Rank: Advanced Member
Groups: Registered
Joined: 6/24/2012(UTC) Posts: 9,342 Points: 11,181
Thanks: 761 times Was thanked: 136 time(s) in 135 post(s)
|
World Cup 2022 : Bóng đá lép vế trước « thánh địa đua lạc đà » ở Qatar
19/11/2022 - Chi Phương / RFI Cúp bóng đá thế giới 2022 sẽ khai mạc ngày 20/11 tại Qatar, một đất nước mà người dân quan tâm đến đua lạc đà hơn là bóng đá. Tại Aghanistan, chính quyền Taliban thông báo chính thức áp đặt luật Hồi giáo Sharia hà khắc. Tổng thống Ukraina hành xử thái quá với truyền thông. Hàn Quốc : Chú chó « hòa bình » do Kim Jong Un tặng bị đưa qua đẩy lại. Trên đây là những chủ đề chính của tạp chí Thế giới đó đây tuần này.
Lần đầu tiên, Cúp bóng đá thế giới được tổ chức tại một nước Ả Rập, vào mùa đông chứ không phải mùa hè như thường lệ. Điều đặc biệt nữa là giải bóng đá lớn nhất hành tinh chúng ta lại được tổ chức bởi một nước mà bóng đá không phải là một môn thể thao phổ biến. Mãi cho đến những năm 1980, khi trở nên giàu có nhờ những khai khoáng dầu khí, thì Qatar mới bắt đầu đầu tư vào môn thể thao vua. Theo Viện Nghe Nhìn Quốc Gia Pháp (Institut national de l'audiovisuel), đầu những năm 2000, nhiều cầu thủ bóng đá sắp giải nghệ từ nhiều nơi trên thế giới đã chọn đến sống ở Qatar. Đất nước có diện tích chỉ hơn 11.000 km là một nơi chiến lược để định cư, nhất là về khía cạnh tài chính nhờ các ưu đãi thuế.
Đối với Qatar, bóng đá, môn thể thao phổ biến nhất hành tinh, là công cụ chiến lược để xây dựng sức ảnh hưởng. Năm 2010, Qatar giành được tấm vé nước chủ nhà cho Cúp bóng đá năm 2022. Các đầu tư vào bóng đá, cũng như cả hạ tầng phục vụ cho giải đấu, gia tăng mạnh. Năm 2011, Qatar mua câu lạc bộ Paris Saint-Germain của Pháp và nhiều ngôi sao bóng đá trên thế giới.
Vài ngày trước khi World Cup diễn ra, hình ảnh các cổ động viên mặc áo của nhiều đội tuyển khác nhau, đã làm dấy lên cuộc tranh luận về việc liệu Qatar có trả tiền để thuê cổ động viên giả đến « hò hét » hay không. Một trong những lập luận được đưa ra là bóng đá không phải là môn thể thao phổ biến ở quốc gia vùng Vịnh này, mà thay vào đó là môn đua lạc đà - môn thể thao quốc dân của Qatar.
Cách thủ đô Doha 40 km, không khí bóng đá đã bị thay thế bởi tiếng lạc đà chạy ầm ầm trên đường đua ở Al-Shahaniya. Hãng tin AFP trích dẫn một người đàn ông 23 tuổi có mặt tại đây : « Lạc đà là một phần trong chúng tôi, là niềm đam mê chính của chúng tôi và cũng là môn thể thao số một tại vùng Vịnh ».
Đua lạc đà là một di sản của Qatar, được cho là bắt nguồn từ người du mục Bedouin. Đối với họ, lạc đà là một phương thức di chuyển trong điều kiện môi trường khắc nghiệt, nhưng cũng là để thể hiện sự giàu có. Mỗi con lạc đà một bướu (chuyên dùng trong các cuộc đua) có giá khởi điểm từ 10.000 euro, chưa kể chi phí nuôi dưỡng, chăm sóc. Các cuộc đua lạc đà chuyên nghiệp bắt đầu từ năm 1972 và được chiếu trực tiếp trên truyền hình. Theo AFP, khoảng 5.000 người tham gia vào các cuộc đua ở đất nước 3 triệu dân này. Tổng cộng có hơn 22 000 lạc đà đua trên cả nước. Tại thánh địa của lạc đà, các cuộc đua do các vị vua, tiểu vương hoặc quốc vương bảo trợ. Ảnh chân dung của họ được treo ở khắp các trường đua.
