Travellers and Magicians (2003)

Một thanh niên công chức thuộc một làng hẻo lánh ở Bhutan nuôi mộng đi Mỹ để đổi đời, thoát ra khỏi cảnh sống buồn tẻ của anh. Trên đường đi tới Thimphu để tiếp xúc với toà đại sứ Hoa Kỳ để xin chiếu khán vào "xứ của cơ hội" anh gặp những người cũng đang đón xe, trong đó có một nông gia đi bán táo, một nhà sư mũ vàng và hai cha con đi bán giấy bản . Ông bán táo hỏi anh tính làm gì khi sang Mỹ, anh cho biết làm bất cứ gì để kiếm tiền, như rửa chén, hay hái táo . Nhà sư trong lúc chờ đợi xe đã kể chuyện về một anh chàng nọ, thay vì lo học hành để thành pháp sư theo kỳ vọng của cha, đã tính bỏ đi tìm một cảnh sống mới thoả mãn ham muốn được gần gũi các người còn gái xinh đẹp mà bản tính anh hằng khao khát . Sau khi uống chén rượu chhaang với em, anh ta trèo lên ngựa, chạy như bay, và sau cùng lạc vào một rừng sâu, gặp một đôi vợ chồng tiều phu chồng già mà vợ trẻ đẹp . Sau một thời gian tằng tịu, cô vợ mang thai . Họ phải tính kế giết lão tiều phu; rồi ám ảnh vì hành vi của mình, anh ta hoảng hốt chạy đi, cô gái chạy theo, và chết đuối khi lội qua thác . Giật mình tỉnh dậy, hoá ra anh ta bị ảo giác sau khi nốc chén rượu chhaang .
Anh chàng công chức nghe xong câu chuyện, thấy thấm thía cuộc đời; lại thêm người con gái ông bán giấy bản xinh xắn hồn nhiên, đã không còn sốt sắng với chuyện sang Mỹ nữa .

Ảo giác của anh chàng mê gái khiến ta liên tưởng tới điển tích giấc mộng hoàng lương (kê vàng) của Tàu mà người Việt chúng ta từng quen thuộc . Đây là thể loại "chuyện trong chuyện" (giống như ngủ chiêm bao lại thấy mình nằm mơ, và tỉnh giấc trong mơ, sau đó rồi lại tỉnh giấc thực sự - Câu chuyện không xa lạ với tinh hình chung hiện tại của cuộc sống, hoá ra không phải chỉ có người Việt mới ham đi Mỹ để đổi đời, mà ngay cả cái nước Bhutan nổi tiếng là nơi chỉ số hạnh phúc không phải đo bằng đô la như cách tính của thời hiện đại, cũng có những kẻ ham đi Mỹ, dù sang đó để rửa chén hay hái táo, hái dâu.

Không phải chén rươu chhaang nào cũng làm người uống bị ảo giác . Chén rượu đó do người em trai chuốc anh mình, do người em có được huyền thuật khi học lén bên của sổ lớp học của anh . Phật giáo Kim Cương thừa ở các xứ Bắc Ấn hướng về các phương pháp thần bí (nên gọi là Mật tông) và phim cũng phản ánh nét văn hoá đó . Vị sư mũ vàng không dùng pháp thuật, ông chỉ kể lại câu chuyện, cách mà Phật hay làm khi xưa, là kể dụ ngôn để người nghe lãnh hội chân lý, để anh chàng công chức tỉnh mộng, không nao nức đi tìm hạnh phúc ở nước Mỹ xa xôi, nơi đó có khi chỉ là ảo vọng ....

Mục đích của ngươi làm phim là thế, nhưng tôi lại thấy thêm là anh công chức bỏ giấc mơ đi Mỹ, chẳng qua vì anh khám phá một sự hấp dẫn khác hơn, mãnh liệt hơn, đó là tình yêu nam nữ.

Teddy Bear (2012)

Một anh chàng 38 tuổi rồi mà vẫn sống với mẹ và rất khó có bạn gái vì tính tình khó khăn của mẹ . Bà như không hề muốn con mình yêu ai hay có vợ vì sợ bị cô đơn . Sau cùng, nhân thấy uncle của mình lấy được người vợ trẻ Thái Lan đưa về Đan Mạch, anh bèn cũng muốn có một người như thế . Vậy là anh đi Thái Lan, đến Pattaya, được giới thiệu nhiều cô gái trẻ đẹp, các cô gái điếm ..Nhưng sau cùng, anh chọn một goá phụ, lấy nàng . Khi bà mẹ biết được, bà giận dỗi, níu kéo con mình, nhưng anh nhất quyết dọn ra khỏi nhà, đi tìm hạnh phúc cho đời mình .

