Đừng sợ Mất Lòng Khi Nói Sự Thực
Monday, March 14, 2005 Yến Tuyết


Hôm nọ tôi bước ra khỏi tiệm cắt tóc với một nỗi bực bội về người thợ hớt tóc. Anh ta nhuộm cho tôi cái màu tóc quá đỏ. Tôi định yêu cầu anh ta nhuộm lại màu đậm hơn, nhưng mà thay vì nói điều đó ra, tôi lại im lặng bước ra cửa vì thấy anh chàng đang có hai, ba người khách đợi và tôi nghĩ rằng chắc anh ta đã bị trễ giờ hẹn với họ.

Ngồi vào trong xe, nhìn kính lại càng khó chịu vì màu tóc của mình hơn nữa. Tuy nhiên, tôi ngại trở vào tiệm lần nữa khi nhớ lại sự tự ái của anh chàng cắt tóc này vì anh luôn cho rằng mình là một nghệ sĩ! Thế là tôi lái xe đến tiệm Save-On, mua một hộp thuốc nhuộm tóc hiệu Revlon và về nhà tự nhuộm lại cái đầu tóc bất như ý của mình. (Tôi đoán lần sau khi đến cắt tóc, anh chàng beautician của tôi sẽ la lên là nhuộm cái màu gì mà đậm và xấu thế!)

Tôi cũng nghĩ là mình quá nhu nhược vì không đám nói sự thật với người thợ cắt tóc. Chắc là tôi hơi bất bình thường!

Thế nhưng, nói chuyện với nhiều người khác, nhất là với một số phụ nữ, tôi biết được rằng điều bất bình thường của tôi cũng rất thông dụng trong đời sống của họ, Chúng tôi là những người yếu đuối và nhút nhát khi không dám nói lên sự thật vì sợ mất lòng người khác, hay vì muốn cho họ vui lòng.

Cái vòng lẩn quẩn của những người giống tôi là: Băn khoăn, hối hận, tránh né, thoái thác, cười, gật đầu và tự trách cứ mình sau đó. Chúng tôi bị cái bịnh nhu nhược, thấy sai mà không dám nói, nó chiếm hết tinh thần; rồi tự cảm thấy là thiên hạ có vẻ hơi lạm dụng cái tính tình dễ chịu của mình và lấy làm bất mãn.

Tôi đọc được một bài viết của ký giả Jeannie Ralston trên nguyệt san Ladies Home Journal với những lời chỉ dẫn hữu ích của các nhà tâm lý về việc làm cách nào để chúng ta thoát ra khỏi sự nhút nhát không đúng chỗ của mình. Gởi đến bạn đọc để tùy nghi áp dụng.

Kathleen V. Shea, Ph.d. một nhà tâm lý học ở Libertyville, Illinois, nói: “Từ lúc nhỏ, phụ nữ đã được dạy bảo là phải dễ thương - vì là con gái. Thế nên, khi lớn lên nếu suy nghĩ hay nói ra những điều trái ngược lại, tức là họ muốn đương đầu với vấn đề. Mà đối với rất nhiều phụ nữ, thì họ lại thiếu khả năng để đối phó với một số vấn đề, vì vậy, họ không dám đòi hỏi những điều họ cần, hay muốn được có”.

Vì luôn luôn suy nghĩ một cách bi quan và không muốn đối đầu với thực tế như thế nên số người này thường bị căng thẳng, mất tự tin và cảm thấy mình không có một quyền lực nào hết. Giáo Sư Shea cho biết là họ còn có thể vị bệnh trầm cảm và những trở ngại về y tế như bị đau bao tử và nhức đầu.

Thế thì tại sao phụ nữ lại tự làm cho mình bị bệnh như vậy chỉ vì không dám nói gì cả với người thợ sửa xe không đúng hẹn, hay với người đồng nghiệp khi nào cũng muốn biết rõ về đời tư của bạn?

