Kềm chế sự nổi giận

Oanh Thơ

Ðôi khi trong đời sống hàng ngày, ai ai trong chúng ta cũng có thể đối diện với một vài sự việc khó khăn hay phải gặp gỡ một hay vài người làm chúng ta muốn nổi giận. Những cuộc tìm hiểu gần đây cho thấy rằng nếu người ta mang trong lòng sự bực tức hay bộc lộ sự nóng giận đó ra thì cả hai điều có thể làm ảnh hưởng đến sức khỏe, chẳng hạn như gây ra chứng đau tim, hay có nguy cơ dẫn đến cả chứng bệnh ung thư.

Một bài báo trên tờ Health của ký giả Dorothy Foltz-Gray sẽ hướng dẫn cho chúng ta một số phương cách sau đây để kềm chế sự tức giận một cách lành mạnh.

Bà Foltz-Gray đưa ra trường hợp của cô Cass Ward ở Hoboken, New Jersey, trước đây từng làm việc cho một người chủ độc tài và khó tính. Trong những cuộc thảo luận hay họp hành với nhân viên, người chủ này khi nào cũng chỉ muốn mọi người nghe theo ý kiến của mình và bác bỏ tất cả những đề nghị của người khác. Nếu có ai trong số những đồng nghiệp hay chính cô Ward trình bày một vấn đề gì, người chủ vừa kể đều phê bình: “Ý kiến đó thật là dở”. Cho dù cô Ward - một chuyên viên về ngành Media Relations, thường cho rằng mình rất bình tĩnh trong các buổi họp, thế mà cô vẫn không tránh khỏi được sự bực dọc đối với người chủ này.

Cô không muốn mất hay bỏ việc nên quyết áp dụng một phương pháp yoga để giúp cô dịu xuống, bớt căng thẳng, bằng cách ngồi thẳng, hít vào và thở ra thật chậm và sâu ở các buổi họp với người chủ khó thương này. Nhờ phương pháp này mà Ward có thể kềm chế được cơn giận của mình vì hướng sự chú tâm đến việc điều khiển hơi thở. Cô cũng thấy những bắp thịt trong cơ thể của cô được thư giãn, nhịp tim đập chậm hơn và huyết áp hạ xuống. Có nghĩa là những phản ứng về thể lý ảnh hưởng bởi tâm lý nóng giận của Ward biến mất nhờ phương pháp yoga kể trên.

Tuy nhiên trên thực tế, không mấy người biết đến phương pháp vừa kể nên họ lâm vào một trong hai trường hợp: Dồn nén cơn giận trong lòng hay để nó bộc phát ra. Giáo Sư Charles D. Spielberger - một chuyên viên nghiên cứu về sự tức giận ở University of South Florida, cho biết cả hai trường hợp này đều ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn bởi vì nó đưa đến việc bắp thịt bị cứng lại và huyết áp của bạn sẽ tăng lên cao.

Những người dễ bị ảnh hưởng bởi sự tức giận nhất là những người có tính tình nóng nảy và không thân thiện. Theo sự tìm hiểu của Cơ Quan American Journal of Epidemiology vào năm 2003 thì những người bị nóng giận thường xuyên dễ bị đau tim hơn là những người dễ tính. Còn một cuộc tìm hiểu khác về nữ giới thì cho biết là những người phụ nữ hay bực tức thì sẽ bị lượng cholesterol cao gấp bốn lần những người bình tĩnh, và họ cũng hay bị cân nặng hơn.

Ông Redford Williams - giám đốc của cơ quan Behavioral medicine Research Center thuộc Duke Unversity Medical Center ở North Caroline, nói rằng những người có tính hay nổi giận thường bị đủ loại bệnh. Họ cũng hay ăn uống nhiều hơn, hút thuốc nhiều hơn và sẵn sàng gây gổ, cãi cọ hay thích “thượng cẳng chân, hạ cẳng tay” nhiều hơn so với người thường.