Năm 2019, trang Youtube của CLB Paris- Saint Germain đăng tải một video, cho thấy các cầu thủ như Neymar, Mbappé và những thành viên khác của câu lạc bộ đến Qatar thăm quan và đua lạc đà. Neymar đã thắng cuộc đua và nhận được tấm séc trị giá 25.000 euro. Với số lượng người hâm mộ khổng lồ di chuyển đến Qatar trong dịp World Cup lần này, khoảng 900 chuyến bay hạ cánh ở Doha mỗi ngày, nhiều trang du lịch đề xuất đến thăm quan các cuộc đua lạc đà.
Cúp Bóng Đá Thế Giới Qatar 2022 : Doha cấm bán rượu, bia tại các sân vận động
19/11/2022 - Thanh Hà / RFI Hai ngày trước lễ khai mạc Cúp Bóng Đá Thế Giới Qatar, nước chủ nhà đổi ý, thông báo cấm bán bia chung quanh các sân vận động. Với lễ hội bóng đá 2022, Qatar đã trở thành quốc gia nhỏ bé nhất thế giới tổ chức sự kiện thể thao này và là nhà tổ chức chịu đầu tư nhất trong lịch sử bóng đá thế giới.
Ngày 18/11/2022, Liên Đoàn Bóng Đá Thế Giới và nước chủ nhà là Qatar thông báo cấm tất cả các điểm bán bia chung quanh các sân vận động, mà việc bán bia chỉ được « khoanh vùng » tại các khu vực « fan zones ». Quyết định này khiến giới cổ động viên và du khách nước ngoài thất vọng. Đầu tháng trước, chủ tịch - tổng giám đốc Cúp Bóng Đá Qatar, Nasser Al Khater trong cuộc họp báo đã trấn an giới hâm mộ rằng, Doha tổ chức sự kiện thể thao này « như bất kỳ một quốc gia nào khác ». Tại Qatar, chỉ có người theo đạo Hồi và dưới 21 tuổi bị cấm uống rượu.
AFP nhắc lại, trên thực tế, các quy định bán rượu bia cho cổ động viên tại các Cúp Bóng Đá Thế Giới tùy thuộc nhiều vào nước chủ nhà. Brazil hồi 2014 đã dỡ bỏ lệnh cấm bán rượu và bia trong khuôn viên các sân vận động.
Tranh cãi chung quanh việc có bán bia cho khán giả đi xem bóng đá tại Qatar hay không chỉ là một đề tài mới thu hút chú ý. Một ngày trước lễ khai mạc, Qatar đã đi vào lịch sử bóng đá thế giới với nhiều kỷ lục.
Quốc giả nhỏ bé với chưa đầy 12.000 km vuông này đã chi ra 220 tỷ euro cho World Cup 2022, cao gấp 5 lần so với ngân sách của 7 mùa cúp bóng đá gần đây nhất » cộng lại, theo như thăm dò của trang mạng Front Office Sport. Đến nay, Brazil giữ kỷ lục mùa thi đấu tốn kém nhất. Phí tổn của mùa bóng đá 2014 lên tới 15 tỷ euro, hơn cả ngân sách của Nga khi tổ chức World Cup 2018.
Qatar xây dựng 6 sân vận động có trang bị hệ thống điều hòa không khí tối tân nhất. Chỉ riêng sân vận động Al Bayt, với 60 ngàn chỗ ngồi, tốn 3 tỷ euro, tức đắt gấp 3 lần so với chi phí xây dựng sân vận động Stade de France ở Saint - Denis, ngoại ô phía bắc Paris.