Tôi có đi Pattaya rồi nên nhận ra cảnh lôi kéo khách đàn ông của các cô gái điếm trên phố đêm ở đó, đúng y chang như vậy . Chỉ có điều là không dè đàn ông xứ Đan Mạch cũng đi kiếm vợ ở Thái Lan . Thái Lan, một xứ nổi tiếng là Phật giáo như quốc giáo mà vấn đề tính dục thoải mái thuộc hàng đệ nhất ở Đông Nam Á . Sao đời lại oái oăm đến thế . ...Các tên ấu dâm coi việc đi Thái để thoả mãn thú vui bệnh hoạn và dã man của mình khiến tôi thất vọng với cái gọi là phong trào thúc đẩy du lịch để kiếm ngoại tệ cho quốc gia của các nước này . Đàn ông các quốc gia phát triển rất dễ kiếm vợ ở các nước nghèo, nên khi khó tìm vợ ở nước họ thì họ đi tìm ở các nước đó . Sau này, khi bức màn sắt sụp đổ thì đàn ông Mỹ nhiều người đổ sang các nước Đông Âu kiếm vợ người da trắng vì dù sao cũng có màu da được chuộng hơn ở xứ này . Nhưng phụ nữ Á châu cũng được ưa thích vì tánh tình hiền, chịu đựng, lại xinh đẹp . Vấn đề hợp hay không thì chờ sau mới biết, theo thống kê thì các cuộc hôn nhân diện thẻ xanh chấm dứt sau hai năm chung sống là phân nửa; nhưng con số ly dị của các cuộc hôn nhân nói chung thì dù người bản xứ cũng tầm tầm con số đó .

Love with the Proper Stranger (1963)

Natalie Wood, Steve McQueen

Angie báo tin cho Rocky biết là cô đã thụ thai sau một lần hai người ân ái với nhau tình cờ, họ không phải là tình nhân với nhau. Thật bất ngờ với Rocky, nhưng vì tinh thần trách nhiệm anh ta giúp Angie tìm bác sĩ phá thai với giá 400 đô la và họ đồng ý chia đôi phí tổn này . Nhưng tới khi gặp bác sĩ thì mới biết ông ta đòi thêm 50 đô nữa . Rocky phải trở lại gia đình để tìm thêm số tiền này . Tới khi việc phá thai tiến hành thì Rocky nhận ra người phụ trách việc phá thai không phải là bác sĩ, và nơi thực hiện chỉ là một căn phòng trong một toà nhà rếch rác, anh bèn quyết định nhanh chóng là đồng ý cưới Angie. Nhưng Angie, với cá tánh mạnh mẽ, không mặn mà lắm với tình cảnh lấy chồng để "chữa cháy" này, vì nàng cũng có một người đàn ông tha thiết yêu và sẵn sàng nhận làm cha đứa bé trong bụng cô . Cái nàng muốn ở Rocky là hai người phải có một mối liên kết lãng mạn làm nền tảng cho cuộc hôn nhân . Trong tiến trình giải quyết vấn đề, tình cảm hai người nảy nở, thay đổi . Angie nhận thấy gia đình của Rocky rất yêu thương anh và nồng hậu với Angie mà họ tưởng là người yêu của con trai họ, trong khi gia đình của người đàn ông chịu làm chồng Angie lại có vẻ xét nét, ghẻ lạnh với Angie . Và sau cùng là họ đến với nhau .

Bối cảnh phim có vẻ như ở New York, cả hai gia đình gốc Ý . Và người Ý thì tình gia đình của họ rất sâu sắc, không khác gì với văn hoá của người Tàu hay Việt Nam . Chỉ khi sống lâu ở Mỹ thì các nhóm dân di cư này mới hội nhập vào "văn minh" Mỹ do cái mà các nhà xã hội học gọi là melting pot ở nước này . Vào cách đây 60 năm, người con gái ở Mỹ vẫn chưa thoải mái với đứa con sinh ra không cha vì gia đình của họ theo truyền thống Ý và Ki tô giáo . So sánh với thời nay thì người ta thấy xã hội thay đổi rất nhiều rồi . Điểm đặc biệt ở đây là thái độ của cô gái . Cô mạnh mẽ, không bù lu bù loa với kẻ tạo bào thai trong bụng cô vì cô nhận mình cũng có trách nhiệm trong đó, không ép buộc anh ta phải làm đám cưới hay mừng rỡ vì được anh ta đồng ý cưới . Chính sự mạnh mẽ đó khiến cho anh chàng sinh khởi tình yêu trong tâm mình ...Tình yêu phát khởi như thế nào và tại sao người ta yêu nhau thật cũng là một đề tài gây tranh cãi bất tận trong cuộc sống chúng ta . Angie thấy gia đình Rocky thật nồng nàn ấm áp với anh và cô ta nên mường tượng anh ta cũng sẽ là người chồng người cha tốt . Rocky yêu Angie vì thấy nàng có khuynh hướng sẽ là người đàn bà vũng vàng giải quyết tình huống khó khăn trong đời nàng . Và thế là họ cho ra rìa các người đang "xơ cua" trong đời sống họ để "nhận đời nhau làm dấu chấm" nói theo Nguyễn Tất Nhiên .

