôn !
Hỏi ra, lại là một tên.... họa sĩ ma cà rồng
nghèo xác nghèo xơ. Động lòng (trái tim HKKM mềm xèo à , cho nên dễ bị lường gạt. Nhưng mình thấy cũng OK , không sao. Ai lường gạt mình thiên tào bắc đẩu đều ghi vô sổ giùm hết rồi ) chữa giúp một phen. Mụ ta là họa sĩ, mình cũng họa sĩ. Mụ ta vẽ trên giấy, trên vải bố, trên vách. Còn tui thì dùng mặt mụ ta mà vẽ, sướng chưa?
Với HKKM, mỗi khách là một tác phẩm sống của mình, tha hồ vẽ rồng vẽ rắn để làm đẹp cho đời . Đến nay , vết nám của... thị, ít nhất không còn loang lổ nữa , và đã phai đi 80%...
Chữa trị nám có hết không?
Dưới ba năm, YES.
Trên ba năm, rất khó. Có thể làm nhạt dần , trông đở hơn. Còn làm cho biến mất hoàn toàn thì cần bà tiên có cây..... đũa thần!
Hy vọng trong tương lai, với sự tiến triển không ngừng của khoa học , nám sẽ không còn là một ưu tư của các chị em mình nữa
Có nhiều thuốc để bôi vào làm giảm bớt vết nám. Trên thị trường đầy dẫy Retin A, AHA, Hydroquinone, etc etc.
(Xin đừng dùng Retin A, tuy rất hiệu nghiệm cho mụn, cho nám , cho da nhăn, nhưng side effect của nó cũng tàn bạo lắm. Nó sẽ lột liên tục, da không chịu thấu đâu. Sẽ mỏng dính như giấy kiến
see-through skin). Sẽ nói nhiều hơn trong đề tài da nhăn (wrinkles) . Hydroquinone (vừa bị FDA hũy bỏ không cho dùng )
FDA ------> Food and drug Administration , cơ quan kiểm sóat thực phẩm và thuốc men của Hoa Kỳ
Nhưng không phải ai cũng giống ai. Tùy theo sự học hỏi, kinh nghiệm và tìm tòi, mỗi "thầy" có một bí quyết (bí kíp
) riêng , trade xơ cờ rịt riêng mà lị !
Nếu thuốc ngòai chợ hay quá hay, thì HKKM có mà chết.... đói !
Có nhiều cách lột da để vết nám mờ đi. Tuy nhiên những lọai lột nặng (
deep peel) dùng chất hóa học như
phénol hay TCA (với nồng độ cao) phải do những chuyên viên ở các clinic BS làm mới an toàn. Nếu làm lạng quạng sẽ rất nguy hiểm, lủng và cháy da gây thương tích . Đẹp đâu không thấy, sẽ hóa ra vũ nữ Cẩm Nhung !
Ngòai ra có một thuốc lột da khá mạnh là dùng chất rong biển đặc biệt (nếu các chị em muốn trị nám bằng chất liệu thiên nhiên ). Sea-weed peel (
medium peel)
Các việc lột da ở các mỹ viện không đi đến đâu, vì nồng độ của acid mà chinh quyền cho phép họ dùng rất nhẹ (
light peel).
Đa số họ dùng buffered acid ( acid đã được pha loảng) chứ không phải pure acid (acid nguyên chất).
Nồng độ (percentage %) được ghi trên các nhản của các nhà sản xuất (manufacturer)
không giống nhau .
Ví dụ : 50% acid glycolic (AHA) (hãng A)
không giống 50% acid glycolic của hãng B, vì mỗi hảng có một formula riêng. Trong nhữnh nhản như thế này, chất acid là buffered acid.
Còn nếu là acid nguyên chất, họ sẽ ghi rõ
PURE ACID . Acid lọai này rất nguy hiểm.
Da người Việt rất mỏng , phải cẩn thận khi xài acid !
Khi HKKM nói
mặc dù mình đứng dựa cửa sổ trong nhà, tia nắng mặt trời vẫn có thể làm mình bị nám da như thường, chắc có nhiều người không tin.
Đây nè, HKKM đã chụp bức hình này cho các chị em thấy :
Lúc chụp hình này là 10 giờ sáng. Ánh nắng xuyên qua khung cửa , đã làm xém mấy cánh lá của cây bông nho (Begonia).
Đây là một hình chụp tự nhiên, tuyệt nhiên không có được retoucher, không dùng Photoshop or whatever.
Các bạn có nhìn thấy tia nắng mầu xanh tím không? Đó là vì nó chiếu từ xa, lại xuyên qua một lớp cửa kiến nữa.
Nếu nó chiếu trực tiếp vào da của chúng ta lúc 12 giờ trưa, thì chỉ có nước... nám đen là cái chắc
. Ở Cali và Oregon hằng năm có những vụ cháy rừng hằng ngàn ếch-ta (hectares) khi trời quá nóng.
Khi lái xe, xin các chị nên treo một tấm màn che dán lủng lẳng (sun shields) nơi cửa kính bên tay trái vì đa số chúng ta bị nám bên má trái rất nhiều...