Cúp bóng đá thế giới cũng là dịp để Qatar trang bị thêm 3 tuyến đường métro, khánh thành thêm một sân bay quốc tế và nhất là xây dựng thành phố mới Lusail, với không biết bao nhiêu khách sạn hạng sang, sân golf, bến cảng cho các du thuyền « de luxe »
Thêm một kỷ lục khác nữa là tất cả các địa điểm thi đấu tại quốc gia tí hon này được thu hẹp trong chu vi 55 km. Các sân cỏ nằm sát nhau, chẳng hạn hai sân vận động Khalifa và Education City chỉ cách nhau có 5 km.
Từ Chủ Nhật 20/11 đến ngày 18/12/2022, Qatar dự trù đón 3,2 triệu khán giả vào xem các trận đấu. Với dân số 3 triệu người, Qatar chuẩn bị đón 1,5 triệu du khách nước ngoài. Mỗi ngày sẽ có 168 chuyến bay quốc tế đáp xuống các phi trường Qatar : 60 chuyến từ Dubai, 48 chuyến từ Mascate-Oman, 40 chuyến từ Ả Rập Xê Út, và 20 chuyến đưa hành khách từ Koweit đến xem bóng đá…
Trên nguyên tắc, sự kiện thể thao này cho phép Doha thu về khoảng 9 tỷ đô la tiền lãi, theo chủ tịch Liên Đoàn Bóng Đá Qatar. Để so sánh, mùa bóng đá hồi năm 2018 cho phép bơm thêm 12,5 tỷ đô la vào kinh tế Nga trong giai đoạn 2013 - 2018.
Cúp bóng đá Qatar 2022 không phải là một sự kiện thân thiện với môi trường. FIFA hồi tháng 6/2021 dự phóng lượng khí CO2 thải ra trong những tuần lễ tới là khoảng 3,6 triệu tấn, nhưng theo các tổ chức phi chính phủ, con số trên thực tế sẽ hơn các con số báo cáo đó rất nhiều.
Báo Anh The Guardian gần đây đưa ra con số 6.500 công nhân nước ngoài, chủ yếu là người Ấn Độ, Pakistan, Népal, Bangladesh và Sri Lanka chết trong các tai nạn lao động từ hồi năm 2010 tới nay, khi Doha vừa chính thức được chỉ định tổ chức Cúp bóng đá thế giới 2022.
Từ làng chài đến Cúp bóng đá thế giới 2022 : Tham vọng lớn của một nước Qatar nhỏ bé
14/11/2022 - Anh Vũ / RFI Qatar, một bán đảo nằm ở phía nam Vịnh Ba Tư, là một đất nước nhỏ bé, diện tích hơn 11 nghìn km2 nhưng lại muốn chứng tỏ là một quốc gia lớn. Minh chứng rõ rệt cho tham vọng đó là Cúp bóng đá thế giới lần đầu tiên được tổ chức tại Vương Quốc Ả Rập từ ngày 20/11 đến 18/12 tới đây.
Dưới sự lãnh đạo của gia đình Al-Thani từ giữa thế kỷ 19. Được độc lập năm 1971 sau gần 55 nằm dưới sự bảo hộ của người Anh, Qatar từ chối hòa nhập vào Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống nhất.
Vương quốc Qatar có gần 3 triệu dân nhưng chỉ có khoảng 300 nghìn người bản xứ, còn lại đều là những người nước ngoài nhập cư. Dân Qatar có xuất xứ từ ba nhóm : Dân du mục trên bán đảo Ả Rập (người Bedouins), dân gốc Iran, Pakistan hay Afghanistan, chủ yếu sống trong các thành phố ven biển và những hậu duệ của dân nô lệ đến từ đông Phi.
Giờ đây, Qatar là một trong những nước sản xuất khí đốt thiên nhiên lớn nhất thế giới, đồng thời là một trong số các quốc gia có thu nhập quốc dân tính theo đầu người cao nhất thế giới. Theo số liệu của Ngân Hàng Thế Giới 2021, con số này là 61,276 đô la.