Người ta có thể giải thích bằng hai lý do cho câu hỏi trên: Ðó là vì tự nhiên (trời sinh?) và vì tinh thần nuôi dưỡng. Một điều khó chối cãi là phụ nữ thường gặp khó khăn trong việc chạm trán với vấn đề hơn là đàn ông. Cho dù những chuyên viên tâm lý miễn cưỡng chấp nhận việc phụ nữ được sinh ra với bản chất là săn sóc và nuôi dưỡng, họ còn phải nhìn nhận là phụ nữ vẫn thường trân quí những mối liên hệ giữa con người với nhau, hơn là đàn ông. Trong suy nghĩ của nhiều phụ nữ, sự đương đầu có nguy cơ làm hại đến mối dây liên hệ của họ với người khác.

Rất nhiều người trong chúng ta thường lấy câu tục ngữ để gối đầu giường: “Nếu không nói được điều gì dễ thương thì tốt hơn là nên im lặng”. Một phụ nữ hay nói thẳng và nói thực thì thường bị xã hội gán cho những tên gọi không đẹp đẽ như “bà chằn lửa”... Thế nhưng, nếu chúng ta luôn tỏ vẻ nhường nhịn, chấp nhận những việc làm sai mà không lên tiếng thì chúng ta có thể trở thành những người nhu nhược và hèn yếu. Hãy thử nghe bà Laura, sống ở Summerville, South Caroline, nói lên cảm giác của bà về việc dám nói lên sự thật: “Việc đương đầu với vấn đề khó khăn trước kia thường được quan niệm là chỉ dành cho đàn ông. Thế nhưng sau gần 25 năm nghĩ rằng để được sống yên bình tôi phải tránh né, thoái thác vì lo sợ bị mất lòng, tôi thấy mình đã phải trả cái giá khá cao là không được sống thực với những điều mình suy nghĩ hay mong muốn. Bây giờ, tôi cho phép mình lên tiếng nói về những điều sai trái, bất bình và nhờ vậy nỗi băn khoăn hay lo âu của tôi tan biến đi mất.Sự học hỏi về việc đối diện và lên tiếng khi cần thiết cho một vấn đề nào đó đúng với lương tâm và sự suy xét của mình đã đem lại cho tôi một sự tự tin và nghị lực cho cuộc sống.”


Làm thế nào nói lên ý muốn của mình

Làm sao bạn có thể không còn chạy trốn sự thật nữa và dám nói lên suy nghĩ của mình?

Ðầu tiên, bạn hãy nhận ra là những khác biệt giữa con người với nhau không có gì là ghê gớm hay xấu xa cả. Bởi vì đó là điều tự nhiên phải xảy ra trong đời sống. Giữa hai người như vợ chồng, bạn đồng nghiệp, hai người bạn thân, đều có thể có những ý muốn và mục đích khác nhau và đôi khi có thể bất đồng ý kiến trong một vài vấn đề.

Elizabeth Sterling, một nhà tâm lý học ở Santa Fe, New Mexico, nói: “Việc đối chất hay chạm trán giữa hai người không phải lúc nào cũng mang tính chất bi quan cả. Trong thực tế, đó chỉ là việc đặt giới hạn - setting limits - mà thôi. Nhiều người nghĩ là khi đương đầu với một vấn đề nào đó thì sẽ làm cho mối liên hệ mang hình ảnh xấu vì phải to tiếng. Nhưng nếu bạn chuẩn bị điều mình cần nói ra trước đó và trình bày sự khác biệt hay sự thật một cách bình tĩnh và có tính cách thuyết phục thì kết quả lại rất lạc quan là đằng khác vì tạo được sự thông cảm”.

Dĩ nhiên, mỗi trường hợp của vấn đề sẽ đòi hỏi bạn phải ứng phó một cách khác nhau và tế nhị vì không biết mình sẽ phải nói thế nào và làm sao cho đúng, phải không?

Có những người bị nỗi sợ hãi làm cho họ không dám đối diện với sự thật hay nói lên suy nghĩ của mình. Trong khi đó, tại sao họ không nghĩ rằng, nếu không nói ra, đối phương đâu có biết là mình không bằng lòng hay không đồng ý. Họ có thể nghĩ là mình chấp nhận điều họ đối xử với mình và cứ như thế, họ sẽ tiếp tục đối xử với mình cách nào mà họ muốn.