Macy vào cái thời điểm 60 năm trước có bán cả chim chóc thú cưng nữa .... Tôi nhìn Natalie Wood xem có cái tướng ... chết yểu hay không, thì thấy đôi mắt như tròng trắng khá nhiều (tam bạch đản), gần hai mươi năm sau bà đã chết đuối ở vùng đảo Catalina ngoài khơi Nam California trong một đêm đi chơi trên chiếc du thuyền, một cái chết còn nhiều nghi vấn với hai người đàn ông khác trên đó ... . Nhiều khi tôi cũng tào lao, hay "bàn đề khi đề đã xổ" thì phải!

Anchor and Hope (2017)

Thấy có hai mẹ con Geraldine và Oona Chaplin trong đây nên tôi cũng coi thử . Thú vị nữa là bối cảnh truyện là con kênh đào ở London với các chiếc ghe mà người nghèo tạm ngụ ở đó . Nhờ vậy mới biết là cứ hai tuần không di chuyển là ghe sẽ bị giữ lại, người sống trên đó thành vô gia cư.

Hai người phụ nữ là một cặp lesbian sống trên ghe. Sau khi con mèo bị chết, chôn cất xong xuôi với phần nghi lễ tống táng theo ảnh hưởng tín ngưỡng (Hindu thì phải ?) do bà mẹ chủ lễ, hai cô buồn quá, bỗng nghĩ tới chuyện hay là có con cho vui nhà vui cửa . Eva, Người có nhiều nữ tính hơn nhận làm người mang thai . Kat mời một người bạn trai là Roger từ Barcelona qua để xin tinh trùng . Roger vui vẻ nhận lời với thoả thuận là anh ta không được dành quyền làm cha và cuộc đưa tinh dịch vào sẽ không có sự giao phối, chỉ dùng ống chích bơm vào tử cung mà thôi . Khi báo tin cho mẹ biết là họ sẽ có con, bà mẹ hào hứng chia vui, và hỏi một câu khiến ta mắc cười: Vậy sao ? Nhưng đứa nào mang thai đây ?
Tuy nhiên sau khi thụ thai thì mối liên hệ trở nên phức tạp . Roger bỗng thấy xúc động trước tin mình sắp làm cha, tình phụ tử khởi lên trong lòng; nhưng hai người đàn bà ấy cho anh biết là anh không có quyền gì trong vụ này, và anh nên đi về đi cho họ khỏi thấy rắc rối . Roger tức giận vì thấy mình bị lợi dụng mà không có xơ múi gì trong chuyện này nên hậm hực . Tuy nhiên, khi sờ tay vào bụng người đàn bà đang mang trong lòng giọt máu của mình thì Eva gạt phắt ra: anh không có tư cách âu yếm trên thân hình nàng . Eva là của Kat, một quyền sở hữu tuyệt đối trong tình yêu . Còn đang chưa biết ra sao thì cái thai bị hư . Eva buồn phiền nên thấy cần thời gian riêng tư để suy tính lại đời mình; cô cũng không muốn tiếp tục ở lại trên ghe vì thấy cuộc sống trên ghe chồng chềnh quá . Nhưng khi dọn về với mẹ thì mẹ khéo léo nói về chơi thì được chớ không có chuyện ở luôn . Con lớn rồi mà còn ở chung với mẹ thì thấy như không trưởng thành. Vậy là cô ra mướn một căn trong toà building gần bờ kênh . Kat tới tìm và mong Eva trở lại, nhưng Eva cho biết là cô thích ở trên đất hơn là trên nước, và hiện cô đã nhờ tới clinic để thụ thai, không cần nhờ tới Roger nữa; như lời khuyên của bà mẹ trước đây đã báo trước rằng sự có mặt của người cha sẽ gây rắc rối hơn thà là xin tinh trùng vô danh. Kat bỏ về trước tin ấy . Và sau đó, nàng gặp hai người bạn gái mới quen của Roger, và cuộc dan díu sắp diễn ra giữa hai cặp này . Trước khi lên giường, cô gái muốn vào toilet, Kat vào sau và thấy cô gái mới quen này đi tiêu trong đó (đoạn này tôi không rõ lắm, vì không lẽ chỉ vì cục phân mà Kat lại cho là sự thân mật quá mức nên mất hứng, từ chối cuộc truy hoan). Sau đó, khi hai người bạn cho ghe ra đi thì Eva xuất hiện . Vậy là gương vỡ lại lành .

