Mắc Phải Bệnh... Mua Sắm, Chữa Cách Nào ? Nếu đã là phụ nữ, chắc chắn phải có một chút máu thích đi mua sắm vì một trong những bản năng của phái nữ là thu vén sắp xếp một "tổ ấm" (tất nhiên bao giờ cũng có những ngoại lệ
). Điều này đồng nghĩa với việc "tha" những món ở ngoài tiệm về nhà của mình. Mua sắm là điều cần thiết, nhưng khi chuyện mua sắm vuột khỏi tầm kiểm soát của người mua thì trở thành một vấn đề không phải dễ giải quyết.
Khi người mua không phải là người theo dõi chi thu trong gia đình. Đây là mẫu người phụ nữ... sướng nhất trên đời. Trong rất nhiều gia đình Á Đông, người đàn ông thường là người theo dõi chi thu trong gia đình, họ vừa mang lại thu nhập chính, vừa lo thanh toán các chi tiêu hàng tháng, và có thể vấn đề tài chánh của gia đình cũng khá thỏai mái, nên người phụ nữ được thảnh thơi đi mua sắm, làm đẹp cho mình, cho chồng, con cái, và nhà cửa. Tuy nhiên, ngay cả đối với một túi tiền mập ù mà nếu chỉ biết tiêu mà không biết trong túi còn lại bao nhiêu tiền là một điều rất nguy hiểm. Người đàn ông có thể vì yêu vợ không muốn vợ lo lắng thêm nhiều nếp nhăn trên trán, nên có khi vấn đề tài chánh gia đình không khả quan mà vẫn tảng lờ, để cho vợ đi mua sắm thoải mái (hoặc cũng có trường hợp muốn lắm mà... chẳng dám cản). Cho đến khi người vợ biết được sự thật về tài chánh gia đình không phải khả quan như mình tưởng tượng, thì người phụ nữ thường rơi vào cảm giác thất vọng. Hơn nữa, vì mua sắm thẳng tay đã quen, nên khi cần phải hạn chế sẽ cảm thấy bị gò bó, cảm giác không được thỏai mái, dễ bị lầm tưởng là cảm giác không được hạnh phúc, không được may mắn...
Cách giải quyết: Nếu bạn yêu gia đình, đừng nên quá thờ ơ với việc theo dõi chi thu của gia đình để bạn có thể "liệu cơm gắp mắm".
Khi ham hàng nhiều, giá rẻ. Đó là khi mua sắm tại những nơi bán hàng lẻ số lượng lớn với giá sỉ như là Costco hay Sam Club và cả những siêu thị lớn cũng thường có giá rẻ cho những lô hàng "bành ky" (bulk). Khách hàng có khuynh hướng mua là vì giá quá rẻ mà lại được số hàng đôi khi gấp đôi, gấp ba, nhưng vấn đề là liệu gia đình bạn có tiêu thụ hết số đồ bạn mua hay không? Nhất là đối với thức ăn, hoặc những đồ có giới hạn thời gian sử dụng. Nếu không dùng hết, kết quả là bạn sẽ tốn tiền nhiều hơn là chỉ mua vừa đủ số lượng cho gia đình dùng.
Cách giải quyết: Đối với những món có hạn định thời gian như thực phẩm, nước uống, thuộc, v.v. có thể "hợp tác" với bà con, bạn bè ở gần nhà hay ngay cả hàng xóm để chia bớt số hàng mua về và tiền đi chợ, cũng như thay phiên nhau đi chợ. Một cách khác là chỉ mua sắm những thứ luôn luôn sử dụng trong nhà như xà bông, giấy vệ sinh, kem và bàn chải đánh răng, v.v. với số lượng lớn, còn những thứ khác, vẫn nên mua ở chợ bình thường.
Khi không thể cưỡng lại tiếng gọi của... sale. Nhiều bạn cứ nghe quảng cáo "sale" là phải có mặt, không đến thì sợ lỡ đi cơ hội mua được hàng giá rẻ. Không những chỉ trong lãnh vực thời trang mà thôi, còn có các cuộc sale khác: bàn ghế, vật dụng trong nhà, dụng cụ đi học, hàng sứ Giang Tây, tôm không đầu, vân vân và vân vân. Và không chỉ có những đợt hạ giá quảng cáo trên báo, trên đài, nhiều tiệm còn quảng cáo bằng cách gửi phiếu giảm giá đến tận nhà, ví dụ như mua trên $75 được bớt $20, hay bớt 15% cho tất cả mọi thứ mua trong một ngày, hời quá đi chứ! Làm sao bỏ qua cho đặng? Vấn đề là hầu như tuần nào, ngày nào cũng có chỗ sale, cách vài tuần lại nhận được phiếu giảm giá, biết mua cái gì bây giờ? Mà không mua thì... tiếc.
Cách giải quyết: Cách tiết kiệm hữu hiệu nhất là: không mua gì cả! Nhưng nói thì dễ, cưỡng lại lời mời gọi của "sale" không phải dễ. Đừng bao giờ bước vào một tiệm đang hạ giá với một cái đầu trống rỗng, bạn sẽ bị hoa mắt bởi những dấu %(off) và sẽ "vơ" liên tục. Nên định sẵn những thứ bạn cần mua và chỉ chú tâm tìm những thứ đó mà thôi. Nếu đi mua sắm cho mình quá nhiều đến độ không biết mua thêm gì cả, hãy nghĩ đến người khác: Mua áo mới cho ông xã, giày mới cho con, sinh nhật người bạn sắp đến, thằng cháu sắp thôi nôi,... Với những cuộc đại hạ giá chỉ có một, hai lần trong năm, hãy nghĩ đến việc "tích trữ" quà cho dịp lễ cuối năm sắp tới, mặc dù có thể là 11 tháng nữa mới... tới, nhưng chắc chắn nếu bạn đợi đến sát ngày lễ mới đi mua thì giá sẽ đắt hơn rất nhiều.
