Một giờ với chị Vương Nguyễn (Sống Thật-San Jose)
NGUYỄN QUANG MINH ghi


LTS: Sống Thật là một chương trình phát thanh hàng tuần từ 7 đến 8 giờ tối, mỗi Chủ Nhật trên làn sóng 1500AM tại San Jose. Đây là một nỗ lực phi thường của một nhóm anh chị em trong hệ đồng tính luyến ái được lập ra, duy trì từ 8 năm qua. Trong thế giới đồng tính, có rất nhiều điều anh chị em muốn được chia sẻ, để qua đó, tìm sự cảm thông của những người thuộc xã hội bình thường. Dưới đây là trao đổi với chị Vương Nguyễn, một người đồng tính, và là nhân sự nồng cốt của chương trình Sống Thật, nhân dịp chị đến Nam Cali.

VW: Chị Vương Nguyễn cho biết hoạt động công việc của chị ở San Jose như thế nào?
VN: Tôi điều hành chương trình phát thanh Sống Thật tại San Jose. Đây là chương trình phát thanh đầu tiên và duy nhất của người đồng tính luyến ái Việt Nam. Chương trình phát thanh đang bước sang năm thứ 8.
VW: Trong 8 năm qua, hoạt động của chương trình Sống Thật nội như thế nào?
VN: Chương trình Sống Thật do cộng đồng đồng tính luyến ái Bắc Cali thực hiện, tạo dựng từ năm 1988. Trong một buổi họp của nhóm tìm hiểu cộng đồng mình đối với người đồng tính, chúng tôi thấy cộng đồng người Việt vẫn còn xu hướng sợ hãi người đồng tính luyến ái, vẫn còn nặng nề. Người đồng tính luyến ái không được bao gồm trong những sinh hoạt của cộng đồng. Như tôi làm việc bình thường sẽ không sao cả nhưng mà tôi nói mình là người đồng tính luyến ái là bị người ta vẹt, người ta đẩy ra khỏi. Cho nên, chúng tôi thấy cần phải làm một điều gì đó để nói lên tiếng nói của mình, để cho cộng đồng Việt Nam biết là có sự hiện diện của người đồng tính luyến ái trong cộng đồng. Chúng tôi sửa soạn từ 6 đến 7 tháng về mọi phương tiện, như gây quỹ để thuyết phục cộng đồng đồng. Một cá nhân cũng có thể thực hiện được nhưng giá trị không được cao, không được mạnh. Chúng tôi muốn có sự hợp tác của cộng đồng nên phải thuyết phục, thứ hai là tài chánh, thứ ba là chương trình.
VW: Trong quá trình đó chị đã gặp những khó khăn nào?
VN: Rất nhiều khó khăn. Thuyết phục cộng đồng là một điều rất khó khăn. Cộng đồng nói tại sao làm vấn đề lộ liễu quá vậy. Cũng vì người ta đang quen bị ép sống trong bóng tối, không muốn ra ngoài, sợ ra ngoài, đâu ai dám làm mọi người sợ hãi. Thứ hai nữa là, làm chương trình như thế nào, nói điều gì. Người đồng tính luyến ái bị xã hội ép và khinh khi nên thiếu sự tự tin. Mình tự hỏi mình là ai, đâu có tài năng gì, tại sao dám làm những điều đó, sức học tới chừng nào mà dám làm. Tôi nói tại sao không làm, người ta làm được tại sao mình không làm được. Người đồng tính luyến ái từ xưa đến nay bị khinh nhưng mà tự bản thân mọi người có cảm thấy điều họ khinh là đúng không. Tôi thấy không đúng. Tôi là người đàng hoàng có học thức, có trình độ, có thể nói chuyện với mọi người tại sao lại khinh tôi. Và vấn đề tài chánh, tiền, tổ chức buổi gây quỹ cũng khó khăn lắm. Chúng tôi bị từ chối khi họ biết là do người đồng tính luyến ái muốn mướn chỗ. Cuối cùng chúng tôi kiếm được một tiệm ăn Tàu họ bằng lòng cho tổ chức. Họ nói người đồng tính luyến ái mướn không thành vấn đề, miễn trả tiền, tổ chức đàng hoàng là được rồi. Tôi rất cám ơn họ.
VW: Buổi tiếc có đông người tham dự không?
VN: Hơn 100 người. Đa số thành viên trong cộng đồng. Cũng không dám thông báo tại vì sợ có người đến phá, thành ra chỉ là những người trong cộng đồng đồng tính luyến ái thôi. Sau khi tổ chức, kiếm được $2,000 để làm căn bản.
VW: Buổi tiệc đó được thông báo rộng rãi hay là hoàn toàn rỉ tai nhau?