Marion Javcobs, một cố vấn gia đình ở Laguna Beach, California, nói rằng nhiều khi người ta lo ra một cách quá đáng về những điều chẳng bao giờ xảy ra. Thí dụ như bà mẹ chồng nhờ người con dâu nấu giùm một món ăn mà cô ta rất khéo, cho buổi giỗ vào tuần tới. Trong khi đó, cô con dâu thì phải viết một bài tường trình cho buổi họp quan trọng trong sở làm và biết là không thể nào có thì giờ để sửa soạn món ăn. Cô lo sợ bà mẹ chồng giận nên không dám nói gì cả mà chỉ biết than với chồng và được ông chồng khuyên là cô nên giải thích với mẹ của anh ta một cách thành thật. Cuối cùng, cô phải chọn việc trình bày với bà mẹ chồng và được bà thông cảm ngay.

Với kỹ thuật điện tử hiện nay, người ta còn có thể viết ra những suy nghĩ của mình trên máy điện toán nếu không thể nói chuyện bằng lời vì sợ mình không kềm chế được sự nóng giận. Có một người vợ đã gởi cho chồng e mail để thảo luận về chuyện tiền bạc trong gia đình và hai vợ chồng đã trao đổi qua lại bằng e mail và nhờ đó họ không phải gây gổ nhau như khi nói chuyện bằng lời. Bà Jacobs cho rằng, vợ chồng trao đổi những suy nghĩ và ý kiến của mình, cho dù khác nhau, một cách cởi mở sẽ làm cho họ có hạnh phúc hơn vì hiểu và thông cảm nhau. Dĩ nhiên, khi biết được người kia có những ý kiến khác mình thì trước hết phải bày tỏ sự tôn trọng ý kiến của họ, xong rồi mới thảo luận và trình bày để họ chấp nhận ý kiến của mình. Nói ra được những điều làm mình thắc mắc và băn khoăn cho người bạn đời nghe sẽ tạo sự gần gũi giữa vợ chồng hơn.

Marion Frank, một cố vấn tâm lý ở Philadelphia, thì nhắc nhở rằng giữa những người quen biết thì khi có một người chất chứa quá nhiều bất bình về một người bạn mà không nói ra thì chỉ làm cho sự giận dữ đó ngày một lớn hơn ở trong lòng. Và cuối cùng sự tức giận ấy có thể bùng nổ và phá tan sự liên hệ giữa hai người, hay nhiều người với nhau. Bằng chi, có việc gì không bằng lòng nhau thì nói ra và bỏ qua.

Tuy nhiên, ông Frank khuyên chúng ta nên biết lúc nào cần có phản ứng, nhất là trong những liên hệ riêng tư với người yêu hay chồng, vợ. Nếu việc gì bạn cũng có ý kiến trái ngược thì đó là một điều không nên tí nào. Ðiều quan trọng là bạn phải biết lúc nào nên tiến và lúc nào phải lùi lại. Việc này tùy thuộc vào sự thông minh của bạn khi chọn lựa một cuộc đương đầu nào đó.

Tóm lại, những nhà tâm lý học khuyên chúng ta là nên cân nhắc kỹ càng thái độ và lời nói của mình để cho chúng mang tính cách tế nhị khi trình bày quan điểm, cho dù đó là lời phê bình với người hầu bàn về một tô phở nguội ngắt, hay về việc chồng bạn quên lấy đồ giặt ủi giùm bạn. Có như thế bạn sẽ sẽ gây được sự quí trọng của đối phương và cho chính mình.

Cuối cùng, để giúp mình “lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau” hơn, bạn có thể nhớ câu nói của Giáo Sư Jacobs như sau: “Bạn có thể đạt được những ước muốn của mình nếu bạn biết đặt giới hạn rõ ràng cho những gì người ta đối xử hay nói ra với bạn. Ðiều này giúp bạn làm chủ được chính mình thay vì để cho hoàn cảnh lôi kéo mình đi lung tung. Bạn sẽ cảm thấy mình mạnh mẽ hơn nhờ việc biết mình ở đâu và làm gì”.


Yến Tuyết
nguoiviet online

Cái này là mình hơi gây khó khăn cho người tính tiền\. Tại sao không thủ sẵn bao không để khi họ tính tiền xong rồi thì mình bỏ nó vào bao\. Thật ra thì bao bọc bún khá chắc rồi, chỉ khi di chuyển đụng cạ nhiều thì nó mới rách\. Thêm việc cho thu ngân thì họ bực là phải rồi\.