Một cuộc tìm hiểu khác của University of Colorado thì cho biết là cơn giận sẽ làm tăng thêm số hormones căng thẳng - stress hormones. Khi lượng hormones này gia tăng, nó làm hư hại những cơ tim và huyết mạch khiến tim đập một cách bất thường. Nó cũng siết chặt mạch máu và ngăn máu lưu thông, dẫn đến chứng tim đột quỵ. Ngoài ra, những hormones căng thẳng này cũng ảnh hưởng đến hệ thống miễn nhiễm. Người ta tìm thấy trong cơ thể của những người dễ nổi giận, số tế bào natural-killer dùng để diệt những tế bào tumor - ung bướu, ít hơn là những người hiền hòa.

Thật ra, khoảng 20% trong chúng ta thuộc nhóm những người có tính tình nóng nảy, dễ nổi giận, 20% thì thuộc loại hiền lành; số còn lại thì rơi vào nhóm ở giữa. Thế thì làm thế nào để bạn biết được mình có phải là một người nóng tính hay không?

Theo ông Redford Williams thì những người dễ nổi giận hay có những trạng thái thông thường sau đây: Ðộc tài, bi quan, hung hăng, cay độc, nhạo báng, thường hay nghi ngờ và không tin tưởng người hay việc làm của kẻ khác. Ông đề nghị là chúng ta nên ghi lại những cảm xúc giận dữ của mình hàng ngày, thí dụ những thái độ hung hăng như bóp còi khi lái xe và những suy nghĩ bi quan khi cho rằng ông hay bà xếp của mình thật là điếc đặc! Nếu bạn thấy mình làm ba hay nhiều hơn những điều kể trên thì sự thù địch của bạn đang ở một mức độ không lành mạnh. Tuy nhiên, ông Williams nói rằng không ai có thể biết được ở điểm số nào thì sự tức giận trở thành nguy hiểm.

Ðể được an toàn, tất cả chúng ta cần phải học cách làm sao đối phó với cơn giận. Dĩ nhiên, bày tỏ hay kềm chế sự tức giận đều không tốt cả và các chuyện viên tâm lý sẽ đề nghị chúng ta phải làm gì cho đúng.

Trước tiên, họ nói là phải biết chế ngự cảm xúc của mình để làm thế nào cho không nổi nóng. Qua một cuộc tìm hiểu mới đây ở Stockholm, Sweden với 5,700 đàn ông và đàn bà trong khoảng từ 15 đến 64 tuổi, người ta ghi nhận rằng nếu những nhân viên có thể giải quyết một cách cởi mở với chủ nhân về cách đối xử bất công - thí dụ như phản đối trực tiếp hay nói thẳng những điều mình suy nghĩ khi bình tĩnh sau đó, thì họ ít bị huyết áp cao so với những người tự tức tối hay giận dữ để rồi bị nhức đầu và rơi vào tình trạng điền rồ.

Cũng trong một cuộc tìm hiểu được đăng trên báo Health Psychology vào năm 2002, những bệnh nhận bị đau tim ở Canada sau khi tham dự lớp huấn luyện cách kềm chế cơn giận thì huyết áp của họ giảm xuống rất nhiều.

Phương cách cổ điển để kềm chế cơn giận vẫn là ngừng lại, đếm từ 1 đến 10, uống một ly nước lạnh và ra ngoài đi bộ. Ðiều này sẽ cho bạn một vài phút để lấy lại bình tĩnh và xét lại quan điểm của mình. Thế nhưng, những kỹ thuật mới mẻ hơn thì muốn giúp bạn chuyển đổi cơn giận có từ trái tim đi lên trên óc - từ một mức độ của cảm xúc lên đến mức độ của trí thức. Chẳng hạn như:


Tự hỏi mình

Ông Williams đề nghị bạn tự hỏi mình bốn câu hỏi khi nào cảm thấy giận dữ: “Ðiều này có quan trọng không? Cơn giận của mình có đúng không? Hoàn cảnh có thể thay đổi hay không? Có đáng để có thái độ giận dữ hay không?” Một khi lượng định như thế bạn biến đổi sự giận dữ bằng sự suy nghĩ và như thế tự nhiên cơn giận được đặt dưới sự kiểm soát của bạn.