VN: Hoàn toàn rỉ tai nhau. Chúng tôi không dám thông báo rộng rãi sợ sẽ có người đến phá, nên phải lẳng lặng làm. Chúng tôi hy vọng vì tinh thần còn hăng hái, nhất định là phải có chương trình phát thanh. Sau đó, soạn thảo chương trình phát thanh với nhau. Tìm hiểu những gì người ta hiểu sai, những gì người ta lên án, chê bai người đồng tính luyến ái, tập trung lại gần 40 câu hỏi. Chúng tôi đã gởi những câu hỏi đó cho những người đồng tính luyến ái ở tiểu bang khác, ở nơi xa để cùng nhau góp ý.
VW: 40 câu hỏi đó như thế nào?
VN: Về những gì mà người ta đã lên án, chỉ trích, chửi rủa, khinh khi người đồng tính luyến ái.
VW: Sau buổi gây quỹ đầu tiên, chương trình Sống Thật hoạt động như thế nào?
VN: Thuê đài là một sự khó khăn nữa, không thể tưởng tượng nổi. Trước đây là một chương trình thanh niên, họ sẵn sàng cho thuê, nhưng khi hỏi thanh niên gì, mình nói đồng tính luyến ái, họ nói không có giờ. Chúng tôi nghĩ bị kẹt rồi, có tiền cũng không làm được, không thể nào vượt qua khỏi sự chống đối của cộng đồng, vẫn nằm trong thế kẹt của sự chống đối. Tình cờ, tôi tìm thấy số điện thoại của đài phát thanh của Mỹ, tôi gọi đến, tổng đài trả lời. Tôi nói tôi là người đồng tính luyến ái, muốn làm chương trình đồng tính luyến ái. Họ đồng ý, khuyến khích và tạo mọi sự dễ dãi.
VW: Như vậy giới truyền thông Việt Nam tạo sự khó khăn, trong khi người Mỹ cởi mở hơn, điều đó cho chị suy nghĩ như thế nào?
VN: Tôi nghĩ, chúng tôi là một outcast, là kẻ lạc loài. Dù tôi sống trong cộng đồng Việt Nam bao nhiêu năm trời, tôi vẫn là kẻ lạc loài, không được chấp nhận. Tôi muốn bỏ thân phận đồng tính luyến ái sẽ ok, nhưng khi tôi khoác trên người bản chất đồng tính luyến ái, tôi sẽ bị vứt ra ngoài xã hội. Từ khi tôi thấy mình là kẻ lạc loài, áp lực của xã hội đối với người đồng tính luyến ái rất là nặng nề kinh khủng. Từ khi chương trình được phát thanh, tất cả tiết mục chúng tôi đều thảo luận và được sự đồng ý của tất cả, mới có thể làm. Chương trình đầu tiên, chúng tôi nhận được email “Go to hell…” Họ dọa, phải ngưng ngay chương trình phát thanh, nếu không họ sẽ có biện pháp.
VW: Giờ phát thanh được đón nhận như thế nào?
VN: Cũng bình thường. Chương trình từ 7 đến 8 giờ tối, nghiên cứu rồi mới chọn giờ đó, cố chọn giờ ăn cơm tối. Mỗi tuần Chủ Nhật trên làn sóng 1500AM.
VW: Chị đã ký contract trực tiếp với tổng đài, không thông qua một trung gian nào của người Việt Nam?
VN: Đúng rồi. Cho tới giờ phút này, nếu qua Việt Nam, chúng tôi không có tiếng nói. Bị họ từ chối. Chúng tôi muốn làm mà người ta từ chối bằng cách này, hay bằng cách khác, hoặc là ngấm ngầm, hoặc là lộ ra. Đa số họ nói khéo là hết giờ cho chương trình.
VW: Nội dung của chương trình Sống Thật và mục đích như thế nào?
VN: Mục đích là thông tin và muốn bắt nhịp cầu thông cảm giữa cộng đồng đồng tính luyến ái và cộng đồng dị tính luyến ái. Chúng tôi muốn cho cha mẹ hay thân nhân của người đồng tính luyến ái hiểu biết về người con đồng tính luyến ái. Chúng tôi muốn có một diễn đàn để tất cả những người nào muốn nói về đồng tính luyến ái có dịp phát biểu. Chúng tôi phỏng vấn một số người trong cộng đồng, nói lên những quan điểm của họ. Chúng tôi có giải đáp thắc mắc về đồng tính luyến ái. Những tin tức về đồng tính luyến ái trên thế giới, hoặc là trên nước Mỹ, hoặc là ở Việt Nam.
VW: Chị là người đầu tiên sáng lập ra và cho tới giờ phút này chị vẫn làm công việc này, sự phát triển như thế nào?
VN: Tôi không phải là người đầu tiên sáng lập, mà do cộng đồng đồng tính luyến ái ở San José. Có thêm anh Nguyễn Hoàng Lâm thúc đẩy làm, đẩy mạnh trong chương trình, làm cho chương trình hoàn thành. Sau mấy năm phát thanh, chúng tôi đã mời được những Bác sĩ đến nói chuyện về đồng tính luyến ái, những Giáo sư đến nói chuyện về đồng tính luyến ái, sự tiến bộ rất là lớn.