Phim cho người ta thấy một lối sống mới đã thành quen thuộc trong xã hội hiện nay, đó là các cặp lesbian, gay, transgender v..v...Mà cuộc sống (hay tâm thức con người) thay đổi không ngừng, họ không muốn kết hôn với người khác phái, nên đồng phái cặp nhau, ở chung với nhau rồi lại muốn có con . Đứa con nhờ các hiến tặng tinh trùng, đưa tới hệ luỵ là nhiều khi chúng có cả trăm người anh chị em đang ở ngoài kia, nơi nào đó, có thể chúng sẽ gặp nhau và lấy nhau làm chồng vợ chẳng hạn, rắc rối quá .

Các diễn viên đóng rất xuất sắc, kể cả vai ít xuất hiện là bà mẹ do Geraldine đóng . Lần này tôi không còn bâng khuâng vì tuổi già của Geraldine Chaplin nữa, lo chú ý đến tài diễn xuất của bà hơn. Kể cả khiếu khôi hài của bà khi thực hiện các nghi lễ tín ngưỡng khác thường . Cũng như hiểu thêm về các đợt sóng mới trong xã hội, đang lan tràn trên khắp thế giới . Và Về cung cách đối xử với nhau trong xã hội Tây phương, Mặt kỹ thuật, cách dàn dựng phim cũng tài tình . London xuất hiện trong một góc cạnh nghèo mà du khách có khi bỏ qua, tôi thì thấy cũng có thi vị trong đó khi tôi từng dự một cái tour đi ghe trên con kênh ở London .

The Neighbors' Window (2019)

Đây cũng là một vụ dòm ngó qua cửa sổ nhà hàng xóm! Hai vợ chồng với 3 đứa con trong một chung cư ở New York thấy hàng xóm đối diện có cặp vợ chồng trẻ mới dọn tới ở . Họ đú đởn ngay trước mắt họ, những chuyện riêng tư bất chấp hàng xóm . Hai vợ chồng theo dõi rồi tủi thân buồn cho hoàn cảnh hai vợ chồng mình nuôi con túi bụi hàng ngày, đã không còn cái thời trăng mật ngày xưa nữa, không còn vui thú gì nữa . Họ tiếp túc dòm ngó, lấy cả cái ống dòm để kế bên để xem cho kỹ, rồi tiếp tục buồn phiền khi so sánh cảnh hạnh phúc của nhà hàng xóm. Một ngày kia, anh chồng trẻ bị bệnh, rồi sau đó thì ... chết! Khi xe cứu thương tới nhà đưa băng ca vào khiêng xác đi, chị vợ 3 con bèn xuống đường an ủi, chia buồn . Cô vợ trẻ mới thú nhận là hai vợ chồng họ cũng thường dòm ngó qua gia đình này, lòng ao ước phải chi có con cho vui nhà vui cửa như gia đình chị . Chị vợ trở lên, gia đình vui trở lại vì hoá ra mình đang có hạnh phúc mà mình không hay!

Phim thuộc loại ngắn, có 20 phút, bởi vì chỉ nhằm chuyên chở một thông điệp mà thôi: Cỏ bên ngoài rào bao giờ cũng xanh hơn cỏ trong vườn nhà mình . No'i theo người Việt thì là: Ta hay đứng núi này trông núi nọ. . ...Hạnh phúc của người khác, buồn thay, lại là bất hạnh của mình . Đó cũng là tánh ganh tị hay chăng ? Tại làm sao mà ta hay nhìn người khác mà so sánh với hoàn cảnh của mình và thường chỉ nhìn thấy là họ hơn mình dù không biết gì về hoàn cảnh của họ . Tại không ai hài lòng với cuộc đời mình cả, cứ so sánh với những người chung quanh và tưởng là họ hạnh phúc hơn mình . Nghĩa là sống bằng cái tưởng không hà! Có một tánh xâ'u mà ít ai nhận ra, là họ thiếu cái tâm tuỳ hỷ với hạnh phúc của tha nhân .

Heartburn (1986)

Meryl Streep, Jack Nicholson

Phim dựa theo bán tự truyện của nhà văn Nora Ephron về giai đoạn đổ vỡ cuộc hôn nhân với người chồng thứ hai của bà. Như nhiều người phê bình, phim này khá nhạt nhẽo dù có hai khuôn mặt gạo cội của làng điện ảnh Streep và Nicholson. Tôi chỉ chú ý hai chi tiết trong phim: một là khi Rachel ẳm con về khóc với cha thì ông nói là Muốn có cuộc hôn nhân một vợ một chồng chung thuỷ với mình thì đi cưới con ... thiên nga (swan) đi ! Chi tiết thứ hai là khi Rachel cay cú với người đàn bà ngoại tình với chồng mình, đã nói xấu bà ta cho là mắc bệnh herpes, chắc là do lây nhiễm khi dùng cầu tiêu của một tiệm ăn .... Việt Nam nào đó! [Chời ơi, thiệt đụng chạm quá nha!]