Nếu câu trả lời cho 4 câu hỏi trên là phải, thì hãy quyết định là phải chấp nhận hậu quả nào. Còn nếu câu trả lời là không thì phải dẹp cơn giận và quên nó đi.


Cân nhắc những chọn lựa

Xếp của bạn cắt ngang lời phát biểu của bạn trong buổi họp và máu trong người bạn bắt đầu sôi lên. Trong trường hợp này giáo sư tâm lý Jerry Deffenbacher ở Colorado State University, Forth Collins, nói rằng cách tốt nhất là bạn phải cân nhắc hậu quả phản ứng của mình và tầm quan trọng của sự việc. Nếu bạn thấy là mình cần nhắc đến sự việc không vui này thì hãy tự hỏi: “Xếp sẽ nghĩ sao nếu mình nói: Tôi nghĩ là cô nên nghe tôi trình bày cho xong đã”; “Mình có nên nhờ văn phòng Hunan Resource giải quyết vụ này không?”; Hay là mình hỏi một đồng nghiệp khác xem họ phản ứng như thế nào nếu ở trong trường hợp này?” Một khi tự đặt những câu hỏi như thế là dịp để mình “hạ hỏa” và suy nghĩ về cơn giận của mình và giúp mình tìm ra cách giải quyết thỏa đáng.


Viết xuống giấy

Bà Mary McLaughlin - chủ tịch của cơ quan Emotional Education Services ở New York, nói diễn tiến của việc viết xuống một sự việc sẽ bắt bạn sắp xếp lại những ý nghĩ, suy nghĩ rõ ràng và dùng đến bộ óc thay vì mất trí. Thêm vào đó, nếu việc không hay này xảy ra ở sở làm, đó là dịp để bạn có kinh nghiệm thêm trong việc giải quyết một vấn đề thương mại. Và khi chuyện được đưa đến cấp trên, bạn đã có những bằng chứng trên giấy tờ.


Hãy làm một cuộc định giá trị

Bà McLaughlin nói thêm: “Hãy tự hỏi là việc giận dữ này có đem lại lợi ích gì cho mình không. Nếu không thì hãy để cho nó qua đi. Ðiều này khác với việc đè nén cơn giận vì hành động này chỉ là việc bạn dùng một ít thời giờ để làm một quyết định khôn ngoan về việc bạn phải cư xử như thế nào trong đời sống.”


Ðừng biến sự việc ấy thành chuyện tư riêng

Những người nóng giận hay có thói quen mất tin tưởng vào hành động hoặc cách cư xử của người khác. Giáo sư tâm lý E. Scott Geller ở Virginia Tech nói: “Có những việc người khác làm chúng ta khó chịu như sự chậm chạp, sự khiếm nhã, sự bất lịch sự, thiếu thận trọng của họ, thế nhưng chúng ta không nên để những việc này ảnh hưởng đến thái độ và cảm xúc của chúng ta. Hãy tự nhắc nhở mình là cho dù họ có xử sự không đẹp như thế cũng không làm cho bạn nổi giận mà trái lại, thông cảm cho họ, vì họ kém hiểu biết, hay thiếu trình độ mà thôi”.

Cuối cùng, nếu sự tức giận hiện diện trong bất cứ một hoàn cảnh nào của đời sống thí dụ như phải đứng sắp hàng chờ đến phiên mình mua đồ, hay nghe lời nói không đẹp của một ai đó thì bạn nên tìm cách học hỏi thêm phương cách để kềm chế nó. Những chuyên viên tâm lý về cách kiểm soát sự nổi giận có thể hướng dẫn bạn phương pháp thư giãn như yoga, ngồi thiền hay thở. Họ cũng sẽ giúp bạn biết cách để đối phó với những hoàn cảnh khích động cơn giận bằng một thái độ bình tĩnh và hòa hoãn. Bạn có thể liên lạc với “Clinical Psychology department” ở trường đại học của địa phương bạn ở để hỏi về những khóa hướng dẫn này.


Oanh Thơ
www.nguoi-viet.com