VW: Phần lớn những người từ chối hoặc né tránh mà chúng ta có thể nhìn nhận được là những người trong lãnh vực nghệ thuật âm nhạc. Trong dư luận cho rằng có rất nhiều đồng tính luyến ái chưa sẵn sàng nhìn nhận bản thể thật sự của họ, vì lo sợ những người ái mộ không chấp nhận. Chị nghĩ rằng điều đó có ảnh hưởng đến sự nghiệp của họ không?
VN: Tôi thấy bất cứ người nào cũng vậy khi phải sống giả dối với mình sẽ rất là khổ. Nếu phải sống hai mặt, một mặt là đồng tính trong bóng tối, một mặt ra ngoài là người dị tính, đó là một đời sống đau khổ, khổ sở, ảnh hưởng đến tinh thần lẫn hạnh phúc trong đời sống của người đó.
VW: Riêng đối với những bậc cha mẹ hoặc là những người liên hệ, qua kinh nghiệm của chị, sự ảnh hưởng như thế nào?
VN: Theo kinh nghiệm của tôi, tôi may mắn sanh ra trong gia đình Bố Mẹ tôi rất là cởi mở, cho con cái tự do phát triển, không ép buộc con cái đi vào đường mờ ảo. Nhưng Bố Mẹ tôi vẫn chịu ảnh hưởng của xã hội. Bố Mẹ tôi vẫn chấp nhận tôi hoàn toàn nhưng vì sự dư luận của xã hội, Bố Mẹ tôi vẫn lo sợ tôi nói với mọi người. Bố Mẹ tôi ngại ngùng và khó chịu khi tôi nói với người khác, nói với thân nhân và họ hàng tôi là người đồng tính. Nếu trong xã hội có phong trào chống đối người đồng tính luyến ái, coi thường người đồng tính luyến ái, Bố Mẹ tôi cũng bị ảnh hưởng. Cha Mẹ những người có con đồng tính luyến ái bị ảnh hưởng kinh khủng.
VW: Chị năm nay bao nhiêu tuổi và qua Mỹ năm nào?
VN: Tôi năm nay 64 tuổi, qua Mỹ năm 1975. Tôi lớn lên ở Việt Nam.
VW: Bố Mẹ chị hiện nay ở đâu?
VN: Bố Mẹ tôi qua bên đây từ năm 1988. Tôi làm việc cho cộng đồng đồng tính để cùng với bạn bè tôi xây dựng cộng đồng đồng tính luyến ái.
VW: Công việc chính của chị là gì?
VN: Tôi làm technician cho một phòng lab của trường đại học Stanford.
VW: Chị có gặp khó khăn trong môi trường làm việc không?
VN: Khi mà tôi chưa come out tôi thấy dễ thở hơn. Bây giờ khó khăn hơn, bởi vì tôi retire rồi.
VW: Đối với người Mỹ thì sao?
VN: Đối với người Mỹ cũng vậy. Tùy theo người xếp, họ có chấp nhận xu hướng đồng tính luyến ái không.
VW: Tại sao chị chấp nhận come out, ra mặt?
VN: Tôi muốn sống thật với con người của tôi. Tôi không muốn giấu giếm điều gì cả. Ai hỏi, tôi nói, không hỏi thì thôi. Là phụ nữ đi làm, cũng có người nọ, người kia theo đuổi, tôi không muốn gặp những khó khăn như vậy, tôi không muốn giả dối...
VW: Hiện giờ đã về hưu, dành những nỗ lực cho chương trình phát thanh Sống Thật. Theo chị, sống thật thoải mái hơn, đỡ đau khổ, nhưng giữa cuộc đời có cái được và cái mất, sự trả giá của nó có nặng nề không?
VN: Nếu nhìn xa, nhìn rộng sống thật mang lại một chút hại, nhưng mà có lợi lớn cho mình và cho thế hệ sau. Bây giờ bản thân mình có thể gặp khó khăn, nhưng là bước đường nhỏ để đẩy mạnh cho mọi người hiểu hơn về đồng tính luyến ái, để họ chấp nhận đồng tính luyến ái. Thế hệ sau đối với đồng tính luyến ái không thành vấn đề nữa.
VW: Trong cộng đồng Việt Nam có nhiều người đồng tính luyến ái không?
VN: Rất nhiều, nhiều lắm. Tôi thấy quanh tôi nhiều lắm, nhiều em khổ sở lắm. Có một cô gia đình không cho giao thiệp với bạn bè, bắt ở nhà, giờ giấc bị kiểm soát, bị đem về Việt Nam một thời gian để tránh bạn bè. Bị bắt ép mối mai. Con trai không được đi ra ngoài chơi bị bắt làm công cụ của đàn bà. Có người Mẹ như vậy làm cho nó sợ hãi tình dục.ª

vietweekly