Phim nhạt nhẽo mà sao nổi tiếng (dù không bằng các tác phẩm sau đó dựng thành phim của Ephron)? Có lẽ vì các người trong cuộc là các nhân vật đình đám trong giới báo chí và chính trị đương thời . Chồng bà là ký giả Carl Bernstein đã "có công" phơi bày vụ Watergate đưa đến sự từ chức của tổng thống Nixon . Người đàn bà xen vào là Margaret Callaghan là vợ của viên đại sứ Anh tại Mỹ, và là con gái của Thủ Tuớng Anh James Callaghan lúc ấy, cũng là bạn của hai vợ chồng bà . Ephron rất đau khổ vì phát giác ra sự ngoại tình này trong lúc đang mang bầu đứa con thứ hai . Và sau đó đứa bé bị sanh non .

Tôi có đọc sơ qua một đoản văn của Ephron về ly dị tựa là The D Word trong sách "I Remember Nothing" của bà, xuất bản vào tháng 10/2010 (bà từ trần vào tháng 6 năm 2012 vì bịnh ung thư máu). Tôi có cảm giác là bà chính là người chủ động trong cuộc ly dị lần thứ nhất, còn lần hai này thì để lại sụp đổ tinh thần nặng nề vì hai người có con cái chung . Có chắc vì có con mà bà đau khổ hay không, và cuộc hôn nhân với người chồng thứ ba rất suôn sẻ cũng không thể xoa dịu nổi niềm đau tột cùng này. Theo tôi, không phải tại con cái gì cả, mà chỉ tại bà đau đớn vì bị lừa dối mà thôi . Bà viết: "In my next life I must get one of those divorces" (tức cuộc ly dị mà hai người xem nhau như bạn). Không biết sự tin tưởng vào kiếp sau của bà dựa vào tín ngưỡng nào ? Bà tự nhận có truyền thống Do Thái giáo . Nếu bà chịu ảnh hưởng đạo Phật thì có lẽ cần phải đi thêm các bước nữa: là tin vào sự vô thường của vạn pháp . Người chồng yêu quý đó có thể bất cứ lúc nào bỗng nhiên thấy hết yêu mình, thấy chán mình và đem lòng mê đắm người khác , Chả vì lý do nào hết, chỉ là cái nhân duyên giữa hai người đã chấm dứt . Không thấm thía đặc tướng này của cuộc sống thì có thể đưa đến các tình trạng khốn khổ . Có một thống kê cũ mèm tôi còn nhớ: 2/3 các phụ nữ bị điên loạn ở Dưỡng Trí Viện Biên Hoà là do bị phụ tình mà ra! [Cái thống kê này xưa thật là xưa rồi, bây giờ chắc tình hình đỡ hơn, có điên thì vì do ảnh hưởng bởi ma tuý nhiều hơn (?), giờ có bị phụ tình thì lên facebook kiếm bồ khác chớ hơi đâu mà ngồi khóc lóc!]

Late Bloomers (1996)

Rom là giáo sư dạy Đại Số, vợ Carly làm nhân viên văn phòng tại trường trung học Eleanor Roosevelt. Đồng nghiệp dạy học của Rom là Dinard Hướng Dẫn Viên Bóng Rổ kiêm giáo sư Lượng Giác . Cuộc sống đều đều nhạt nhẽo làm Carly thấy chán, đã vậy còn bị xúi là chỉ có tư tình mới làm cho cuộc sống sôi nổi lại . Một bữa nọ, Rom mời bà đồng nghiệp tới nhà bàn chuyện dạy học tiện thể dùng bữa tối . Trước đó, trong lớp, Dinard bắt gặp con gái Val của Rom và Carly viết giấy rủ thằng bạn cùng lớp ở lại sau giờ học thể thao để cùng nhau làm tình . Bà bỏ lá thư vào túi xách, không dè Carly tò mò lục bóp bắt được lá thư, cho là bà này hẹn hò với chồng mình, nên có nói xa gần . Dinard hiểu ra, đính chính lá thư đó là con gái chị viết chứ không phải tui, còn khẳng định: Tui không phải là hạng người đi lấy chồng người khác!