Khi tủ quần áo quá tải. Không những chỉ cái "walk-in" closet của bạn quá tải, mà hầu hết những nơi chứa đồ trong nhà cũng quá tải. Những thứ bạn mua bắt đầu "bành trướng" khắp nơi, bạn chất ở garage, hay nhà kho, sau vườn, bên hông nhà, phòng bếp, phòng tắm, phòng khách... Khi được hỏi tại sao mà mua đồ lắm thế, dùng làm sao hết? Bạn sẽ có rất nhiều lý do, mà một trong những lý do được nhiều người dùng nhất là: rồi sẽ có dịp dùng tới. Nhưng cái dịp đó không biết khi nào mới tới, hoặc sẽ không bao giờ tới, mà ngay cả chính bạn cũng biết điều đó chứ không phải là không. Ví dụ, bạn rất mê tranh, bạn sưu tầm tranh đủ cỡ, nhưng nhà không đủ chỗ treo, bạn chất ở dưới kho, định khi nào mua nhà mới sẽ treo lên. Tuy nhiên, bạn lại không có ý định mua nhà trong vòng... năm năm sắp tới.
Cách giải quyết: Trước hết cần phải thay đổi cách suy nghĩ. Điều này có thể cần một thời gian tập luyện. Trước khi quyết định mua món gì, nên dừng một phút, suy nghĩ xem bạn có đang thật cần không? Mua về để sẽ ở đâu (khác hơn là xó tủ hay góc bếp)? Nếu bạn chưa cần ngay, thì không cần mua ngay, cho dù là một món bạn thích vô cùng (tất nhiên bao giờ cũng có những ngoại lệ).
Đối với trang phục (quần áo, giày dép, ví, đồ trang sức, v.v.), áp dụng quy luật "141", hay "one for one": Mua một thứ, bỏ một thứ. Bạn muốn một đôi giày mới, bạn phải bỏ đi một đôi giày cũ. Thỉnh thoảng, dành thời gian soạn tủ quần áo và lấy ra tất cả những thứ bạn không đụng đến trong vòng một năm, nghĩa là đã bốn mùa lạnh nóng trôi qua mà bạn không thèm đếm xỉa đến, thì chắc chắn món đó đã bị "thất sủng", nên lấy ra khỏi tủ quần áo của bạn. Quy luật "141" cũng có thể được áp dụng cho những vật dụng khác trong nhà. Ngoài ra, không chỉ có tủ quần áo là cần soạn, mà thỉnh thoảng bạn cũng nên "soạn" nhà.
Nếu sau khi đã dọn mà tủ và nhà của bạn vẫn quá tải, nên mua một số space bag khổ lớn để chứa được nhiều đồ hơn trong cùng một diện tích. Space bag là những túi đựng đồ làm bằng chất liệu không thấm nước, khá chắc chắn. Sau khi xếp đồ vào, dùng máy hút bụi hút hết không khí ra, đồ sẽ được nén gọn lại. Một vài điểm cần chú ý khi dùng space bag. 1- Space bag có chứa đồ nặng hơn kích cỡ rất nhiều, có thể bạn phải cần một người giúp bạn xếp những bao đó vào chỗ gọn gàng. Nếu không có người giúp, nên đặt bao ở chỗ bạn muốn trước, bỏ đồ vào, rồi mới hút hơi ra. 2- Chú ý cách xếp đồ vào bao để khi hút hơi ra không bị cấn hoặc nổi cục, không đóng được nắp. 3- Một khi đã mở bao ra để lấy đồ, phải thực hiện công việc hút hơi trở lại, và công việc này trông quảng cáo trên truyền hình thì dễ nhưng cũng không dễ lắm. Do đó, chỉ nên dùng space bag chứa những đồ bạn sẽ không đụng đến trong một khoảng thời gian, ví dụ như áo mùa hè trong mùa lạnh và ngược lại, hay quần áo trẻ em để dành cho con cháu.
Khi vướng vào tình cảnh "bỏ thì thương, vương thì tội". Tâm lý của hầu hết những bạn không muốn bỏ đi đồ mình không dùng tới là ý tưởng "uổng phí". Đồ còn tốt, bỏ đi thật phí, đem cho bạn bè thì ngại họ chê đồ cũ, nên cuối cùng cứ trữ đồ trong nhà.
Cách giải quyết: Giữa hai thái cực "giữ" và "vứt bỏ", vẫn có giải pháp chung chung, đó là "cho". Nếu bạn không nỡ liệng đồ vào trong thùng rác, có thể đóng bao mang đến những nơi chuyên nhận đồ cũ để mà cho... làm phước, nhưng cũng nên làm... ơn đừng cho đồ quá cũ mà tội nghiệp người nhận. Vậy còn đối với những thứ còn quá mới hoặc là đồ hàng hiệu bạn không nỡ... cho thì phải làm sao? Garage sale! Đây là cách vẫn còn hữu hiệu để "tống" đồ cũ của bạn sang nhà... hàng xóm một cách "danh chính ngôn thuận". Ngoài ra, vào thời đại của thế giới ảo, Ebay và Craiglist có thể là những "toa thuốc" bạn đang cần, tuy không chữa được "bệnh" tận gốc, nhưng ít ra cũng giảm được các "biến chứng" của căn bệnh mua sắm!