Trong hơn 3 năm từ 2017 đến 2021, kinh tế Qatar bị ảnh hưởng nặng nề vì cấm vận của Ả Rập Xê Út, Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất, Bahrein và Ai Cập. Các nước trên tố cáo Doha ủng hộ các nhóm cực đoan và có quan hệ mật thiết với Iran, một đối thủ chính của Ryad trong khu vực. Những rắc rối ngoại giao sau đó đã được tháo gỡ dần.
Đất nước nhỏ bé Qatar bây giờ nổi lên trên trường quốc tế qua những hoạt động đầu tư trên khắp các mặt trận, chủ yếu từ nguồn vốn Nhà nước, Qatar Investment Authority, một trong những quỹ đầu tư lớn nhất thế giới.
Chuyên gia Danyel Reiche thuộc Đại học Georgetown tại Qatar phân tích : « Các quốc gia nhỏ đặt mục tiêu không để hình ảnh của mình bị khuất ». Với Vương Quốc Qatar, để không bị lấp trong cái bóng lớn của người láng giềng Ả Rập Xê Út, họ đã chứng tỏ vai trò bảo đảm an ninh năng lượng cho phần còn lại thế giới nhờ vào nguồn khí đốt tự nhiên. Gần đây là vai trò chính trị quốc tế trong các nỗ lực trung gian hòa giải giữa Mỹ với Taliban. Trong thể thao, Qatar đón sự kiện thể thao lớn nhất hành tinh : Cúp bóng đá thế giới 2022.
Từ ngọc trai đến khí đốt
Giờ đây ít ai để ý đến xuất phát điểm nghèo khó của đất nước Qatar. Cho đến tận những năm 1930, nền kinh tế Qatar dựa chủ yếu vào buôn bán ngọc trai đánh bắt trong vùng biển của mình. Đất nước Qatar khi đó giống như một làng chài trong vùng Vịnh Ba Tư
Cuộc Đại suy thoái và sau đó là Chiến tranh Thế giới thứ hai đã đẩy đất nước Qatar vào một cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng. Việc phát hiện ra các mỏ dầu vào cuối những năm 1930 là sự cứu rỗi cho đất nước này. Mặc dù chỉ là một nước sản xuất dầu nhỏ, Qatar có trữ lượng khí đốt tự nhiên lớn. Chính nhờ vào nguồn khí đốt thiên nhiên này mà đất nước Qatar không chỉ thoát nghèo mà còn nhanh chóng trở nên giàu có. Các tham vọng của người Qatar cũng lớn dần lên khi họ thừa tiền bạc nhưng lại ít được biết đến.
Chính quyền Qatar đang tìm cách đa dạng hóa nền kinh tế của họ vào năm 2030. Cúp bóng đá thế giới 2022 là cơ hội cho phép họ phát triển cơ sở hạ tầng với tốc độ cao và phải định hình đất nước như một "điểm đến tham quan du lịch, bên cạnh nghệ thuật và văn hóa", Kamilla Swart-Arries, một chuyên gia du lịch thể thao và là giáo sư tại Đại học Hamad bin Khalifa ở Doha nhận định.
Từ luyện diều hâu đến bóng đá
Các cuộc đua ngựa, lạc đà và huấn luyện diều hâu mới là truyền thống thể thao của xứ Qatar. Bóng đá đến với đất nước này khá muộn, du nhập cùng với những người lao động nước ngoài trong ngành dầu lửa.
Sau đất nước khi độc lập, « quốc vương Qatar mong muốn xây dựng hình ảnh của mình qua một đội bóng đá mạnh », theo ông Raphael le Magoariec, chuyên gia địa chính trị thể thao của các quốc gia vùng Vịnh tại Đại học Tours (Pháp). Trong những năm 1980 cho đến giữa thập niên 1990, Qatar đã xây dựng được một đội tuyển bóng đá với thành phần cầu thủ là người Qatar thực sự. Chuyên gia Le Magoariec giải thích, ban đầu « khi xã hội trở nên giàu có, thanh niên Qatar không muốn heo đuổi sự nghiệp thể thao và đất nước này bắt đầu chủ trương nhập quốc tịch cho các vận động viên có gốc từ cộng đồng các sắc dân Ả Rập ( Soudan, Ai Cập, Irak) đang sống tại Doha. Họ được đào tạo trong một học viện thể thao nổi tiếng Aspire ».