Carly tối tối nằm cạnh một ông chồng lúc nào cũng say mê làm việc, không soạn giáo án thì chấm bài; dù Carly nhiều lần khều ông ta để ông quay lại bổn phận làm chồng, nhưng Rom không chịu "trả bài" cho vợ, mệt quá mà . Tình cờ, có lần Dinard đang luyện bỏ bóng, gặp Carly, hướng dẫn chị chơi môn thể thao thú vị này . Và hai người đâm ra yêu nhau . Carly nói cho chồng biết, mới đầu Rom không tin nổi, nhưng tới lúc biết vợ mình nghiêm túc thì mới tá hoả lên . Tin đồn ra cả trường đều biết, ai nấy gièm pha làm ban giám hiệu cho hai người nghỉ việc. Nhưng mà họ cương quyết lấy nhau . Và họ làm đám cưới . Ngôi trường vắng hai người tài giỏi bỗng thấy hụt hẫng, nhất là môn thể thao làm trường nổi danh, Thế là họ đành gọi hai người trở lại . Ai nấy rồi thì cũng quen với chuyện kỳ cục đó, thời này chuyện kết hôn giữa hai người đồng phái đâu còn bị cấm đoán nữa . Thế là mọi chuyện đâu vào đó . Dinard không phải là hạng người lấy chồng người khác, nhưng mà là lấy ... vợ người ta . Khi Rom phiền trách đồng nghiệp, "không ngờ bà lại cuỗm vợ tôi", thì Dinard lõn lẽn: "Xin lỗi nha!". Vậy là huề!

Không biết có ai nói: La femme, cette inconnue! Ô, đàn bà, kẻ xa lại ấy! [Tôi nhớ có đọc đâu đó câu này là của Albert Camus, nhưng lục trên mạng không thấy nguồn nên tạm để đây chờ tìm lại]. Đàn bà nào khó hiểu chớ tôi thấy nói chung đàn bà cũng không khó để hiểu . Như Carly, nàng chỉ mong tình yêu của chồng, như nàng đã giải thích cho thằng con trai: "Giữa mẹ với cha sự lãng mạn không còn nữa!" Và nàng đi tìm sự lãng mạn ở một nơi khác, dù là của một người phụ nữ . Hiểu như vậy rồi mà người ta có sức để vuông tròn bổn phận tình yêu với nhau không ? Cuộc sống còn nhiều thứ lo toan, đâu phải như mấy con vịt trên hồ cả ngày cứ nhởn nhơ rù rù bên nhau ....

Việc chọn tên trường là bà phu nhân tổng thống Hoa Kỳ này theo tôi không hề là sự ngẫu nhiên . Bà Eleanor đã từng có đồn đoán là có mối quan hệ yêu đương với một phụ tá của bà là nữ nhà báo Lorena Hickok (trong khi ông cũng có tư tình với bà thư ký riêng). Họ đã trao đổi nhau 3,000 lá thư . Nhà văn Amy Bloom mới cho ra đời một quyển sách nói về việc này, dựa vào số thư từ mới được công khai vào thập niên 1970. Năm nào đi New York chơi, bọn chúng tôi có ghé Thư Viện và Bảo Tàng tổng thống Roosevelt, nhưng rất tiếc lúc đó bị đóng cửa để sửa sang gì đó, thành ra không có dịp thấy bộ sưu tập về bà tổng thống nổi tiếng giúp chồng này. Vào thời đó người ta giấu nhẹm vụ này, nhưng thời nay thì mọi sự có dễ thở hơn xưa, như cuộc tình (hư cấu ?) của Dinard và Carly!

Coi các cuộc phỏng vấn trên youtube của hai nữ tài tử trên thấy "rậm đám" quá nên tôi có xem lại phim Ammonite nói trên ..Kate Winslet cho là khi nhận kịch bản từ đạo diễn Lee, bà nhận lời liền . Bà nhận thấy đây là phim có khuynh hướng nữ quyền cho ta thấy thời xưa ấy phụ nữ bị coi thường như thế nào . Tuy tài giỏi như vậy nhưng Anning không có chân trong hội khoa học địa chất vì là phụ nữ . Tác phẩm đào được của bà đưa về British Museum cũng bị đổi tên người tìm thấy .

Phim được nhiều người khen ngợi vì tài diễn xuất của hai tài danh, nhất là Saoirse Ronan . Tuy nhiên, Kate Winslet được truyền thông chấm nhiều hơn . Không biết có phải vì giải Oscar mà bà đã đạt được, còn Ronan chỉ mới được đề cử, chưa thắng lần nào, vả lại không phải là dân ... Anh (có thể như vậy không nhỉ). Ronan sanh tại New York, nhưng sau đó theo cha mẹ về lại Ireland, tự cảm thấy mình là người Ái Nhĩ Lan hơn là người Mỹ .

Winslet cũng khen ngợi Lee hết lời vì phim God's Own Country trước đó. Tôi đi tìm xem phim này, thấy không thể so sánh với phim Annomite về mối tình giữa các cặp đồng tính này . Phim đầu là người nam, tình yêu của họ không trọn vẹn, anh chàng chủ đất đi tìm người yêu đã bỏ đi sau khi thấy công việc của mình thiếu một tay tài giỏi siêng năng, mà người ấy bỏ đi vì anh chàng dan diú với kẻ khác chứ không là kẻ chung tình . Còn tình yêu của Mary và Charlotte trọn vẹn từ đầu tới đuôi . Lee "cho" hai nữ tài tử này chọn cách bày tỏ tình yêu của hai nhân vật, lý do chỉ người nữ mới biết họ muốn gì (tôi đoán phần hành của Winslet nhiều hơn). Và thật đúng là các chi tiết rất xuất sắc, từ ánh mắt của Mary khi bắt đầu ngắm nghía Charlotte bằng đôi mắt khác với lúc đầu gặp gỡ . Rồi ánh nhìn của Charlotte khi bắt đầu nhận ra cái bà đáng tuổi má mình lại nhìn mình quyến luyến khác thường . Rồi khi tình cờ mở đầu cho cái hôn tình ái đầu tiên giữa hai người bằng cái hôn chia tay để đi ngủ của Charlotte, đạo diễn chọn lựa tình tiết thật là quá hay . Là một người đàn ông mà ông Lee lại tài tình trong mộ tả tâm trạng người nữ như thế, thật dễ nể .
Sau khi đưa Charlotte về lại London, Mary với tâm trạng: "Người đi một nửa hồn tôi chết, một nửa hồn kia bỗng dại khờ" đã trở lại nhà, gần như sức cùng lực kiệt, nói với mẹ là "con muốn đi nằm", nét mặt thật là khổ đau, niềm đau của những cảnh đời yêu nhau mà phải sống xa nhau "ái biệt ly, cầu bất đắc"

Đâu là vai trò đạo diễn kiêm sản xuất của Lee, đâu là phần góp ý của hai tài tử chánh và các người khác, để cuốn phim thành một tác phẩm rất đáng lãnh giải Oscar,

Khi xem lại, tôi mới thấy vai trò của bà Elizabeth Philpot mà Mary tìm đến để mua một chai salve về chữa bệnh cho Charlotte. Mối liên hệ giữa hai người khá lạ kỳ mà phim không nói rõ ra . Chi? qua đối thoại của họ mà tôi đoán Mary đã bị từ chối tình yêu với Elizabeth. Bà này cũng là nhân vật lịch sử, lớn hơn Mary 20 tuổi . Có học và cũng nghiên cứu các hoá thach, và là người hướng dẫn dạy dỗ Mary theo con đương này . Và chính nhà của bà mới thành bảo tàng của thị trấn ven biển ấy. Bàn tay nhồi nắn của người sau thật đáng đánh đòn hết sức! Thấy chai dầu cù là của nhà Philpot được Lee đưa lên phim khá kỹ, tôi liền tìm tòi thêm . Chẳng là sau chuyến đi Thái Lan về tôi bỗng nhiên quan tâm tới dầu cù là, vì cái tour dạo đó có chở du khách tới một tiệm bán các loại dầu cù là, tôi mua một vỉ đem về làm quà cho người quen. Thì ra nhà bà Philpot cũng chế dầu cù là bằng các loại cây cỏ . Hồi xưa ở VN có loại dầu khuynh diệp do bác sĩ Bùi Kiến Tín chế tạo, người ta gọi là dầu gió bác sĩ Tín . Vì dầu này hay dùng cho các bà đẻ nên nghe cái mùi đó là tôi dị ứng . Sau này nghe mọi người bảo khi về VN nên tặng các bà già một chai dầu gió xanh là họ thích lắm, nhưng tôi cũng chỉ thích loại dầu cù là, nguồn gốc từ Miến Điện mà ra . Nhưng đọc thêm nữa thì hai người chế tạo dầu cao này, một từ Miến, một từ Singapore đã thọ giáo từ một bác sĩ người Anh tên là Basythin. Chả biết ông Basuthin này có liên quan gì tới dòng họ nhà Philpot hay không .

Nếu ai đến thăm British Museum có lẽ không thấy tác phẩm của Mary Anning đâu. Vì về sau viện bảo tàng này đã có thêm một cơ ngơi mới là Natural History Museum . Ngoài ra, các bức tranh trong bảo tàng (trong phim) tôi nghĩ là đã được chuyển đến Tate Britain. Điều này tôi không chắc, chỉ là đoán mà thôi .

Fedora (1978)

William Holden

Truyện phim được ghi lại chi tiết ở Wiki, nên thấy không cần ghi lại . Phim rất ly kỳ, hấp dẫn, nhất là với ai chưa từng biết qua cốt truyện - như tôi . Còn biết rồi thì giảm đi sự hồi hộp và cảm xúc khi thấy một đám người đang hành hạ một nữ minh tinh màn bạc như Fedora, và không biết sự tình như thế nào . Sự bí ẩn phần nào giống như phim Sunset Boulevard, cũng do William Holden đóng 28 năm trước đó . Chắc thấy S.B. ăn khách quá nên W. Holden được mời đóng phim này . Cả hai phim đều dính líu đến nỗi khát khao được trẻ mãi không già của con người, nhất là các phụ nữ, và lại làm nghề diễn xuất. Fedora có hẳn một bác sĩ chuyên tìm cách giữ cho bà mãi nét thanh xuân, để rồi một lần thử một thứ thuốc đã đi đến hậu quả kinh hoàng là phá huỷ dung nhan của bà, khiến bà phải lui về ở ẩn trên một hòn đảo nhỏ ở Hy Lạp ...