Bên cạnh đó, Qatar cũng đẩy mạnh theo đuổi chính sách ngoại giao thể thao. Trước khi đón Cúp bóng đá thế giới 2022, Qatar đã nỗ lực xây dựng được một hình ảnh của một quốc gia thể thao tầm thế giới với việc tổ chức hàng loạt các cuộc thi đấu thể thao quốc tế : Năm 2006 họ tổ chức Đại hội thể thao châu Á. 2011, Qatar là chủ nhà hai sự kiện lớn : Đại hội Thể thao khu vực Ả Rập và Cúp bóng đá Châu Á. Năm 2015 giải Vô địch Bóng ném Thế giới, rồi đến giải Vô địch Điền kinh Thế giới 2019. Cuối cùng là Cúp bóng đá thế giới 2022.
Kỳ Cúp bóng đá thế giới gây nhiều tranh cãi
Từ khi Qatar được FIFA trao quyền đăng cai World Cup 2022 hồi cuối năm 2010, những chỉ trích bùng lên không ngừng từ dư luận báo chí đến các tổ chức bảo vệ nhân quyền.
Các chỉ trích đầu tiên nhằm vào việc đất nước này quá nhỏ bé, không đủ sở hạ tầng thể thao, khách sạn để đón một sự kiện thể thao quy mô thế giới. Khi được trao quyền đăng cai, Qatar chỉ có một sân vận động duy nhất ở Doha. Với nguồn tiền đổ vào như nước, 7 sân vận động hiện đại đã được xây mới trong vòng 10 năm để kịp đón Cúp thế giới. Một tranh cãi khác là thời tiết khí hậu mùa hè quá khắc nghiệt ở Qatar, cuối cùng nước chủ nhà cũng thỏa hiệp được với FIFA chuyển giải đấu qua mùa thu.
Rồi đến những nghi ngờ tham nhũng xung quanh quyết định trao quyền tổ chức Cúp thế giới đã khiến cơ quan tư pháp của Thụy Sĩ, Mỹ và Pháp phải vào cuộc. Nhưng các điều tra đến giờ chưa đưa ra được kết luận cụ thể nào.
Một tranh cãi khác rộ lên gần ngày khai mạc sự kiện là tác động đến môi trường của các công trình sân vận động phục vụ cho Cúp thế giới có hệ thống điều hòa không khí khổng lồ. Cuối cùng là chỉ trích về nhân quyền. Nước chủ nhà Qatar liên tục bị các tổ chức phi chính phủ như, Lao Động Quốc Tế, Amnesty Internationa, Human Rights Watch tố cáo ngược đãi người lao động nhập cư, kỳ thị những người đồng giới hay phân biệt đối xử với phụ nữ…
Những chỉ trích như vậy đã làm dấy lên ở nhiều nơi làn sóng kêu gọi tẩy chay Cúp thế giới. Người hâm mộ bóng đá trên khắp hành tinh đang háo hức đón chờ ngày hội bóng đá thế giới 2022 giờ bị cuốn vào không khí hoài nghi. Gần đây tuyền thông quốc tế lan truyền tin đồn về việc Ủy ban tổ chức Cúp bóng đá thế giới 2022 đã chi tiền để lôi kéo các cổ động viên trên khắp thế giới đến Qatar vì lo ngại World Cup sẽ vắng vẻ. Dù gì thì vương quốc vùng Vịnh nhỏ bé này cũng đã sẵn sàng đón một kỳ Cúp bóng đá thế giới đặc biệt nhất trong lịch sử của đất nước họ cũng như của bóng đá thế giới.
(Theo AFP)
|