Trong các mỹ nhân nổi tiếng, thấy như chỉ có Brigitte Bardot là chấp nhận quy luật già của thiên nhiên, cứ để tự nhiên thân thể và khuôn mặt của mình . Chứ như Greta Garbo nhất định không cho ai chụp hình mình sau khi về già, và sống một cuộc đời ẩn dật tới 49 năm sau cuốn phim cuối cùng năm bà 36 tuổi ...Mỹ nhân tự cổ như danh tướng, Bất hứa nhân gian kiến bạch đầu ...

Sự ẩn dật của Fedora lại còn liên quan đến con gái của bà, do quyết định đóng vai bà để nhận tuợng vàng Oscar mà phải bị giam cầm sau đó trong vòng vây của mẹ mình, để chìm sâu trong thuốc, rồi thất vọng vì yêu mà không được tự do, bèn quyết định nhào đầu vào xe lửa, cho dung nhan và thân xác bị tàn phá, một cách trả thù .... đời!

Phim này hơi lạ với tôi là Michael York đóng vai người được con gái Fedora yêu, nhưng chàng lại lấy tên thật, khiến cho tôi tưởng đây dựa vào một truyện thật nào đó . Hay có khi chỉ là một chi tiết thật nào đó và người ta thêm mắm thêm muối vô ...Thật đấy mà, Cuộc đời này có lắm chuyện ly kỳ hơn tiểu thuyết, rằng sự tưởng tượng của con người cũng không phong phú nổi so với cái sum la vạn tuợng của cuộc sống trong muôn loài chúng hữu tình .. Mà biết đâu tiểu thuyết chỉ là sự ghi lại ký ức của nhân loại mà thôi, kể cả ký ức tập thể, một tập đại thành của ...muôn kiếp nhân sinh ...

Miss Stevens (2016)

Lily Rabe
Timothée Chalamet

Tôi thấy trên Wiki có bài tóm tắt cốt truyện phim khá chi tiết . Đây là một phim tâm lý, tình cảm khó đoán kết thúc nếu không coi hết . Một cậu học trò theo đuổi cô giáo trong buổi weekend đi dự tranh tài gồm thêm 2 học trò nữa , cô giáo thì giữ khoảng cách với cậu ta, không để cho tình cảm hai bên đi đến hậu quả tai hại khó lường . Ở Mỹ, nếu ngủ với học trò dưới tuổi thành niên thì cô giáo cũng bị ở tù . Nếu không có vụ tù này thì chắc là loạn, vì bọn con trẻ ở đây làm "con nít quỷ" rất sớm! Nhưng các biến chuyển giữa hai người khiến ta thấy là cô giáo có vẻ "dưới cơ" cậu học trò này. Đừng tưởng mình lớn tuổi hơn đối phương, kinh nghiệm đời dày dạn hơn đối phương, địa vị xã hội cao hơn đối phương mà có thể chi phối được tình thế
Tình cảm lứa đôi có những bước đi ảo diệu kỳ bí của nó . Cho nên người xưa hay dạy: "nam nữ thụ thụ bất thân", do quá biết rằng lửa gần rơm thì không cháy cũng tròm trèm . Khi thấy một người nào có ý đồ gì mon men thể hiện mà thấy là không nên, không được thì hãy lập tức dang ra cho an toàn, không tạo cơ hội, không để cái "duyên" có cơ phát tác . Trong phim, cô giáo thật sự rất là thận trọng, nhưng trong một lúc yếu lòng, cũng lạng quạng mất thăng bằng, xém chút nữa thì tương lai mịt mờ trong nhà đá . Khi trả lại cho cha mẹ cậu với lời cuối: hãy để cho ba mẹ em săn sóc em, thì cậu cũng phang cho nàng một câu: cô cũng nên tìm người nào săn sóc cô . Câu nói ấy thể hiện sự già đời trong hiểu biết về tâm lý phụ nữ của cậu ta, là người phụ nữ nào cũng muốn tìm một bờ vai để được dựa vào, như cô giáo đã từng dựa vào vai cậu ta như bất cứ người con gái yếu đuối nào khác (có khi tóc bạc lụm cụm rồi vẫn nghe lòng khao khát một bờ vai).

Chalamet được coi là có một tương lai sáng sủa cho sự nghiệp điện ảnh . Đặc biệt nhất là đôi mắt mơ huyền của chàng rất quyến rũ. Nhưng về tướng pháp thì chàng ta thuộc loại đầu bé quá so với thân mình ...